وصیت نامه در بیشتر موارد موضوع جنجالی و گاهی هم طنز فیلم و سریال‌های تلویزیونی بوده و عموماً با سوژه قرار دادن موارد خاص برای وصیت تصویری از یک وکیل و یا صندوق امانات بانک را ترسیم کردند که افراد یک خانواده فامیلی در انتظار باز کردن پاکت وصیت نامه توسط فردی هستند که وصیتنامه را به امانت نگهداری کرده در برخی از فیلم‌ها هم یک آدم فقیر به صورت کاملاً ناگهانی وارث یک ثروت هنگفت شده و ماجراهای جالبی که در پس از این ماجرا برایش رخ می‌دهد؛ اما به راستی یک وصیتنامه ازز نظر حقوقی چه ویژگی‌هایی دارد؟
وصیتنامه به صورت رسمی، سرّی و خود نوشت است هر چند محتوای وصیتنامه متفاوت است که گاهی مالکیت اموال موضوع وصیت است و البته گاهی هم مأموریتی به فردی داده می‌شود که به انجام کاری وصیت شده و در قانون وصیتنامه به اصطلاح حقوقی خود عهدی و تملیکی تقسیم شده است. قانون شرایط و ویژگی‌های خاصی را برای انواع وصیتنامه ذکر کرده است که یکی از نکات مهم آن پذیرفتن موضوع وصیت از سوی فردی است که خطاب وصیتنامه قرار گرفته؛ البته در قانون از وصیت کننده بهه عنوان موصی و از کسی که به نفع او وصیت شده است با عنوان موصی‌له، یاد شده و خوب است که مردم نیز با اصطلاحات قانونی و حقوقی آشنا شوند.
وصیت نامه و قبول آن یک رکن اصلی
موضوعی که بر سر آن بحث است این است که آیا از زمان قبول موضوع وصیت توسط موصی‌له مالکیت در وصیت‌نامه‌های تملیکی محقق می‌شود و یا از این موضوع به زمان فوت وصیت کننده مربوط است که می‌توان با توجه به شرایط حقوقی حاکم بر وصیتنامه که پذیرش مخاطب وصیت از ارکان تحقق وصیتنامه است، اینطور استنباط کرد که از همان زمان پذیرش وصیتنامه توسط او مالکیت و آثار آن نیز پذیرفته می‌شود البته اگر ثابت شود که اراده دو طرف وصیت مالکیت پس از فوت است باید بهه همان صورت عمل شود. با توجه به اینکه موضوع وصیت شامل اموال و یا تعهد هر کدام اثار و تبعات خاص خود را دارد از جمله مسائل مالی و مزایا و منافع حاصل و ناشی از آن که می‌توان تصور کرد باغی محصول دارد و این محصول از زمان فوت مالک آن تاا زمانی که رضایت طرف وصیتنامه اعلام شود، به چه کسی تعلق می‌گیرد و یا ملکی که رسیدگی به آن مستلزم هزینه‌هایی است و البته عوارض و سایر امور مالی که می‌تواند بر اموال تعلق گیرد.
شخصی که به نفع او وصیتی شده است نیز می‌تواند محل بحث قانونی باشد، اگر این شخص به سن قانونی نرسیده باشد یا بخشی از وصیتنامه را قبول و مابقی را رد کند که در این صورت مالک همان بخش از وصیتنامه می‌شود که قبول کرده است و در مورد سایر بخش‌های وصیتنامه مسئولیتی ندارد.
برای جنین هم می‌توان وصیت نامه تنظیم کرد؟
مهم است که شخصی که وصیت می‌نویسد در زمان نوشتن وصیت خود ویژگی‌های قانونی و سلامت عقلی را داشته باشد البته محروم کردن یک یا چند نفر از ورثه در وصیتنامه قابل قبول نیست و طبق قانون وصیت برای دارایی و اموال از سوی صاحب آن تا میزان یک سوم قانونی است و بیشتر از آن بستگی به نظر مساعد و مثبت ورثه فرد دارد. در امور غیر مشروع هم نمی‌توان وصیت کرد و در مورد اموال دیگران هم وصیت کردن اعتباری ندارد؛ اما می‌توان نسبت به اموالی که در آینده به وجود می‌آید وصیتت نوشت مثل محصول یک کارخانه و یا هر چیزی که در زمان نوشتن وصیت وجود ندارد اما در آینده به دست می‌آید و جزء اموال فرد خواهد بود.
پرداخت دیون او از اموالی که داشته از جمله حقوق فرد فوت شده و البته بدهکاران او است همینطور هزنیه کف و دفن میت و هزنیه‌های ضروری که برای نگهداری و اداره اموال او لازم است مثل اینکه او اموالی دارد که نیاز به خرج و مجارج برای سالم ماندن دارند در مورد پرداخت بدهی و دین فرد فوت شده نیز باید اولویت رعایت شود زیرا برخی از دین‌ها دارای با شرایطی مثل داشتن وثیقه در اولویت هستند.
می‌توان برای فردی که هنوز متولد نشده هم وصیت کرد اما اینکه وصیت در مورد او قابل اجرا شود بستگی به متولد شدن او دارد و اگر زنده متولد نشود در صورتیکه بر اثر ارتکاب یک جرم سقط شود همچنان طرف وصیت است و اموالی که ارث برده است به ورثه آن جنین می‌رسد البته اگر سقط جنین به دلیل ارتکاب جرمی باشد که مانع از ارث شود، دیگر موضوع وصیت از جنین به ورثه او منتقل نمی‌شود زیر قانون پیش بینی کرده که اگر فردی کشته شود ارث او به قاتل نمی‌رسد.
رضا ارغوانی
