مراحل و نحوه ی به اجرا گذاشتن مهریه‌ در دوران قبل و بعد طلاق

زنان نباید تصور کنند مهریه به محض ورود به دادگاه وصول و به آنها پرداخت می‌شود. اگر زنان در مرحله عقد و پیش از آغاز زندگی مشترک برای به اجرا گذاشتن مهریه‌ اقدام نکنند، دریافت این حق مستلزم رفت و آمد فراوان و صرف انرژی بسیار است.
مهریه از نظر برخی ویژگی‌ها، مثل انرژی هسته‌ای است. درست است که حق مسلم زنان است، اما زنان برای به رسمیت شناختن و به دست آوردن آن، از طرفی باید کفش آهنی بپوشند و از طرف دیگر با اتخاذ یک موضع عقلانی و به دور از لجبازی‌‌های کودکانه، این حق خود را با دلیل و مدرک در محضر دادگاه بیان کنند.

مثلا اگر زنی زندگی خانوادگی خود را ترک کند، با زنی که همسرش سال‌هاست او را ترک کرده، برای دریافت مهریه نزد قاضی تفاوت‌‌هایی با هم دارند و قاضی در پذیرش یا عدم پذیرش اعسار همسر این دو زن، به یک شیوه عمل نمی‌کند.
شیوه مرسومی‌که تقریبا تمامی ‌زنان برای دریافت مهریه در پیش می‌گیرند، مراجعه به دادگاه خانواده و به اجرا گذاشتن مهریه است. در این شیوه، زن پس از تنظیم دادخواستی برای به اجرا گذاشتن مهریه‌ و ارائه آن به دادگاه، منتظر می‌ماند تا نوبت رسیدگی به پرونده‌اش فرا برسد. اغلب زنان برای دریافت مهریه خود بهانه‌ای دارند.

مثلا یکی از آنها ممکن است دخالت‌‌های مادر شوهرش و پیروی همسرش از این دخالت‌ها را عامل دریافت مهریه عنوان و اعلام کند این مساله سبب بی اعتمادی او به زندگی مشترک شده و حالا می‌خواهد حقوقی را که از نظر قانونی به او تعلق دارد، دریافت کند.

زن دیگری هم ممکن است عدم پایبندی همسرش به زندگی مشترک را بهانه دریافت مهریه عنوان کند. در مجموع، پس از آن‌که پرونده از نظر شعبه رسیدگی کننده بررسی و مشخص شد از نظر مدارک و قانونی مشکلی برای رسیدگی به پرونده وجود ندارد، برای رسیدگی به خواسته زن نوبت رسیدگی تعیین و این نوبت از طریق اخطاریه به همسر او اعلام می‌شود.

به این مساله توجه کنید که در بیشتر موارد، به اجرا گذاشتن مهریه‌ با یک پیشینه طولانی دعوا و درگیری خانوادگی و نیز تهدید به انجام چنین کاری همراه است و به همین دلیل معمولا مردان با آمادگی کامل به استقبال این موضوع می‌روند و درصد کمی‌ از آنها بر اثر به اجرا گذاشتن مهریه‌ غافلگیر می‌شوند.

شیوه رایج آقایان این است که آنها برای رد گم کنی اقدام به واگذاری اموال و دارایی‌‌های خود به اعضای خانواده و دوستان خود می‌کنند. در چنین مواردی زنان به دادخواستی موسوم به فرار از دین متوسل می‌شوند.
این دادخواست که در شماره‌‌های آینده مطلبی کامل و مفصل درباره آن خواهید خواند به این معنی است که مرد برای نپرداختن بدهی خود یا به اجرا گذاشتن مهریه‌ متوسل به حیله و فریب می‌شود، اما اثبات این دادخواست بسیار سخت است و انتقال دارایی از سوی مرد، تا وقتی که دادگاه حکمی‌مبنی بر محکومیت مرد به پرداخت مهریه صادر نکند، از نظر قانونی اشکالی ندارد و زن نمی‌تواند نسبت به این مساله ادعایی داشته باشد.

البته قانون برای جلوگیری از چنین موضوعی پیش‌بینی خاصی انجام داده و آن هم امکان صدور قرار تامین است و در چند کلمه می‌توان آن را چنین خلاصه کرد: قرار تامین دادخواستی که زن به واسطه صدور آن از دادگاه می‌خواهد پیش از صدور حکم نهایی و برای این‌که حق و حقوق او تضییع نشود، به اندازه اصل مهریه یا معادل آن یا بخشی از آن، اموال شوهر را توقیف کند. باید به این مساله نیز توجه داشت که صدور قرار تامین مستلزم این است که زن نشانی و ردپایی از منابع مالی همسرش داشته باشد.

خودرو، خانه، حساب بانکی، طلبی که مرد دست یکی از دوستان و اقوام خود دارد یا حتی پول پیش خانه چیزهایی است که زن می‌تواند در این مرحله توقیف کند؛ البته معرفی و اطلاع از این اموال معمولا کار چندان ساده ای نیست و برخی از زنانی که برای به اجرا گذاشتن مهریه خود مراجعه می‌کنند حتی اطلاعی ندارند که همسرشان چقدر درآمد یا چه اموالی دارد که این هم دلیلی جز عدم شناخت کافی نسبت به همسر ندارد و شاید بتوان گفت نداشتن شناخت به این معنی است که زن همسر آینده خود را با دقت انتخاب نکرده است.

اگر زن بتواند اموالی را به دادگاه معرفی کند، دادگاه به زن نامه‌ای می‌دهد تا با مراجعه به آن محل این اموال را توقیف کند. این شیوه کاملا بر خلاف تصور افرادی است که فکر می‌کنند دادگاه برای هر پرونده فردی را برای تحقیق و بررسی اعزام می‌کند.

در دادگاه هر کس برای ادعایی که دارد خودش باید دلیل و مدرک ارائه کند و وقتی قرار است یک قاضی در روز به ۱۰ پرونده رسیدگی کند، نمی‌تواند بابت هر پرونده تحقیق و بررسی مفصلی انجام دهد که این مساله یکی از ضعف‌‌های جدی رسیدگی به پرونده‌‌های خانوادگی است.