یکی از مهم ترین موضوعاتی که سالیان سال است در کشور ما، عموم مردم با آن سر و کار دارند، گرانی و افزایش غیر قابل انکار قیمت تمام کالاهاست.
در سال های اخیر کلمه تورم و گرانی بیش از پیش، نقل تمام محافل، مجالس و مباحث مردم و رسانه های عمومی است. تورم به معنای روند افزایشی سطح عمومی قیمت‌ها در یک بازه زمانی نسبتا طولانی است و برخلاف نظر اکثریت قریب به اتفاق مردم، تورم با گران فروشی تفاوت شایانی دارد. در این مقاله سعی خواهیم کرد،
جرم گرانفروشی را مورد بررسی قرارداده، ومراجع رسیدگی کننده به تخلفات گران فروشان و به عبارتی، مرجع مبارزه با گران فروشی و سایر اصطلاحات پر کاربرد را برایتان تبیین نماییم.
تعریف گران فروشی
گران فروشی در ماده ۲ قانون تعزیرات حکومتی اینگونه تعریف گردیده است:
گران فروشی عبارت است از عرضه کالا و خدمات به بهایی بیش تر از قیمت های تعیین شده به طور قطعی، توسط مراجع قانونی و رسمی. بر طبق همین ماده و ماده ۵۷ قانون نظام صنفی، قانونگذار، گران فروشی را جرم تلقی نموده ولی مصادیق آن را صرفا شامل فروش کالا نمی داند بلکه گران فروشی در ارائه خدمات را هم مصداق گران فروشی ذکر کرده است.
گرانفروشی در ماده ۵۷ قانون نظام صنفی نیز این چنین تعریف شده است:
عرضه یا فروش کالا یا ارائه خدمت، به قیمت بیش از نرخ های تعیین شده به وسیله مراجع قانونی ذی ربط.
ماده ۱ قانون تشدید مجازات محتکران و گرانفروشان در تعریف گرانفروشی مقرر می دارد، گران فروشی عبارت است از عرضه کالا، بیشتر از نرخ متعارف جامعه و در مورد کالاهایی که به توسط دولت توزیع میشود به بیش از نرخ تعیین شده توسط دولت اطلاق می گردد. همچنین علاوه بر تعاریف فوق، اجرایی نشدن مقررات و ضوابط قیمت‌گذاری و انجام هر نوع عمل یا رفتاری که باعث افزایش قیمت کالا یا خدمت، که به زیان خریدار باشد از موارد گران فروشی محسوب می گردد.
قانون گذار چه مجازاتی برای گران فروشی مقرر نموده است؟
مطابق ماده ۵۷ قانون نظام صنفی، برای گران فروشان در ۵ مرتبه مجازات در نظر گرفته شده است که علاوه بر جبران خسارت وارده به خریدار یا مصرف‌کننده، گران فروش به مجازات های مقرر شده ذیل محکوم می گردد:
- در مرتبه اول: جریمه به دو برابر مبلغ گران فروشی
- درمرتبه دوم: جریمه به ۴برابر مبلغ کران فروشی
- در مرتبه سوم: به ۶برابر مبلغ گران فروشی جریمه میشود و علاوه بر پرداخت جریمه، پارچه یا تابلو به سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت دو هفته نصب میشود.
- در مرتبه چهارم: به هشت برابر مبلغ گران فروشی جریمه میشود و پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت یک ماه نصب میشود.
- در مرتبه پنجم و مراتب بعدی: به ۱۰برابر مبلغ گران فروشی جریمه میشود و پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت دو ماه نصب میشود. و به مدت ۶ ماه، پروانه کسب متخلف معلق و محل کسب نیز پلمپ میشود.
مطابق ماده ۱ قانون تعزیرات حکومتی، نظارت دقیق و کنترل محسوس و نامحسوس دولت بر فعالیت های اقتصادی، لزوم اجرای مقررات قیمت‌گذاری و ضوابط توزیع، یک اصل و ضرورت قانونی محسوب می گردد و متخلفان از اجرای این مقررات، مطابق قانون محکوم به مجازات تعزیری خواهند شد.
با توجه به مبلغ گران فروشی متخلف، بعد از تشکیل پرونده، محکوم به جریمه نقدی و محرومیت از خدمات دولتی محکوم می گردد و در نهایت تعطیلی و لغو پروانه واحدصنفی را نیز به همراه خواهد داشت.
آیا احتکار با گران فروشی متفاوت است؟
احتکاربه معنای اختفا و نگهداری کالا به صورت عمده با تشخیص مرجع ذیصلاح و امتناع از عرضه آن در جامعه به قصد گران فروشی یا ضرر زدن به جامعه پس از اعلام ضرورت عرضه توسط دولت است. مجازات احتکارکنندگان نیز علاوه بر الزام به فروش کالای احتکار شده و جریمه نقدی و محرومیت از خدمات دولتی، لغو پروانه واحد صنفی محتکر و معرفی محتکر از طریق رسانه‌های گروهی، از جمله مجازات های این جرم می باشد.
مرجع رسیدگی به شکایت از گران فروشان
مرجع رسیدگی به تخلفات اصناف و گران فروشی مربوط به بازار و قیمت ها، سازمان تعزیرات می باشد. علاوه بر گران فروشی تخلفات دیگری هم در قانون نظام صنفی مقرر شده که از آن جمله می توان به احتکار، تقلب، کم‌فروشی، عرضه خارج از شبکه، فروش اجباری، عدم اجرای ضوابط قیمت‌گذاری و توزیع، عدم درج قیمت و عدم صدور صورتحساب، اشاره کرد، که سازمان تعزیرات متولی رسیدگی به آنهاست.
بنابراین زمانیکه یکی از تخلفات فوق را توسط کسبه یا فروشندگان کالا یا خدمات مشاهده کردید، لازم است بدانید که وی مرتکب تخلف گران فروشی شده و این امر قابل پیگیری از طریق سازمان تعزیرات حکومتی است. در کنار سازمان تعزیرات حکومتی، قوه قضاییه نیز از طریق سازمان بازرسی کل کشور و دادستان ها بر این امور نظارت دارند.
انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان، مسیر هموار دیگری برای رسیدگی به حقوق از دست رفته مشتریان واحدهای صنفی یا خریداران کالا و خدمات ارائه داده است. این انجمن در اداره صنعت، معدن و تجارت استقرار یافته و در آن جا پذیرای شکایات و مسائل مربوط به حقوق مصرف کنندگان است. انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان، با توجه به شکایات مطرح شده، موضوع را به نهاد بازرسی اداره صنعت اعلام می نماید و از طریق آن ها یا از طریق تعزیرات حکومتی به پیگیری و رسیدگی موضوع می پردازد.
گران فروشی را چگونه اطلاع دهیم؟
دو شیوه اصلی برای ثبت شکایت در سامانه ۱۳۵ سازمان تعزیرات حکومتی وجود دارد. ابتدا تماس تلفنی با شماره ۱۳۵ است. اما بهترین ومطمئن ترین راه، ثبت شکوائیه در سایت سازمان تعزیرات حکومتی به آدرس است. به جز شکایت اشخاص و نهادها در زمینه اعلام گران فروشی، سازمان تعزیرات نیز بر اساس گزارش سازمان های بازرگانی، اتحادیه های صنفی و واحدهای بازرسی، انجمن های حمایت از حقوق مصرف کنندگان، گزارش های سازمان بازرسی کل کشور و سایر مراجع قضایی، دولتی و نظامی، وارد عمل شده و با متخلف برخورد قانونی را بعمل خواهد آورد.
رویه و شرایط رسیدگی به شکایت گران فروشی
- دریافت شکایت یا گزارش های اعلام جرم
- ارائه نظر کارشناسی ظرف ۱۵ روز به شعبه مربوطه
- احضار متخلف و تشکیل جلسه رسیدگی و اخذ دفاع
- صدور حکم
عموم مردم می‌توانند از طریق ثبت شکایت خود در سامانه اینترنتی سازمان تعزیرات حکومتی یا ارسال پیامک یا تماس با شماره تلفن اعلامی از سوی سازمان، و یا به صورت حضوری شکایت خود را ثبت و پیگیری نمایند.
همانگونه که ذکر شد، دو سازمان یاد شده، اصلی‌ترین نهادهای نظارت بر قیمت در کل کشور محسوب می‌گردند و برای انجام وظایف خود، از مأموران گشت و گزارشات مردمی و راه های دیگر استفاده میکنند. لذا لازم است کلیه شهروندان با نهادهای حمایت کننده از حقوق مصرف کنندگان در حوزه‌های مختلف آشنا بوده تا در صورت نیاز، بدون اتلاف وقت و هزینه، برای مطالبه حقوق خود بتوانند اقدام کنند. این اقدامات گاهی می‌تواند در پیشگیری از تخلفات بعدی نیز تاثیر گذار باشد و به تدریج فرهنگ جدیدی را در جامعه و در حوزه مصرف ایجاد نماید.
تا حد ضرورت برای هر خریدی هر چند جزیی، مثلا غذایی که در یک رستوران می‌خوریم، توصیه میشود حتماً از فروشنده، رسید، صورتحساب یا فاکتور دریافت نمایید و اگر صفت یا ویژگی خاصی برای خرید آن کالا مد نظرتان است، حتماً از فروشنده بخواهیم که این صفت یا ویژگی را در فاکتور قید نماید و این سند را تا زمان معقولی معمولاً چند روز برای کالاهایی که زود مصرف می‌شوند و چند ماه برای کالاهایی که دوام بیشتری دارند، نگهداری نمایید تا در صورتی که با مشکلی از نظر کیفیت کالا یا قیمت و غیره روبرو شدید، اقدامات بعدی شما با سهولت بیشتری انجام پذیرد.
سپری نمودن هر یک از مراحل رسیدگی به دعاوی یا شکایات مرتبط با گران فروشی، دشواری های خاص خود را دارد که نیازمند دانش و تخصص لازم و کافی و پیگیری در این زمینه است. جهت تسریع در روند رسیدگی به دعوای فوق ، حتما با مشاوران و وکلای حقوقی پایگاه خبری یاسا مشورت نموده و در وقت و هزینه های خود صرفه جویی نمایید.
سلام خسته نباشید.
در اهواز نه نان گیرمیاد نه ارد ونه روغن. گونی ارد ۶۰۰تومن شد. کجا خوداکتفایی این کشور. بدادمردم برسید . مثل من که ندارم کجا برم سنگ بخورم کجا شکایت کنیم. کسی هست پیگیری کنه یا نه شکم سیر فکر شکم خالی نیست. از مسئولین محترم میخام پیگیریی کنند بدادمان برسید بخدا چ بلایی اوردن این دلالان برسرمردم
هایپر اکسیر اردبیل میدان یحیوی گرانفروشی شدید
افق کوروش سر کوچه امون روغن نداشت به هیج وجه، حالا کلی اورده، رفتم میبینم قیمت ها قیمت قبله ولی داره روغن که روش زده 22700 رو میفروشه 107 هزار تومن، یه برگه هم زدن طبق قانون میتونن به قیمت جدید بفروشن
شکایت علیه گرانفروشی.:میشد بجای این همه چیزای بی ربط نوشتی خلاصه ومفید واسه کسی که کارش راه بیفته مینوشتی.،این همه دردسر رو بکشی که مثلا دوبرابر گرانفروشی طرف جریمه بشه؟همون بار اول مغازه گرانفروش رو پلمب میکردن الان وضع به نسبت بهتر بود.خود قانون میگه گرانفروشی کنید کاریتون نداریم با این تبصره ها
بخدا دهها بار با ۱۲۴ زنگ زدم ، اطلاع دادم و اصلاً پیگیری نکردن … براشون مهم نیست … فقط مردم ضعیف زیر پا دارن له میشن…
سلام خسته نباشی امروز من یه شامپو خریدم از فروشگاه از یزد خیابان شیخ کلینی فروشگاه امامشهر قیمت ۱۴۵۰۰بود حساب من کرد ۲۲تومن بهش میگ چرا میگ نه قیمت باید عوض بشه لطفا پیگیری کنید
سلام. وقت بخیرــیک سوپر مارکت ک. اجناسش واقعا گرانتر از جای های دیگه ست،قیمت ک هم میکنید، بی احترامی میکنه، میگیه، شما میخوای بخری. اگه نمیخای قیمت وو بهت نمیگم، و بی ادبی خای دیگه. سوپرمارکت سعیدی اهواز، شهرک پیام خ رضوان 6 ی دستگاه عابر بانک. هم داخلشه، لطفا وخواهشا پیگیری کنید، باتشکر
سلام من دیروز از افق کوروش خرید داشتم مثلا شکلات صبحانه فرمند 330 گرمی را روی خود شکلات خورده 42 تومن من از افق کوروش تهیه کرم 68 هزارتومن
نمک دریایی دلفین 900 گرمی روی بسته قیمت خورده18 هزارتومن من 27 هزارتومن تهیه کردم کجا باید پیگیری کنم؟
تلفن 124
گرونی بیداد میکنه . از اصل کاری ها که باعث گرانی خیلی چیزا شدن و ککشونم نمیگزه چطور و به کی باید شکایت کرد ؟! . گویا نمیدونن خدایی هم هست . آخرتی هم هست تا بدونن اگر اصلاح نشن بالاخره میاد روزی که باید جواب خونهایی که تو شیشه میکنن رو بدن . خود مردم هم بعضا به هم رحم نمیکنن . طبق روایت : بترسید از ظلم به کسی که غیر از خدا دادرسی نداره . هیچکس ولو هزار کار ظاهری مثلا به اسم امام حسین کنه ، اگر بی رحم باشه نجات پیدا نمیکنه و درواقع در مقابل امام حسین وایستاده ، مگر اینکه خودش رو اصلاح کنه . حسبنا الله و نعم الوکیل
ممنون بابت اطلاع رسانی.
ولی برخی اوقات که با تعزیرات تماس گرفته میشه در عمل کوتاهی میکنند.(گاهی)
نظارت نیاز اصلی بازار الآنه من از چمستان قیمت گوشت گرفتم کیلویی ۲۴۰ تومن.از آمل گرفتم کیلویی۱۴۰ تومن./:
سوپرمارکتیه میاد چهارتا نون لواش از نونوایی می‌گیره بعد از ساعت کار نانوایی به قیمت ۸ هزار تومن میفروشه!
طرف هر قیمتی که عشقش بکشه می‌زاره رو خونه‌ش قیمت اجاره رو هم با کمال آرامش بی‌خود و بی‌دلیل از روی بهانه های واهی ۳ برابر میکنه.
مطالبه‌ی تمام مردم ایران الآن تشدید نظارت ها بر بازار و کوتاهی نکردن در مقابل گزارشاته. اگه با متخلفان به خوبی برخورد بشه وضعیت معیشت مردم هم ارتقای خوبی پیدا خواهد کرد.
هیچکس به مشکل مردم رسیدگی نمیکنه مسئولین معلوم نیس چیکار میکنن رفتم یه شامپو بچه خریدم روش قیمتشو زده ۳۵۰۰۰ریال ولی ۱۰تومن میفروشه رو همه اجناسشون قیمت اضافه کردن لطفا رسیدگی کنین آدرس هم گیلان تالش حویق خیابان ولیعصر انتهای باغشلو محله
اگه دولت ب فکر مردم همون بار اول باید قاطع و محکم با گرانفروش مقابله کنه و مغازه یا فروشگاهش رو برای دو ماه یا سه ماه پلمپ کن،تا همه حساب کار دستشون بیاد
بابل امیرکلا قبل از میدان امیرکلا بسمت بایل،فروشگاه قلیانچی،آقای مسعودیان،انگار سرگردنه مغازه زده
سلام من ساعتی خریداری کردم بعدا از همسایه ها پرس و جو کردم دیدم ۷۰۰ تومن گرونتر از بغل دستی داده چگونه میتوانم شکایتم برسونم
با این سایتشون اصلا مدارکو بارگذاری نمیکنه توقع دارن مردمم همین جوری لاکپشتی شکایت ثبت بکنن😡
هایپر اکسیر اردبیل میدان یحیوی گرانفروشی شدید
شماره ۱۳۵ وقتی زنگ میزنی میگه در شبکه وجود نداره ۱۲۴ زنگ میزنی میری توی صف چندین دقیقه و بعد قطع میشه اینه وضع رسیدگی کاسب کارها هم هرکاری دلشون بخواد میکنند
سلام خسته نباشید بنده تو محلمون یک مغازه کوچیک هستش که مثل یه سیگاه 7000 هزار تومنی رو میده 10000 هزار تومن ماکارنی 25 هزار تومن هستش میده 38 هزار تومن برنج کیسه 10 کیلوی قیمت 370 هزار تومن هستش میده 480 هزار تومن چون شما مسعولین محترم رسیدگی نمیکنید جریمه کردن به چه درد من میخوره جز اینکه فردا گرونتر از قبل میده یا باید پروانه کسبش باطل بشه یا مغازه پلنپ بشه راحش همین ولی افسوس شما مسعولین فقط به فکر خیش هستید نه ملت
سلام خسته نباشید تو محله ما یه شیرینی فروشی هست ک علاوه بر گران فروشی وزن جعبه هم کم نمیکنه خواهشا رسیدگی کنید خانی اباد نو خ میعادشمالی نبش کوچه رضوان
سلام
ما یه هایپر بزرگ در سپیدان هستیم
شرکت هایلی برنج برامون ارسال کرده هر پک ۹۰۰ گرم هست
قیمت تولید درج شده روی کالا ۳۳۳۰۰هست و مصرف ۴۰۴۰۰ ولی در فاکتور با ما ۳۸۷۰۰ افتاده تماس گرفتیم برا درست کردن قیمت گفتن که الکل بردارین و قیمت مصرف رو پاک کنین و به قیمت دلخواه بفروشین
امید وارم که مسئولین پیگیری لازم رو انجام بدن
سلام من یک فلش مموری رو ازگارانتی به قیمت دوبرابر مبلغ واقعی خریدازی کردم. چطور میتونم گزارش برم ومابقی پولم رو پس بگیرم؟
سلام سوپر مارکت پایتخت محله ی گلشهر خیابان شهید علی زیبارو بندر عباس ، ی جنس ۲۰ تومنی رو ۳۵ تومن میفروشه کجا باید در شهر بندرعباس گزارش بدیم اینهارو ؟
من امروز آب معدنی داخل شهر یاسوج بلهزار گرفتم دونی 20هزار تومان .بهش میگم قیمت زده 8000تومان .میگه یخ زده هست.مگه نمیدونی بنزین میخواد بشه لیتری 30هزار تومان …ای مسولین خدایی کجایید
سلام اقایان مسولین محترم از شماها التماس میکنم از اصناف تمنا میکنم قسمتون میدم به اون خدایی که می‌پرستید یه سری بزنید به سوپر مارکت های آخر اسفالت شهرستان شوش دانیال ع بچه هامون بازی میکنن تو خیابون صداشون میکنن بهشون پفک چیپس لواشک وغیره بهشون میگه باباتون گفت دوباره یه پفک و چیپس 100تومن میده جالب اگه تا روز بعدش خبردار بشم بهش بدم میگه ۳۰درصد افزایش شدن ۱۳۰میبره خدا وکیلی از رباه هم بدتره رسیدگی کنید خواهشن
کجا سازمان تعزیرات برای گرانفروشی وارد عمل میشه نیشابور روبروی پارک ۱۷شهریور سوپری گرانفروشی میکنه برین ی سر بزنین زنجیر طلا میندازه اندازه زنجیر …..به گردنش هر چی هم میخاد میفروشه بهش میگی این کالا از مغازه های دیگر قیمت مناسبتر عرضه میشه میگه من شاگردم
سازمان تعزیرات واتاق بازرگانی در خاب تشریف دارن
سوپر مارکت بین راهی تهران ، قم ،(عوارضی )بنام خورشید ، خیلی گرانفروشه لطفا رسیدگی کنید.
سلام محله شهرک ولیعصر سوپرمارکتا روغن دوبرابر قیمت میدن قیمت روشم پاک کردن کسی اعتراض نکنه روغن ۱۲۵تومنی به من میگه ۲۰۰تومن انصافه کلاقیمت همه وسایل سوپرمارکتا پاک میکنن دولتم دیگه واسه ملت کاری نمیکنه انگاراصلا وجود ندارن کشوربی قانونی شدیم دولت ک هیچ ملتم به هم رحم نمیکنن
سلام اقایان مسولین محترم از شماها التماس میکنم از اصناف تمنا میکنم قسمتون میدم به اون خدایی که می‌پرستید یه سری بزنید به سوپر مارکت های آخر اسفالت شهرستان شوش دانیال ع بچه هامون بازی میکنن تو خیابون صداشون میکنن بهشون پفک چیپس لواشک وغیره بهشون میگه باباتون گفت دوباره یه پفک و چیپس 100تومن میده جالب اگه تا روز بعدش خبردار بشم بهش بدم میگه ۳۰درصد افزایش شدن ۱۳۰میبره خدا وکیلی از رباه هم بدتره رسیدگی کنید خواهشن
مغازه های پایانه های شهر تهران همه اجناسشون را حداقل دو برابر میفروشن. وقتی هم اعتراض میکنی میگن اینجا همینطوریه خب تو روز روشن دارن اینجوری گرانفروشی میکنن کی باید جلوی اینا رو بگیره
هایپر سان فدائیان اسلام گرانفروشی میکند
با سلام خدمت اصناف محترم
در روستای یارم تپه از روستاهای کلاله تو روز روشن دارن دردی میکنن در روستاهای اطراف اجناس رو به قیمتی که روی نجس نوشته شده عرضه میکنن ولی در روستای یارم تپه دوبرابر اون قیمت تعیین شده دارن جنسهای مغازه رو میفروشن
خداوکیلی دزدیه دیگه لطفا پیگیری کنید
با تشکر از شما مسئولین