طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، یکی از پرحاشیه‌ترین طرح‌هایی است که سال‌هاست در بین مسیر مجلس و شورای نگهبان، معطل مانده است. این طرح ابتدا در سال 1391 با تاکید بر کمک و تشویق جوانان به ازدواج و فرزندآوری در کمیسیون مشترک جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی تدوین شد. طرح مذکور در همین کمیسیون با استناد به اصل معروف 85 قانون اساسی که این روزها زیاد اسمش را می‌شنویم، بدون رای‌گیری در صحن علنی تصویب و به شورای نگهبان فرستاده شد. شورای نگهبان با گرفتن ایرادات فراوان از طرح اولیه که متشکل از 55 ماده بود، آن را برای اصلاح و بازبینی به کمیسیون مشترک مجلس بازگرداند.
طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده
طرح جوانی جمعیت بعد از رفع برخی ایرادات برای بار دوم هم به استناد اصل 85 قانون اساسی، بدون طرح در جلسه علنی، داخل خود کمیسیون به رای گذاشته و تصویب شد و دوباره به شورای نگهبان فرستاده شد و شورای نگهبان برای بار دوم آن را رد کرد! طرح دوم متشکل از 74 ماده بود که در آن لزوم تاکید بر فرزندآوری و جوانسازی جمعیت و بالا بردن تعداد افراد جامعه، نهادهایی را هم مشخص کرده بود که وظیفه تبلیغ، فراهم کردن مقدمات برای گرایش افراد به تشکیل خانواده و در نهایت امر ازدواج و زایمان را بر عهده خواهند داشت.
یکی از ایراداتی که منتقدین و نه شورای نگهبان به این طرح وارد کردند، استناد بر اصل 85 قانون اساسی است که می‌گوید در صورت وجود ضرورت، کمیسیون داخلی می‌توان قانون را بدون مطرح شدن در صحن علنی تصویب نماید. بسیاری از مردم معتقدند در شرایط اقتصادی از سال 91 تا کنون وضعیت خانواده‌ها به قدری بد شده که توان تامین معاش روزانه از بیشتر اقشار گرفته شده است. بیکاری و مهاجرت جوانان هم سببی شده تا ازدواج جوانان کمتر شود و اگر هم تعداد کمتری تصمیم به تشکیل خانواده بگیرند، بدون فرزند ازدواج خود را ادامه داده یا نهایتا یک فرزند داشته باشند. در چنین وضعیتی به نظر می‌رسد افزایش جمعیت بدون هیچ پشتوانه و امید اقتصادی ضرورت به حساب نیاید بلکه تلاش برای به حرکت درآوردن چرخه اقتصادی و ایجاد شغل ضرورت و در اولویت باشد.
البته جمعیت و نیروی انسانی در هر کشور، قدرت به حساب می‌آید و کشوری که جمعیت زیادی از آن را جوانان تشکیل دهد برای عرصه اقتصادی و نظامی آماده‌تر خواهد بود. همین باعث می‌شود تا کشورهای کم جمعیت یا جمعیت مسن، شرایط را برای مهاجرین جوان مهیا و آنان را به اقامت در کشور خود تشویق کنند. حتی در مواردی هزینه چندین و چند ساله کودکان متولد شده از زوج‌های جوان در خاک خود را نیز به گردن می‌گیرند چرا که آینده یک مملکت به مردمش گره خورد است.
طبق این طرح تلاش شده تا با کمک گرفتن از نهادهای مختلف دولتی، جوانان را تشویق به امر ازدواج و فرزندآوری و بهتر است بگوییم چندین فرزندآوری نمایند. بنا بر طرح جوانی جمعیت، به زوج‌های جوان وام و تسهیلات زیادی برای زندگی اعطا می‌شود و حتی هزینه‌های بالای درمان ناباروری را هم حکومت بر عهده خواهد گرفت. تا اینجای کار این طرح چندان هم بد به نظر نمی‌رسد و فقط یک ایراد عمده دارد. با زمان حاضر جامعه ما همخوانی ندارد. کشور تحریم شده ما در طی نوسانات ارزی و بالا رفتن قیمت همه چیز و مهاجرت تعداد زیادی از جوانان، جایی برای فرزندآوری باقی نگذاشته است. در واقع افراد در جامعه‌ای برای تشکیل خانواده تلاش می‌کنند و انگیزه دارند که اوضاع با ثبات و آرامش باشد.
ایراداتی که شورای نگهبان برای بار دوم از طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده گرفت، مبهم بودن بسیاری از مواد این قانون بود که از اعطای تسهیلات تا شرایط دیگر و نهادهای ذی‌ربط همگی مبهم بوده و ساز و کار دقیقی برای آن تدوین نشده است. مثل یک فکر و ایده پرهیجان اما حساب نشده و بی‌برنامه! ضمن اینکه برخی از مواد این طرح مغایر با شرع و قانون اساسی کشورمان بوده است.
هرچند که نام این طرح برگرفته از کمیسیون مشترک جوانی جمعیت و حمایت از خانواده گرفته شده است؛ اما به نظر می‌رسد بهترین حمایتی که نمایندگان مردم می‌توانند از همین مردمی که به آنان رای داده و آنان را در منصب تصمیم‌گیری قرار داده‌اند، بکنند؛ کمک به حل مشکلات اقتصادی، اجتماعی و رفع فشارهای روانی زیادی است که بر دوش خانواده‌ها به ویژه قشر جوان قرار گرفته است. در واقع، اگر این فشارها برطرف شود مشکل تشکیل خانواده و فرزندآوری هم به خودی خود حل خواهد شد چرا که وضعیت جامعه و خانواده کاملا متاثر از یکدیگر است.
