روزی که در آرایشگاه زنانه برای تبلیغ «حنا»ی هندی روی بدن به عنوان مدل آن هم با تأکید بر اینکه عکسها فقط در سالن استفاده میشود، انتخاب شد، هرگز فکرش را نمیکرد در چه دامی گرفتار خواهد شد و عکسهایش، دستاویزی میشود برای اخاذیهای بیپایان… گرفتاریهای این زن جوان از زمانی شروع شد که در سالن آرایشگاه دوستش بابت تبلیغ کار و ایجاد تصویر با حنای هندی روی بدن، عکسهایی از او گرفته شد و بتدریج دست به دست چرخید تا رسید به دست همسر و خانواده همسرش.
بعد هم همراه همسرش برای شکایت نزد پلیس رفت و در شکایتش گفت: «چندی قبل فردی من را تهدید کرد که اگر مبلغی را که خواسته به حسابش واریز نکنم، عکسهایم را منتشر میکند. به همین دلیل برای حفظ آبرویم بدون اینکه همسرم متوجه شود؛ ابتدا مبلغ 10 میلیون ریال را به حساب او واریز کردم. اما این فرد علاوه بر معدوم نکردن عکسها، تهدیدات خود را بیشتر کرد و در اینستاگرام با خواهر همسرم چت کرد و تعدادی از عکسهای من را برای وی نیز ارسال و برای منتشر نکردن عکسها در اینترنتت مبلغ 50 میلیون ریال دیگر خواست.
پس از این شکایت، متهم در عملیاتی پلیسی شناسایی شد؛ پسر 28 ساله در بازجویی گفت: خواهرم گوشی خود را برای ارتقای نرمافزار به برادر کوچکترم داد. داخل این گوشی عکسهای سالن و مشتریانش وجود داشت. با شناسایی مشتریها و با طرح نقشهای، در مرحله ابتدایی مبلغ یک میلیون تومان از شاکی اخاذی کرده و با دیدن موفقیت خود در مرحله بعدی، با تهدید بیشتر شاکی و تحت فشار گذاشتن وی، پول بیشتری درخواست کردیم.
در دنیای پیچیده و در عین حال بی رحم فضای مجازی افراد سودجویی یافت میشوند که براحتی با آبرو و حتی زندگی مردم بازی میکنند و برای به دست آوردن حداقل پول یا برای سرگرمی، دست به هر اقدام غیراخلاقی میزنند و در این بین افراد سادهلوح قبل از مراجعه به مراجع قضایی و پلیس، سعی بر ارتباط با متهم و حل موضوع از طریق دادن باج دارند، در حالی که این امر علاوه بر حل نشدن موضوع، باعث اختلال در روند کشف موضوع و جری شدن متهم میشود. پلیس بارها به شهروندان توصیه کرده در مجامع عمومی مانند ورزشگاهها و آرایشگاه از گرفتن هرگونه عکسی که هویت فرد را به خطر بیندازد، پیشگیری و چنانچه در این رابطه فردی قصد آزار و اذیت و اخاذی داشت قبل از مذاکره با فرد اخاذ، با در دست داشتن مرجوعه قضایی به پلیس فتا مراجعهه کنند.
مواردی از این دست بسیار و بسیار دیده شده و با پیشرفت تکنولوژی از این دست جرایم بیشتر خواهد شد، تجربه ثابت کرده که جرم همراه با تکنولوژی بهروز میشود . براین اساس لازم است تا کاربران تکنولوژی همواره ضمن بهروز کردن خود با جرایم مختلف در این حوزهها آشنا شوند.در یکی از موارد، متهم (انتشار دهنده تصاویر خصوصی یک زن) هنگام خرید کالا از بازار با خانمی که از اخلاق شوهرش ناراضی بوده، آشنا شده و نارضایتی از اخلاق در زندگی زناشویی، بهانهای برای ارتباط بیشتر وی شده است. رابطه این متهم و خانم، سبب شده که ارتباط آنها در فضای مجازی بیشتر و تصاویر خصوصی این زن از طریق تلگرام به دست متهم برسد. این متهم در ادامه اعترافات خود گفته به خاطر اینکه این خانم در برابر خواستههای وی تسلیم نشده، تصاویر خصوصی وی را در گروههای مجازی منتشر کرده است.
در پرونده دیگری، فردی ناشناس با ساختن پروفایلی با نامی غیرمتعارف، تصاویر شاکی پرونده را به اشتراک گذاشته است. متهم تصاویر زیادی را از وی در اختیار داشت، وی پیشتر با شاکی همکلاس بوده و در چندین مرحله دیدار با وی، عکسهایی یادگاری با گوشی شخصی از وی گرفته است.متهم پس از فارغالتحصیل شدن از دانشگاه و قطع رابطه با شاکی، اقدام به ساخت این پروفایل و انتشار تمام تصاویر کرده است.از مواردی که در صفحات حوادث به وفور دیده میشود، سادهلوحی دختران جوان است که با ترفند ازدواج به دام میافتند.
به عنوان مثال در پروندهای، مردی خواستگارنما با تهیه عکس و فیلم خصوصی از دختری جوان، وی را به انتشار تصاویر خصوصیاش تهدید کرده بود.دختر جوان اظهار داشته مدتی قبل از طریق یکی از شبکههای اجتماعی با مردی جوان آشنا شده و با پیشنهاد او برای ازدواج مدتی با هم در ارتباط بودند که این فرد شیاد با اغفال وی، تعدادی از تصاویر و فیلمهای خصوصیاش را به دست آورده و در پی قطع شدن ارتباط آنها، این فرد با ارسال پیام با تهدید به انتشار تصاویر خصوصی درخواست رابطه نامشروع میکند وو با بی توجهی شاکی، وی تعدادی از فیلمها و تصاویر خصوصی وی را در یکی از شبکههای اجتماعی منتشر میکند. در نهایت کارشناسان پلیس فتا با بازرسی از مخفیگاه این فرد، چند قبضه اسلحه گرم، چند دستگاه دوربین فیلمبرداری و تعداد زیادی قطعات وو لوازم الکترونیکی به همراه آلات و ادوات استعمال مواد مخدر کشف کرد.
از سوی دیگر برخی از افراد انگیزه مالی برای شیادی ندارند و تنها انگیزهای که سبب میشود فرد تصاویر خصوصی افراد را منتشر کند، انتقامجویی است. پروندههای بسیاری نیز دیده میشود که افراد در پی انتقامجویی، با انتشار تصاویر خصوصی یکی از اعضای فامیل، باعث هتک حیثیت و آبروریزی وی شده است. در یکی از پروندهها متهم اعتراف کرده با خانمی که نسبت فامیلی داشته و در پی انتقامجویی به دلیل اختلافات قبلی از این خانم با به دست آوردن تصاویر خصوصیاش، آنها را در شبکه اجتماعی تلگرام منتشر کرده است.
افراد ضمن استفاده از گوشیهای هوشمند باید راههای حفاظت از اطلاعات آن را دانسته و از سوی دیگر براحتی به دیگران اعتماد نکنند چرا که همان طور که گفته شده، فضای پیچیده مجازی، راههای بسیاری را پیش پای مجرمان قرار داده تا براحتی دست به شیادی و اخاذی بزنند. البته سن متهمان را باید در نظر گرفت چرا که پروندههای موجود نشان میدهد که رنج سنی متهمان در این حوزه نوجوان یا جوان هستند که انگیزه بسیاری از آنها مالی نیست بلکه تفریح و سرگرمی است اما بی خبر از آنها، این تفریح و سرگرمی جرم تلقی میشود و اسامی این افراد در فهرست متهمان قرار میگیرد به همین دلیل ضمن آموزش نوجوانان و جوانان، باید آموزش و آگاهسازی والدین نیز در دستور کار مسئولان ذیربط قرار گیرد.
انتشار عکس یا فیلم از حریم خصوصی دیگران جرم است
سرگرد حمید کیانی سرپرست اداره تشخیص جرایم سایبری پلیس فتا نیروی انتظامی در رابطه با جرم بودن انتشار تصاویر خصوصی افراد در فضای مجازی، گفت: والدین تهدیدات تلفن همراه را جدی بگیرند چرا که عکس یا فیلم از حریم خصوصی دیگران و انتشار آن جرم تلقی میشود. نوجوانان با در دست داشتن تلفن همراه دقت لازم را در حفظ حریم خصوصی خود و خانواده ندارند و ممکن است با گرفتن عکس و فیلمبرداری از حریم خانوادهها، مطالبی را به اشتراک میگذارند که برای خانوادهها دردسرسازز میشود. خانوادهها باید درباره حفظ حریم خصوصی خود و دیگران به فرزندانشان آموزش دهند و از آنها بخواهند قبل از به اشتراکگذاری تصاویر و فیلمها از طریق تلفن همراه فکر کنند یا حتی از خانواده خود مشاوره بگیرند.
سرپرست اداره تشخیص جرایم سایبری پلیس فتا ناجا به خانوادهها درخصوص انتشار شماره همراه فرزندان نیز هشدار داد: والدین باید به فرزندان آموزش دهند که به هر فردی شماره ندهند و خود آنها نیز از در اختیار گذاشتن شماره فرزند خود به افراد غریبه پرهیز کنند.