عقد بیع چیست و هدف از تنظیم قولنامه چه خواهد بود؟

عقد بیع : درمواردی که خریدار و فروشنده قصد معامله ای را دارند که هنوز مقدمات آن فراهم نشده است، قراردادی می بندند و تعهد می کنند که معامله را با شرایط معین و در مهلت خاص انجام دهند . سندی را که در این باب تنظیم می شود عقد بیع ودر زبان عرف “ قولنامه ” می نامند.

برای  مثال من مایلم خانه خود را به شما بفروشم ودرباره قیمت وشرایط انجام معامله نیز به توافق رسیده ایم، ولی شما برای تهیه پول به چند روز مهلت احتیاج دارید ومن نیز باید برای گرفتن مفاصا حساب مالیاتی و عوارض نوسازی اقدام کنم تا تنظیم سند در محضر ممکن باشد . پس، برای این که هر دو به معامله نهایی پای بند شویم سندی می نویسیم و ضمن آن من تعهد میکنم که اسناد لازم را ظرف یک ماه تهیه کنم و برای انتقال خانه ام در برابر ۱۰۰میلیون ریال در یک دفترخانه مشخص حاضر شوم و شما نیز در برابر ملتزم می شوید که به همان دفتر برای همان معامله بیایید .

بیشتر محاکم اینگونه قولنامه ها را، هرچند که در آن مبلغی از ثمن به عنوان بیع این را دشوار می سازد وگاه نیز چگونگی آثار حقوقی این فنه پرداخت شده وطرفین نیز خریدار و فروشنده نامیده شده باشند، تعهد به بیع دانسته اند، چنانکه هئیت عمومی دیوان عالی کشور در رای شماره۰ ۳۵۷-۲۶/۲/۴۲ در باره ی قولنامه ای که نسبت به خرید وفروش ماشین تنظیم شده است می نویسد :”…..مستند دعوا تعهد نامه ای بیش نیست که به موجب آن فرجام خوانده متعهد گردیده، پس از تحصیل اسناد مالکیت نصف مشاء اتومبیل موصوف در آن را در یکی از دفاتر اسناد رسمی به فرجام خواه منتقل نماید و قبل از انجام تعهد اتومبیل مزبور (به شرح اوراق مزبور در پرونده ) به سبب تصادف معامله انجام نگردیده نمی باشد بنابرین آنچه که در حکم فرجام خواسته قید گردیده و ورقه مستند دعوا را حاکی از بیع قطعی کرده موافق مستند دعوا نمی باشد ….