عبور اصلاح‌طلبان از روحانی وارد فاز عملیاتی شدخیلی دور از ذهن نبود که جدال بین تندروهای جریان اصلاحات با دولت یازدهم به شش ماه نکشیده شکل آشکارتری به خود بگیرد و اختلافات عمیق فکری – اعتقادی بین‌شان در سطح گسترده‌ای نمود بیرونی پیدا کند.
انگار قرار نیست تلاش‌های طیف تندرو – برای سرپوش گذاشتن به اختلافات مبانی میان خود و دولت روحانی – نتیجه‌بخش باشد و هر روز گوشه‌ای از آن به شکل فاحش‌تری به سطح جامعه کشیده می‌شود. هر چند یادمان نرفته که چرخش به سمت روحانی در هفته منتهی به روز برگزاری انتخابات از سوی جریان اصلاحات از روی استیصال و درماندگی بود وگرنه تفکرات و اعتقادات روحانی کجا و روش و منش تندروها کجا! به محض آنکه روحانی از ملت رأی اعتماد گرفت جریان تندرو موفقیت وی را به نام خود ضرب کرد و برای پیروزی گفتمان اصلاحات جشن‌ها گرفتند و سخنرانی‌ها کردند.
آنها به مصادره به مطلوب رئیس دولت یازدهم هم بسنده نکردند و سهم‌خواهی از کابینه و تعیین خط مشی برای دولت را هم به آن افزودند. از همان اول هم خوشبین‌ترین افراد نمی‌توانستند برای سناریویی که در آن «به رویگردانی از عارف و ملزم‌کردن وی به کناره‌گیری و همچنین گردش تاکتیکی به سمت روحانی» ذکر شده، چشم‌انداز مناسبی مشخص کنند چراکه ایده و نگاه غوغاسالاران در غائله 78 با سخنرانی‌ای که تنها پنج روز پس از آن فتنه، تحرکات ساختارشکنانه همین افراد را به باد انتقاد گرفت هیچ‌گاه در مسیری پیش نمی‌رود که منتهی به هم شود.
پیش‌تر از اینها بود که روزنامه جوان در قالب گزارش‌ها و تحلیل‌هایی با بررسی عملکرد طیف تندرو اصلاحات در طول سال‌های پس از انقلاب پیش‌بینی کرده بود که دوران خوش‌نشینی یا همان ماه عسل تندروها با دولت یازدهم به زودی به سر آید و تفاوت مبانی به زودی روایی می‌شود.
اولین نشانه‌های شکاف دولت با دوم‌خردادی‌ها
برگزاری مجمع فرماندهان سپاه در اواخر شهریورماه فرصت تازه‌ای بود که زخم کهنه اختلافات زیربنایی تندروی‌های اصلاحات با روحانی سر باز کند. به صورتی که رسانه‌های وابسته به جریان افراطی اصلاحات برخلاف محتوای سخنان رئیس‌جمهور درباره سپاه، با نوع انتخاب تیترها و عکس‌های خود به تخریب وجهه سپاه پرداخته و سعی کرده‌اند خط تاریخی هجمه و تخریب علیه سپاه را در پیش گیرند؛ تخریبی که سابقه چندین ساله هم دارد به گونه‌ای که با مرور کارنامه هشت ساله دولت اصلاحات، به وضوح می‌توان مشاهده کرد که طیف دوم خرداد، تلاش می‌کرد مرز خودی‌ها و غیرخودی‌ها را کمرنگ کرده، به صورت همه جانبه همه چارچوب‌های اعتقادی و سیاسی نظام را مورد هدف قرار داده و سپاه پاسداران به عنوان یکی از مهم‌ترین موانع پیشبرد اهداف دشمن آماج حملات جنگ روانی جریانات تندرو قرار گرفت.
در حالی روحانی از عملکرد سی و چند ساله سپاه تقدیر و تشکر منحصر به فردی می‌کند و با بیان جملاتی نظیر «سپاهیان افتخار بزرگی بر دوش دارند و آن پاسدار بودن است… سپاه پاسداران فرزند انقلابی است که فاصله زمانی با پیروزی انقلاب ندارد» یا «سپاه در دل مردم، با مردم و کنار مردم قرار دارد و به معنای واقعی «حصون رعیه» هستید، سپاه پاسداران باید دژ مستحکم و پناه همه مردم باشد» که رسانه‌های وابسته به جریان تندرو در اقدامی هماهنگ و هدفمند تلاش می‌کنند تا با انتخاب تیتر‌هایی شبیه: «تأکید امام بر دوری سپاه از بازی‌های سیاسی بود»، وکیل «سپاه ضامن حقوق شهروندی باشد»، «سپاه، سپاه همه مردم باشد»و «سپاه باید از جریان‌های سیاسی به دور باشد» اینگونه القا کنند که روحانی ضمن گلایه از عملکرد سپاه، علیه فرماندهان سپاه هشدارهای شدیداللحنی را در سخنانش بیان داشته است این در حالی است که روحانی – همانطور که اشاره شد- ضمن ستایش بی‌نظیر از عملکرد سپاه، برای کمک سپاه به دولت مطالبات جدی را هم مطرح نمود.
نکته‌ای که باید روی آن تأکید داشت این است که جریان رسانه‌ای اصلاحات آن بخش از سخنان روحانی را که برخلاف خواسته‌ها و امیال جریانی‌شان است حذف یا دست‌کم کمرنگ می‌کنند و آن بخش از سخنان دکتر روحانی را برجسته می‌کنند که منافع حزبی‌شان اقتضا می‌کند. «حربه سانسور»که شگردی مسبوق به سابقه در رسانه‌های زنجیره‌ای یاد می‌شود در پوشش خبری سخنان روحانی هم به خوبی نمایان است.
شکاف‌هایی که پس از 9 ماه عمیق‌تر می‌شود
در شرایط کنونی که حدود 9ماه از عمر دولت یازدهم سپری می‌شود با رصد اظهارات شخصیت‌ها و رسانه‌های وابسته به طیف دوم خرداد می‌توان گفت که شکاف پیش‌بینی شده در حال گسترش بوده و ابعاد جدید‌تری هم به خود گرفته است؛ شکافی که تا زمان رسیدن به انتخابات مجلس دهم و ریاست جمهوری آینده قطعاً شکلی گویاتر به خود خواهد گرفت و حتی نهایتاً به عبور از روحانی هم کشیده خواهد شد. آنگونه که « خط تخریب» دولت اعتدال را می‌توان در بسیاری از اظهارات سیاسیون جریان تجدیدنظرطلب شناسایی کرد، به صورت نمونه محمدرضا تاجیک فعال سیاسی اصلاح‌طلب روز گذشته در گفت‌وگو با روزنامه شرق با تأیید پروژه «مستاجر چهار ساله» اصلاح‌طلبان اظهار داشته است که از امروز از شدت و گستره حمایت اصلاح‌طلبان به دولت کاسته شده است. مشاور رئیس‌جمهور و رئیس «مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری» در دوران خاتمی در این گفت‌وگو تأکید کرده که حمایت از دولت تدبیر و امید امری زمان‌پرورده است و چنانچه دولت تدبیر و امید نتواند برای چالش‌های پیش روی جامعه تدبیری بیندیشد، کلیدش بسیاری درها را به روی خودش خواهد بست و حامیانش را پشت درهای بسته رها خواهد کرد.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب معتقد است که دولت «اعتدال» در حال تبدیل‌شدن به دولت «اختلاط» است و باید سریع‌تر خود را جمع‌وجور و گرایش‌های متفاوت و گاه متضاد درونی خود را تعدیل کند و تا دیر نشده کلید تدبیر خود را به‌کار گیرد.
تاجیک در پاسخ به این پرسش که عده‌ای معتقدند دولت روحانی در مقایسه با دولت خاتمی عقلانی‌تر عمل می‌کند. آیا اعتدال به معنای عقلانی عمل‌کردن است؟ می‌گوید: این ادعا بنیانی ندارد؛ تجربه یک‌سال گذشته نیز نشانی از این شناسه و تمایز ندارد.
وی درباره راهبرد حمایت اصلاح‌طلبان از دولت اعتدال از ابتدا تا به حال و ادامه آن در آینده می‌گوید: اگرچه معتقدم از شدت و گستره این حمایت کاسته شده، اما جریان اصلاحات با نگرشی عقلایی و با تحلیلی ناظر به شرایط حال و آینده کشور و نیز با حفظ فاصله انتقادی خود، کماکان از دولت حمایت می‌کند اما مطمئنم این «حمایت» امری زمان – پرورده و شرایط – پرورده است و چنانچه دولت تدبیر و امید نتواند برای چالش‌های پیشاروی جامعه تدبیری درخور و بهنگام بیندیشد، کلیدش بسیاری از درها را به روی خودش خواهد بست و حامیانش را پشت درهای بسته رها خواهد کرد.
مرعشی: منتقد سیاست‌های روحانی هستم
اعتماد یکی دیگر از روزنامه‌های زنجیره‌ای سه‌شنبه پرونده ویژه‌ای را به «حزب کارگزاران سازندگی» مشاوره حقوقی اختصاص داد و در گفت‌وگویی با حسین مرعشی سخنگوی حزب کارگزاران از قول وی درج می‌کند: «ما سیاست‌های کلی آقای روحانی را تأیید می‌کنیم اما در عرصه سیاست داخلی همه سیاست‌های دولت را تأیید نمی‌کنیم. ما منتقد وزارت کشور بوده و هستیم. تأکید می‌کنم که ما حامی آقای روحانی هستیم اما در عرصه سیاست داخلی کاملاً زاویه انتقادی داریم.»
محبوبیت روحانی کم شده است
صادق زیباکلام هم در یادداشتی در روزنامه اعتماد می‌نویسد: بیش از ۹۰ درصد جمعیت کشور خود را مستحق دریافت یارانه اعلام کرده‌اند. آیا به راستی این چنین است و ۹۰ درصد جمعیت ایران گرفتن ۴۵۵۰۰ تومان در ماه برایشان ضروری است؟
اصولگرایان که منتظر فرصت بودند بلافاصله از نمد توجه نکردن مردم به استدعا و تقاضای دولت روحانی یک کلاه شیک و آبرومند دوختند و با مسرت نوشتند و گفتند که دولت روحانی محبوبیتش را از دست داده.
به زعم اصولگرایان، اگر مردم این دولت را قبول می‌داشتند و برایش تره خرد می‌کردند، محض گل روی دولت تدبیر و امید هم که شده بود دست کم بخشی از آن ۱۹ میلیونی که به او رأی دادند ثبت‌نام نمی‌کردند.
حرف اصولگرایان اتفاقاً درست است. اگر دولت از محبوبیت بالایی برخوردار می‌بود و اگر کسر قابل توجهی از مردم برای آن وزن و اعتباری قائل می‌شدند، در آن صورت میلیون‌ها نفر که واقعاً هم نیازی به این ۴۵۵۰۰ تومان ندارند، نباید ثبت‌نام می‌کردند. اما اصولگرایان متوجه نیستند که با طرح این استدلال دارند شاخه‌‌ای را می‌برند که فقط روحانی و دولتش به روی آن ننشسته‌اند بلکه قدری بالاتر، خود اصولگرایان هم اتفاقاً همان‌جا نشسته‌اند. به عبارت دیگر، گر حکم شود که مست گیرند، خیلی‌های دیگر هم اتفاقاً مشکل پیدا می‌کنند.
مطالب خلاف‌واقع دولت اعتماد مردم را خدشه‌دار می‌کند
فیض‌الله عرب‌سرخی از اعضای سازمان منحله مجاهدین انقلاب و از متهمان فتنه سال 88 هم در گفت‌وگویی با روزنامه آرمان به تعریف اعتدال و رابطه اصلاح‌طلبان با دولت یازدهم پرداخته است.
وی در رابطه با شرایط امروز جامعه و رویکرد اصلاح‌طلبان نسبت به دولت گفت: امروز همه باید با یک رویکرد «اتحاد و انتقاد» دولت را تقویت کنیم تا بتواند در عرصه داخلی و خارجی به حل مسائل کشور اقدام کند.
عرب‌سرخی در رابطه با کم بودن اعتماد مردم نسبت به دولت اظهار داشت: دولت باید با مردم بیشتر گفت‌وگو بکند، صادقانه سخن بگوید و توجه کند که ارائه هر مطلب خلاف واقع از جانب دولت به مردم به این اعتماد خدشه وارد می‌کند.
وی با تأیید تلویحی کم بودن اعتماد مردم نسبت به دولت افزود: معتقدم اگر مردم به مدیران اجرایی بی‌اعتماد هستند حق دارند چون عملکرد غلط دیده‌اند، اما این به این معنا نیست که هیچ راهی برای ترمیم و ایجاد اعتماد وجود ندارد.
این محکوم فتنه با بیان اینکه دولت باید از انتقاد‌ها استقبال کند، گفت: دولت باید از انتقاد مردم با روی گشاده استقبال کند یعنی باید فضای سیاسی را بازتر کند. اجازه دهد مردم انتقاداتشان را بیان کنند.
این فعال اصلاح‌طلب در مورد عملکرد دولت در توزیع سبد کالا گفت: طرح سبدکالا برای آن بخش از اقشار جامعه که نیازمندند یک کار درست و منطقی است، یعنی سبدکالا یک حرکت منفی نیست، منتها می‌توان این کار را بد اجرا کرد و تأثیرات منفی در جامعه بر جا گذاشت، همچنین می‌توان این کار را دقیق‌تر و مناسب‌تر اجرا کرد تا آثار منفی هم درجامعه نداشته باشد.
تناقضات بین اعتدال و اصلاحات به درگیری هم خواهد انجامید
با مرور آنچه در 9ماه اخیر بین جریان دوم خرداد با دولت پیش آمده به راحتی می‌توان برداشت کرد که نوع نگاه روحانی در بسیاری از موارد از جمله نگاه به مقوله اقتصاد دقیقاً 180درجه خلاف آن چیزی است که حلقه تندرو جریان اصلاحات اعتقاد دارند و همانگونه که بارها از سوی رسانه‌های وفادار به نظام و انقلاب در طول ماه‌های اخیر اشاره شده رویه اعتدال دولت یازدهم سنخیتی با تندروی‌های افراطیون جریان اصلاحات ندارد و دیری نخواهد پایید که این شکاف عمیق روز به روز بارزتر از گذشته شود تا جایی که افراطیون به تخریب و هجمه دولت یازدهم و در نهایت عبور از گفتمان دولت و شخص روحانی هم روی بیاورند.
