وزیر بهداشت در حالی یک سال و نیم قبل و پس از بازدید از زندان قزلحصار از مساعدت برای اجرای تحول سلامت در زندان‌ها خبر داده و قول داده بود تا بخشی از پزشکان طرح پزشک خانواده به زندان‌های حاشیه شهرها اختصاص پیدا کنند که پورمختار، عضو کمیسیون قضایی مجلس، ارتقای سلامت و بهداشت در زندان‌ها را نیازمند اقدام جدی وزارت بهداشت و اختصاص بودجه مناسب از سوی دولت می‌داند. «مجازات حبس صرفاً محدود کننده آزادی زندانی است» این موضوعی است که مورد تاکید مسئولان قضایی قرار دارد و همانطور که رئیس سازمان زندان‌ها می‌گوید: وظیفه این سازمان، اجرای مجازات حبس بر اساس موازین اسلامی است و نباید در اجرای مجازات غیر از محدود شدن آزادی، دیگر شئونات انسانی زندانیان آسیب ببیند. بر همین اساس،، توجه به موضوع بهداشت و درمان زندانیان و پیشگیری از سرایت و شیوع بیماری‌ها در محیط بسته زندان‌ها همواره مورد توجه مسئولان زندان‌ها قرار دارد.
زندان سالم‌تر از محیط بیرون است
در این میان حجت الاسلام و المسلمین غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، سخنگوی قوه‌قضائیه چندی پیش در خصوص پیگیری درمان زندانیان بیمار گفته بود که، زندانیان نیز مانند افراد عادی بیمار می‌شوند اما آمار ابتلا به بیماری در زندان حتی کمتر از بیرون زندان است. وی با بیان اینکه موضوع بهداشت و درمان زندانیان از مسائل مهمی است که باید به آن توجه شود، می‌افزاید: افراد داخل زندان نیز مانند افراد دیگر مریض می‌شوند. اگر در داخل زندان امکانات زندان باشد که معالجه می‌شود در غیر این صورت به بیرونن منتقل می‌شود، بنابراین این موضوع در روند درمان برای زندانیان صورت می‌گیرد.
اختصاص بودجه و ارائه طرح از سوی مجلس برای بهبود درمان زندانیان
محمد‌علی پورمختار، عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت بهبود بهداشت و درمان در زندان‌ها، اظهارمی‌کند: مساله درمان نیازمند بودجه‌ای اختصاصی است که باید از سوی دولت این بودجه تخصیص یابد. وی ادامه می‌دهد: برای بهبود وضعیت بهداشت و درمان زندانیان نه تنها سازمان زندان‌ها بلکه وزارت بهداشت و درمان و دولت اقدامی مشترک انجام دهند. عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای می‌افزاید: بحث بهداشت و درمان زندانیان در داخل زندان امر بسیار مهم و ضروری است که در دو بخش نیاز به بودجه و توجه دارد.
پورمختار با اشاره به اینکه زندانیان هم باید مانند افراد در بیرون از زندان از خدمات درمانی بهره‌مند باشند، می‌گوید: از یک نظر از لحاظ کمبود فضا و افزایش و بهبود وضع فضایی زندان و از سوی دیگر نیز باید در جهت تامین و تهیه اقلام بهداشتی در داخل زندان باید دولت بودجه‌ای اختصاص دهد. عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای می‌افزاید: مجلس شورای اسلامی نیز می‌تواند با ارائه طرح و تصویب بودجه در این زمینه اقدامی موثر انجام دهد. به شکلی که به طور مثال طرح الزام دستگاه‌ها به انجام اقدامات مراقبتی و پیشگیرانه از حیث بهداشتی و درمانی را ارائه دهد تا شاهد وضعیت بهتر و کاهش مشکلات باشیم چراکه بیشترین مشکل اکنون کمبود بوجه در این زمینه است. پورمختار مطرح می‌کند: در حال حاضر سازمان زندان‌ها با وجود کمبودد بوجه در این بحث خوب اقدام کرده است.
راه‌اندازی مشاوره پزشکی در تمامی زندان‌ها
همچنین در همین راستا، دکتر اصغر جهانگیر، رئیس سازمان زندان‌ها توسعه خدمات بهداشتی و درمانی در زندان‌ها را از حقوق شهروندی زندانیان عنوان و می‌گوید: در تمامی زندان‌ها باید مشاوره پزشکی به صورت تلفنی راه‌اندازی شود تا زندانیان بتوانند نسبت به وضع سلامت خود اطلاعات لازم را کسب کنند. وی تاکید می‌کند: مشکلات فعلی حوزه بهداشت و درمان به طور جامع و براساس آمار و مستندات استخراج شده است و با کمک سایر دستگاه‌ها از جمله وزارت بهداشت و درمان باید در مرتفع کردنن آنها جدیت بیشتری داشته باشیم. وی ادامه می‌دهد: موضوع بیماریابی و غربالگری و توسعه امکانات بهداشتی و درمانی از مهمترین نکات در خصوص درمان زندانیان محسوب می‌شود.
در این زمینه همچنین، مهرزاد تشکریان، مدیرکل بهداشت و درمان سازمان زندان‌ها از ارائه بسته خدمتی به زندانیان در آینده نزدیک خبرداده و می‌افزاید: همه مراکز درمانی داخل زندان‌ها ساماندهی و تحت پوشش طرح پزشک خانواده قرار خواهد گرفت. تشکریان همچنین بر توسعه تعاملات نهادهای حمایتی برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی زندانیان به ویژه زنان تاکید می‌کند. مدیرکل بهداشت و درمان سازمان زندان‌ها با ارائه گزارشی از وضعیت زندان‌های کشور به توافقات فی‌مابین وزارت بهداشت و درمان و سازمان زندان‌ها اشاره و خواستار توجه بیش از پیش متولیان امر بهداشت و درمان به حفظ و ارتقاء سلامت زندانیان به عنوان قشر آُسیب پذیر جامعه شد.
شناسنایی بیماران مبتلا به اچ آی وی
در ادامه سپیده علیزاده، مدیر اجرایی پروژه صندوق جهانی مبارزه با ایدز اداره کل بهداشت و درمان سازمان زندان‌های کشور مطرح می‌کند: شناسایی زندانیان مبتلا به ایدز از شاخص‌های ارزیابی زندان‌ها است. وی ادامه می‌دهد: یکی از شاخص‌های ارزیابی و رتبه بندی زندان‌ها میزان تشخیص زندانیان مبتلا به سل و HIVV وهمکاری زندان‌ها در پیشبرد این طرح است.
بهداشت و درمان در زندان رایگان است
در این خصوص بهرام اسماعیلی، معاون زندان رجایی شهر مطرح می‌کند: تمام امور درمانی در زندان رایگان بوده و مددجو هیچگونه هزینه‌ای نمی‌پردازد. وی می‌گوید: به طور کلی امور بهداشتی، پزشکی، روانشناسی، روانپزشکی، دندانپزشکی و انجام آزمایشات در بیمارستان داخلی زندان صورت می‌گیرد و در صورت نیاز با صلاحدید پزشک متخصص و تأیید رئیس این اداره به بیمارستان‌های طرف قرارداد سطح شهر منتقل می‌شود. تمام امور درمانی نیز رایگان بوده و مددجو هیچگونه هزینه‌ای نمی‌پردازد.
انسیه آبشاری
