هرساله با توجه به اینکه شاهد متقاضیان بسیاری برای دریافت پروانه وکالت هستیم، این پرسش پیش می‌آید که مراحل دریافت پروانه وکالت چگونه است و روند آن چقدر زمان می‌برد. ما در این مقاله قصد دارم تا در رابطه با این موضوع و نیز افرادی که واجد شرایط دریافت پروانه وکالت بدون آزمون هستند، صحبت کنیم. پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
دریافت پروانه وکالت بدون آزمون طبق آئین‌نامه اجرایی ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی:
در رابطه با گرفتن پروانه وکالت، علاوه بر اینکه افراد می‌توانند با شرکت در آزمون و مصاحبه و… آن را دریافت کنند، (که در ادامه مطلب در رابطه با آن صحبت خواهیم کرد) این امکان برای برخی افراد واجد شرایط موجود است که بدون اینکه در آزمون شرکت کنند، پروانه وکالت را دریافت کنند.
با استناد به تبصره یکم ماده دهم آئین‌نامه اجرایی ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی مصوب هفدهم فروردین 1379 مجلس شورای اسلامی به افرادی که در ادامه تبصره ذکر شده‌اند، در صورت تایید صلاحیت اخلاقی و رفتاری آنان بدون شرکت در آزمون، پروانه وکالت پایه یک دادگستری یا کارشناسی رسمی اعطا میشود. البته! در صورتی که دوره کارآموزی خود را طی کرده باشند.
اولین دسته اعضای هیئت‌های علمی دانشکده‌های حقوق که مورد تایید آموزش عالی قرار گفته باشند و حداقل پانزده سال سابقه تدریس با مدرک دکتری در دروس تخصصی مرتبط یا دروس حقوقی را دارا باشند، هستند.
دومین دسته نیز اعضای هیئت علمی در رشته‌های مرتبط کارشناسی به شرطی که مدرک دکتری در رشته مرتبط و نیز پانزده سال سابقه تدریس در رشته مذکور را دارا باشند هستند.
همچنین در ادامه و در تبصره دیگری آمده است که: داوطلبانی که حداقل دانشنامه لیسانس در یکی از رشته‌های حقوق و فقه و مبانی حقوق اسلامی را دارا باشند و نیز پنج سال سابقه قضایی داشته باشند و از شرایط مندرج در ماده پنجم نیز برخوردار باشند، نه تنها از شرکت در آزمون، بلکه از گذراندن دوره کارآموزی نیز معاف خواهند بود و به آنها پروانه وکالت پایه یک داده میشود.
همچنین با صرف‌نظر از بررسی تبصره سوم، به تبصره 4 می‌رسیم که در آن ذکر شده است: اعضای هیئت علمی و کارشناسان رسمی مشغول به کار در سازمان پزشکی قانونی کشور به شرطی که 10 سال سابقه کار در سازمان مربوطه داشته باشند، از آزمون معاف می‌شوند و اگر سابقه کار آنها 15 سال بوده باشد هم از آزمون و هم از کارآموزی معاف می‌شوند و پس از اینکه شرایط درج شده در ماده پنج آئین نامه برای آنها احراز شود و نیز صلاحیت‌های علمی و اخلاقی و تجربیات آنها توسط سازمان ذکر شده تایید شود، پروانه کارشناسی در حوزه‌های قضائی موردنیاز به آنها اعطا خواهد شد.
لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری و اعطای پروانه وکالت بدون آزمون!
با توجه به ماده هشتم لایحه استقلال کانون وکلای دادگستری، به اشخاصی که در ادامه ذکر شده‌اند، پروانه وکالت درجه یک از طرف کانون وکلا اعطا میشود:
اولین گروه کسانی هستند که ده سال متوالی و یا پانزده سال متناوب سابقه خدمات قضائی را دارا بوده باشند و حداقل پنج سال ریاست یا عضویت دادگاه را داشته باشند و صلاحیت قضائی آنها از طرف دادگاه عالی انتظامی قضات سلب نشده باشد.
همچنین کسانی که دانشنامه لیسانس را دارا باشند و پنج سال هم سابقه خدمات قضایی داشته باشند و مجددا مانند مورد قبلی، از طرف دادگاه عالی انتظامی صلاحیتشان سلب نشده باشد.
دسته سوم نمایندگان مجلس شورای اسلامی هستند که با گذراندن یک دوره کامل نمایندگی در صورتی که لیسانس قضائی یا گواهی پایان تحصیلات سطوح عالیه را از حوزه علمیه قم کسب کرده باشند و یا دارای پنج سال سابقه کاری قضائی در محاکم باشند.
علاوه بر آن، به کسانی که لیسانس حقوق قضائی یا گواهی پایان تحصیلات سطوح عالیه از حوزه علمیه قم داشته باشند و نیز با حداقل ۵ سال سابقه کار متوالی یا ۱۰ سال متناوب در سمتهای حقوقی در دستگاههای دولتی و وابسته به دولت و نهادها و نیروهای مسلح باشند، و همچنین پس از اجرا شدن این قانون با داشتن سی سال سابقه خدمت بازنشسته شوند بدون رعایت شرطی که برای سن داوطلبان در نظر گرفته شده است و نیز با انجام کارآموزی به اندازه نصف مدت مقرر، پروانه وکالت اعطا میشود.
در ادامه این موارد نیز دو تبصره آمده است، در تبصره اول آن بیان شده است: کسانی‌که دانشنامه لیسانس داشته باشند و دو سال هم سابقه خدمت قضائی را دارا باشند، از انجام دوره کارآموزی معاف هستند. ولی در این مورد مدت انتظار خدمت از لحاظ اخذ پروانۀ وکالت جزء خدمت محسوب نمی‌شود.
همچنین با توجه به تبصره دوم: برای کانون الزام وجود دارد و باید در رابطه با تقاضاهای پروانه وکالت یا کارآموزی، ظرف مدت شش ماه تصمیم بگیرد.
در حالت کلی به نظر می‌رسد که باید در این قوانین و آئین‌نامه‌ها اصلاحاتی صورت بگیرد چرا که با توجه به آنها، عرصه برای ورود کسانی‌که مجبورند برای اخذ پروانه وکالت آزمون دهند، تنگ میشود و افرادی که بیشتر نیازمند این کار هستند، فرصت استفاده از این موقعیت‌ها را با توجه به توانایی‌هایشان کمتر پیدا می‌کنند.
دریافت پروانه وکالت با آزمون:
برای دریافت پروانه وکالت، افرادی که دارای شرایط دریافت آن بدون آزمون نباشند، در صورتی که واجد شرایط شرکت در آزمون باشند می‌توانند در آزمون وکالت یا کانون وکلا ثبت نام کنند و در آزمون شرکت کنند.
شرایطی که داوطلب باید داشته باشد عبارت است از: دارا بودن تابعیت ایرانی و مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته حقوق از دانشگاه‌های داخل یا خارج کشور که مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری باشد.
لازم به ذکر است که داشتن لیسانس رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی یا معادل آن از درس‌های حوزوی و دانشگاهی با تایید مرجع صالح هم قابل قبول می‌باشد. (فقط در صورتی که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تایید کرده باشد)
همچنین شایان توجه است که فرد باید حتما مدرک کارشناسی حقوق را داشته باشد و در صورتی که مدارک بالاتری را داشته باشد و کارشناسی نداشته باشد، نمی‌تواند در آزمون وکالت شرکت کند.
همچنین در کنار دیگر شرایط داوطلبان، لازم به ذکر است که پروانه کارآموزی در حوزه‌های قضائی استان تهران فقط به افراد زیر چهل سال و در حوزه‌های قضائی دیگر به کسانی اعطا میشود که سنشان کمتر از 50 سال تمام باشد.
داوطلبان نباید عضویت در کانون وکلای دادگستری را داشته و یا کارآموز عضو کانون‌های دیگر باشند، در صورتی که این شرایط موجود باشد، نمی‌توانند در آزمون ثبت‌نام کنند.
همچنین افرادی که می‌توانند در آزمون شرکت کنند، باید گواهی پایان خدمت را دارا باشند.
شایان توجه است که داوطلب باید دقت کامل را در انتخاب کانون موردنظر خود داشته باشد چرا که امکان تغییر کانون، پس از انتخاب وجود نخواهد داشت.
داوطلبان پس از شرکت در آزمون و کسب نمره قبولی و دیگر شرایط موردنظر، مورد بررسی قرار می‌گیرند و اگر شرایط دیگری را نیز مانند اعتقاد به جمهوری اسلامی و… دارا باشند و پس از دو ماه، واجد شرایط بودن آنها احراز شود، به کارآموزی مشغول می‌شوند و حداقل 18 ماه به آن می‌پردازند و پس از طی شدن این مدت، مجددا آزمونی از آنها گرفته میشود و اگر با موفقیت آن را پشت سر بگذارند، پروانه وکالت پایه یک به آنها داده میشود.
از اینکه تا پایان این مقاله با ما همراه بودید سپاسگزاریم. اگر سوال یا مشکلی در رابطه با آزمون وکالت داشتید و یا درگیر مسائل و مشکلات حقوقی بودید، می‌توانید درخواست مشاوره خود را در پایگاه خبری یاسا مطرح کنید تا کارشناسان خبره حقوقی با شما در ارتباط قرار گیرند.
