با توجه به این موضوع که امروزه بسیاری از افراد در انواع فضای مجازی فعالیت دارند و نیز با در نظر گرفتن این مسئله که بسیاری از پلتفرم‌ها در ایران فیلتر بوده و برای استفاده از فضاهایی مانند: یوتوب، تلگرام، توئیتر و… باید از فیلترشکن یا vpn استفاده شود، جرم تلقی شدن فیلتر شکن در ایران باعث از بین رفتن قبح قانون شده و حتی فرد 10 ساله نیز مجرم شناخته می‌شود و اگر قرار بر مجازات باشد باید بیشتر ایرانیان را برای جرم استفاده از فیلترشکن مجازات کرد.
بنابراین با توجه به اینکه قانون هر کشوری باید جامعه‌پذیر باشد و پویایی خودش را در طول زمان حفظ کند، استنباط می‌شود که استفاده از فیلترشکن در قانون ایران جرم نیست.
علاوه بر این، استفاده از فیلترشکن در بسیاری از موارد می‌تواند مفید و موثر واقع شود و این موضوع که بسیاری از افراد برای سو استفاده از فیلترشکن استفاده می‌کنند، نباید باعث شود که فواید آن نادیده گرفته شده و زیر سوال رود.
جرم استفاده از محتوای فیلتر شده
طبق ماده بیست و یکم قانون جرائم رایانه‌ای مجرمانه: ارائهدهندگان خدمات دسترسی موظف‌اند طبق ضوابط فنی و فهرست مقرر از سوی کمیته تعیین مصادیق موضوع ماده ذیل محتوای مجرمانه اعم از محتوای ناشی از جرایم رایانه‌ای و محتوایی که برای ارتکاب جرایم رایانه‌ای بکار می‌رود را پالایش کنند.
در صورتی که عمدا از پالایش محتوای مجرمانه خودداری کنند، منحل خواهند شد و چنانچه از روی بیاحتیاطی و بیمبالاتی زمینه دسترسی به محتوای غیرقانونی را فراهم آورند، در مرتبه نخست به جزای نقدی از بیست تا یکصد میلیون ریال و در مرتبه دوم به جزای نقدی از یکصد میلیون تا یک میلیارد ریال و در مرتبه سوم به یک تا سه سال تعطیلی موقت محکوم خواهند شد.
پس با استناد به ماده بیست و یکم این قانون، پالایش نکردن آگاهانه و از قصد محتوایی که برای ارتکاب جرایم رایانه‌ای منتشر می‌شود ضمانت اجرا داشته و مورد پیگیری قرار می‌گیرد و درباره جرم استفاده از فیلترشکن صحبتی نشده است.
اما طبق ماده 729:هرکس به طور غیرمجاز به داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است دسترسی یابد، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
پس طبق مفاد این ماده هم، استفاده و دسترسی غیرمجاز به محتوای محدود شده مشمول پیگیری و مجازات می‌شود اما استفاده از فیلترشکن در حالت کلی قابل شکایت نیست و جرم استفاده از فیلترشکن احراز نشده است.
آیا استفاده از توئیتر جرم است؟
همانطور که می‌دانیم توئیتر جزو پلت‌فرم‌هایی است که فعالیت‌شان در ایران محدود و فیلتر شده است اما فعالیت ایرانیان در توئیتر ممنوع نیست و ایرانی‌ها می‌توانند با استفاده از فیلترشکن از توئیتر استفاده کنند، همانطور که می‌دانیم بسیاری از افراد معروف و حتی روسای قوای مختلف نیز از این فضا برای اطلاع‌رسانی و ارتباط با مردم استفاده می‌کنند، پس جرم شناخته شدن استفاده از توئیتر عقلانی به نظر نمی‌رسد، هملنطور که جرم استفاده از فیلترشکن در هیچ جا مشخص نشده است!
آیا وی پی ان یا فیلترشکن قانونی وجود دارد؟
از سال 1392 طرحی اجرایی شد که طبق آن کاربران می‌توانستند از فیلترشکن قانونی استفاده کرده و به سایت‌هایی که تحریم شده‌اند دسترسی پیدا کرده و از آنها استفاده کنند.
مثلا اقشاری که نیازمند دسترسی به اطلاعات سایت‌های مختلف هستند مثل خبرنگاران، استادان دانشگاه، معلمان و…
با این طرح، دسترسی افراد مختلف به سایت‌های فیلتر شده، محدود است و دیگر نگرانی برای استفاده رنج سنی کودک و نوجوان از این سایت‌ها وجود ندارد.
علاوه بر آن، وی‌پی‌ان قانونی محیط امنی برای کاربران ایرانی داشته و اطلاعات شخصی و بانکی و… کاربر کاملا حفظ می‌شوند. اما خب معایب بسیاری نیز دارد که از آن می‌توان عدم دسترسی عموم مردم به پلتفرم‌های فیلترشده مختلف را نام برد.
چگونه از امنیت داشتن فیلترشکن مطمئن شویم؟
برخی وی پی ان‌ها مشکل نشت دارد و ممکن است اطلاعات شما در صورت اتصال به آنها فاش شود، وب‌سایت‌هایی برای چک کردن این موضوع وجود دارد که می‌توان برای مثال dnsleaktest.com را نام برد که آن می‌تواند نشتی یا عدم آن را احراز کند.
همچنین شما می‌توانید آدرس آی پی را چک کنید و برای چک کردن آن از سایت whatismyipaddress.com استفاده کنید تا بلافاصله متوجه شوید که آی پی شما در اینترنت چیست و موقعیت آن روی نقشه برای شما مشخص شود. اگر آی پی با اطلاعات اصلی و آدرس شما مطابقت داشت یعنی امن نیست.
راه دیگر برای فهمیدن امن بودن یا نبودن وی پی ان، تست آدرس p2p است و شما می‌توانید با استفاده از سایت ipleak.net همانند تست آی پی عمل کنید و torrent IP را هم در کنار IP تست کنید. اگر در آن تست نیز اطلاعات اصلی و واقعی خودتان به شما داده شد، یعنی امن نیستید.
در نهایت، با فیلتر شدن بسیاری از سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها و فضاهایی مثل تلگرام و توئیتر، مردم به طور ناخودآگاهی نیاز به استفاده از فیلترشکن‌ها پیدا کرده‌اند و این معضلی است که در طی چند سال اخیر با گسترش فیلترینگ افزایش پیدا کرده است.
استفاده از وی پی ان در کنار مزایا، ما را به مشکلات امنیتی دچار می‌کند و خیلی از اوقات، افراد برای اینکه بتوانند به سایت‌های مختلف دسترسی داشته باشند، بدون اینکه به نوع وی پی ان توجه کنند آن را دانلود کرده و بدون اطلاعات به آی پی مورد نظر آن متصل می‌شوند و امکان کلاهبرداری از افراد و دسترسی به اطلاعات آنها در صورت امن نبودن وی پی ان افزایش پیدا می‌کند.
شایان توجه است که اگر بخواهید از کلاهبرداری اینترنتی یا نشت اطلاعاتتان از طریق وی پی ان شکایت کنید، باید از طرق صحیح آن اقدام کرده و وکلای درستی را انتخاب کنید، پس در صورت تمایل، می‌توانید از طریق وبلاگ حقوقی یاسا درخواستتان را مطرح کنید!
