سرقت از منازل و سرقت از داخل خودرو ، متاسفانه از فراوانی بسیار زیادی در جامعه ما برخوردار است. در سالهای گذشته بدلیل اوضاع واحوال نا مناسب اقتصادی کشور، میزان اینگونه سرقتها بسیار افزایش یافته است و معمولا در صحبتهای روزمره با دوستان و همکاران ، هریک به نحوی گرفتار سرقت اموال خود توسط سارقان، از داخل خودرو گرفته تا ورود سارق به منزل، شده اند. به‌دلیل وجود برخی لوازم و اسباب آلات قیمتی در داخل منزل ویا خودرو ، سارقان همواره منتظر فرصت مناسب برای ورود به منازل یا خودرو اشخاص هستند. هرچند رعایت کامل نکات ایمنی، احتمال بروز این نوع از سرقت را تا حد قابل توجهی کاهش خواهد داد، اما در مواقع بسیاری سرقت از منازل یا خودرو اجتناب‌ناپذیر است. اگر شما هم از مال‌باختگان اینگونه سرقتها هستید، حتما با ما همراه باشید.
تعریف قانونگذار ازجرم سرقت:
طبق ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی وبه بیانی ساده میتوان سرقت را اینگونه تعریف نمود:
سرقت عبارت است از ربودن مال شخص دیگر به صورت مخفیانه و البته با آگاهی بر جرم بودن عمل ارتکابی.
در این تعریف، سه رکن اساسی مورد نیاز بر جرم بودن هر عملی شامل: رکن قانونی (ماده ۲۶۷)، رکن مادی (عمل ربایش مال منقول) و رکن معنوی (قصد ارتکاب جرم) ذکر شده است و اگر بخواهیم عمل ارتکابی مجرم را سرقت تلقی نماییم، حتما باید دارای ارکان ذکر شده باشد.
برای طرح و پیگیری شکایت از سرقت، باید حتما مراحل زیر را طی نمود:
1- اطلاع به فوریتهای پلیسی 110: بعد از اطلاع از وقوع سرقت چه در خودرو یا منزل و برای بهره مندی از حقوق بیمه حتما از طریق فوریتهای پلیسی 110 مراتب را به اطلاع ماموران نیروی انتظامی برسانید. ماموران با حضور درمحل وقوع جرم، ضمن بررسی مراتب، گزارش کاملی را از محل وقوع و نحوه اعمال جرم، تهیه و در اختیارتان قرار خواهند داد تا بتوانید با سهولت بیشتر روند پیگیری خود را دنبال نمایید.
2- مراجعه به کلانتری محل یا دادسرای محل وقوع جرم: گام بعدی، طرح شکایت با عنوان سرقت از منزل یا خودرو است . برای طرح شکایت با در دست داشتن گواهی مامور 110 ، میبایست ابتدا به کلانتری محل مراجعه و پس از تایید گواهی مامور110 و تشکیل پرونده، به داسرای محل وقوع جرم مراجعه شود و اقدام به طرح شکایت نمود. برای طرح شکایت کیفری برخلاف دعاویی حقوقی لازم نیست شاکی حتماً شکایت خود را دربرگه چاپی مخصوص با تشریفات خاص تهیه کند. بر اساس ماده68 قانون آیین دادرسی کیفری، شکایت شاکی چه به صورت شفاهی وچه به صورت کتبی برای شروع به رسیدگی کافی است و قاضی دادگاه نمی‌تواند از پذیرش آن خودداری نماید. همچنین به موجب قوانین ، ضابطین دادگستری و قاضی مکلفند شکایات شفاهی یا کتبی شاکیان را در همه وقت قبول نمایند. البته که در عمل رویه دادگاهها متمایل براین امر است که شکایت باید در برگه های مخصوص ثبت یا از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارسال گردد.
3- تنظیم شکوائیه و ارسال به دادسرا: در گام بعدی میبایست شکواییه خود را با ذکر کامل موضوع جرم و اسامی شاکی و مشتکی عنه (دزد یا افراد ناشناس) تنظیم نموده و به دادسرا تحویل دهید. با توجه به الکترونیک شدن طرح دعوا و شکایات، میتوانید از طریق دفاتر خدمات به راحتی نسبت به ثبت شکواییه خوداقدام نمایید. دادسرا مراحل مقدماتی تحقیق و تعقیب را انجام و پرونده را تکمیل می نماید.
4- ارسال پرونده به ادارات آگاهی یا کلانتریهای محل: پس از دستور قاضی مبنی بر انجام تحقیقات ، پرونده مذکور متناسب با نوع و اهمیت موضوع آن، به یکی از ادارات آگاهی یا کلانتریهای محل ارجاع تا دستورات مقام قضایی اجرا گردد. ضابطین مکلفند دستورات مقام قضایی را جهت انجام هر امری که منجر به شناسایی سارقین گردد را بعمل آورده و مراتب را در اسرع وقت، به مقام قضایی منعکس نمایند. در این خصوص ماموران میتوانند ضمن بررسی آثار موجود در محل جرم از جمله اثر انگشت ، محل ورود یا فرار سارق ، بازبینی دوربینهای مداربسته و… تلاش لازم را جهت انجام دستورات مقام قضایی وشناسایی مجرم به عمل آورند.
راههای دریافت مال مسروقه پس از شناسایی یا دستگیری سارق:
اگر مال مسروقه کشف شود و قاضی تشخیص دهد که وجود آن مال برای کشف حقیقت در دادگاه ضرورتی نداشته باشد، قابل استرداد و عودت به صاحب آن خواهد بود. پس از سیر مرحله دادسرا، دادگاههای کیفری2، وظیفه رسیدگی و صدور حکم و احقاق حق شاکی و گرفتن مال سرقت شده از مجرم و تحویل آن به مالباخته را دارد. شاکی یا مالباخته بعد از تشکیل پرونده، باید تا قبل از صدور حکم قطعی، دادخواست استرداد مال مسروقه را به دادگاه ارائه دهد. بعد از انجام تحقیقات لازم، به‌دستور قاضی مال به صاحب آن تحویل داده میشود. اگر مال خسارتی دیده باشد، شاکی می‌تواند دادخواست مطالبه خسارت را نیز به همان دادگاه ارائه دهد.
در صورتی که مال سرقت شده توسط سارق به دیگری فروخته شده باشد تکلیف چیست؟
به بیان عامیانه مال‌خری جرم است. فردی که اموال مسروقه را خریداری نموده، وظیفه دارد اموال را به مالباخته پس بدهد. در صورتی که خریدار مال مسروقه (مال‌خر)، از مسروقه بودن اموال اطلاع داشته باشد ، به تشخیص قاضی به حبس از شش ماه تا سه سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد. حال اگر فردی که اموال را خریده، از مسروقه‌بودن اموال بی‌اطلاع باشد موظف به ردّ مال به مالباخته است، اما می‌تواند علیه سارق با تقدیم دادخواست به دادگاه، شکایت کند و تقاضای جبران ضررخود را نماید.
مجازات سرقت از منزل یا خودرو:
سرقت از منزل یا خودرو بسته به جزییات پرونده ممکن است ، از نوع سرقت حدی یا تعزیری تشخیص داده شود، که این امر به عهده قاضی صادر کننده رای است. اما مطابق ماده 656قامون مجازات اسلامی مرتکب سرقت از جایی که محل سکنی یا مهیا برای سکنی است (که منظور همان خانه است)، به حبس از شش ماه تا سه سال و تا 74ضربه شلاق محکوم میشود. در خصوص سرقت از داخل خودرو نیز با در نظر گرفتن همین مجازاتها تصمیم گیری خواهد شد.
مجازات جرم سرقت، تحت شرایط خاص؟
اگر سرقت در شب انجام شده باشد؛ یا سارقین دو نفر یا بیشتر باشند؛ یا یک یا چند نفر از آن‌ها سلاح ظاهر یا مخفی حمل نموده باشند؛ یا از دیوار بالا رفته یا حرز را شکسته یا کلید ساختگی به کار برده یا این که عنوان یا لباس مستخدم دولت را اختیار کرده باشند، یا برخلاف حقیقت خود را مأمور دولتی قلمداد کرده یا در جایی که محل سکنی یا مهیا برای سکنی یا توابع آن است سرقت کرده باشند، یا در ضمن سرقت کسی را آزار یا تهدید کرده باشند؛
در این صورت مرتکب به پنج تا بیست سال حبس و تا 74 ضربه شلاق محکوم می‌گردد.
دستگیری سارق پس از ورود به منزل یا خودرو و قبل از خروج لوازم آن؟
مطابق ماده 694 قانون مذکور، هر کس در منزل یا مسکن دیگری به عنف یا تهدید وارد شود به مجازات از شش ماه تا سه سال حبس محکوم خواهد شد و در صورتی‌که مرتکبین دو نفر یا بیشتر بوده و لااقل یکی از آن‌ها حامل سلاح باشد به حبس از یک تا شش سال محکوم می‌شوند
اگر سرقت از منزل با آزار اهالی خانه همراه باشد، حکم سارق چیست؟
اگر سارق، هنگام سرقت از منزل به هر نحوی موجب آزار افراد داخل خانه بشود، به حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا 74 ضربه محکوم میشود و اگر جراحتی نیز واقع شده باشد، علاوه‌بر مجازات جرح به حداکثر مجازات مذکور محکوم می‌گردد.
اگر سرقت از منزل مسلحانه باشد، چه حکمی دارند؟
اگر یک یا چند نفر مرتکب جرم سرقت از منزل شوند و حداقل یکی از آنان مسلح باشد و یا هیچ‌کدام مسلح نباشد اما در موقع سرقت در مقام هتک ناموس برآیند، مجرمان به مجازات اعدام یا حبس ابد محکوم خواهند شد.
در پایان علاوه بر اینکه همیشه توصیه میشود نکات احتیاطی را جهت جلوگیری از بروز سرقت بعمل آورید، معمولا با گذشت زمان و عدم پیگیری مالباخته و درنهایت عدم شناسایی سارق ، پرونده کیفری حالت راکت و سکون به خود میگیرد . در اینجا لازم است تا مالباخته با پیگیریهای مکرر خود و استفاده از اوقات نظارتی که دادسرا جهت پیگیری موضوع پرونده در نظر خواهد گرفت، موضوع را پیگیری وبه سرانجام برساند.
