حضانت :نگهداری کودکان یا همان حضانت فرزندان در امور تربیتی و آموزشی، هم حق و هم تکلیف پدر و مادر است.
حق است یعنی اینکه مثلا مادر نمیتواند مانع پدر در نگهداری از فرزند خود شود و اینکه تکلیف است یعنی اینکه پدر و یا مادر نمیتواند بگوید که من از فرزندانم نگهداری نمیکنم. یعنی قانون این وظیفه را هم بر عهده پدر گذاشته است و هم بر عهده مادر.
سن حضانت و نفقه فرزندان
نگهداری فرزند پسر و فرزند دختر تا سن ۷ سالگی با مادر میباشد.
در صورتیکه فرزند پسر باشد از سن ۷ سالگی تا سن ۱۵ سالگی، نگهداری او با پدر میباشد.
در صورتیکه فرزند دختر باشد از سن ۷ سالگی تا سن ۹ سالگی، نگهداری او با پدر میباشد.
بعد از اینکه دختر به سن ۹ سالگی رسید و یا پسر به سن ۱۵ سالگی رسید، خودشان میتوانند انتخاب کنند که بعد از این با پدر زندگی کنند و یا مادر.
پسر تا سن ۱۸ سالگی میتواند از پدر نفقه بگیرد و اگر هم سنش بیشتر بود ولی مشغول ادامه تحصیل بود نفقه به او تعلق میگیرد.
دختر هم تا زمانیکه مجرد است، به شرط اینکه کاری نداشته باشد، میتواند از پدر نفقه دریافت کند.
نقش پدر در پرداخت نفقه فرزندان
تحت هر شرایطی نفقه فرزندان بر عهده پدر میباشد و هزینه های زندگی فرزندان شامل خوراک و پوشاک و خانه و هزینه های مربوط به تحصیل و تفریح را پدر باید پرداخت کند.
مادر هیچ تکلیفی برای پرداخت نفقه فرزندان ندارد. چه در دوران زندگی مشترک و چه در زمان طلاق پدر باید نفقه فرزندان را بدهد.
میزان نفقه فرزندان
مقدار نفقه در قانون مشخص نشده است و اینکه به پسر و یا دختر چقدر نفقه تعلق میگیرد بر اساس خوراک و پوشاک و هزینه های تحصیلات و … میباشد که کارشناس دادگاه میزان آنرا تعیین میکند.
مثلا پیش آمده که دادگاه برای یک پسر 6 ساله ماهیانه مبلغ دویست هزار تومان نفقه تعیین کرده است و در موردی دیگر برای یک فرزند دختر 5 ساله دویست و پنجاه هزار تومان نفقه تعیین کرده است.
نفقه فرزندان در طلاق توافقی
نفقه فرزندان بعد از طلاق توافقی، ارتباطی به حضانت ندارد و در صورتی که پدر وضع مالی خوبی داشته باشد و فرزندان نیاز به کمک مالی داشته باشند، پدر باید نفقه فرزندان را پرداخت کند.
یعنی اگر نگهداری فرزندان هم به مادر سپرده شود تحت هر شرایطی پدر باید نفقه فرزندان را پرداخت کند و مادر مسئولیتی در پرداخت نفقه به فرزندان ندارد.
حضانت فرزند در طلاق توافقی
بیشترین علت دخالت دادگاهها در طلاق توافقی، تعیین تکلیف نسبت به حضانت و نگهداری فرزندان مشترک بعد از طلاق توافقی است که در هر حال بین زن و مرد نسبت به این امر نیز توافق صورت میگیرد.
توافقی که زن و مرد به عنوان پدر و مادر فرزندان تنظیم میکنند در دادگاه اعتبار دارد و مطابق آن، دادگاه حکم صادر میکند.
مثلا زن و مرد میتوانند توافق کنند که بعد از طلاق، نگهداری فرزند دختری که هشت سال سن دارد با مادر باشد.
ملاقات با فرزند قبل از طلاق
در صورتیکه زن و مرد هنوز طلاق نگرفته باشند ولی جدا از هم زندگی کنند هریک از آنها میتوانند فرزند دختر و یا پسر خود را در صورت نگهداری دیگری، ملاقات کنند.
مثلا به دلیل دعوای زن و شوهری، زن خانه شوهر را ترک کرده و به خانه پدرش رفته است. یک فرزند پسر 5 ساله دارند که مادر او را با خود به خانه پدرش میبرد. شوهر میتواند از دادگاه وقت ملاقات با فرزند بگیرد تا مثلا هفته ای دو روز، از فرزند در خانه خود نگهداری کند.
نگهداری فرزند بعد از فوت پدر و مادر
اگر پدر فوت کند، نگهداری فرزند بر عهده مادر میباشد نه پدربزرگ پدری. یعنی مادر اولویت دارد.
در صورتیکه پدر و مادر در یک تصادف فوت کنند و یا یکی بعد از دیگری فوت کنند، نگهداری فرزندان بر عهده پدربزرگ پدری میباشد و در صورتیکه پدربزرگ پدری هم فوت کند سایر نزدیکان (بر اساس تقسیمات ارث) باید از فرزند نگهداری کنند.
مراحل گرفتن حضانت فرزندان
- در صورتیکه بعد از طلاق میخواهید حضانت فرزند را بگیرید، میتوانید به یکی از شیوه های زیر برای حضانت فرزند اقدام کنید.
- شما میتوانید برای گرفتن حضانت فرزند به شورای حل اختلاف مراجعه کنید.
- شما میتوانید برای اطلاع از چگونگی گرفتن حضانت فرزند با وکیل حضانت فرزند به صورت تلفنی گفتگو کنید تا شما را برای گرفتن حضانت و یا ملاقات با فرزند در شورا راهنمایی کند.
- شما باید برای گرفتن حضانت فرزند، دادخواست تنظیم کنید که در صورت نیاز و نداشتن اطلاعات کافی میتوانید برای تنظیم دادخواست با وکیل حضانت مشورت کنید.
- شما میتوانید برای گرفتن حضانت فرزند و یا تعیین وقت ملاقات در کمترین زمان و بدون حضور خود در دادگاه، با وکیل حضانت فرزند و با تجربه به صورت حضوری مشورت کنید و در صورت نیاز وکیل بگیرید.
- اگر برای گرفتن حضانت فرزند و یا تعیین وقت ملاقات با فرزند، قصد داشته باشید که وکیل بگیرید باید مدارک زیر را به وکیل تحویل بدهید.
مدارک گرفتن حضانت فرزندان
- سند طلاق (برای تعیین وقت ملاقات با فرزند، سند ازدواج باید داده شود.)
- اصل شناسنامه
- اصل کارت ملی
در صورتیکه طلاق توافقی باشد دادن توافقات به وکیل الزامی است. زیرا نگهداری فرزند و ساعت ملاقات با فرزند در توافقاتی که در طلاق توافقی نوشته میشود، مشخص شده است.