لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان به منظور جبران و کاهش خطرات و آسیب‌های ناشی از جرم برای کودک و نوجوان در معرض خطر یا بزده‌دیده، به پیشنهاد قوه قضاییه در جلسه نهم مرداد سال 1390 هیات وزیران وقت تصویب و به مجلس شورای اسلامی ارائه شد. این لایحه که به تصویب اعضای کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس رسیده، در نوبت تصویب در صحن علنی مجلس است.
ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس در خصوص لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان اظهار کرد: این لایحه که در کمیسیون قضایی مجلس به تصویب رسیده، در انتظار تصویب در صحن علنی مجلس است و در صورت تصویب نهایی، دفتر حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان در قوه قضاییه تشکیل می‌شود.
وی ادامه داد: تشکیل این دفتر به منظور ایجاد زمینه‌های همکاری با سایر نهادها و تهیه گزارش‌های موردی یا ادواری، انجام مطالعات و تحقیقات آماری، پایش و ارزشیابی فعالیت‌های دفاتر استانی و شهرستانی در خصوص اجرای این قانون در قوه قضاییه است. عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس افزود: علاوه بر آن، در صورت تصویب این لایحه در صحن علنی مجلس، کارگروهی نیز با محوریت دادستان هر شهرستان تشکیل می‌شود تا در خصوص برخورد با کودکان و نوجوانان بزهکار یا کودکان و نوجوانانی که در معرض خطر بوده و ممکن است در آینده بزهکار شوند، تصمیمات لازم اتخاذ شود.
وی با بیان اینکه لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان، عناوین و موضوعات مختلفی دارد که از جمله آنها می‌توان به کودک‌آزاری، بزه‌دیدگی، کودکان کار و در مجموع کودکان در معرض خطر اشاره کرد، عنوان کرد: از جمله موارد دیگری که در این لایحه، مورد اشاره قرار گرفته است، می‌توان به بحث تربیت صحیح و پیشگیری از آزارهای جسمی و عاطفی، ترک تحصیل، فرار از خانه و عدم بهره‌کشی از کودکان و نوجوانان اشاره کرد. ابوترابی خاطرنشان کرد: در این لایحه قرار است تمام قوانین حمایت از کودکان و نوجوانان در یک جا جمع شده و به صورت قانون مدون جهت حمایت از این قشر اجرایی شود.
در مقدمه توجیهی لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان آمده است: با عنایت به اینکه مقررات مربوط به کودکان و نوجوانان در تمامی کشورها به سرعت در حال گسترش است و با توجه به آسیب‌های اجتماعی و معضلات نوظهور و در حال افزایش نظیر استثمار، بلایای طبیعی، تصادفات، امراض، بیماری‌هایی مانند ایدز یا مواردی نظیر تغییر هویت، بی‌تابعیتی، ناتوانی جسمی یا روانی، اختلال هویت جنسی و تاثیرات نامطلوب این گونه وضعیت‌ها بر کودکان و نوجوانان که سبب به وجود آمدن پدیده‌های ناهنجاری مانند کودکان کار، کودکان فاقد هویت یا نامریی، کودکان خیابانی و کودکان قربانی جرم می‌شود و با عنایت به عدم توانایی کودک در رویارویی و مقابله با خطرات و موقعیت‌های خطرزا و حتی گاه عدم شناخت وی از خطرات اجتماعی، این لایحه تهیه شده است.
همچنین این لایحه به وظایف تشکیلات و دستگاه‌های مختلف در راستای حمایت از کودکان پرداخته و در آن به جرایم و مجازات‌هایی که در رابطه با کودکان و نوجوانان، امکان ارتکاب آنها وجود دارد، اشاره شده است. به عنوان مثال، بر اساس ماده 8 این لایحه، تهدید، ترغیب، تشویق یا فریب کودک و نوجوان به فرار از خانه یا مدرسه یا ترک تحصیل یا تسهیل یا فراهم کردن موجبات این اعمال، جرم محسوب و مرتکب به حبس از 91 روز تا یک سال یا پرداخت جزای نقدی از 10 تا 50 میلیون ریال محکوم می‌شود.
همچنین در ماده 12 این لایحه نیز آمده است: معامله یا خرید و فروش کودک و نوجوان یا بهره‌کشی از او با هر منظوری جرم محسوب و مرتکب به دو تا پنج سال حبس محکوم می‌شود. همچنین هر گاه خرید و فروش با فحشا و هرزه‌نگاری باشد، مرتکب به حداکثر مجازات محکوم می‌شود.
