آزار جنسی و تجاوز، همواره از معضلاتی بودهاند که زنان و دختران در هر برههای از زمان با آن روبهرو بوده و در معرض آن قرار گرفتهاند، اما یکی از مسائلی که مربوط به این موضوع میباشد این است که قربانی تجاوز، چه اقداماتی را بلافاصله باید انجام دهد تا بتواند متجاوز و جرم واقع شده را اثبات نماید.
شایان ذکر است که راهبرد اصلی این مقاله پرداختن به جرم تجاوز و اقداماتی که برای جمعآوری مدارک جهت اثبات جرم مذکور ضرورت دارد میباشد.
تجاوز جنسی چیست؟
تجاوز جنسی، انجام نزدیکی جنسی با فرد، بدون رضایت او و همراه با زور و اجبار تعریف شده است.
تجاوز جنسی جرمی است که باعث میشود فرد از لحاظ روحی و جسمی آسیب ببیند و همچنین نظم عمومی و اخلاق حسنه را به خطر میاندازد. قربانی این نوع از جرائم معمولا زنان و دختران و کودکان هستند اما قابل اعتنا است که گفته شود بسیاری از مردان و پسربچهها نیز بهطور سالانه قربانی تجاوز و آزار جنسی هستند و همواره از بزهدیدگان این نوع از جرائم بودهاند.
مهمترین اثر تجاوز این است که فرد بزهدیده، دچار بیماریهای روحی و جسمی فراوانی میگردد و تا سالیان سال با آثار تجاوز دست و پنجه نرم میکند.
پس از وقوع جرم تجاوز جنسی، چه اقداماتی باید صورت گیرد؟
- در صورتی که جرم تجاوز صورت گرفت، فرد بزهدیده باید به محلی امن برود و با شخصی مطمئن و قابل اعتماد تماس حاصل کند و از وی درخواست کند تا در سریعترین حالت ممکن خودش را به او برساند و کنارش بماند تا اقدامات دیگر را برای گزارش وقوع جرم و… را حتیالامکان با وی انجام دهد.
- پس از آن بلافاصله برای گزارش و معاینه پزشک قانونی آماده شود. برای این کار لازم است تا هیچکدام از آثار جرم از بین برده نشود. حتی اگر فرد قربانی خواست لباسهای خود را عوض کند، آنها را باید با دقت در کیسه بگذارد و همچنین از استحمام و مسواک زدن و هر چیزی که باعث شود آثار جرم تجاوز کمرنگ شود خودداری نماید.
- همچنین لازم است ساعت، روز و جزئیات وقوع حادثه و… را با دقت یادداشت نماید و به همراه داشته باشد.
- از آنجایی که معمولا تجاوزهای اتفاق افتاده از نوع تجاوز سفید هستند، (یعنی بین قربانی و متجاوز رابطه آشنایی وجود داشته و بزهدیده با میل خودش به محل وقوع جرم رفته بوده است) در یادداشتهایش نام تمامی کسانی که از رفتن به آن محل باخبر بودهاند و نیز مکانهایی که قبل از وقوع جرم با فرد متجاوز به آنجا رفته بودند را با جزئیات دقیق یادداشت نماید.
- از پزشکی قانونی درخواست کند تا اقدامات مربوط به جلوگیری از وقوع بیماری مقاربتی یا بارداری ناخواسته را نیز انجام دهد.
- وی باید تمامی مدارکی که حاکی از وقوع جرم تجاوز یا تهدید به آن در فضای مجازی هستند را با دقت نگهداری کند و اگر از آن عکس، فیلم، اسکرینشات یا تاریخچه تماس دارد سریعا به جمعآوری آنها و نیز تهیه چند نسخه از مدارک اقدام نماید.
- اگر قربانی تجاوز گمان میکند پیش از وقوع جرم به وی داروی خوابآور یا الکل یا ماده مخدر داده شده است، باید از پزشک بخواهد تا از وی آزمایش گرفته شود.
نکته! قربانی تجاوز در صورتی که خانوم باشد میتواند از کلانتری در همان اولین مراجعهاش درخواست کند تا پیگیریهایش را از طریق افسر زن انجام دهد و محرمانگی حفظ شود و خیال قربانی نیز از این بابت راحتتر باشد.
چگونه میتوان جرم تجاوز جنسی را اثبات نمود؟
در حالت کلی، اثبات جرم تجاوز جنسی راحت نیست و با سختیهای فراوانی همراه است. اما با توجه به قانون مجازات اسلامی، سه روش برای اثبات جرم تجاوز موجود است که در ادامه مطلب آنها را به تفصیل بررسی خواهیم کرد.
1)اقرار: این روش اولین و مهمترین شیوه برای اثبات جرم تجاوز میباشد و به این معنا است که خود مجرم، با گفتار یا نوشتار خود صراحتا اقرار کند که مرتکب جرم تجاوز شده است و مجازات نشات گرفته از آن را متوجه خود میداند.
در صورتی که اقرار از سوی مجرم انجام گیرد، وقوع جرم بهطور کامل اثبات شده و دیگر نیازی به مدارک و… نمیباشد.
2)شهادت: یکی دیگر از روشهای اثبات وقوع جرم تجاوز، شهادت سایرین میباشد که البته معمولا این روش ممکن نیست چرا که تجاوز جنسی در بیشتر مواقع در خفا و دور از چشم سایرین انجام میگیرد و شاهدی برای این کار موجود نمیباشد.
در صورتی که اثبات آن از طریق شاهد امکانپذیر باشد، وجود سه شاهد مرد و دو زن یا چهار شاهد مرد ضرورت دارد. (پس با وجود لزوم حضور این تعداد از افراد برای شهادت دادن، میتوان گفت که استفاده از این روش از بین روشهای اثبات جرم تقریبا غیرممکن است.)
3)علم قاضی:این شیوه نیز یکی دیگر از مهمترین روشهای اثبات جرم میباشد و همانطور که در ماده 211 قانون مجازات اسلامی تعریف شده است، علم قاضی عبارت از یقین حاصل از مستندات بیّن در امری میباشد که نزد او مطرح میگردد. در مواردی که مستند حکم، علم قاضی است، وی موظف است قرائن و امارات بیّن مستند علم خود را به طور صریح در حکم خود قید نماید.
استفاده از علم قاضی برای اثبات جرم تجاوز به این صورت است که اقرار یا شهادت شاهدان وجود ندارد اما خود قاضی با مدارک موجود، وقوع جرم را استنباط مینماید و از مستنداتی مانند: فیلم، عکس، اس ام اس، چت در فضای مجازی، اقرار مجرم در مراحل مقدماتی تحقیق، وجود شاهد، انجام تحقیقات محلی و نظریه کارشناس و… استفاده مینماید.