خرید جنین :طی سالهای اخیر باورها در مورد کرامات انسانی روزبهروز رنگباخته و تاسفبارتر آنکه واژه فقر، منشأ افول حقوق شهروندی شده است. این عوامل به کمک عوامل دیگر سبب شده تا در برهه کنونی زندگی اجتماعی، فروش جنین و نوزاد بهصورتی بیرویه و لجامگسیخته رواج یابد که در این میان ردپای، زنان کارتنخواب، معتاد به موادمخدر سنتی و صنعتی و قربانی آسیبهای اجتماعی را میبینیم که به جهت پارهای مشکلات ناشی از شرایط بغرنج زندگی، جنین خود را قبل از وضع حمل به افراد فاقد صلاحیت وو دلالان پیشفروش میکنند و این خلایق معصوم که نقشی در سرنوشت خود ندارند، در معرض آسیبهای متعدد اجتماعی قرار میگیرند و اغلب آنها در دام باندهای سودجوی متکدیان گرفتار میآیند.
اما فروش و خرید جنین صرفا در شرایط فوق خلاصه نمیشود و باید مادران متقاضی سقطجنین یا نوزادانی که ناخواسته یا نامشروع در رحم به وجود میآیند را نیز به این آمار اضافه کرد؛ که دلالان به حامل جنین پیشنهاد میدهند در ازای پولی که دریافت میکنند، بچه خود را به خانوادههایی که بچهدار نمیشوند، واگذار کنند که مورد اخیر اغلب در بیمارستانهای دولتی گزارش شده و دلالها با پرداخت مخارج بیمارستان به زنان باردار، بهعنوان پیشقسط، نوزادان را پیشخرید کرده و آنها را به قیمتهای بالا به زوجهایی نابارور میفروشند. مثلا خانوادهای در روستا زندگی میکنند که ۸فرزند دارند و هیچ درآمدی ندارند. آنها خیلی هم استقبال میکنند که فرزند نهم خود را که در راه است با قیمتی بین ۱۰ تا ۵۰ میلیون بفروشند. هر چند در این اقدامات خرید جنین پیشفروش میشود و اساسا به مرحله تولد و نتیجتا نوزاد و کودکی نرسیده است تا مشمول قانون باشد. بهنظر میرسد این والدین و کودکان مشمول بند «ج» ماده یک از آییننامه متبوع ناظر به بندهای «د» و «ج» ماده ۸، قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بیسرپرست و بدسرپرست باشند.
اما نکته محل تامل اینکه بسیاری از زوجهای نابارور ترجیح میدهند به جای مراجعه به سازمان بهزیستی و مراجع قانونی از روشهای غیرقانونی کودک یا نوزادی را برای سرپرستی انتخاب کنند و اینجاست که واسطهها و دلالها به نان و نوایی میرسند. صرفنظر از اینکه بهازای هر یک بچه ۷ خانواده در لیست انتظار هستند، گفته میشود متقاضیان در بهترین شرایط حداقل بین ۲۰ تا ۲۲ماه باید در نوبت باشند. از سوی دیگر فرآیند اجرایی سرپرستی مستلزم هماهنگیهای بینبخشی سازمان بهزیستی، اداره سرپرستی قوه قضائیه، نیروی انتظامی، مراکز درمان ناباروری، سازمان نظام پزشکیقانونی و… است که همه این مسائل موجب میشوند فرآیند فرزندپذیری برای متقاضیان زمانبر شود.
عدمملائت متقاضیان در حمایت مالی از فرزند خوانده که جنبه آمره و قانونی به خود گرفته؛ تقید به انجام واجبات و ترک محرمات، عدممحکومیت جزایی مؤثر با رعایت موارد مقرر در قانون مجازات اسلامی، تمکن مالی، عدمحجر، سلامت جسمی و روانی لازم و توانایی عملی برای نگهداری و تربیت کودکان و نوجوانان تحتسرپرستی، نداشتن اعتیاد به موادمخدر، مواد روانگردان و الکل، صلاحیت اخلاقی، عدم ابتلا به بیماریهای واگیر یا صعبالعلاج و اعتقاد به یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامیی ایران شرایطی است که درخواستکنندگان سرپرستی باید داشته باشند و متاسفانه عدماحراز شرایط فوق برای متقاضیان از دیگر دلایل رجوع آنها به دلالها و دور زدن قانون است.
همه این اتفاقات در حالی رخ میدهد که هر چند خرید و فروش کودک در جامعه ما جرم است و قانون ۹ مادهای حمایت از کودکان و نوجوانان را داریم ولی بهنظر میرسد خرید جنین شمول به موضوع این قانون نداشته و عنوان کودک و استثمار و بهرهکشی از طفل مورد پیدا نمیکند تا مشمول ضمانت اجرای قانونی شود. در ماده ۳ این قانون آمده است: هرگونه خرید، فروش، بهرهکشی و بهکارگیری کودکان به منظور ارتکاب اعمال خلاف از قبیل قاچاق، ممنوع و مرتکب حسب مورد علاوه بر جبران خسارات وارده به ۶ ماه تا یک سال زندان یا به جزای نقدی از ۱۰میلیون ریال تا ۲۰ میلیون ریال محکوم خواهد شد. ادارهکل حقوقی قوه قضائیه در نظر مشورتی درباره اینکه اگر پدر ﻭ ﻣﺎﺩﺭ ﻁﻔﻠﯽ ﺑﺎ ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﻭﺟﻪ ﻧﻘﺪ، طفل ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻓﺮﺩ ﺩﯾﮕﺮی ﻗﺮﺍﺭﺭ ﺩﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻥ ﻓﺮﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﺮﺯﻧﺪﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺍﺯ او ﻧﮕﻬﺪﺍﺭی کند (ﺧﺮﯾﺪ ﻭ ﻓﺮﻭﺵ ﻁﻔﻞ) آﯾﺎ ﺍﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺩﺍﺭﺍی ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ است ﯾﺎ ﺧﻴﺮ؟ اعلام کرده است: ﻗﺎﻧﻮنگذﺍﺭ ﺩﺭ ﻣﺎﺩﻩ ۳ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺍﺯ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﻭ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻣﺼﻮﺏ ۱۳۸۱، ﻫﺮﻧﻮﻉ ﺧﺮﯾﺪ ﻭ ﻓﺮﻭﺵ ﻭ ﺑﻬرهکشی ﻭﻭ بکاﺭﮔﻴﺮی ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺭﺗﮑﺎﺏ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺧﻼﻑ و… ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍی ﻭﺻﻒ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺪﯾﻬﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭﺧﺼﻮﺹ ﻓﺮﺯﻧﺪﺧﻮﺍﻧﺪﮔﯽ باید ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺭﻓﺘﺎﺭ شود ﻭ ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﻓﺮﺽ ﮐﻪ ﻧﺎﻅﺮ ﺑﺮ ﻓﺮﻭﺵ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺑﻪ ﺩﯾﮕﺮی است، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﻓﻮﻕﺍﻟﺬﮐﺮ، ﺟﺮﻡ ﻣﺤﺴﻮﺏ میشود ﻭ ﺧﺮﯾﺪﺍﺭ ﻭ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪﻩ ﻁﻔﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻭ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﻫﺴﺘﻨﺪ، هرچند مرتکبان راه دور زدن قانون و به کار بردن اهدا و هدیه به جای فروش و انتقال را اعمال میکنند ولی در فرض خرید و فروش جنین در رحم و قبل از تولد اساسا نوزاد و کودکی وجود ندارد، چه اینکه جنین همان نطفه استقرار یافته در رحم مادر است که آغاز زندگیاش مقارن با زمان استقرار یافتنش است و پایان دوران جنینی، ورود به مرحله جدید، یعنی تولد است که جنین حائز عنوان نوزاد یا طفل میشود.
پس بهنظر میرسد با تعاریفی که از واژگان «جنین» و «اهدا» و «کودک» در قوانین مختلف به عمل آمد، خرید جنین مشمول هیچ یک از قوانین لازمالاجرای کنونی نمیشود و باید گفت برای نظم بخشیدن به این اقدامات با خلأ قانونی حقوقی و کیفری روبهرو هستیم که این امر بر تورم فعالیتهای مخالف نظم عمومی و اخلاق حسنه دامن زده است.
مهدی براکه پور
اخبارتون رو لطفا به روز رسانی کنید