احکام طلاق و عده

احکام طلاق از جمله تشریعات سال اول و دوم هـجـرى اسـت

و آن ها عبارتند از این که:

1. زنان مطلقه باید سه طهر عده نگاه دارنـد و تـا عـده تـمـام نشده حق ازدواج ندارند، و شوهران مى توانند در ایام عده به زنان رجوع کرده و طلاق را باطل کنند
   والمطلقات یتربصن بانفسهن ثلاثه قروء…(84)
   و زنان طلاق داده شده باید مدت سه پاکى انتظار کشند…
2. ایـضـا مـرد اگـر سه دفعه زن خود را طلاق بدهد دیگر حق رجوع ندارد مگر آن که زن با مرد دیگرى ازدواج کرده و احیانا طلاق بگیرد:
   فان طلقها فلا تحل له من بعد حتى تنکح زوجا غیره (85)
   و اگـر (شـوهـر بـراى بـار سـوم ) او را طـلاق گـفت ، پس از آن دیگر، (آن زن ) براى او حلال نیست تا اینکه با شوهرى غیر از او ازدواج کند (و با او همخوابگى نماید)
3. مادران لازم است به فرزندان خود دو سال کامل شیر بدهند، اگر بخواهند شیر کامل باشد، وگرنه باید بیست و یک ماه بدهند:
   والوالدات یرضعن اولادهن حولین کاملین (86)
   و مادران (باید) فرزندان خود را دو سال تمام شیر دهند…
4. نیز اگر مردى زنى را قبل از دخول طلاق بدهد، باید نصف مهر را به او بپردازد:
   و ان طـلقـتـمـوهـن مـن قـبـل چ تـمـسـو هن و قد فرضتم لهن فریضه فنصف ما فرضتم (87)
   و اگر پیش از آنکه با آنان نزدیکى کنید، طلاقشان گفتید، در حالى که براى آنان مهرى معین کرده اید، پس نصف آنچه را تعیین نموده اید (به آنان بدهید)…
   همچنین است احکام دیگر که در آیات 236، 240 و 241 آمده است .

احکامى که در این سوره بیان شده به قرار ذیل است:

• اول : زن را بـایـد در حـالى طـلاق داد کـه بـمـجـرد وقـوع طـلاق ، داخل در عده شود یعنى باید: او را در طهر غیر مواقعه طلاق داد،
  یا ایها النبى اذا طلقتم النساء فطلقوهن لعدتهن (90)
  اى پیامبر چون زنان را طلاق گویید، در(زمان بندى ) عده آنان طلاقشان گویید.

• دوم : بـایـد عـده را بـشـمـارنـد، تـا تـمـام شـدن آن مـعـلوم بـاشـد، زیـرا در حال عده کسوه و نفقه به عهده زوج است ، و نیز معلوم باشد که زن حملى در شکم ندارد:
  فطلقوهن لعدتهن و احصوا العده (91)
  در (زمان بندى ) عده آنان طلاقشان گویید و حساب آن عده را نگه دارید.

• سوم : زن در ایام عده نباید از منزل مرد بیرون رود یا مرد او را بیرون کند مگر آن که مثلا اهل خانه را بسیار اذیت کند:
  لاتخرجوهن من بیوتهن و لا یخرجهن الا ان یاءتین بفاحشه مبینه (92)
  آنـان را از خـانـه هـایشان بیرون مکنید و بیرون نروند مگر آنکه مرتکب کار زشت آشکارى شده باشد.

• چـهـارم : بـه وقـت ایـقـاع طـلاق بـایـد دو نـفـر شـاهـد عادل حضور داشته باشند وگرنه طلاق باطل است :
  و اءشهدوا ذوى عدل منکم (93)
  و دو تن (مرد) عادل را از میان خود گواه گیرید.

• پـنـجـم : چـون عـده بـه شـرف تـمـام شـدن بـرسـد، مـرد مـى تـوانـد رجـوع کـنـد و طلاق باطل شود، و یا صبر کند تا عده تمام شود و از زن جدا گردد:
  فاذا بلغن اجلهن فاءمسکوهن بمعروف او فارقوهن بمعروف (94)
  پـس چون عده آنان به سر رسید (یا) به شایستگى نگاهشان دارید، یا به شایستگى از آنان جدا شوید…

• ششم : زنان یائسه در صورت مطلقه بودن عده ندارند و اگر شک شود که عدم حیض به علت یائسگى یا علت دیگر دارد، باید سه ماه عده نگاه دارند:
  و اللائى یئسن من المحیض من نسائکم ان ارتبتم فعدتهن ثلاثه اشهر (95)
  و آن زنـان شـمـا کـه از خون دیدن (ماهانه ) نومیدند، اگر شک دارید(که خون مى بینند یا نه ؟) عده آنان سه ماه است ..

• هـفـتـم : زنـى کـه در سن کسى است که قاعدتا باید حیض ببیند ولى حائض نمى شود، در صورت طلاق باید سه ماه عده نگاه دارد:
  واللائى یئسن من المحیض … فعدتهن ثلاثه اشهر واللائى لم یحضن (96)
  و آن زنان شما که از دیدن حیض ناامید هستند… عده آنان سه ماه است ؛ نیز زنانى که حیض ندیده باشند (هم باید سه ماه عده بگیرند)

• هـشـتـم : زنـان حـامـله کـه طـلاق داده مـى شـونـد: تـمـام شـدن عـده آنـهـا بـا وضـع حمل است که باشد یا زیاد: واولات الاحمال اجلهن ان یضعن حملهن (97)
  و زنان آبستن مدتشان آن است که وضع حمل کنند….

• نهم : تاوقت وضع حمل نفقه زن به عهده مرد است ؛
  و ان کن اولات حمل فانفقوا علیهن حتى یضعن حملهن (98)
  و اگـر بـار دارنـد خـرجـشـان را بـدهـیـد، تـا وضـع حمل کنند.

• دهـم : اگـر زن بـعـد از وضـع حـمل حاضر به شیر دادن باشد مى تواند براى آن اجرت بگیرد:
  فان ارضعن لکم فاءتوهن اجورهن (99)
  و اگر براى شما (بچه ) شیر میدهند مزدشان را به ایشان بدهید.
  بـه ایـن تـرتـیـب در آن روز مـشـکـلات بـسـیـارى در رابـطـه بـا خـانـواده حل گردید.