افزایش اختیارات معاون اول قوه قضاییه به نسبت دوره های پیشین

چندی پیش و پس از اعلام نتایج ریاست جمهوری، آقای رئیسی که پیش از این در سمت رئیس قوه قضاییه به انتخاب رهبری مستقر بود به عنوان رئیس جمهور ایران برگزیده شد و جایگزین ایشان برای ریاست قوه قضاییه حجت الاسلام محسنی اژه‌ای اعلام شد.

آقای محسنی ‌اژه‌ای بنا بر آیین‌نامه های داخلی مصوب قوه قضاییه، بعد از انتخاب معاون اول خود یعنی حجت الاسلام مصدق، وظایف ایشان را نیز مشخص نمود. مطابق دستور ریاست قوه قضاییه در تاریخ 13 مرداد 1400، 28 بند از وظایف ریاست قوه قضاییه به معاون اول تفویض شد. به نظر بسیاری از حقوق‌دانان و مردم این تعداد از وظایف تفویضی، در مقایسه با دوره‌های قبلی و معاون اول‌های پیشین، بی‌سابقه بوده و افزایش چشم‌گیری داشته است.

معاون اول قوه قضاییه در وهله اول می‌بایست تمامی راهکارها و مشورت‌های لازم را برای برنامه‌های تحولی و سیاست‌های کلان این دستگاه به گوش رئیس قوه قضاییه برساند. همچنین معاون اول رئیس قوه قضاییه علاوه بر وظایف قانونی مختص به خود که دارد، در حال حاضر 28 وظیفه تصویبی از سوی ریاست این نهاد را نیز عهده‌دار شده است و باید دید تا چه حد در عمل به این وظایف موفق خواهد شد.

وظایف 28گانه تفویض شده به معاون اول قوه قضاییه:

1.نظارت بر سایر معاونت‌ها، مراکز و سازمان‌های وابسته به قوه قضاییه

این روزها که دستگاه قضایی گسترده‌تر شده و نهادهای مرتبط با آن نیز توسعه یافته است، بیشتر از هر زمان دیگری نیاز به نظارتی جدی و کامل بر این ارگان‌ها احساس می‌شود چرا که مستقیم با حقوق و مطالبات مردمی در ارتباط است.

2.ارتباط و تعامل دستگاه قضائی با سایر قوا

قوه قضاییه باید بتواند از طریق ارتباطات دوطرفه و مستمر با دیگر قوا و نهادهای کشوری، همه تلاشش را برای پیگیری جرائم و حقوق پایمال شده مردم انجام دهد.

3.نظارت بر تدوین اسناد جامع

در تنظیم اسناد جامعی مانند سند ارتباط قوه قضاییه با مردم، سند جامع کاهش اطاله دادرسی، سند جامع پیشگیری و مقابله با فساد در دستگاه قضائی و سند جامع سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران نظارت کاملی لازم است چرا که همین اسناد سیاست‌های جزئی نهاد را مشخص می‌کند.

4.نظارت بر رسیدگی به پرونده‌های معوق

یکی از بزرگترین شکایات مردم در مراجعه به مراجع قضایی، صف‌های طولانی و سرعت پایین رسیدگی به پرونده‌های در گردش است که زمان زیادی را از طرفین می‌گیرد تا سرانجام به نتیجه برسد و خیلی از مردم هم به همین دلیل ترجیح می‌دهند مشکلات خود را از طریقی غیر از راه قضایی حل کنند. معاون اول بعد از انتصاب وعده داد که با سامانه هوشمند و راه‌های دیگر از این مسئله جلوگیری خواهد کرد.

5.ریاست ستاد مرکزی اقتصاد مقاومتی

ریاست ستاد مرکزی اقتصاد مقاومتی که با رئیس قوه قضاییه است به معاون اول اون تفویض شد تا برای کمک به دولت در حمایت و رفع موانع تولید، جلسات مستمری برگزار کند و بعد از پیدا کردن مشکل راه‌حل‌هایی نیز ارائه دهند.

از دیگر وظایف تفویضی معاون اول قوه قضاییه می‌توان به نظارت بر آسیب شناسی سند تحول، نظارت بر ساماندهی امر پژوهش و آموزش در قوه قضاییه، نظارت بر شعب ویژه رسیدگی به پرونده‌های اخلال در نظام اقتصادی، نظارت عالیه بر شعب ویژه رسیدگی به پرونده‌های اخلال در نظام اقتصادی مانند اختلاسگران و متخلفان اقتصادی و کیفیت رسیدگی به پرونده‌ها، نظارت و ارائه راه‌حل در پروسه رسیدگی و اجرای حکم در پرونده‌های سیاسی و اجتماعی در مقیاس داخلی و بین‌المللی و همه پرونده‌هایی که از ریاست قوه قضاییه به طور خاص برای ایشان ارسال شود، حل اختلافات و اتخاذ تصمیمات لازم در بروز اختلاف بین مراجع امنیتی و انتظامی در پرونده‌ها و مأموریت‌های قضائی و موارد متعدد دیگری که از این به بعد به عهده حجت الاسلام مصدق خواهد بود، اشاره کرد.

جامعه حقوقی و عموم مردم منتظرند تا ببیند با وجود این تغییرات، وضعیت موجود نیز تغییرات عینی و قابل مشاهده‌ای خواهد کرد یا خیر.