زندگی بعد از طلاق : تصور کنید شما تنها والدی هستید که فرزندانتان دارند. هر روز فرزندانتان را از خواب بیدار میکنید، برایشان غذا آماده میکنید و آنها را راهی مدرسه میکنید. کارهای منزل به دوش شماست، حتی ممکن است خودتان شاغل باشید، بعد از کار به خانه میروید و وقتی به خانه میرسید با این حقیقت روبهرو میشوید که شما تنها فرد بزرگسال خانواده هستید.
اوضاع زندگی بعد از طلاق
هیچ کسی نیست که به شما آرامش دهد، هیچ کسی نیست که حتی برای چند دقیقه مسئولیتها را به عهده بگیرد تا بلکه شما بتوانید با آرامش دوش بگیرید و یا چند دقیقههای را به خود اختصاص دهید. مسئولیت درست کردن شام با شماست، و شما تمام افراد خانواده را دور هم جمع میکنید تا سر یک میز با یکدیگر غذا بخورند. شما با آنها بازی میکنید، برایشان قصه میخوانید و حمامشان میکنید، آنها را در تختشان میگذارید.
اما هیچ کسی نیست که کنار شما بنشیند و شما راجع به روزتان با او سخن بگویید. کسی نیست که با شما بخندد و با شما دست به دعا ببرد. و در عوض شما مجبورید که به کار کردن ادامه دهید و باری دیگر خانه را نظافت کنید! در نهایت هم باید نهار روز فردا را از پیش آماده کنید و بالاخره از شدت خستگی روی تخت خود غش میکنید! این درحالی است که میدانید فردا باید تک تک این کارها را باری دیگر به تنهایی انجام دهید
برای بسیاری، این سناریو دقیقا آن سناریویی نیست که در سر میپرورانند. زمانی که به دلایل مختلف مانند طلاق، و یا فقدان همسر خود را از دست میدهید و یا همسرتان برای مدت زمان طولانی دور از خانه مشغول به کار است مجبور هستید تا به تنهایی نقش والد را ایفا کنید؛ پذیرفتن شرایط جدید زندگیتان میتواند تبدیل به یک واقعیت سخت و غیر قابل هضم باشد. درست است که والد بودن یک لذت شگفت انگیز است اما لحظاتی هم وجود دارند که شما فقط میخواهید آن را انجام دهید و هر طور شده به زندگی ادامه دهید.
مری حدود 20 سال است که زندگی بعد از طلاق را تجربه میکند و یک والد تنهاست. او معتقد است که استراتژیهای زیر نه تنها به او و کودکانش کمک کردهاند که به زندگی خود ادامه دهند بلکه باعث رشد زندگی آنها نیز شده است. به 10 توصیه مربوط به زندگی بعد از طلاق توجه بفرمایید، توصیههایی که باعث میشوند رابطه بین شما و فرزندانتان، فرزندانتان و خدا و رابطه شما با خدا مستحکم شود.
از خودتان مراقب کنید
“حتما دقت کردهاید که هر وقت سوار یک هواپیما میشوید مهماندار یک سخنرانی راجع به ایمنی و اینکه اول ماسک اکسیژن خود را قرار دهید و سپس ماسک اکسیژن فرزندان را به شما ارائه میدهد؟” مشاور ازدواج و خانواده گری براون همواره به مراجعین خود متذکر میشود که “حتما دلیلی برای این سخن مهماندار وجود دارد. اگر شما از خودتان مراقبت نکنید پس چگونه میتوانید از فرزندتان مراقبت کنید؟”
این دقیقا کاری بود که مری در زندگی بعد از طلاق خود آموخت. البته در مورد مری این امر به این معنی بود که او میبایست زمانی را به خود اختصاص دهد تا با غم از بین رفتن ازدواجش کنار بیاید. و یا راهی پیدا کند که به خود انرژی دوباره ببخشد، راههایی مثل قدم زدن و یا باغبانی کردن و یا گاهی زمانی که احساس ناتوانی میکرد از منزل بیرون میرفت.
اختصاص زمانی برای کنار آمدن با غم، هم برای خودتان و هم برای فرزندانتان
مری میدانست که اگر فرصتی را برای کنار آمدن با این غم به خود اختصاص ندهد، بیش از حد به خود فشار خواهد آورد، خود را در کار غرق خواهد کرد و در نهایت از پا در خواهد آمد که در این صورت دیگر هیچ فایدهای برای فرزندانش نخواهد داشت.
او این نصیحت را ارئه میدهد: “حتما برای عزاداری و کنار آمدن با غم زمانی را اختصاص دهید.” حال این غم میتواند مربوط به از دست رفتن ازدواجتان باشد، غم از دست دادن همسرتان باشد، و یا حتی غم اینکه همسرتان خارج از شهر کار میکند و از شما دور است. مری ادامه میدهد:” این کار را بعد از اینکه فرزندانتان خوابیدند انجام دهید و حتما گریه کنید. اگر گریه نکنید حتما وسوسه میشوید تا خودتان را از راههای دیگر از بین ببرید.”
مری همیشه بعد از خوابیدن فرزندانش به کنار آمدن با غم خود میپرداخت. و او همواره اطمینان حاصل میکرد تا یک الگوی سالم برای کنار آمدن با غم به فرزندانش ارائه کند و آنها را تشویق میکرد تا از راههای مخصوص خودشان با این غم کنار بیایند. او اینطور توضیح میدهد: ” وقتی که فرزندانم به اندازه کافی بزرگ شدند از آنها خواستم تا احساس خود را بنویسند و یا آنها را به صوت نقاشی به تصویر بکشند.” حتما یک راه برای عزاداری و کنار آمدن با غم پیدا کنید، حتی اگر به این معنی باشد که خودتان و فرزندانتان به مشاور مراجعه کنید. این اولین قدم برای کنار آمدن به عنوان یک خانواده سالم است.
مراجعه به مشاور برای خود و فرزندانتان
مری بعد از طلاقش از همه فرزندانش خواست تا به مشاور مراجعه کنند. او معتقد بود مراجعه به مشاور فرزندانش را با روشهایی آشنا میکند و این روشها میتوانند برای کنار آمدن با احساسات متعددی که ضمن زندگی بعد از طلاق برانگیخته شدهاند مفید واقع شوند. براون پیشنهاد میدهد: “مشاورین مجاز که تحصیلات و آموزشهای مربوطه را گذراندهاند و تجربه کار کردن با والدین را دارند میتوانند در چنین دورانی مفید واقع شوند. به علاوه قرار نیست که تمام مشاوره راجع به درد و غم باشد! در ضمن این جلسات شما با چیزهای جدید و هیجان انگیز راجع به خودتان نیز آشنا میشوید که به عنوان یک والد تنها نه تنها کیفیت زندگیتان را بهبود میبخشد بلکه به بهبود شرایط زندگی فرزندانتان نیز کمک میکند.”
الگو و آموزنده بخشش باشید
مری میگوید: “همواره فرزندانم را تشویق کردهام تا من و پدرشان را ببخشند و همواره به خداوند به چشم والد نمونه بنگرند. به آنها یادآوری کردهام که بخشش یک فرایند ادامه دار است، فرایندی نیست که صرفا به یک مرتبه خاتمه یابد. و بخشش لزوما به این معنا نیست که اتفاقی که برای آنها افتاده خیلی نرمال است و اشکالی ندارد. بلکه بخشش شخص را به سوی خدا روانه میکند و او را از تلخ شدن نجات میدهد”
احترام به والد دیگر در فرایند الگو شدن برای بخشندگی حیاتی است. مراقب باشید، اگر فرزندانتان شما را در حال کینه ورزی و صحبتهای منفی راجع به والد دیگر ببینند، بذر نفرت و تلخی کاشته میشود.
پس فرصتی را ایجاد کنید تا فرزندانتان هر دو والدین خود را ببخشند و آنها را در برقراری ارتباط با هردوی آنها تشویق کنید. اشاره کردن به این مساله که بخشش در ابتدا از سوی خداوند بر ما ارزانی داشته میشود به ارائه یک الگوی خوب از این مساله به فرزندانتان کمک میکند.
مطمئن شوید که فرزندانتان میدانند آنها مقصر طلاق نیستند و اجازه دهید کودکانتان کودکی کنند
مری در ادامه میگوید: “همیشه به فرزندانم یادآوری میکردم که آنها به هیچ وجه مقصر طلاق ما نیستند و این اصلا تقصیر آنها نیست. کودکان پس از طلاق همواره خود را سرزنش و ملامت میکنند و باید بدانند که این مساله باری نیست که آنها بخواهند به دوش بکشند.” مری میگوید که همیشه باید به طور مداوم به فرزندانتان یادآوری کنید که کنارشان هستید و از آنها مراقبت خواهید کرد.
او میگوید: “آنها باید تضمینی داشته باشند که شما ترکشان نخواهید کرد و باید خاطر جمع باشند که در دوران زندگی بعد از طلاق شما میتوانید از پس امور بربیایید. حتی اگر مجبورید دروغ بگویید که همه چیز تحت کنترل است و اجازه ندهید که کودکان مسئولیت بزرگسالان را به دوش بکشند.”
کودکان محرم اسرار شما نیستند. آنها شریک شما نیستند. آنها بزرگسال نیستند. در زندگی بعد از طلاق دنیای آنها زیر و رو شده است، و این به این معنی است که باید بیش از پیش به آنها فرصت کودکی کردن داده شود.
مری :” علیالخصوص باید برای کودکان کوچک تر زمان بازی در نظر گرفته شود. چرا که فرایند بازی به آنها این امکان را میدهد تا با احساسات خود کنار بیایند.” مری توضیح میدهد که بازیها باید بازیهای دستی باشند، نه صرفا زل زدن به صفحه نمایش بازیهای کامپیوتری! تماشا کردن یک فرایند غیر فعال است، اما بازی با عروسکها، کتاب خواندن، ساختن سازه و یا در مورد کودکان بزرگتر فعالیتهای ورزشی و فعالیتهای خلاقانه، همه و همه به کودکان این امکان را میدهد تا با احساسات خود کنار بیایند، دنیا را درک کنند و انرژی دوباره بگیرند.
تربیت کودکانتان را فراموش نکنید
آقای براون هشدار میدهد: “مراقب باشید در احساس گناهی که معمولا در این ایام گریبان والد تنها را میگیرد غرق نشوید. برخی والدین در زندگی بعد از طلاق اینگونه میپندارند که چون طلاق گرفتهاند باید با لوس و ننر بار آوردن کودکان برایشان جبران کنند. فرزندان در این زمان باید یاد بگیرند بیش از هر وقت دیگری استقلال داشته باشند. و این یعنی مسئولیت کارهایی که از لحاظ سنی از پس آنها بر میایند را به عهده بگیرند. زمانی که احساس کردید از لحاظ سنی به قدر کافی بزرگ شدهاند مسئولیتهایی از قبیل مرتب کردن تخت، مرتب کردن اتاقشان و بردن زباله به بیرون از منزل را به آنها بسپارید.
آقای براون در ادامه افزود: “البته ممکن است آنها از این مسئولیتها خوششان نیاید. اما این کارها باعث میشود آنها در دراز مدت خودکفا بار بیایند و ضمن اینکه باعث میشود مسئولیتهای والدی در دوران پس از طلاق برای شما سبکتر شود.”
از خانواده خود یک تیم متحد بسازید
مری اشاره کرد که سپردن برخی از مسئولیتهای خانه به فرزندان، به این ایده قوت بخشید که “خانواده ما یک تیم است.”
مری پیشنهاد میکند : “به فرزندان خود مسئولیتهایی بسپارید تا آنها بدانند عضوی از این خانواده هستند و تمام اعضا باید به یکدیگر کمک کنند. برای خانواده ما درست کردن یک جدول مختص کارهای منزل به این معنی بود که هر کدام از اعضا مسئولیتی در تیم دارد. این کار به آنها حس اعتماد به نفس بخشید چون آنها میدانستند مسئولیت کاری را بر عهده دارند. کارهایی مثل جارو برقی کشیدن، شستن ظروف و گردگیری. حتی سادهترین کار هم میتواند مسئولیت کودکان باشد، مهم این است که آنها فقط مسئولیتی داشته باشند.”
همچنین مری اطمینان حاصل کرد که اعضای خانواده در تمام رویدادهای مربوط به یکدیگر شرکت کنند. مری میگوید: زمانی که پسرم از آمدن به اجرای گروه موسیقی دخترم خودداری میکرد، به او گفتم که ما همگی اینجا هستیم تا همدیگر را خوشحال کنیم و از یکدیگر حمایت کنیم. ممکن است آنها در ابتدا با اکراه این کار را بکنند اما وقتی به تماشاچیان نگاه میکنند و اعضای خانواده خود را در میان تماشاچیان میبینند که برای تشویق و حمایت آنها آمدهاند احساس غرور خواهند کرد. به عقیده مری ایجاد یک کار ثابت و روزمره کمک خواهد کرد تا کودکان احساس کنند خانواده آنها به روال عادی بازگشته است.
او میگوید: “روال عادی زندگی بعد از طلاق بسیار مهم است. کارهای روزمره به کودکان حس امنیت میبخشند. مخصوصا زمانی که زندگی بعد از طلاق آنها زیر و رو شده است. دور یک میز نشستن برای صرف شام، کمک کردن به کودکان در انجام تکالیفشان، درست کردن ناهار با یکدیگر و … به طور کلی سعی کنید یک کار ثابت را هرشب با یکدیگر داشته باشید.”
مری برای سنتها ارزش بسیاری قائل است، خصوصا زمانی که سنتهای جدید در منزل خود بنا میکند و از کودکان میخواهد که به این سنتها پایبند باشند. مری میگوید: “به طور مثال در روزهای تعطیل هر شخصی مسئول درست کردن یک بخش از شام خانوادگی است. همچنین ما برای ایامی مثل عید روز پاک، کریسمس، شکرگزاری و روزهای تولد سنتهای خاصی در نظر میگیریم، به این ترتیب فرزندانم همیشه با اشتیاق منتظر فرا رسیدن هر کدام از این ایام هستند. تابستانها به کوهنوردی میرویم و چادر میزنیم. و هرروز صبح که آنها را به مدرسه میرسانم همگی در اتومبیل با یکدیگر دعا میکنیم.”
یک جمع مورد اعتماد برای خود و فرزندانتان بیابید
آقای براون میگوید: “ممکن است والد تنها در زندگی بعد از طلاق احساس تنهایی کند. یکی از کارهایی که میتواند باعث شود شما کمتر احساس تنهایی کنید عضو شدن و یا حتی راهاندازی یک گروه مختص والدین تنهاست که زندگی بعد از طلاق خود را سپری میکنند. همچنین اگر به کلیسا میروید میتوانید آنجا نیز گروههای خوبی پیدا کنید، مخصوصا اگر گروههایی پیدا کنید که بخش نگهداری از کودکان نیز دارند. حتما اطمینان حاصل کنید گروهی که پیدا میکنید به گونههای باشد تا فرزندانتان در آن عاری از هرگونه قضاوت و خجالتی احساس تعلق کنند. پیدا کردن افراد بالغ دیگری که در زندگیشان به آنها آموزش و قوت قلب و حمایت ارائه کنند بسیار مفید است.”
مری به این امر پی برد که داشتن چند دوست صمیمی و نزدیک بسیار بهتر است. زیرا طبق گفته مری : “شما وقت زیادی ندارید تا دوستان بسیاری داشته باشید. شما به یک دوست و معلم نیاز دارید تا زمانیکه احساس ناراحتی میکنید بتوانید شب یا روز با او تماس بگیرید؛ کسی که با شما دست به دعا ببرد و به شما چشم اندازهای خود را نشان دهد، کسی که حتی گاهی فقط به حرفهای شما گوش فرا دهد.”
از خود قدردانی نشان دهید و بر خدا تکیه کنید
و در نهایت صرف نظر از سختیای که شما و فرزندانتان با آن روبهرو هستید، بهترین کاری که میتوانید انجام دهید این است که رابطه خود با خدا را مستحکمتر کنید. انجام این کار به شما مرحمت، خرد و قوتی میبخشد تا در سایه آن فرزندانتان را در قبال سختیهای پیش رو هدایت کنید و وجودتان را از لذتی لبریز میکند تا توان داشته باشید از لحظه لحظه بودن در کنار خانواده خود خاطرات به یاد ماندنی بسازید.
مری در این هنگام آیههای از کتاب مقدس را به یاد آورد :”در هر شرایطی شکر خداوند را به جای آور، چرا که هر کاری توسط عیسی مسیح برای شما و به اراده خداوند انجام میپذیرد.” وقتی مرتبا رو به خدا میکنید و مرتبا او را شکر میکنید، در واقع خود را از وسوسه حسادت، احساس تاسف برای خود و نارضایتی محافظت میکنید. و کودکانتان نیز متوجه این خواهند شد. مری میگوید: “همواره سعی کردم تا کودکانم این مساله را دریابند که آنها برکت هستند نه یک بار اضافه. سعی کردم همیشه با کارهایم و با سخنانم این را به آنان نشان دهم.”
داشتن یک رابطه قوی با پروردگار به شما کمک میکند تا مراقب خود باشید، بتوانید با احساس غم خود کنار بیایید، ببخشید، کودکانتان را هدایت کنید و به خانواده خود کمک کنید که نه تنها به زندگی دوام بخشند بلکه رشد کنند.