بحران بی آبی خوزستان در طی چند وقت اخیر نظر مخاطبان را به سوی خود جلب کرده و باعث ایجاد نگرانی‌های فراوانی شده است. کانون وکلای خوزستان و گیلان نیز در این باره بیانیه ارائه داده‌اند که به آن‌ها خواهیم پرداخت.
چندی پیش در تاریخ سی و یکم تیرماه 1400 کانون وکلای خوزستان بیانیه‌ای را برای تشکیل کمیسیون حقوق آب صادر کرد که در ادامه می‌خواهیم متن آن بیانیه کانون وکلای خوزستان را به زبان ساده و با تحلیل‌های حقوقی بیان کنیم:
متن بیانیه کانون وکلای خوزستان
کاهش یافتن حقابه تالاب‌ها و رودخانه‌ها و سایر پیامدهای زیست محیطی آن در استان خوزستان از نظر خیلی از متخصصین، به دلیل سدسازی بیش از حد و پروژه‌های منتقل کردن آب به سایر مناطق کشور و خشکسالی سال‌های گذشته و عدم توجه مستمر دولت‌ها در ارزیابی پیامد و نتیجه خطرات زیست محیطی دخالت انسانی بوده که امروزه باعث ایجاد این وضعیت و رو به رو شدن جلگه حاصلخیز خوزستان با کم‌آبی شده است.
همچنین گفته شده است که: این بحران از سطح محیط زیستی فراتر رفته و اقتصاد و معیشت مردم را درگیر خود کرده است. (همانطور که دیدیم در این جریان دام‌های زیادی تلف شدند یا بسیاری از مردم اسیب دیدند.) اما با وجود این نارضایتی‌های مردم، در سیاست‌های اخیر تغییر خاصی به وجود نیامده و همچنان بسیاری از پروژه‌های آب؛ مثل تونل بهشت آباد از سرشاخه‌های کارون، در حال تکمیل‌اند.
در ادامه بیانیه کانون وکلای خوزستان آمده است:
انتظار مشروع و درست مردم استان خوزستان توقف پروژه‌های مخرب سدسازی و انتقال آب برای مصارف صنعتی، کشاورزی و دامداری به سایر استان‌ها است و کانون وکلای دادگستری خوزستان، بااصرار بر رعایت قانون در حفظ حقابه‌های طبیعی و تاریخی رودخانه‌های و تالاب‌های استان برای دادخواهی در مراجع قضایی و جبران حقوق تضییع شده مردم استان در کنار مردم ایستاده حمایت می‌کند و تصمیم دارد با تشکیل کمیسیون حقوق آب تدابیر لازم جهت انجام اقدامات قانونی اتخاذ بکند و چه بسا با طرح دعوای مناسب برای احقاق حقوق مردم از مجاری قانونی، پیگیری لازم را انجام دهد.
همانطور که می‌دانیم، طبق قانون اساسی اعتراض مسالمت آمیز حق هر شهروندی می‌باشد و در این بیانیه همچنین به اعتراضات مردم خوزستان اشاره شده و گفته شده است که:
کانون وکلا از کلیه مراجع قضایی و انتظامی و امنیتی استان درخواست می‌کند و انتظار دارد که از پیگرد قضایی توده مردم و جوانان معترض که به نحو مسالمت آمیز اعتراضات خود را مطرح نمودند خودداری کرده و آن‌ها را از افرادی که از این موقعیت سواستفاده کرده و علیه امنیت ملی اقدام کرده‌اند را جدا و تفکیک کنند.
همچنین در سخنان پایانی در بیانیه کانون وکلای خوزستان، در پی سخن از اقداماتی برای تشکیل کمیسیون حقوق آب بیان شده است که:
کانون وکلای خوزستان از وکلای توانمند و علاقمند به مسائل محیط زیست استان خوزستان دعوت می‌کند که در راستای یاری رساندن و همکاری حقوقی به شهروندان و تشکل‌های مردم نهاد و نهادهای دولتی و مراجع ذیصلاح نظارتی و قضایی، فعالیت‌های فردی خود را از طریق تشکیل کمیسیون حقوق آب (در شرف تشکیل) در کانون وکلای دادگستری منسجم‌تر و سازماندهی شده دنبال کنند.
و نیز در بیانیه کانون وکلای خوزستان اظهار شد که: کانون وکلا، آمادگی وکلای خوزستان به ارائه خدمات حقوقی و مشورتی به همه شهروندان، سازمان‌های مردم نهاد و… اعلام می‌کند.
بیانیه کانون وکلای گیلان
از زمان‌های قدیم متفکّرین مغرب‌زمین مسئله‌ی آب را در کانون قدرت ایرانیان در حکمرانی می‌دانستند. ایرانیان نیز خود از این تهدید بی‌خبر نبودند.
همچنین بیان شده است: از نوشته‌ی داریوش هخامنشی در ردّ بلای خشکسالی تا رفتار خویشتن‌دارانه‌ی مردمان این بخش از جهان با آب، همگی نشان‌دهنده فهم درست آن‌ها نسبت به مسئله‌ی آب است و آن فهم درست با ترکیبی از رویای دروغین خودکفایی محض، فساد، زورگویی مدیریّتی، بی‌توجّهی به اقلیم و نادیده گرفتن حقّ حیات ساکنین بومی رو به نابودی نهاد و جای آن زیست آهسته‌دلانه‌ی چندین‌هزارساله را، تنش‌های قومی، بحران‌های حیاتی و تعارضات امنیّتی گرفت.
و در ادامه آمده است که: برخی سلبریتی‌هایی که سرمایه اجتماعی ندارند و وابسته به تبلیغات دولت هستند، تلاش می‌کنند تا با کم ارزش نشان دادن مسئله، مطالبه و درخواست مردم را با رفع نیاز موقتی، کاهش دهند. این چهره‌ها در بی انضباطی دستگاه پولی ایران غرق در منفعت‌اند و در بیانیه اشاره شده است که در تصمیمات دولتی در ارسال تانکرهای آب و رفتار این افراد یک ویژگی مشترک وجود دارد و آن سرپوش گذاشتن بر امکان فهم درست و عدم فهم مسئله است!
علاوه بر این‌ها، گفته شده است: کانون وکلا راهکارهایی پیشنهاد خواهد داد و می‌کوشد تا سهم ناچیزی را از دانسته‌هایش ادا کرده باشد.
- چالش خشکسالی در ایران فراگیر است و تنها برای استان‌های سیستان و بلوچستان و خوزستان نیست. بخشی از این خشکسالی برای جهانیان عمومی است ولی شدّت و مقدار آن در ایران زیاد و ویژه است. جهانیان بر رودخانه‌های ما سد نزدند و از سفره‌های آب زیرزمینی ایران استفاده نکردند و نخوردند و با شعار خودکفایی بی‌جا، شیره‌ی خاک ایران را نکشیدند.
- بخشی از آسیب‌های وارد شده بر اقلیم ایران بی‌گمان جبران‌ناپذیر است. در سال‌های نه چندان دور، ایرانیان مجبور به مهاجرت‌های ناخواسته خواهند شد. بخشی از این مهاجرت درون‌کشوری معطوف به استان‌های «هنوز» خوش آب‌وهوا خواهد بود.
- استان‌هایی که از جهت ظرفیّت زیرساخت‌های اقتصادی توانایی پذیرایی از مهمانان را نخواهند داشت و بی‌شک به حکم کثرت فرهنگی، در آداب و رسوم از مهاجران متفاوت هستند. این موضوع خودش موجب تنش میان آمدگان و از پیش‌بودگان خواهد شد.
روش مواجهه با اعتراضات و بحران‌های اخیر، دو سویه‌ی اساسی دارد:
1)بحران را چنان که «هست»، روایت نمی‌کنند
2)می‌کوشند تا با کارها و اقدامات بی‌معنا و بی‌ارتباط، خود را دل‌مشغول مردم نشان دهند.
همچنین اظهار شده است که دولت باید در قدم اول به وجود بحران اقلیمی در ایران اقرار کرده و فکر چاره کند و شاید به زودی بحران سیستان و بلوچستان و خوزستان، شمال ایران را هم گریبان‌گیر خود کند و گام دوم پس از پذیرش و اقرار به وجود بحران، اصلاح اقدامات مخرب و جایگزین کردن
آن با اقدامات صحیح و حرفه‌ای است. اقدامات و سیاست‌هایی که بر اساس شرایط بومی و ساکنان و محیط زیست و اقلیم آن صورت می‌گیرد.
در پایان نیز در پی نقد گفته شده است که:
در دوره‌ای که در فلسفه سیاسی صحبت از چگونگی حکومت کردن می‌باشد و معیار کارآمدی مبنای ارزیابی کارنامه‌ها است، در ایران دعوا بر سر این است که چه کسی حکومت کند و نکته تاسف برانگیز این است که برخی خوشحال از یکدست شدن دستگاه دولت در این کشور هستند.
همچنین تجربه گذشته به ما نشان داده است که رفتار یک حکومت گسترده غیرکارشناسانه و غیرقابل پیشبینی است و با این وجود، نهادهای مدنی باید بر عملکرد دولت نظارت داشته باشند و باید از یکدست شدن و تجمع قدرت در دست برخی، جلوگیری شود.
تا اینجا بیانیه کانون وکلای خوزستان و گیلان را با بیانی ساده و گسترده‌تر بیان کردیم، مشکل آب خوزستان و سیستان و بلوچستان و دیگر شهرها و استان‌های جنوبی کشورمان به معضل بسیار بزرگی تبدیل شده است، به طوری که در شهرهای دیگر نیز همه در پی راهی برای حل مشکل و بیان اعتراضشان نسبت به این موضوع هستند، با ما همراه باشید تا از اتفاقات مهم روز در پایگاه خبری یاسا آگاهی یابید!