پیمان های تأمین کالا و ساخت و نصب ( PC ) و شرایط عمومی ضوابط اجرایی

کلمات یا عبارت های زیر , در هرجای این شرایط عمومی یا سایر اسناد پیمان , دارای معانی تشریح شده در زیراند . این معانی , برحسب مورد می توانند به مفهوم مفرد و یا جمع , به کار روند :

تعریف ها و تفسیرها

ماده 1. تعریف ها

1-1- « پیمان » , شامل موافقت نامه بین کارفرما و پیمانکار , برای اجرای موضوع پیمان و مشتمل بر « اسناد پیمان » به شرح ماده 2 موافقت نامه است .
1-2- « موافقت نامه » , سندی است که بین کارفرما و پیمانکار مبادله می شود و مشخصات اصلی پیمان , مانند مشخصات دو طرف , موضوع , مبلغ و مدت پیمان , در آن بیان شده است .
1-3- « شرایط عمومی », مفاد همین متن است که شرایط عمومی حاکم برپیمان را تعیین می کند .
1-4- « شرایط خصوصی » , عبارت از شرایط خاصی است که به منظور تکمیل شرایط عمومی , برای این پیمان خاص تنظیم شده است . مواد درج شده در شرایط خصوصی , هیچ گاه نمی تواند مواد شرایط عمومی را نقض کند .
1-5- « پیوست » , مشخصات و مدارک تکمیلی است که اختصاصاً در این پیمان , به منظور تکمیل مفاد موافقت نامه پیمان تنظیم شده است .
1-6- « کارفرما » شخص حقوقی است که طرف پیمان با « پیمانکار » است و کارهای موضوع پیمان برای وی انجام می شود . نمایندگان و جانشین های قانونی کارفرما , در حکم کارفرما هستند .
1-7- « پیمانکار » , شخص حقوقی است که طرف پیمان با « کارفرما » است و اجرای کارهای موضوع پیمان را به عهده گرفته است , نمایندگان و جانشین های قانونی « پیمانکار » , در حکم    « پیمانکار » هستند .
1-8- « مهندس مشاور » , شخص حقوقی است که به عنوان عامل فنی کارفرما , برای انجام خدمات فنی در زمینه های کارهای موضوع پیمان و به شرح ماده 50 تعیین شد ه و در ماده 7 موافقت نامه , معرفی گردیده است .
1-9- « بازرس فنی » , شخصی است حقیقی یا حقوقی , که از سوی کارفرما به منظور نظارت بر فعالیت های کنترل کیفی کارهای انجام شده از سوی پیمانکار , به کار گمارده می شود تا زیر نظر مهندس مشاور انجام وظیفه کند .
1-10- حذف می شود .
1-11- « فروشنده » , تولید کننده , سازنده , تأمین کننده , توزیع کننده یا عامل فروش است که از طریق انعقاد پیمان با پیمانکار , متعهد به تأمین اقلامی از مصالح و تجهیزات مورد نیاز اجرای کار است . تولیدکنندگان , سازندگان , تأمین کنندگان یا توزیع کنندگان اقلامی از مصالح و تجهیزات مورد نیاز کار فروشندگان نیز , « فروشنده » نامیده می شوند .
1-12- « پیمانکار دست دوم » , شخص حقیقی یا حقوقی است که به منظور انجام بخش یا بخش هایی از عملیات ساختمان و نصب و خدمات فنی مرتبط با آن در « کارگاه » , به وسیله پیمانکار و از طریق عقد قرارداد با وی , به کار گمارده شده است.
1-13- « لیسانس » , دانش فنی بخش هایی از کار است که منحصراً به نام « صاحب لیسانس » ثبت شده است .
1-14- « صاحب لیسانس » , شخصی است حقیقی یا حقوقی که صاحب فنی انحصاری تمام یا بخشی از کار موضوع پیمان است و طبق بند 25-1 و پیوست 16 , فناوری و دانش فنی تمام یا بخشی از کار را تأمین می کند .
1-15- « کار » , مجموعه خدمات تأمین , مصرف , و به کارگیری مصالح و تجهیزات و عملیات ساختمانی و نصب و راه اندازی است , که طبق اسناد و مدارک پیمان باید تکمیل و تحویل شود .
1-16- « کارگاه » , اراضی یا سایر محوطه هایی است که طبق اسناد و مدارک پیمان , به منظور احداث کار موضوع پیمان و یا انبار و راه های دسترسی مرتبط با آنها , از سوی کارفرما به پیمانکار تحویل داده می شود .
1-17- « پروژه » , عبارت از مجموعه کامل قابل بهره برداری است که کار موضوع پیمان , تمام یا قسمتی از آن است .
1-18- « مبلغ پیمان » , عبارت از مبلغ درج شده در ماده 3 موافقت نامه است , که می تواند براساس ماده 56 تغییر یابد .
1-19- « مبلغ مشروط » , مبلغی است که در بند 3-2-4 , موافقت نامه درج شده است و پرداخت آن , مشروط به دستور کارفرما برای انجام کارها و خدمات یا خرید مصالح و تجهیزات به وسیله پیمانکار , براساس ماده 54 است .
1-20- « مدت پیمان » , عبارت است از مدت درج شده در ماده 5-3 موافقت نامه و تغییرات بعدی آن طبق ماده 64 , به منظور تکمیل کار و تحویل موقت براساس ماده 60 .
1-21- « نافذ شدن پیمان » , به معنای شروع تعهدات دو طرف است .
1-22- « ابلاغ شروع کار » , دستور کارفرما به پیمانکار مبنی بر شروع کار , طبق بند 5-2 موافقت نامه است .
1-23- « دوره مسئولیت رفع نقص » , دوره زمانی تعیین شده در ماده 61 است , که طی آن پیمانکار مسئول رفع هر نوع عیب و نقص در کارهایی است که در تعهد اوست .
1-24- « گواهی رفع نقص » عبارت از گواهی تأیید رفع نواقص احتمالی موجود در کارها به هنگام تحویل موقت است , که با توجه به بند 60-2  صادر می شود .
1-25- « اسناد و مدارک فنی » , عبارت از مجموعه اسناد فنی , استانداردها , کدها , آئین نامه ها , مشخصات فنی , نقشه ها و سایر مدارک به شرح پیوست 18 , است که کار موضوع پیمان باید طبق آنها , به وسیله پیمانکار انجام شود .
1-26- « مدارک تسلیمی پیمانکار (Submittals) » , عبارت از هرگونه نقشه , مشخصات و مدارک تهیه شده به وسیله پیمانکار از قبیل گزارش های پیشرفت , نقشه های کارگاهی , برنامه ریزی های دوره ای و ………………. است که در طول مدت پیمان تسلیم کارفرما می شود .
1-27- « دستور تغییرکار » , سندی است که افزایش , کاهش و یا تغییر کار و تغییرات در مدت و مبلغ پیمان ناشی از آنها , در آن درج شده است و به امضای کارفرما و پیمانکار می رسد .
1-28- « مصالح و تجهیزات » , عبارت است از مواد , اجناس , کالاها , دستگاه ها , ادوات , اقلام و به طور کلی , هر آن چیزی که در کار مصرف شده و باقی می ماند .
1-29- « ماشین آلات ساختمانی » , عبارت از تمام دستگاه ها و ماشین آلات است که برای اجرا و تکمیل عملیات ساختمان و نصب لازم است , اما شامل دستگاه هایی که در کار باقی می مانند نمی شود .
1-30- « عملیات ساختمان و نصب » , عبارت از عملیات اجرایی اعم از سیویل و سازه , مکانیک , لوله کشی , برق , ابزار دقیق , رنگ , عایق و سایر کارهای تکمیلی مرتبط با آنها است , که در محل « کارگاه » به منظور احداث کار موضوع پیمان , تا مرحله پیش راه اندازی , با استفاده از      « مصالح و تجهیزات » , به اجرا درمی آید .
1-31- « پیش راه اندازی (Precommissioning) » , به تمام عملیات پس از تکمیل ساختمان و نصب , از قبیل انجام آزمایش ها , بازرسی ها و هر نوع کارهای تکمیلی دیگر گفته می شود , به نحوی که کار موضوع پیمان را آماده راه اندازی سازد .
1-32- « تکمیل مکانیکی » , به معنای اتمام عملیات ساختمان و نصب و پیش راه اندازی است , به نحوی که کار مورد نظر آماده راه اندازی باشد .
1-33- « راه اندازی (Commissioning) » , به معنای انجام کارهای لازم برای قرار دادن موضوع پیمان در شرایط عملیاتی پس از تکمیل مکانیکی , طبق ماده 59 است .
1-34- « آزمایش عملکردی (Performance ) » , مجموعه آزمایش ها و رسیدگی هایی است که براساس ماده 59 , به منظور حصول اطمینان از دستیابی به شرایط تضمین شده عملکردی و میزان مصارف , طبق پیوست 9 , پس از مرحله راه اندازی صورت می گیرد .
1-35- « مرجع فنی » شخص حقیقی یا حقوقی شناخته شده و معتبر در زمینه تخصصی ویژه است که کارفرما یا مهندس مشاور و پیمانکار , در موارد اختلاف نظر فنی و یا تعبیرهای متفاوت از اسناد و مدارک فنی , از وی استفسار می کنند و نظر وی برای دو طرف قطعی است .

ماده 2. تفسیرها

2-1- روز , ماه , سال : منظور از روز , روز تقویمی و منظور ازماه و سال , ماه و سال شمسی , طبق تقویم رسمی کشور است .
2-2- مفرد و جمع : هرجا معنی عبارت ایجاب کند , کلمات مفرد , معنی جمع و کلمات جمع , معنی مفرد دارد .
2-3- عنوان ها : عنوان های درج شده در شرایط عمومی , تنها به منظور راهنمایی و اطلاع از مفاد موادی است که مشترکاً زیر آن عنوان قرار گرفته اند و نمی توان از آنها در تفسیر مواد استفاده کرد .

اقدام های اولیه

ماده 3. اقدام های اولیه پس از عقد پیمان
3-1- تسلیم ضمانت نامه
پس از امضا و مبادله پیمان , پیمانکار ضمانت نامه موضوع مواد 11 و 13 را تهیه و تسلیم کارفرما می کند .
3-2- شروع کار
پیمانکار موظف است پس از دریافت ابلاغ شروع کار از سوی کارفرما در زمان تعیین شده در ابلاغیه , و در صورت عدم دریافت ابلاغیه شروع کار از سوی کارفرما , پس از گذشت سی روز از تاریخ تنفیذ پیمان , نسبت به شروع کار اقدام کند .
پیمانکار , اسناد زیر را ظرف حداکثر پانزده روز پس از تاریخ شروع کار , برای بررسی کارفرما تسلیم می کند .
کارفرما پس از دریافت مدارک , حداکثر ظرف هفت روز , موارد اصلاحات مورد نظر خود را طی جلسه ای با حضور پیمانکار و مهندس مشاور , مطرح می کند و پس ازجمع بندی نهایی موارد و تهیه صورتجلسه آنها , پیمانکار , اصلاحات و تغییرات مصوب را تا قبل از درخواست اولین صورت وضعیت , اعمال نموده و برای تأیید نهایی به کارفرما تسلیم می کند .
3-2-1- برنامه زمانی اجرای فعالیت های اصلی هریک از بخش های کار ( تأمین مصالح و تجهیزات , عملیات ساختمان و نصب ) , براساس برنامه زمانی تحویل نقشه ها , اسناد و مدارک مورد نیاز از سوی کارفرما و برنامه زمانی کلی اجرای کار درج شده در پیوست 14 .
3-2-2- برنامه زماین تحویل مدارک تسلیمی پیمانکار .
3-2-3- جدول درصد وزنی کارها , به عنوان مبنای پرداخت صورت وضعیت های موقت منطبق با ضمایم پیمان .
3-2-4- برنامه زمانی تفصیلی پرداخت ها و گردش نقدینگی , منطبق با ضمایم پیمان .
3-2-5- نمودار سازمانی پیمانکار , که در آن عوامل کلیدی بخش های مختلف کار و ارتباط آنان با هم , مشخص شده باشد .
3-3- تهیه و تسلیم بیمه نامه ها
پیش از شروع عملی کارها , دو طرف با توجه به مواد 15 و 16 و 17 و ضائم پیمان , بیمه نامه هایی را که هریک ملزم به تهیه آن هستند ,  از مراجع بیمه تهیه و به طرف دیگر تسلیم می کنند .
3-4- هماهنگی های اولیه
به منظور رفع ابهامات فنی باقیمانده و حصول تفاهیم در مورد اجرای مفاد پیمان از سوی دو طرف , ظرف بیست روز پس از شروع کار , طی جلسه ( جلساتی ) با حضور کارفرما , پیمانکار و مهندس مشاور , در موارد زیر , تصمیم گیری می شود , تا در طول اجرای پیمان , ملاک عمل قرار گیرد :
3-4-1- رفع ابهامات احتمالی و ارائه اطلاعات تکمیلی , درج شده در اسناد و مدارک فنی به تناسب برنامه زمانی بند 14-1 پیوست 14 .
3-4-2- نحوه گردش کارها
هرگاه گردش کارها و روابط متقابل ( پیوست 20) در هنگام عقد پیمان , ضمیمه نشده باشد در جلسه هماهنگی های اولیه , نحوه گردش کارها از جمله موارد مشخص شده در زیر , به عنوان پیوست 20 , به پیمان منضم می گردد .
–    گردش کار مکاتبات بین کارفرما ـ پیمانکار ـ مهندس مشاور و سایر مراجع مرتبط با اجرای پیمان , در صورت لزوم.
–    گردش کار ابلاغ دستور کار از سوی کارفرما و اقدام های پس از آن .
–    گردش کار تهیه , تحویل , تأیید و پرداخت صورت وضعیت های پیمانکار .
–    گردش کار تحویل نقشه ها و مدارک فنی پیمان .

اسناد پیمان

ماده 4 . هدف اسناد پیمان
هدف اسناد پیمان توصیف کار تکمیل شده موضوع پیمان است که باید طبق اسناد پیمان اجرا شود .
انجام هرکار و تأمین هر نوع مصالح و تجهیزات , که با استنباط از اسناد پیمان و یا طبق عرف فنی و تجاری برای انجام موضوع پیمان لازم باشد , به عهده پیمانکار است .
ماده 5. اولویت اسناد
هرگاه بین مفاد و مضمون اسناد پیمان , تناقض , اختلاف و یا اشتباهی بروز کند , با استنتاج منطقی از مفاد اسناد مرتبط با موضوع , تناقض , اختلاف و اشتباه برطرف خواهد شد . اما در هر صورت , موافقت نامه , شرایط عمومی نسبت به سایر اسناد پیمان اولویت دارند .
ماده 6. استانداردها , کدها و مراجع
نگارش استانداردها , شناسه ها ( کدها ) و مراجع مورد نیاز اجرای کار که در پیمان پیش بینی شده است , آخرین تجدید نظر آنها در زمان عقد پیمان است , مگر آنکه به نحو دیگری در پیمان تصریح شده باشد .
در موارد مسکوت در پیمان , از آخرین نگارش استانداردها و کدهای معتبر بین المللی هماهنگ با دیگر استانداردهای پیش بینی شده در پیمان , با تأیید مهندس مشاور , استفاده می شود .
ماده 7. اسناد و مدارک فنی
7-1- هرگونه کمبود , نقص یا تناقض در اسناد و مدارک فنی باید ظرف مدت معقولی در چارچوب برنامه زمانی از سوی پیمانکار بررسی و به مهندس مشاور منعکس شود تا پس از بررسی و رفع نقص , تحت نگارش جدیدی جایگزین مدارک قبلی شده , به پیمانکار ابلاغ شود .
7-2- اسناد و مدارک فنی باقیمانده مورد نیاز اجرای کار طبق برنامه زمانی بند 14-1 پیوست 14 به پیمانکار تحویل می شود . در چارچوب این برنامه , هرگونه کمبود و یا بخش های تکمیل نشده طراحی ها که موکول به دریافت اطلاعات پیمانکار و یا فروشندگان است , پس از ارائه اطلاعات مورد نظر از سوی پیمانکار به مهندس مشاور , و بر مبنای آنها , به وسیله مهندس مشاور تکمیل و به پیمانکار ابلاغ می شود . مسئولیت عدم صحت اسناد و مدارک تهیه شده ناشی از اطلاعات دریافتی از پیمانکار , به عهده وی می باشد .
7-3- در صورت تصمیم مهندس مشاور به تجدید نظر در اسناد و مدارک فنی , مراتب در زمانی مناسب به پیمانکار برای پیش بینی های لازم اعلام می شود و پس از انجام تغییرات , اسناد و مدارک با شماره نگرش جدید به پیمانکار ابلاغ می گردد.
7-4- دستورالعمل های نصب و نقشه های کارگاهی از قبیل نقشه های ساخت اسکلت فلزی و لوله کشی و غیره براساس اسناد و مدارک فنی توسط پیمانکار و با مسئولیت او تهیه می شود و نسخه ای از آن برای اطلاع مهندس مشاور ارسال می‌گردد .
5-5- دستورالعمل راه اندازی براساس اسناد و مدارک فنی و اطلاعات دریافتی از پیمانکار و فروشندگان به وسیله مهندس مشاور تهیه می شود و حداقل 90 روز قبل از شروع راه اندازی , به پیمانکار ابلاغ می گردد .
ماده 8. ابلاغیه ها
هرگونه اطلاعیه , اعلام نظر , موافقت و اقدام های مشابه , تنها به صورت کتبی معتبر است . رسید دبیرخانه هردو طرف و یا رسید تحویل پستی , ملاک تسلیم مکاتبه ها است .
ماده 9. مالکیت اسناد و استفاده مجدد از آنها , حقوق ثبت شده
9-1- مالکیت نقشه ها و مدارکی که به وسیله کارفرما تهیه شده است , از آن کارفرماست و پیمانکار نمی تواند بدون اجازه کارفرما , از آنها به منظور کارهای خارج از موضوع این پیمان استفاده کند , مگر این که موافقت کارفرما را در این مورد کسب کرده باشد .
در مورد حق مالکیت و استفاده مجدد از اسناد و مدارک مرتبط با خرید لیسانس , اعم از اینکه خرید لیسانس در تعهد کارفرما و یا پیمانکار باشد , طبق موافقت نامه واگذاری لیسانس عمل می شود .
9-2- در مواردی که استفاده از اختراع , ابداع , نوآوری , تألیف و سایر حقوق ثبت شده در زمینه انتخاب دستگاه ها و تجهیزات , برای انجام کارهای موضوع پیمان مورد نیاز است , که براساس اطلاع کارفرما استفاده از آنها مشروط به پرداخت حقوق ثبت شده تحت عنوان های حق لیسانس , حق ثبت اختراع , حق ثبت علامت , حق نشر و مانند آنها باشد , این موارد در اسناد و مدارک فنی و پیوست 16 , تعیین شده است و پیمانکار موظف به تأمین مجوز استفاده از این گونه حقوق و پرداخت هزینه های مربوط به آنهاست , مگر آنکه هزینه برخی از این موارد , طبق پیوست 16 , به عهده کارفرما باشد .
در مواردی از استفاده از حقوق ثبت شده مورد نیاز اجرای کار , که در اسناد و مدارک فنی و پیوست 16 , تعیین نشده است و در قیمت های پیشنهادی پیمانکار نیز به طور جداگانه منظور نگردیده است , هزینه مربوط , از سوی کارفرما به پیمانکار پرداخت می شود .
9-3- پیمانکار , موظف است کارفرما را در برابر هرگونه ادعا , اعتراض , مطالبه زیان و خسارت از سوی صاحبان حقوق ثبت شده مورد استفاده در کارهای موضوع پیمان ( حتی اگر این گونه حقوق ثبت شده در اسناد پیمان تعیین نشده باشد ) , مصون نگهدارد و مسئولیت پاسخ گویی و جبران هر نوع زیان و خسارت صاحبان حقوق ثبت شده در ارتباط با کارهای موضوع پیمان , به عهده وی است .
ماده 8. زبان حاکم
زبان حاکم در بخش های مختلف اسناد پیمان , که در زمان عقد پیمان به امضای دو طرف رسیده است , زبان یا زبان هایی است که اسناد پیش گفته به آن زبان تهیه شده اند . زبان مورد استفاده در اسناد و مدارکی که در طول اجرای کار به وسیله کارفرما و پیمانکار تهیه و مبادله می شوند , در شرایط خصوصی مشخص می شود . در مواردی که متون قراردادی به دو زبان تنظیم شده است , زبان فارسی ملاک عمل است .

ضمانت نامه ها و بیمه نامه ها

ماده 11. ضمانت نامه پیش پرداخت
همزمان با درخواست پیش پرداخت موضوع بند 53-2 , پیمانکار ضمانت نامه ای به همان مبلغ طبق کاربرگ درج شده در پیوست 7 , از بانک ها یا مؤسسات بیمه مورد تأیید کارفرما , تهیه و تسلیم کارفرما می کند . مبلغ ضمانت نامه , به تناسب کسر مبلغ پیش پرداخت از محل صورت وضعیت های پیمانکار , کاهش داده می شود .
ماده 12. ضمانت نامه استرداد کسور حسن انجام کار
پیمانکار می تواند در طول مدت اجرای پیمان , تمام یا بخشی از مبالغ نگهداری شده به عنوان « کسور حسن انجام کار موضوع بند 53-7-1 » را , در مقابل تسلیم ضمانت نامه بانکی یا بیمه نامه مورد تأیید کارفرما معادل همان مبلغ و طبق فرم درج شده در پیوست 7 , از کارفرما دریافت کند .
ماده 13. ضمانت نامه انجام تعهدات
13-1- پس از امضای پیمان , به منظور تضمین انجام تعهدات پیمانکار , درج شده در اسناد  پیمان , پیمانکار ضمانت نامه ای به مبلغ تعیین شده در شرایط خصوصی , که در هر حال نباید کمتر از پنج درصد مبلغ پیمان باشد , طبق کاربرگ درج شده در پیوست 7 , از بانک ها یا مؤسسات بیمه مورد تأیید کارفرما تهیه و تسلیم کارفرما می کند . این ضمانت نامه , باید تا یکسال پس از تحویل موقت یا زمان پیش بینی شده در شرایط خصوصی , معتبر باشد .
ماده 14. آزادسازی ضمانت نامه ها
14-1- ضمانت نامه پیش پرداخت , پس از استهلاک مبلغ آن به ترتیب درج شده در ماده 11 , آزاد می شود و به پیمانکار مسترد می گردد .
14-2- ضمانت نامه های تسلیم شده برای استراداد کسور حسن انجام کار موضوع ماده 12 , پس از تحویل موقت و رسیدگی به صورت وضعیت قطعی , 50 درصد مبلغ کسور حسن انجام کار و یا ضمانت نامه های آن , با رعایت بند , 57-2 , مسترد خواهد شد و 50 درصد دیگر , بعد از تحویل قطعی بازگردانده می شود .
14-3- ضمانت نامه انجام تعهدات , هرگاه در شرایط خصوصی , روش دیگری برای آزادسازی ضمانت نامه انجام تعهدات پیش بینی نشده باشد , پس از تحویل موقت , موضوع ماده 60 و رسیدگی صورت وضعیت قطعی با رعایت بند 57-2 , آزاد می شود .
14-4- هرگاه طبق ماده 68 , پیمانکار از کار برکنار شود , در مورد ضمانت نامه انجام تعهدات مبالغ تضمین حسن انجام کار , طبق بند 68-2-7 , عمل می شود .
14-5- هرگاه پیمان , طبق مواد 67 و 69 و 70 خاتمه داده شود , به ترتیب زیر عمل می شود :
14-5-1- مبلغ ضمانت نامه انجام تعهدات , با رعایت بند 14-3 , آزاد می شود .
14-5-2- مبالغ تضمین حسن انجام کار و یا ضمانت نامه معادل آن , به تناسب قسمت های تحویل موقت و قطعی شده , براساس بند 14-2 آزاد می شود .
ماده 15- انواع بیمه نامه ها , مسئولیت تهیه آنها
15-1- پیمانکار , موظف به تهیه بیمه نامه های لازم برای پوشش موارد تعهدات عمومی خود در رابطه با پیمان با کارفرما , و براساس پیوست 6 است . همچنین , وی موظف به حفظ بیمه نامه ها در مدت اعتبار آنها و نیز , تمدیدهای پس از آن است . پیمانکار بدون ایجاد محدودیت در تعهدات و مسئولیت های خود و کارفرما , نسبت به تأمین پوشش های بیمه ای اقدام می‌کند . پوشش این بیمه نامه ها , از جمله مواردی به شرح زیر است :
15-1-1- بیمه حمل مصالح و تجهیزات پروژه , از محل تولید یا فروش , تا انبارهای کارگاه .
15-1-2- بیمه تمام خطر نصب برای پوشش هر نوع خسارت به مصالح و تجهیزات مستقر در انبارهای کارگاه و یا محل های ساختمان و نصب برای دوران عملیات ساختمان و نصب تا تاریخ تحویل موقت .
15-1-3- بیمه مسئولیت , برای پوشش هر نوع خسارت منجر به آسیب دیدگی و یا مرگ کارکنان پیمانکار , کارفرما و کارکنان پیمانکاران دست دوم پیمانکار , و سایر کارکنانی که به نحوی در ارتباط با کارهای موضوع پیمان , دچار حادثه و یا سانحه شوند و همچنین بیمه اشخاص ثالث برای پوشش ناشی از صدمات جانی یا فوت یا زیان و خسارت وارده به اموال در اثر اجرای پیمان .
15-1-4- بیمه ماشین آلات ساختمانی و سایر تسهیلات و تأسیسات مورد نیاز , برای اجرای کارهای ساختمان و نصب و همچنین , بیمه وسایل نقلیه متعلق به پیمانکار و پیمانکاران دست دوم وی , مربوط به کارهای موضوع پیمان .
15-2- بیمه کردن مصالح و تجهیزات و کارها ,  تنها به منظور تأمین خسارت های وارده است و پیمانکار را به هیچ وجه از تعهدات خود مبری نمی کند .
15-3- هزینه تهیه و حفظ بیمه نامه ها از جمله پرداخت حق بیمه و فرانشیز به عهده پیمانکار است مگر این که در شرایط خصوصی نحوه دیگری پیش بینی شده باشد .

15-4- در صورتی که پیمانکار تمام یا بخشی از بیمه نامه های یاد شده را در موعد مقرر تهیه ننماید و یا بیمه نامه های موجود را به موقع تمدید نکند , کارفرما می تواند رأساً اقدام به تهیه و یا تمدید بیمه نامه ها کرده , و هزینه مربوط را , از جمله هرگونه هزینه بالاسری , به حساب بدهکار پیمانکار منظور دارد . هرگاه هزینه تهیه بیمه نامه ها در شرایط خصوصی پیمان , به عهده کارفرما گذاشته شده باشد , تنها هزینه های بالاسری کارفرما برای اخذ بیمه نامه ها , به حساب بدهی پیمانکار گذاشته می شود . هرگاه به علت قصور پیمانکار , کار خسارت دیده تحت پوشش بیمه های یاد شده قرار نگرفته باشد , پیمانکار موظف به جبران خسارت وارده تا میزان تعیین شده در ماده 74 است .
ماده 16. محتوای بیمه نامه ها
16-1- در بیمه نامه ها , جز در مورد کارکنان و ماشین آلات ساختمانی و تأسیسات متعلق به پیمانکار , نام کارفرما به عنوان ذینفع ( Co-insured ) درج شود و قبل از شروع هرکار , به کارفرما تسلیم گردد .
هرنوع تغییر در محتوی و یا زمان پایان اعتبار بیمه نامه ها , باید به اطلاع قبلی کارفرما باشد . در تمام بیمه نامه ها , بیمه گزار , موضوع بیمه وطرف ذینفع از آن , باید به وضوح بیان شده باشند .
16-2- مفاد بیمه نامه ها باید با نیازمندی های درج شده در پیوست 6 پیمان , منطبق باشند .
16-3- بیمه نامه حمل , تا زمان ورود کالا به انبارهای کارگاه , و سایر بیمه نامه ها تا زمان تحویل موقت باید اعتبار داشته باشد , مگر آنکه در شرایط خصوصی به نحو دیگری بیان شده باشد .
16-4- در متن بیمه نامه ها , احتمال تحویل بخش هایی از کار , قبل از تحویل موقت کار کار براساس ماده 20 , باید تصریح شود .
ماده 17. بیمه نامه های در تعهد کارفرما
هرگاه اخذ برخی از بیمه نامه ها طبق بند 6-2 پیوست 6 , در تعهد کارفرما باشد , کارفرما نسبت به دریافت آنها طبق ضوابط پیش بینی شده در این پیوست , اقدام می کند .
ماده 18. دریافت خسارت از بیمه
18-1- هرگاه در شرایط خصوصی به نحو دیگری بیان نشده باشد , ترتیب دریافت خسارت های بیمه , به این نحو است :
18-1-1- پیمانکار موظف است اسناد و مدارک لازم را برای دریافت خسارت , با همکاری کارفرما تنظیم و آماده کرده , در موعد مقرر به بیمه گر تحویل دهد .
18-1-2- مبالغ پرداختی شرکت بیمه در مورد بیمه هایی که ذینفع آن کارفرماست , به حسابی که کارفرما به این منظور افتتاح کرده , واریز می شود , تا وی به عنوان معتمد , مبالغ مربوط را در کارهای خسارت دیده , صرف نماید .
18-1-3- بخش های خسارت دیده کار , به دستور کارفرما و به وسیله پیمانکار , اصلاح یا تعویض می شود و هزینه آن از محل مبالغ دریافتی بیمه , به پیمانکار پرداخت می گردد .
18-2- هرگاه مبالغ دریافت شده از بیمه گر , برای جبران خسارت های وارد کافی نباشد و یا برخی از قسمت های خسارت دیده به هر دلیل تحت پوشش بیمه قرار نگرفته باشد , مسئولیت تأمین هزینه اضافی مورد نیاز , با توجه به مواد 71 و 72 , برحسب مورد به عهده کارفرما یا پیمانکار است .
ماده 19. چشم پوشی از ادعای خسارت اضافی , مرتبط با موارد بیمه
کارفرما , پیمانکار و پیمانکاران دست دوم و ………………….. که اموال و دارایی آنان تحت پوشش بیمه های یاد شده قرار می‌گیرد , حق هر نوع ادعا را بیش از آنچه که از سوی بیمه پرداخت  شده است , از خود سلب می کنند .
ماده 20. بیمه نامه ها , در شرایط تحویل قسمتی از کار به کارفرما
هرگاه تحویل قسمتی از کار طبق بند 60-4 از سوی کارفرما مورد نظر باشد , پیمانکار موظف است که مراتب را قبل از تحویل آن قسمت از کار , به بیمه گر , اطلاع داده , تأیید اعتبار بیمه نامه صادره را در شرایط جدید , از بیمه گر اخذ نماید .
ماده 21. انطباق متن ضمانت نامه ها و بیمه نامه ها , با شرایط پیمان
مضمون تمام ضمانت نامه ها و بیمه نامه ها و محدوده پوشش آنها , باید منطبق با اسناد پیمان و پیوست های شماره 6 و 7 آن باشد . هرگاه ضمانت نامه ها و بیمه نامه های تسلیم شده از سوی پیمانکار , از نظر انطباق با شرایط پیش بینی شده در پیمان , دارای اشکال یا نواقصی باشند , مراتب به وسیله کارفرما به پیمانکار اعلام می شود و پیمانکار موظف است ظرف ده روز با مراجعه به مراجع صادرکننده ضمانت نامه ها و بیمه نامه ها , نسبت به رفع نواقص و یا جایگزین کردن آنها با ضمانت نامه ها و بیمه نامه های جدید , اقدام کند . در هر حال , پیمانکار مسئول درستی مفاد بیمه نامه ها و ضمانت های دریافتی , طبق اسناد پیمان است .
ماده 22. مراجع صادرکننده ضمانت نامه ها و بیمه نامه ها
تمام ضمانت نامه ها و بیمه نامه های مورد نیاز , باید از بانک ها و مؤسسات بیمه مورد تأیید کارفرما تهیه و تسلیم شوند . هرگاه مرجع صادرکننده ضمانت نامه و بیمه نامه به هر دلیل , دچار انحلال , ورشکستگی یا عدم توانایی برای انجام برخی از تعهدات مالی شود , پیمانکار موظف است ظرف حداکثر سی روز نسبت به جایگزین کردن ضمانت نامه ها و بیمه نامه ها از مراجع دیگرمورد قبول کارفرما , اقدام کرده و ضمانت نامه های جدید را به کارفرما تسلیم نماید .
ماده 23. تغییر در بیمه نامه ها , ناشی از تغییرکارها
هرگاه تغییر کاری منجر به تغییر اساسی در شرح کارها , قیمت , مدت و سایر شرایط پیمان  شود , پیمانکار موظف است براساس موارد قید شده در متن بیمه نامه ها , مراتب را به مراجع صادرکننده بیمه نامه ها اطلاع دهد , تا در صورت لزوم , تغییرات لازم در مفاد بیمه نامه ها  انجام شود .
در صورت افزایش مدت پیمان , موضوع بند 64-1 , بیمه نامه های مربوط به همان مدت , از سوی پیمانکار تمدید می شود .

تعهدات و مسئولیت های پیمانکار

ماده 24. کلیات
تعهدات پیمانکار در چارچوب پیمان شامل تأمین تمام مصالح و تجهیزات و لوازم یدکی , انجام تمام کارها و خدمات فنی مورد نیاز برای خرید , ساختمان و نصب , راه اندازی , انجام     آزمایش های عملکردی و تکمیل و تحویل کار موضوع پیمان , براساس نقشه ها , مشخصات و مدارک فنی , برنامه ها و روش های پیش بینی شده در پیوست 18 است .
این تعهدات , طبق پیوست 10 و از جمله شامل موارد زیر است :
–    تهیه , حمل و انبارداری مصالح و تجهیزات پروژه
–    تجهیز کارگاه , تأمین نیروی انسانی , مواد و مصالح مصرفی , ماشین آلات ساختمانی , و ابزار و هر نوع تأسیسات و مصالح موقت , تمام نقل و انتقال های داخلی و آب , برق , بخار و …….. دوران ساختمان و نصب .
–    انجام عملیات ساختمان و نصب .
–    راه اندازی و انجام آزمایش های عملکردی و تکمیل و تحویل کارها به کارفرما , به ترتیب درج شده در پیوست 9 .
–    انتقال تکنولوژی و آموزش کارکنان کارفرما طبق پیوست 12 .
مواردی از تأمین مصالح و تجهیزات , انجام کارها و خدمات فنی که طبق پیوست 13 جزو تعهدات کارفرماست , از محدوده تعهدات پیمانکار مستثنی هستند . اما در مواردی که پیمان به تأمین برخی خدمات و یا تأمین برخی از اقلام مصالح و تجهیزات به عنوان تعهدات پیمانکار , و نیز سایر مواردی که با استنتاج منطقی از پیمان , برای تکمیل کار و راه اندازی طبق مشخصات فنی لازم باشند صراحت نداشته باشد , این موارد جزو تعهدات پیمانکار محسوب می شود .
ماده 25. تحویل نقشه های چون ساخت
25-1- حذف می شود .
25-2- حذف می شود .
25-3- پیمانکار , موظف است حداکثر تا زمان تحویل موقت , تمام نقشه های چون ساخت پروژه (As Built) را در شمار نسخه های لازم به شرح درج شده در بند 18-5 پیوست 18 , به کارفرما تسلیم کند . هرگاه در شرایط خصوصی , زمان مشخص دیگری برای تسلیم نقشه های چون ساخت , تعیین شده باشد , طبق آن عمل می شود .
تحویل موقت کار موضوع پیمان , منوط به تسلیم نقشه های چون ساخت از سوی پیمانکار است , مگر آنکه به نحو دیگری در شرایط خصوصی بیان شده باشد .
ماده 26. مدیریت و نظام بر کار
26-1- پیمانکار متعهد به اعمام مدیریت , کنترل ونظارت بر اجرای صحیح کارها , به وسیله افراد واجد صلاحیت است . مسئولیت به کار گرفتن روش های اجرایی مناسب و رعایت توالی کارها به نحوی که کیفیت و پیشرفت کارها را طبق پیمان تأمین کند , به عهده پیمانکار است .
26-2- ظرف دو هفته از تاریخ شروع کار , پیمانکار باید شخص واجد صلاحیتی را به عنوان نماینده خود به کارفرما معرفی کند . نماینده پیمانکار , در طول مدت پیمان , به منزله پیمانکار عمل کرده , مکاتبه ها , اطلاعیه ها , ابلاغیه ها و دستور کارها خطاب به پیمانکار و به نام وی صورت می گیرد . نماینده پیمانکار در طول اجرای پیمان , با اطلاع قبلی به کارفرما , می تواند تعویض گردد و به جای وی شخص واجد صلاحیت دیگری گمارده شود .
26-3- نماینده پیمانکار , از شروع کار عملیات ساختمان و نصب در کارگاه تا تحویل کارها , فرد واجد صلاحیتی را به عنوان رئیس کارگاه به کارفرما معرفی می کند تا پس از تأیید کارفرما , کار خود را شروع نماید . رئیس کارگاه باید همواره در کارگاه حضور داشته باشد , و ضمن مدیریت و سرپرستی کارگاه , بر عملیات ساختمان و نصب , کنترل و نظارت نماید . نامبرده در مواردی که خود نتواند در کارگاه حضور داشته باشد , فرد واجد صلاحیت دیگری را پس از تأیید  کارفرما , به عنوان جایگزین موقت خود معرفی می کند . رییس کارگاه ممکن است در طول مدت پیمان , به وسیله نماینده پیمانکار , و با اطلاع قبلی به کارفرما تعویض شود و شخص دیگری جایگزین وی گردد .
مکاتبه ها , ابلاغ ها , تبادل اطلاعات ونقشه ها در زمینه های مرتبط به عملیات ساختمان و نصب , خطاب به پیمانکار و به نام رئیس کارگاه صورت می گیرد .
26-4- نماینده پیمانکار , باید طبق بند 3-2-5 , نمودار سازمانی پروژه و هرگونه تغییرات بعدی در آن را  با مشخصات افراد کلیدی , به کارفرما تسلیم کند .
ماده 27. تأمین نیروی کار
27-1- پیمانکار , متعهد است به تأمین نیروی انسانی کافی , از نظر کمی و کیفی در تمام رده های شغلی مورد نیاز برای حسن اجرا و تکمیل به موقع عملیات موضوع پیمان اقدام کند . نیروی انسانی مورد نیاز , اعم از کارکنان مستقیم اجرای کار و یا گروه سرپرستی و پشتیبانی        بخش های مختلف , باید از تخصص , مهارت و صلاحیت کاری لازم برخوردار باشند و به نحوی       سازمان دهی شوند که برای اجرای کار مربوط , مناسب باشند . پرداخت تمام هزینه های ناشی از استخدام و به کارگیری نیروی کار , از قبیل حقوق , بیمه , مالیات , و هر نوع مزایای قانونی آنها , به عهده پیمانکار است .
27-2- در مورد بخش هایی بخش هایی که طبق پیمان در ایران انجام می شود , اگر به نیروی کار غیرایرانی نیاز باشد , پیمانکار موظف است پس از تأیید کارفرما و سایر مقام های ذیربط و طی مراحل قانونی , این گونه کارکنان را به کار گمارد و مسئولیت رعایت قوانین و مقررات کشور و حسن رفتار این گونه کارکنان طبق شئون اخلاقی در محدوده کارگاه , به عهده پیمانکار است .
27-3- هرگاه هریک از کارکنان پیمانکار , از نظر تخصص , مهارت و یا صلاحیت کار در محل کارگاه , به تشخیص کارفرما غیرقابل قبول باشند , پیمانکار موظف است در اسرع وقت نسبت به تعویض فرد مورد نظر و به کار گماردن شخص واجد صلاحیت به جای او , اقدام کند . تمام هزینه های ناشی از این نوع جابجایی ها , به عهده پیمانکار است و هیچ گونه پرداخت اضافی از این بابت به پیمانکار تعلق نمی گیرد .

مسئولیت اجرای مفاد این بند , در مورد پیمانکاران دست دوم به عهده پیمانکار است .

27-4- تأمین امکانات رفت و آمد , ایجاد امکانات لازم به منظور تأمین مسکن و غذای کارکنان در حد متعارف , ایجاد دفاتر کار مناسب , تأمین امکانات بهداشتی (از قبیل آب آشامیدنی واستحمام , بهداشت محیط زیست کارکنان , ………….. ) , تأمین امکانات اولیه پزشکی , به عهده پیمانکار است و وی موظف است هزینه های مربوط به آنها را پرداخت کند , مگر آنکه کارفرما تأمین برخی از تسهیلات بالا را طبق پیوست 13 , تعهد کرده باشد .
27-5- پیمانکار , موظف است برای انجام کارهای موضوع پیمان از امکانات , شرکت ها , مؤسسات ونیروهای ایرانی در کارهای ساخت تجهیزات و تأمین مصالح , حمل و نقل آنها و عملیات ساختمان و نصب , حداکثر استفاده را بنماید .
27-6- هرگاه پیمانکار و یا پیمانکاران دست دوم وی , در پرداخت دستمزد کارکنان مستقر در کارگاه ساختمان و نصب , طبق قانون کار , تأخیر کند و یا قصور ورزد , مشاور کارفرما به وی اخطار می کند که طلب کارکنان خود را پرداخت نماید , و در صورت خودداری پیمانکار , کارفرما می تواند برای بار اول دستمزد کارکنان را برای دوره ای که صورت وضعیت آن به پیمانکار پرداخت شده است براساس فهرست های تأیید شده پیمانکار , و با حضور نماینده وی , از محل مطالبات و تضمین پیمانکار , به کارکنان پرداخت کند و مبلغ پرداختی را به اضافه پانزده درصد , به حساب بدهی پیمانکار منظور نماید . در صورت تکرار تأخیر در پرداخت دستمزد کارکنان , کارفرما طی   اخطاریه ای , مهلتی را برای پرداخت دستمزد کارکنان از سوی پیمانکار مشخص می سازد . در صورت خودداری پیمانکار در مهلت مقرر , کارفرما می تواند براساس ماده 68 , پیمانکار را برکنار کند .
هرگاه پرداخت صورت وضعیت های تأیید شده پیمانکار , به هر دلیلی از سوی کارفرما با تأخیر مواجه شود , کارفرما متعهد است بخشی از صورت وضعیت های تأیید شده پیمانکار را معادل دستمزد کارکنان وی , پرداخت کند .
ماده 28. مقررات کارگاهی
28-1- پیمانکار , موظف به رعایت مقررات حفاظت فنی و بهداشت کار است . پیمانکار , قبل از شروع عملیات ساختمان و نصب , ضوابط ویژه کارفرما را برای دوران عملیات ساختمان و نصب و راه اندازی , از کارفرما درخواست می کند و پس از دریافت آنها و هماهنگی های لازم و تأیید نهایی کارفرما , پیمانکار باید از آن پس , به آنها عمل نماید به هرحال , پیمانکار موظف است همیشه اصول و مقررات متعارف در زمینه های زیر را رعایت کند :
28-1-1- حفاظت فیزیکی از کارها از جمله , شامل نحوه حصار کشی , روشنایی , آتش نشانی , حراست و حفاظت از مصالح , تجهیزات و ماشین آلات ساختمانی , نحوه رفت و آمد کارکنان پیمانکار در داخل کارگاه و محدوده های عملیاتی کارفرما .
28-1-2- مقررات ایمنی , از قبیل تأمین تجهیزات ایمنی کارکنان , تدابیر فیزیکی برای کار در ارتفاع و در داخل مخزن ها و مجاری و ترانشه های خاکی , تمهیدات ایمنی لازم برای کار در واحدهای در حال بهره برداری .
28-2- به جز در مواردی که در شرایط خصوصی امکان کار در خارج از ساعت های عادی روز و یا در شب پیش بینی شده باشد , پیمانکار موظف به انجام کارها در ساعت های عادی روز است . همچنین در مواردی که پیمانکار برای جبران عقب ماندگی از برنامه زمانی , درخواست کار در خارج از ساعت های عادی روز و یا کار در شب را از کارفرما بنماید , تنها تمام  هزینه های اضافی ناشی از آن و پس از تأیید کارفرما , مجاز به کار در ساعت های یاد شده است .
28-3- پیمانکار , موظف به رعایت ضوابط حفاظت محیط زیست و نیز نگهداری و بهره برداری صحیح , طبق اصول فنی و تمیز نگهداشتن اراضی , مستحدثات , راه ها و سایر ابنیه موجود در کارگاه و محوطه های اطراف در اختیار وی است و پس از پایان کار , باید تمام مصالح مازاد , زواید , ماشین آلات , ابزار و تمام وسایل خود را از کارگاه خارج کند و همچنین , باید تمام ابنیه موقت از قبیل خوابگاه ها , دفترهای کار , شبکه های آب و برق , تأسیسات جانبی و ……………. را
جمع آوری و محل آنها را با نظر کارفرما , پاکسازی کرده و تحویل دهد .
28-4- پیمانکار , باید یک نسخه از تمام نقشه ها , اسناد و مدارک پیمان , دستور تغییر کارها , نقشه های کارگاهی , و اسناد کنترل کیفی اجرای کار را که روند تغییرات و اصلاحات را به همراه داشته باشد , در محل مناسب نگهداری کند , به نحوی که همواره در دسترس کارفرما برای مراجعه وی باشد .
28-5- هرگاه ضمن اجرای کار , اشیای عتیقه یا آثار تاریخی و مسکوکات قدیمی و مانند آن , در محل پیدا شود , پیمانکار متعهد است که بی درنگ مراتب را به اطلاع کارفرما و طبق قوانین به اطلاع دستگاه های انتظامی برساند . کارفرما برای حفظ و نگهداری یا انتقال اشیای عتیقه , اقدام فوری به عمل می آورد . پیمانکار باید تا زمان اقدام به حفاظت از سوی کارفرما یا مقام های ذیربط , برای حفظ و نگهداری اشیاء و آثار مزبور , مراقبت لازم را به عمل آورد .
28-6- پیمانکار , باید هماهنگی لازم را با سایر پیمانکاران ویاگروه های اجرایی کارفرما , مرتبط با کار مورد نظر به شرح ماده 38 , به عمل آورد .
28-7-  حفاظت و ایمنی
28-7-1- پیمانکار , موظف است به حفاظت از افراد شاغل در کارگاه , اموال , کارهای انجام شده و مصالح و تجهیزات , ماشین آلات , اعم از موجود در پای کار , انبار , محدوده کار و یا بیرون از آن و سایر اموال و مستحدثات و تسهیلات موجود در کارگاه , از قبیل جاده ها , ساختمان ها , فضای سبز و تأسیسات زیرزمینی است .
28-7-2- پیمانکار , موظف است فردی با تجربه و واجد شرایط را , به عنوان مسئول ایمنی کارگاه معرفی کند وی مسئول حفاظت و جلوگیری از حوادث و نظارت بر اجرای مقررات و ضوابط ایمنی است .
28-7-3- در مدت اجرای کارهای ساختمان و نصب ,  در موارد اضطراری که ایمنی کارکنان و کارهای انجام شده , مصالح و تجهیزات و سایر اموال و مستحدثات و تسهیلات موجود در کارگاه , به مخاطره بیفتد , پیمانکار موظف است بی درنگ و بدون نیاز به دریافت دستور از کارفرما و یا مهندس مشاور , وارد عمل شده و اقدام های حفاظتی و ایمنی لازم را به عمل آورد .

ماده 29. مصالح و تجهیزات , حمل و انبارداری آنها
29-1- پیمانکار , باید مصالح و تجهیزات و لوازم یدکی را طبق پیوست 10 و مشخصات فنی پیمان , و براساس برنامه زمانی از جمله برای تجهیزات و کالاهای با زمانی ساخت و تحویل طولانی (Long Lead)  , از منابع قید شده در پیوست 15 , یا سایر منابع مورد تأیید کارفرما , تأمین کند .
29-2- پیمانکار , باید تمام مصالح و تجهیزات را به نام کارفرما , طبق مشخصات تعیین شده در پیوست 19 , بسته بندی و به محل کار ارسال کند .
29-3- بارگیری , حمل , تخلیه مصالح و تجهیزات به محل کارگاه و همچنین , ترخیص کالاهای وارده در گمرکات کشور , به مسئولیت و هزینه پیمانکار است , مگر آن که در پیوست 19 به نحو دیگری تصریح شده باشد . در مواردی که حمل مصالح و تجهیزات در داخل کشور به عهده پیمانکار باشد , مسئولیت جبران هر نوع خسارت به جاده ها , پل ها و تسهیلات ترافیکی در اثر حمل مصالح و تجهیزات , به عهده پیمانکار است . کارفرما نیز هر نوع هماهنگی و همکاری برای ترخیص مصالح و تجهیزات و اخذ مجوزهای لازم را به عمل می آورد .
29-4- هرگاه براساس پیوست 13 , تأمین بخشی از مصالح و تجهیزات پروژه به عهده کارفرما باشد , با ورود مصالح و تجهیزات در تعهد کارفرما به کارگاه  , پیمانکار آنها را در حضور نماینده کارفرما بازرسی چشمی می کند و هرگونه اشکال و کمبود آنها صورت مجلس می شود . در این صورت , کارفرما اشکال ها و کمبودها را رفع می کند و یا با پرداخت هزینه مربوط , رفع اشکال ها یا کمبود را از پیمانکار می خواهد . به هرحال , با ورود هر نوع کالا به کارگاه , حفاظت و انبارداری آنها به عهده پیمانکار است . در صورتی که در مصالح و تجهیزات تأمین شده توسط کارفرما که با مراقبت پیمانکار نگهداری می شود , معایب پنهانی وجود داشته باشد که در بازرسی های یاد شده ( بازرسی های عینی ) مشاهده نشده است , هزینه رفع این نوع معایب , به عهده کارفرماست .
29-5- پیمانکار , باید مصالح و تجهیزات , و لوازم یدکی پروژه را طبق اصول نگهداری کالا و تجهیزات در شرایط و دمای لازم و براساس دستورالعمل سازندگان , به نحوی نگهداری کند که آسیبی به آنها وارد نشود یا در زمان راه اندازی , دوره مجاز انبارداری آنها به پایان نرسیده باشد . برای این کار , احداث انبارهای سرپوشیده , فضای باز , محوطه سازی های لازم ,      قفسه بندی , حصارکشی , ایجاد روشنایی لازم , تهیه سیستم انبار , دفاتر کارکنان کالای پروژه و …………… از تعهدات پیمانکار است .
29-6- پیمانکار , باید تمام مصالح و تجهیزات موضوع پیمان را به صورت نو و طبق مشخصات فنی تأمین کند . مسئولیت برگشت تجهیزات مستعمل و جایگزینی آنها با تجهیزات نوی مورد قبول کارفرما و هر نوع تأخیر در اتمام کارهای ناشی از آن, به عهده و هزینه پیمانکار است .
ماده 30. ماشین آلات ساختمانی , ابزار , مواد مصرفی و تسهیلات مورد نیاز کار
به جز مواردی که تأمین آنها طبق پیوست 13 , در تعهد کارفرماست , پیمانکار موظف به تأمین موارد زیر است :
30-1-  تمام ماشین آلات ساختمانی مورد نیاز اجرای کار , طبق برنامه زمانی پیوست 14 .
تبصره : خروج ماشین آلات ساختمانی از کارگاه تنها پس از پایان نیاز به آنها و با نظر کارفرما مجاز است .
30-2- تمام ابزار آلات عمومی و اختصاصی و مصالح مصرفی لازم , برای تکمیل و تحویل کار طبق مشخصات فنی .
30-3- سایر تسهیلات لازم دوران ساختمان و نصب , از جمله آب , فاضلاب , برق , گاز , مخابرات , سوخت و شبکه های مورد نیاز آنها , و احداث تأسیسات و کارگاه های جانبی مورد نیاز .
ماده 31. تهیه روش های اجرایی و نقشه های کارگاهی
31-1- پیمانکار , موظف است قبل از اجرای هر بخش از عملیات ساختمان و نصب , روش های اجرایی و برنامه کنترل کیفی لازم را برای بازرسی عملیات , به مهندس مشاور تسلیم کرده و پس از تأیید مهندس مشاور , به آنها عمل کند .
31-2- پیمانکار , موظف است نقشه های کارگاهی مورد نیاز کارهای ساختمانی و نصب را , تهیه کرده و تحویل دهد و براساس آنها عمل کند .
ماده 32. برنامه پیشرفت کار
32-1- پیمانکار , موظف به رعایت دقیق برنامه زمانی پیشرفت کار درج شده درپیوست 14 و بند 3-2-1 و 3-2-2 , است .
32-2- پیمانکار , می تواند در طول اجرای کار , تغییرات پیشنهادی در برنامه زمانی را بدون آنکه باعث تأخیر در اتمام کل کار و یا بخش های اصلی آن شود , برای تصویب به کارفرما پیشنهاد کند .
32-3- در مواردی از تغییرات در برنامه پیشرفت کار , که منجر به تغییر در مدت پیمان و یا مدت بخش های اصلی پیمان شود , براساس ماده 64 عمل می شود .
32-4- پیمانکار , موظف است گزارش پیشرفت کارها را ماهانه و یا در دوره های زمانی مورد نظر کارفرما تسلیم کند . این گزارش , شامل مواردی از قبیل درصد تکمیل شده فعالیت های مختلف , مواردی که نسبت به برنامه تأخیر دارد , و برنامه پیشنهادی پیمانکار برای جبران تأخیرهاست . در صورت درخواست کارفرما , پیمانکار باید فهرست عوامل درگیر در کارهای ساختمان و نصب , از جمله نیروی انسانی و ماشین آلات ساختمانی را تسلیم کند .

32-5- در موارد اختلاف پیمانکار و کارفرما , پیمانکار موظف به ادامه عملیات طبق برنامه زمانی بوده و به هیچ عنوان حق توقف و یا تعویق کل کار و یا بخش هایی از کارها را ندارد , مگر اینکه دو طرف به نحو دیگری توافق کنند . در شرایط اختلاف , کارفرما نیز باید به تعهدات قراردادی خود طبق برنامه زمانی عمل کند .
ماده 33. فروشندگان , پیمانکاران دست دوم و سایر طرف های پیمان با پیمانکار
33-1- مسئولیت تمام کارها , وخدمات انجام شده به وسیله فروشندگان وپیمانکاران دست دوم , به عهده پیمانکار است . همچنین , وی مسئولیت رفتار و اعمال کارکنان آنها را به عهده دارد .
33-2- تمام هماهنگی ها و ارتباط با کارفرما در زمینه کارهای موضوع پیمان , فروشندگان و پیمانکاران دست دوم , تنها به وسیله پیمانکار انجام می شود .
33-3- انتخاب فروشندگان مصالح و تجهیزات , از بین فهرست فروشندگان مورد تأیید کارفرما , به شرح پیوست 15 انجام می شود .
33-4- انتخاب پیمانکاران دست دوم برای عملیات ساختمان و نصب پس از معرفی به کارفرما و تأیید وی , صورت می گیرد.
33-5- به کارگیری فروشندگان مصالح و تجهیزات و پیمانکاران دست دوم , به شرح بندهای 33-3 و 33-4 ,  دلیل وجود هیچ گونه ارتباط قراردادی بین کارفرما با آنان نیست و کارفرما    هیچ گونه مسئولیتی در قبال انجام تعهدات پیمانکار نسبت به آنان ندارد , به جز در موارد پرداخت دستمزد کارکنان پیمانکاران دست دوم عملیات ساختمان و نصب , که طبق بند 27-6 عمل می شود .
همچنین , تأیید فروشندگان مصالح و تجهیزات و پیمانکاران دست دوم عملیات ساختمان و   نصب , از سوی کارفرما , رافع مسئولیت های پیمانکار نیست .
33-6- انجام هر نوع خدمات , تأمین مصالح و تجهیزات و انجام کارها توسط فروشندگان و پیمانکاران دست دوم , براساس قراردادهای فیمابین پیمانکار و هریک از آنان صورت می گیرد , که طی آنها , باید کارفرما به عنوان ذینفع درج شود و تمام موازین پیمان پیمانکار با کارفرما , رعایت گردد .
33-7- پیمانکار , متعهد است بخش هایی از کارهای تأمین مصالح و تجهیزات و اجرای عملیات ساختمان و نصب و راه اندازی را , طبق بند 10-2 , با رعایت مفاد سایر بندهای این ماده , به شرکت ها , سازمان ها و اشخاص ایرانی واگذار کند .
ماده 34. مالیات , عوارض و سایر حقوق دولتی
34-1- به استثنای حقوق و عوارض گمرکی که طبق ماده 48 عمل می شود , پرداخت هرنوع مالیات , عوارض , حق بیمه تأمین اجتماعی و سایر حقوق دولتی , در ارتباط با کار موضوع پیمان در داخل کشور و یا سایر کشورهایی که بخش هایی از تأمین مصالح و تجهیزات در آنجا انجام می شود , به عهده پیمانکار است .
34-2- هرگاه در مدت اجرای کار , میزان مالیات , عوارض و یا سایر حقوق دولتی در داخل کشور افزایش یا کاهش یابد , و یا عوارض و مالیات های جدیدی وضع شود که در ارتباط با کار موضوع پیمان , به پیمانکار تعلق گیرد , هزینه های ناشی از این تغییرات برحسب مورد , به حساب بستانکاری یا بدهکاری وی منظور می شود .
ماده 35. دریافت بیمه نامه ها
پیمانکار , موظف است تمام بیمه نامه های در تعهد خود را , طبق ماده 15 و بند 6-1 پیوست 6 , از شرکت های بیمه مورد تأیید کارفرما اخذ نموده , قبل از شروع هر قسمت از کار , بیمه نامه های مربوط را به کارفرما تسلیم کند .
ماده 36. محرمانه نگهداشتن اسناد و مدارک پیمان
پیمانکار موظف است تمام اسناد , مدارک , نقشه ها و سایر اطلاعات دریافت شده از کارفرما را محرمانه تلقی کند .
ماده 22. تأییدات پیمانکار
پیمانکار تأیید می کند :
37-1- تمام اسناد و مدارک پیمان را به شرح ماده 2 موافقت نامه ( به استثنای اسناد و مدارکی که پس از امضای پیمان تهیه و ضمیمه پیمان می شوند ) , به دقت مطالعه کرده , از مفاد آنها کاملاً آگاه است .
37-2- از محل کار بازدید به عمل آورده , از شرایط جغرافیایی و عمومی منطقه , از جمله وضعیت آب و هوا , راه های دسترسی , نیروی انسانی , مصالح , و ماشین آلات ساختمانی قابل تأمین از محل , و سایر شرایطی که به نحوی در قیمت , سرعت پیشرفت کار و کیفیت مؤثرند , آگاهی کافی حاصل نموده است .
37-3- از قوانین و مقررات مربوط , از جمله قوانین و مقررات مالیات ها , عوارض , بیمه , کار , تأمین اجتماعی و حفاظت فنی و سایر قوانین و مقرراتی که ممکن است در قیمت , سرعت پیشرفت کار و کیفیت آن مؤثر باشند , آگاهی کافی دارد و متعهد به رعایت همه آنهاست .
37-4- از مشخصات و ماهیت کلی پروژه و کارهای در دست اجرا به وسیله کارفرما و سایر پیمانکاران وی , که در انجام موضوع پیمان به نحوی مؤثرند , آگاه است .
37-5- تمام نقشه ها و گزارش های گمانه زنی و یا اکتشافی و سایر آزمایش های مربوط به شناخت شرایط زیرزمینی محل اجرای کار و یا محوطه های مجاور آن را که از سوی کارفرما دریافت کرده است , به دقت مطالعه کرده , واز شرایط فیزیکی محل اجرای کار , کاملاً آگاه است .
37-6- تمام اسناد و مدارک , نقشه ها , گزارش ها و اطلاعات درج شده در اسناد پیمان را , با مشاهدات محلی , اطلاعات جمع آوری شده , و سایر بررسی ها و نتایج حاصل از آزمایش ها , اکتشاف ها و مطالعات , تطبیق داده و موارد مغایرت , اشتباه و ناهمگونی اطلاعات را به اطلاع کارفرما می رساند و پاسخ کارفرما برای وی قابل قبول است و تأیید می کند که اسناد و مدارک پیمان , به طور کلی برای درک تمام جنبه های پیمان در جهت اجرای کارهای موضوع پیمان , کافی است .

37-7- پیمانکار , اعلام می کند که در موقع عقد پیمان , مشمول قانون منع مداخله کارکنان دولت در معاملات دولتی , مصوب بیست و دوم دی ماه 1337 نیست . در صورتی که خلاف آن برای کارفرما محرز شود , با توجه به فسخ شدن  پیمان , کارفرما به منظور تحویل گرفتن کار , زمان تحویل قطعی کارهای انجام شده را به پیمانکار ابلاغ می کند . بی درنگ , تضمین انجام تعهدات پیمان و تضمین حسن انجام کار کسر شده را ضبط کرده و به حساب خزانه واریز می نماید . کارفرما , برای تحویل کارهای انجام شده و تسویه حساب پیمانکار , طبق بندهای 67-2 و 67-4 تا 67-9 عمل می نماید . هرگاه ضمن انجام کار تا تحویل موقت , پیمانکار , به علل زیر , مشمول قانون یاد شده شود :
37-7-1- تغییراتی که در صاحبان سهام , میزان سهام , مدیران یا بازرسان شرکت پیمانکار پیش آید .
37-7-2- تغییراتی که در دستگاه های دولت با کارفرما پیش آید .
در صورت بروز شرایط موضوع بند 37-7-1, طبق بند 37-7 رفتار می شود . در صورت بروز شرایط موضوع بند 37-7-2 , به محض وقوع منع قانونی , پیمانکار مکلف است که مراتب را به کارفرما اعلام کند و در صورتی که مانع قانونی رفع نشود , کارفرما طبق ماده 68 , به پیمان خاتمه می دهد . اگر پیمانکار مراتب را به موقع به کارفرما اعلام نکند , طبق بند 37-7 رفتار
می شود .
37-8- تعهدات و مسئولیت های پیمانکار در برابر حسن اجرا و تکمیل به موقع موضوع این  پیمان , طبق مفاد پیمان , بدون قید و شرط است و انجام هریک از موارد زیر , خدشه و خللی در تعهدات نامبرده ایجاد نمی کند .
37-8-1- بازرسی و مشاهده کارها به وسیله کارفرما .
37-8-2- پرداخت صورت وضعیت های موقت یا قطعی .
37-8-3- صدور گواهی تحویل موقت
37-8-4- بهره برداری از تمام و یا بخشی از کار , به وسیله کارفرما .
37-8-5- هر نوع تأیید کارها به وسیله کارفرما و یا عدم تأیید به موقع وی .
37-8-6- هر نوع بررسی و یا تأیید مدارک ارسالی پیمانکار , از سوی کارفرما .
37-8-7- هر نوع بازرسی , آزمایش و یا تأیید , به وسیله مؤسسات ثالث.
37-8-8- هر نوع رفع عیب در کارهای انجام شده , از سوی کارفرما .
موارد بهره برداری و نگهداری نادرست از کارها از سوی کارفرما و استهلاک و فرسایش متعارف دوران بهره برداری , از شمول این بند مستثنی است .

هماهنگی با سایر پیمانکاران

ماده 38. هماهنگی با سایر پیمانکاران مرتبط با موضوع پیمان
38-1- پیمانکار , موظف است امکان دسترسی و سایر تسهیلات مورد نیاز کار در قسمت های مختلف , مرتبط با سایر پیمانکاران طرف قرارداد با کارفرما را , برای آنها فراهم آورد . هماهنگی برای انجام اتصال های مختلف محدوده کاری پیمانکار (Battery Limit) با سایر پیمانکاران و انجام اتصال ها , به عهده پیمانکار است .
جزئیات نحوه هماهنگی های متقابل پیمانکار با سایر پیمانکاران و وظایف پیمانکار در قبال آنان , در شرایط خصوصی مشخص می شود .
38-2- هرگونه هماهنگی های مورد نیاز خارج از موارد قید شده در بند 38-1 , از سوی مهندس مشاور صورت می گیرد , مگر آن که در شرایط خصوصی , به نحو دیگری بیان شده باشد .
38-3- هرگاه در شرایط خصوصی , فعالیت سایر پیمانکاران طرف قرارداد با کارفرما , در ارتباط با پروژه یا گروه های اجرایی دیگر , در محدوده کار پیمانکار پیش بینی نشده باشد , و کارفرما پس از عقد این پیمان تصمیم به انجام کارهای یاد شده داشته باشد , لازم است قبل از هرگونه اقدام , مراتب را به پیمانکار اطلاع دهد . جزئیات نحوه هماهنگی های لازم در صورت درخواست پیمانکار , هزینه های احتمالی و افزایش مدت پیمان ناشی از این تصمیم کارفرما , با توافق دو طرف مشخص می شود .
38-4- پیمانکار , موظف است در پایان کار هریک از پیمانکاران دیگر مرتبط با پروژه , که کار آنان به نحوی ممکن است در کیفیت و عملکرد کار او مؤثر واقع شود , کنترل ها و بازرسی های لازم را با هماهنگی مهندس مشاور به عمل آورد , و در صورت لزوم , اصلاحات مورد نظر خود را از طریق مهندس مشاور به آنان اطلاع دهد .

تعهدات و مسئولیت های کارفرما

ماده 39. تعیین نماینده
کارفرما , ظرف 15 روز از تاریخ نافذ شدن پیمان , فردی را همراه حدود اختیارات و وظایف وی , به عنوان نماینده کارفرما به پیمانکار معرفی می کند . کارفرما در طول اجرای پیمان , می تواند نماینده خود را تعویض و شخص دیگری را به جای وی تعیین نموده و به پیمانکار معرفی کند .
نماینده کارفرما , همواره در طول مدت پیمان , در حدود اختیارات محوله به نمایندگی از طرف کارفرما اقدام می کند , و تمام اطلاعیه ها , ابلاغیه ها , دستورکارها , تصویب ها , به وسیله وی صادر می شود و همچنین , اطلاعیه ها و درخواست های پیمانکار , به عنوان کارفرما و خطاب به وی صادر می گردد .
نماینده کارفرما در طول مدت پیمان , می تواند بخشی از وظایف و اختیارات خود را به شخص و یا اشخاص دیگری واگذار کند . در این صورت , طی اطلاعیه ای شخص یا اشخاص یاد شده را همراه با حدود اختیارات و وظایف مربوط , به پیمانکار معرفی می کند . هر نوع دستور , ابلاغیه و اقدام های جانشین / جانشین های نماینده کارفرما , به منزله دستور , ابلاغیه و اقدام های نماینده کارفرما تلقی می شود . جانشین / جانشین های نماینده کارفرما , ممکن است در طول مدت پیمان تعویض شود و یا حدود اختیارات و وظایف آنان تغییر کند , که در این صورت باید مراتب به پیمانکار اعلام شود .
ماده 40. تحویل زمین و دادن اطلاعات مرتبط با آن
کارفرما , باید طبق پیوست 13 , امکان قانونی و عملی در اختیار گرفتن محل های مورد نیاز اجرای کار و راه های دسترسی به پیمانکار به آنها و همچنین , تمام حریم ها , و اراضی اضافی مورد نیاز برای احداث تأسیسات موقت جنبی و پشتیبانی به وسیله پیمانکار را , در موعد مقرر در برنامه زمانی فراهم کند .
تمام هزینه های تحصیل اراضی , و مستحدثات واقع در اراضی مورد نظر , به عهده کارفرماست . هرگاه تمام یا بخشی از اطلاعات مربوط به اراضی مورد نیاز اجرای کار در اسناد و مدراک فنی موجود نباشد کارفرما این اطلاعات را که ازجمله شامل موارد زیر است برای اجرای صحیح کارهای موضوع پیمان , در موعد مقرر در برنامه زمانی به وی تسلیم می کند .
40-1- نقشه برداری کلی محل اجرای کار , حاوی نقاط مرجع و نشانه و تأسیسات مهم واقع    در آن .
40-2- اطلاعات زیرزمینی ( در مواردی که طبق پیوست 13 , به عهده کارفرما باشد ) .
40-3- سایر اطلاعات و ضوابط حاکم بر محل اجرای کار , از قبیل زیست محیطی , کاربری زمین و …………..
ماده 41. تحویل باقیمانده اسناد و مدارک فنی و مسئولیت صحت آنها
کارفرما متعهد به ارائه باقیمانده اسناد و مدارک فنی به پیمانکار طبق برنامه زمانی درج شده در بند 14-1 پیوست 14 می باشد . تفکیک تعهدات کارفرما و پیمانکار در این مورد که طبق ماده و پیوست های 13 و 18 در تعهد کارفرماست , به عهده وی بوده , هرگونه هزینه اضافی , طولانی شدن کار و یا ضرر و زیان ناشی از عدم صحت یا دقت اطلاعات داده شده به پیمانکار , متوجه کارفرما خواهد بود .
ماده 42. پرداخت صورت وضعیت ها
کارفرما , صورت وضعیت های پیمانکار , موضوع مواد 53 و 57 را طبق پیوست 5 ( نحوه پرداخت ) , در موقع مقرر به وی پرداخت می کند .
ماده 43. بررسی به موقع مدارک تسلیمی پیمانکار (Sumbittals)
کارفرما , مدارک تسلیمی پیمانکار را که طبق برنامه زمانی موضوع بند 3-2-2 , از طرف پیمانکار تحویل می شود , در موعد مقرر در برنامه رسیدگی و برحسب مورد , نظر خود را اعلام می کند .
ماده 44. دریافت بیمه نامه ها
کارفرما , بیمه نامه های در تعهد خود , موضوع 17 و بند 6-2 پیوست 6 را , در موعد مقرر در برنامه زمانی موضوع بند 13-3 پیوست 13 , تهیه می کند .
ماده 45. صدور مجوزها
کارفرما , در زمان مناسب , با توجه به برنامه زمانی انجام تعهدات پیمانکار مجوزهای لازم برای اجرای کارها به وسیله پیمانکار را صادر کرده , و یا در اخذ مجوزهای قانونی از سازمان های ذیربط , از جمله مجوزهای لازم برای ترخیص مصالح و تجهیزات وارداتی , اخذ روادید ورود , مجوز کار , پروانه اقامت و مجوز خروج برای کارکنان خارجی پیمانکار , اخذ گذرنامه و روادیده برای کارکنان ایرانی پیمانکار همکاری لازم را به عمل می آورد .
ماده 46. تسهیلات دوران ساختمان و نصب
کارفرما , براساس پیوست 14 , ماشین آلات ساختمانی , آب , برق , بخار , گاز , تلفن و ……………… هر نوع تسهیلات دیگر در تعهد خود را , در موعد مقرر در برنامه زمانی موضوع بند 13-3 پیوست 13 , تأمین می کند .ماده 47. انجام به موقع کار , و تأمین مصالح و تجهیزات در تعهد کارفرما
کارفرما , متعهد است نسبت به انجام کارهای در تعهد خود , از قبیل مهندسی پایه , خرید  لیسانس , طراحی , مهندس تفصیلی , اجرای بخش هایی از عملیات ساختمان و نصب , و یا تأمین بخش هایی از مصالح و تجهیزات , تأمین مواد اولیه و نیز آب , برق , بخار و سوخت (Utility) , و سایر مواد شیمیایی و کاتالیست مورد نیاز عملیات راه اندازی و آزمایش های عملکردی را که طبق پیوست 13 , به عهده وی گذاشته شده است , براساس برنامه زمانی موضوع بند 13-3 پیوست 13 , اقدام می کند .
هرگاه امکان تحویل بخشی از تجهیزات و یا مصالح مورد تعهد کارفرما در موعد مقرر , برای او میسر نباشد , مراتب در فاصله زمانی معقول , به پیمانکار ابلاغ می شود تا او نسبت به تجدید نظر در برنامه زمانی اقدام کند , به نحوی که تا حد ممکن , از تأخیر در اتمام کار جلوگیری شود .
ماده 48. پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
پرداخت هر نوع حقوق و عوارض گمرکی برای واردات مصالح و تجهیزات موضوع پیمان , به عهده کارفرماست , مگر آنکه در شرایط خصوصی , به نحو دیگری تصریح شده باشد .
در مورد حقوق و عوارض گمرکی برای واردات ماشین آلات ساختمانی و سایر وسایل پیمانکار , طبق شرایط خصوصی عمل می شود .

تغییر در کارها

ماده 49. تغییر در کارها
41-1- کارفرما , در چارچوب کلی موضوع پیمان , در هر زمانی در طول مدت پیمان تا پیش از تحویل موقت , می تواند کاهش , افزایش , حذف برخی از کارها و یا تغییر در مشخصات آنها را از پیمانکار بخواهد و پیمانکار موظف به انجام آنها , با رعایت سایر بندهای این ماده و مفاد پیمان است .
49-2- پیمانکار , می تواند برای افزایش کیفیت , بازدهی و یا ایمنی کارها , تغییراتی را در کارها به کارفرما پیشنهاد کند . کارفرما محق است این گونه تغییرات را قبول یا رد کند . عدم پذیرش تغییرات پیشنهادی پیمانکار از سوی کارفرما , رافع مسئولیت پیمانکار در اتمام و تحویل کارها طبق مشخصات فنی پیمان نیست .
49-3- با دریافت دستور و یا تأیید کارفرما , در انطباق با بندهای 49-1 و 49-2 , پیمانکار موظف است , تأثیر انجام تغییرات در هزینه و مدت پیمان را محاسبه و به کارفرما منعکس کند . هزینه تغییر کارها , براساس بند 56-2 محاسبه می شود . مبالغ کارهای افزایش یافته یا کاهش یافته , با احتساب تغییرات موضوع بند 49-6 ( به تنهایی ) , نباید بیش از بیست و پنج درصد مبلغ اولیه پیمان شود . در صورت دستور کارفرما به تغییراتی که منجر به کاهش بیش از 25 درصد مبلغ پیمان شود , پیمانکار می تواند ضمن اتمام کارهای در دست اقدام , تقاضای خاتمه پیمان را طبق ماده 69 , بنماید و یا کاهش یاد شده را بپذیرد . تغییرات مدت پیمان ناشی از تغییر کارها , براساس ماده 64 , تعیین می شود .
49-4- انجام تغییرات کارهای موضوع بندهای 49-1 تا 49-3 , پس از صدور « دستور تغییرکار» که در آن , جزئیات کامل تغییر کار و هر نوع تغییر در قیمت و یا تغییر در مدت پیمان و سایر اصلاحات مورد نیاز برابر مفاد پیمان , درج شده است , تنظیم می شود و به امضای دوطرف   می رسد و به عنوان یکی از ضمایم پیمان محسوب می گردد .
49-5- هرگاه دو طرف در مورد تغییرات هزینه و مدت پیمان , ناشی از تغییر کارها , ظرف مدت معقولی که اجرای کارهای دیگری موضوع پیمان را دچار تأخیر نکند , به توافق نرسند , در این صورت کارفرما انجام و یا عدم انجام تغییرات توسط پیمانکار را به وی ابلاغ می کند . در صورت دستور کارفرما مبنی بر اجرای تغییرات , به رغم عدم وصول توافق در مورد هزینه و مدت , پیمانکار موظف به انجام تغییرات است و متعاقباً مذاکرات خود را با کارفرما برای حصول به توافق ادامه می دهد . در صورتی که ظرف مدت 60 روز , کماکان دو طرف به توافق نهایی  نرسند , موارد طبق ماده 75 , رسیدگی و تعیین تکلیف می شود . تا قبل از حل اختلاف , پرداخت به پیمانکار , طبق مبلغ تغییر یافته پیمان , براساس محاسبات کارفرما انجام می شود .
49-6- برای مواردی که بخشی از کارها براساس فهرست بها برآورد شده باشد , اختلاف مقادیر کارهای انجام شده طبق پیمان , در مقایسه با مقادیر اولیه ضمیمه پیمان , نیاز به صدور دستور تغییرکار موضوع بند 49-4 را ندارد و تغییرات مبلغ پیمان , بر اساس قیمت های فهرست بها با  رعایت سقف تعیین شده در بند 49-3 , تعیین می گردد.
49-7- تغییرات ناشی از قصور پیمانکار در انجام کارهای اصلی و مورد تعهد وی , تغییر کار تلقی نمی شود و پیمانکار موظف به انجام این گونه تغییرات پس از تأیید مهندس مشاور , به هزینه خود و در مدت پیمان است .

مهندس مشاور ,  بازرسی و کنترل کیفی کار

ماده 50. مهندس مشاور
50-1- کارفرما , « مهندس مشاور » موضوع ماده 7 موافقت نامه را , به منظور استفاده از  خدمات فنی و مهندسی وی به کار گمارده است . حدود وظایف و اختیارات مهندس مشاور , در پیوست 8 درج شده است . همچنین , کارفرما ممکن است خدمات تخصصی بازرس فنی بخش هایی از کارهای موضوع پیمان را به اشخاص یا مؤسسات فنی ذیصلاح واگذار کند , که زیر نظر مهندس مشاور , انجام وظیفه نمایند .
در صورتی که برخی از وظایف و یا اختیارات کارفرما مبنی بر تأیید , تصویب و یا اخذ تصمیم در موارد مختلف این شرایط عمومی , به مهندس مشاور تفویض شده باشد , در آن صورت , پیمانکار موظف به ارجاع این موارد به مهندس مشاور است .
50-2- مهندس مشاور برای انجام وظایف خود در بخش های مختلف کارهای ساخت و تأمین مصالح و تجهیزات , عملیات ساختمان و نصب , نمایندگانی را همراه با حدود وظایف و اختیارات وی تعیین می کند . مهندس مشاور یا نمایندگان وی , مجاز به کاستن و یا سلب مسئولیت پیمانکار از انجام تعهدات او و یا صدور دستوراتی که منجر به افزایش مدت اجرای پیمان و یا مبلغ پیمان شود نیستند , مگر در مواردی که به صراحت در پیوست 8 تعیین تکلیف شده باشد . ابلاغ معرفی نمایندگان مهندس مشاور , باید برای پیمانکار ارسال شود و تا زمانی که پیمانکار رونوشت این ابلاغ را دریافت نکرده است , دستورهای صادر شده از سوی نمایندگان مشاور کارفرما برای او معتبر نیست .
دستورالعمل ها , تصمیم ها و گواهینامه های صادر شده از سوی نماینده مهندس مشاور به مثابه دستورهای داده شده به وسیله مهندس مشاور است .
اگر پیمانکار نسبت به تصمیم ها و دستورهای نماینده مهندس مشاور اعتراض داشته باشد , می تواند موارد را به مهندس مشاور ارجاع کند , تا وی تصمیم نهایی را اتخاذ کرده و به پیمانکار ابلاغ نماید .
در صورتی که نماینده مهندس مشاور به کیفیت برخی از کارهای ناقص اعتراضی نکرده باشد , مهندس مشاور می تواند کار یا کارای انجام شده را بازرسی کند و به پیمانکار دستور رفع نقص آن را بدهد .
50-3- کارفرما , می تواند در طول پیمان , مهندس مشاور را تعویض کند . در این صورت ,  مشاور جدید کارفرما باید به همراه شرح وظایف وی , به پیمانکار معرفی شود .

ماده 51 . بازرسی و کنترل کیفی کار
51-1- پیمانکار , موظف به تحویل برنامه های کنترل کیفی کارهای ساخت مصالح و تجهیزات , و عملیات ساختمان و نصب در تعهد خود , پیش از شروع هر بخش از کار , به مهندس مشاور است .
این برنامه ها , حاوی سازمان کنترل کیفی پیمانکار , همچنین مراحل و روش های انجام    آزمایش ها , بازرسی ها و سایر کنترل های لازم است , که پس از تأیید مهندس مشاور ملاک عمل پیمانکار و مهندس مشاور برای کنترل کیفی عملیات قرار می گیرد .
51-2- پیمانکار , موظف به انجام آزمایش ها و بازرسی های لازم کارها در محل تولید وساخت مصالح و تجهیزات و یا در محل اجرای کار ساختمان و نصب , طبق مفاد پیمان است .
هرگاه انجام آزمایش های اضافی نسبت به موارد پیش بینی شده در پیمان , از پیمانکار درخواست شود , پیمانکار موظف به انجام آنها است , مشروط بر آنکه هزینه اضافی انجام آزمایش ها به وی پرداخت شود .
51-3- نماینده مهندس مشاور , می تواند در تمام مراحل آزمایش ها و بازرسی های فنی کارها , حضور یابد . پیمانکار , موظف به تأمین امکانات وتسهیلات و انجام هماهنگی های لازم , در محل تولید و ساخت مصالح و تجهیزات و یا در محل اجرای عملیات ساختمان و نصب , برای نماینده مهندس مشاور است .
51-4- پیمانکار , موظف است حداقل دو هفته قبل از انجام آزمایش های مربوط به هر بخش از کارها , برنامه زمانی آنها را به منظور هماهنگی های لازم , برای حضور نماینده مهندس مشاور تسلیم کند .
در صورت اعلام موافقت مهندس مشاور با انجام آزمایش ها و بازرسی ها طبق برنامه زمانی بدون حضور نماینده وی , یا عدم حضور نماینده او در زمان تعیین شده بدون اطلاع قبلی , پیمانکار , آزمایش ها را انجام داده , گزارش های مربوط را به مهندس مشاور تسلیم می کند .
51-5- هرگاه طبق آزمایش ها و بازرسی ها و یا با اعلام مهندس مشاور , قسمتی از کار ناقص یا معیوب باشد , پیمانکار موظف به رفع نقص و اصلاح کار و انجام آزمایش ها و بازرسی های لازم در مورد کارهای اصلاح شده , به هزینه خود است.
در صورتی که پیمانکار ظرف مدت متعارفی پس از اعلام مهندس مشاور , نسبت به رفع نقص اقدام نکند , کارفرما می تواند با اخطار قبلی به پیمانکار , نسبت به انجام اصلاحات و رفع نقایص , اقدام کرده , و هزینه های مربوط را با احتساب هزینه های بالاسری , به حساب بدهی پیمانکار منظور نماید .
51-6- هرگاه در نتیجه آزمایش ها و بازرسی ها , اشکال ها و نواقص مکرر در بخش یا بخش هایی از کارها مشاهده شود , که به نظر مهندس مشاور ناشی از عدم به کارگیری نیروی انسانی ماهر , یا مصالح و تجهیزات نامرغوب , یا روش نامناسب , یا عدم به کارگیری تجهیزات ساختمانی مناسب برای کار باشد , مهندس مشاور می تواند دستور توقف اجرای آن بخش یا بخش های کار را , تا رفع عوامل اشکال ها از سوی پیمانکار , صادر کند . این موضوع , هیچ حقی را برای پیمانکار , به منظور ادعای هزینه اضافی و یا افزایش مدت پیمان ایجاد نمی کند .
51-7- پیمانکار , موظف است برای مواردی از کارها که نیاز به آزمایش و بازرسی و یا تأیید قبل از پوشیده شدن و یا مدفون شدن دارند , اجازه مهندس مشاور را برای پوشاندن کار مورد نظر اخذ نموده , سپس اقدام کند . در غیر این صورت , با دستور مهندس مشاور , پیمانکار باید با هزینه خود , هر نوع پوشش انجام شده را از روی کار برداشته , آن را برای انجام آزمایش ها و بازرسی ها و سپس تأیید مهندس مشاور , آشکار سازد .
51-8- بارگیری و حمل مصالح و تجهیزاتی که بنا بر سفارش پیمانکار , به وسیله سازندگان مورد تأیید کارفرما ساخته می‌شوند . تنها پس از بررسی مدارک بازرسی ساخت و کنترل   نهایی , و صدور مجوز حمل توسط بازرس فنی یا مهندس مشاور , مجاز است .
51-9- در موارد ابهام در تفسیر و یا نتیجه گیری از آزمایش ها و بازرسی های فنی به عمل آمده پیمانکار و مهندس مشاور , پس از کسب نظر مرجع فنی تعیین شده در شرایط خصوصی , ابهامات را رفع و کارها را بر آن اساس دنبال می کنند .

پرداخت های به پیمانکار ـ تغییرات مبلغ پیمان

ماده 52. شمول مبلغ پیمان
مبلغ پیمان , عبارت از مبلغ درج شده در ماده 3 موافقت نامه و تغییرات موضوع ماده 56 است , که در برابر انجام تعهدات پیمانکار و به ترتیب درج شده در مواد بعدی , به پیمانکار پرداخت    می شود . مبلغ پیمان , از جمله شامل جبران هزینه های زیر , به منظور انجام کارهای موضوع پیمان به وسیله پیمانکار و نیز سود پیمانکار است .
52-1- هزینه نیروی انسانی مورد نیاز برای انجام بخش های مختلف کارهای ساخت , اجرا و ……. اعم از نیروهای مستقیم و نیروهای غیرمستقیم از قبیل عوامل مدیریتی مستقر در کارگاه و یا سایر محل های مرتبط با کار , که شامل دستمزد و تمام مزایای قانونی و سایر هزینه های مرتبط با استخدام و به کارگیری آنان است .
52-2- هزینه تهیه مصالح و تجهیزات و سایر موارد مورد نیاز , برای انجام کار و همنین تأمین لوازم یدکی طبق پیوست 11 .
52-3- هزینه حمل و نقل و انبارداری تجهیزات و مصالح و لوازم یدکی و سایر موارد مورد نیاز اجرای کار .
52-4- هزینه خدمات فنی فروشندگان تجهیزات در کارگاه , در موارد لزوم .
52-5- هزینه های پرداختی به پیمانکاران دست دوم به منظور انجام بخش هایی از کارهای ساختمان و نصب , آزمایش ها , بازرسی ها و سایر خدمات فنی مورد نیاز .
52-6- هزینه کرایه ماشین آلات , تجهیزات و تأسیسات ساختمانی مورد نیاز اجرای کار .
52-7- هزینه انجام کارها , خدمات و تأمین مصالح و تجهیزات , از محل مبالغ مشروط .
52-8- هزینه های متفرقه دیگر , شامل :
52-8-1- هزینه آموزش کارکنان کارفرما , طبق پیوست 12 .
52-8-2- هزینه مسافرت و نقل و انتقال کارکنان پیمانکار , در اجرای کارهای موضوع پیمان .
52-8-3- هزینه های مرتبط با بارگیری , حمل , تخلیه , نصب و برچیدن انواع تأسیسات و  تجهیزات و ماشین آلات ساختمانی و ابزارآلات و مواد مصرفی مورد نیاز آنها .
52-8-4- هزینه های مورد نیاز , برای احداث , نگهداری , حفاظت , بهره برداری و برچیدن محل اسکان موقت کارکنان در کارگاه و یا جاهای دیگر و دفاتر کار آنان و خدمات و سرویس های جاری مورد نیاز آنها .
52-8-5- هزینه های مربوط به احداث تأسیسات موقت , از قبیل سیستم های تأمین آب , برق , تلفن , گاز , برای کارگاه و هزینه های جاری آنها .
52-8-6- هزینه تهیه انواع ضمانت نامه ها و بیمه نامه ها .
52-8-7- هزینه انواع مالیات ها و سایر عوارض قانونی , متعلق به پیمانکار , و مرتبط با پیمان .
52-8-8- سایر هزینه هایی که طبق شرایط خصوصی , به عهده پیمانکار است .

ماده 53. پرداخت های موقت
53-1- پرداخت های به پیمانکار , موضوع ماده 4 موافقت نامه , براساس « جدول تفکیک مبلغ پیمان برای بخش های مختلف کار » موضوع پیوست 1 و یا برحسب مورد , براساس فهرست مقادیر و بهای درج شده در بند 5-1 پیوست 5 , صورت می گیرد .
53-2- به منظور تقویت بنیه مالی پیمانکار , و برای تأمین امکانات پیش نیاز اجرای کار , مبلغی به عنوان پیش پرداخت که میزان آن در پیوست 5 مشخص می شود , در برابر دریافت ضمانت نامه معتبر و قابل قبول کارفرما , طبق ماده 11 , به پیمانکار پرداخت می شود .
53-3- در پایان هر ماه و یا مقاطع زمانی تعیین شده در بند 5-2 پیوست 5 , پیمانکار صورت وضعیت کارهای انجام شده تا آن تاریخ را , طبق کاربرگ هایی که با توافق مهندس مشاور تنظیم می شود , تهیه و به مهندس مشاور تسلیم می کند . به ضمیمه صورت وضعیت , تمام اسناد مثبته مورد نیاز , طبق مفاد پیمان تحویل می شود . پیمانکار , قیمت مصالح و تجهیزات حمل شده به محل کارگاه را , با ارائه اسناد مثبته حمل و بیمه حمل و در صورت بدون عیب بودن آنها , و مدارک دال بر انتقال مالکیت آنها به کارفرما و عدم وجود مدعی برای آنها و پوشش بیمه ای برای آنها , در صورت وضعیت ها درج می کند . ارقام و مقادیر درج شده در صورت وضعیت های موقت و همچنین , پرداخت های مربوط به آنها جنبه موقت و غیرقطعی دارد , اما لازم است که  این مقادیر در مقایسه با مقادیر واقعی از دقت کافی برخوردار باشد , به نحوی که از بروز مشکلات و صرف وقت به هنگام رسیدگی به صورت وضعیت های موقت و قطعی , جلوگیری شود . مسئولیت تأخیر در رسیدگی به صورت وضعیت ها , ناشی از عدم اعمال موارد یاد شده , به عهده پیمانکار است .
53-4- مهندس مشاور , صورت وضعیت دریافت شده را حداکثر ظرف ده روز , بررسی و در صورت وجود اشکال در آن , با تعیین دلایل و موارد اشکال , آن را برای اصلاح به پیمانکار عودت می دهد . در صورتی که صورت وضعیت دریافت شده , که باید ظرف مهلت تعیین شده بررسی شود , از طرف مهندس مشاور قابل قبول تشخیص داده شود , برای کارفرما ارسال    می گردد و مراتب از سوی مهندس مشاور به پیمانکار اطلاع داده می شود . کارفرما , ظرف مهلت بیست روز از تاریخ دریافت صورت وضعیت , مبلغ صورت وضعیت را به پیمانکار پرداخت می کند . هرگاه به هر دلیلی , بررسی و تأیید کارفرما برای پرداخت بیش از 20 روز به طول انجامد , کارفرما موافقت می کند که بنا به درخواست پیمانکار, هفتاد درصد مبلغ صورت وضعیت تأیید شده مهندس مشاور را پس از کسر کسور مربوط , به طور علی الحساب به پیمانکار پرداخت نماید .
کارفرما , می تواند به منظور جلوگیری از ضرر و زیان وارده به خود و با توجه به انجام  آزمایش ها و بازرسی های بعدی و یا کسب اطلاعات و شواهد جدید در موارد زیر , از پرداخت تمام و یا قسمتی از صورت وضعیت خودداری کند و در صورت لزوم , پرداخت های قبلی را نیز به حساب بدهی پیمانکار منظور نماید .
53-4-1- در مواردی که تمام یا بخشی از کارهای انجام شده دارای نقص بوده و یا کارهای تکمیل شده قبلی دچار صدمه شده و نیاز به اصلاح و یا جایگزینی داشته باشد .
53-4-2- در صورتی که مبلغ پیمان به علت صدور دستور تغییر کارها کاهش یافته باشد , و این کاهش در صورت وضعیت های قبلی منظور نشده باشد .
53-4-3- هرگاه به دلیل قصور پیمانکار در انجام اصلاحات لازم در کارها در زمان مقرر , کارفرما با توجه به بند 51-5 , رأساً اقدام به اصلاح کارهای معیوب کرده باشد .
53-4-4- وقوع هریک از شرایطی که منجر به برکناری پیمانکار , طبق ماده 68 شود .
53-4-5- در صورت بروز هر نوع ادعا , از جمله هر نوع ادعای مالکیت علیه کارفرما , ناشی از عملکرد پیمانکار و به طور کلی اجرای پیمان .
53-4-6- هر عامل دیگری که به طور منطقی باعث کسر تمام و یا قسمتی از صورت وضعیت پیمانکار شود .
53-5- پیمانکار تعهد می کند که با دریافت مبلغ هر صورت وضعیت , تمام کارها و مصالح و تجهیزات درج شده در آن صورت وضعیت , به تملک کارفرما درآمده و پیمانکار موظف به رفع هرگونه ادعا و اعتراض اشخاص ثالث , نسبت به آنهاست .
53-6- تأیید و پرداخت مبلغ صورت وضعیت ها به پیمانکار , از مسئولیت اصلی وی در انجام تعهداتش طبق پیمان نمی کاهد و به معنای تأیید کیفی یا کمی کارها توسط کارفرما نیست . پیمانکار موظف است کارها را تکمیل کرده , در صورت بروز هر نوع اشکال در کارهایی که صورت وضعیت آنها پرداخت شده است , نسبت به رفع عیب و یا جایگزینی آنها اقدام نماید .
53-7- از هریک از پرداخت های موقت به پیمانکار , مبالغ زیر کسر می شود :
53-7-1- درصدی به عنوان تضمین حسن انجام کار کسر می شود و در حساب جداگانه ای نزد کارفرما نگهداری می گردد . درصد کسور حسن انجام کار که می تواند برای بخش های مختلف کار متفاوت باشد ولی مجموع مبلغ آن نباید بیش از ده درصد مبلغ پیمان باشد , در شرایط خصوصی پیمان مشخص می شود . در موارد مسکوت در شرایط خصوصی , این مبلغ ده درصد مبلغ صورت وضعیت هاست .
53-7-2- سایر کسور از جمله موارد زیر است :
–    بیمه تأمین اجتماعی , طبق مقررات نافذ در زمان اجرای کار .
–    مالیات پیمان طبق مقررات نافذ در زمان اجرای کار .
–    پرداخت های علی الحساب به پیمانکار , و همچنین مبالغ مربوط به استهلاک پیش پرداخت.
–    هزینه کارهای انجام شده , و یا مصالح و تجهیزات یا تسهیلات واگذارشده از سوی کارفرما , که در زمره تعهدات پیمانکار است .
53-8- هرگاه کارفرما نتواند ظرف مدت مقرر در بند 53-4 , صورت وضعیت های پیمانکار را پرداخت کند , به تناسب مدت تأخیر در پرداخت های مربوط , مبلغی به عنوان جبران هزینه های اضافی پیمانکار در مدت تأخیر , که میزان آن در شرایط خصوصی مشخص می شود , به وی پرداخت می کند .
درصورت تأخیر پرداخت بیش از سه ماه از سوی کارفرما , پیمانکار می تواند با استناد ماده 69 , خاتمه پیمان را درخواست کند .
ماده 54. مبالغ مشروط (Provisional sum)
54-1- در صورتی که در بند 3-2-4- موافقت نامه , مبلغی مشروط پیش بینی شده باشد , این مبلغ برای انجام کارها , خدمات , تأمین مصالح و تجهیزات , به شرح پیوست 17 است که در صورت دستور کارفرما , کارهای مربوط به وسیله پیمانکار انجام می شود .
54-2- هر نوع پرداخت از محل مبلغ مشروط به تناسب کارها , خدمات یا تأمین مصالح و تجهیزات صورت می گیرد که با دستور کارفرما از پیمانکار درخواست شده باشد . درج مبلغ مشروط در پیمان , هیچ گونه تعهدی برای کارفرما در برابر پیمانکار ایجاد نمی کند .
54-3- نحوه پرداخت از مبالغ مشروط , به شرح زیر است :
54-3-1- بهای انجام کارهایی که شامل تهیه مصالح و یا انجام خدمات به وسیله پیمانکار است , به روش تعیین شده در بند 56-2 , به پیمانکار پرداخت می شود .
54-3-2- در مواردی که فقط تهیه و تأمین مصالح و تجهیزات از پیمانکار درخواست شود , قیمت واقعی پرداخت شده به وسیله پیمانکار , براساس اسناد مثبته , به علاوه درصدی به  عنوان  هزینه های بالاسری ( شامل سود پیمانکار ) که میزان آن در شرایط خصوصی تعیین شده است , به پیمانکار پرداخت می شود .
ماده 55. پرداخت های ارزی
در صورتی که در ماده 3 موافقت نامه , پرداخت بخشی از مبلغ پیمان به ارز خارجی تعیین شده باشد , نرخ تسعیر , و سایر ضوابط مربوط به این گونه پرداخت ها , طبق مفاد درج شده در شرایط خصوصی است .

ماده 56. تغییرات در مبلغ پیمان
56-1- مبلغ پیمان فقط در شرایط زیر قابل تغییر است  :
56-1-1- صدور دستور تغییر کار , که منجر به افزایش یا کاهش مبلغ پیمان شود .
56-1-2- تغییر مقادیر کارهای انجام شده طبق مدارک پیمان , در مقایسه با مقادیر اولیه ضمیمه پیمان برای بخشی از پیمان , که براساس فهرست بها تنظیم شده باشد , موضوع بند 49-6 .
56-1-3- کاهش مبلغ ناشی از خسارت تأخیر در اتمام به موقع کار , موضوع ماده 5-4    موافقت نامه .
56-1-4- افزایش مبلغ ناشی از تسریع کار , به شرط پیش بینی پرداخت هزینه تسریع کار , در شرایط خصوصی .
56-1-5- تغییر مبلغ ناشی از تعدیل در صورتی که در شرایط خصوصی برای جبران نوسان قیمت مصالح و تجهیزات , کرایه ماشین آلات ساختمانی , دستمزد نیروی انسانی , و ………… تعدیل پیش بینی شده باشد , این تغییرات طبق روش پیش بینی شده در پیوست 4 اعمال می گردد.
56-1-6- کاهش مبلغ پیمان به دلیل قصور پیمانکار در اقدام به موقع برای اصلاح کارهای ناقص و انجام کار به وسیله کارفرما , موضوع بند 51-5 .
56-2- نحوه محاسبه تغییر مبلغ پیمان ناشی از تغییر کارها .
56-2-1- در مواردی که فهرست بها طبق یکی از پیوست های 2 ( برای بخشی از پیمان که براساس فهرست بها محاسبه می‌شود ) و یا  پیوست 3 ( فهرست بهای واحد کارهای اضافی و یا نقصانی ) , ضمیمه پیمان باشد , و بهای کارهای اضافی و یا نقصانی در آنها موجود باشد , بر حسب مورد , از قیمت فهرست های یاد شده استفاده می شود .
56-2-2- در مواردی که فهرست های یاد شده در بند 56-1-1 ضمیمه پیمان نباشد , و یا بهای کارهای اضافی و یا نقصانی در آنها موجود نباشد , قیمت کارهای اضافی و یا نقصانی , به یکی از دو روش زیر محاسبه می شود :
– قیمت کارهای اضافی و یا نقصانی برحسب مورد , براساس نرخ عوامل ( نیروی انسانی و  ماشین آلات ) درج شده در پیوست 2-2 پیوست 2 و 3-2 پیوست 3 پیمان و مدارک مثبته خرید مصالح و تجهیزات , پس از منظور کردن هزینه های بالاسری ( شامل سود پیمانکار ) , محاسبه می شود .
– در صورت توافق دو طرف , قیمت کارهای اضافی و یا نقصانی , می تواند به صورت یک مبلغ مقطوع و یا ردیف های جدید فهرست بها , با رعایت سایر مفاد پیمان تعیین شود .
56-3- برای محاسبه تغییر مبلغ پیمان ناشی از تغییر احجام و مقادیر کار انجام شده طبق پیمان نسبت به برآورد اولیه , موضوع بند 49-6 ( برای مواردی که بخشی از پیمان بر اساس فهرست بها تنظیم شده باشد ) , مبلغ پیمان به تناسب حجم ها و مقادیر کارهای انجام شده طبق پیمان و براساس فهرست بهای ضمیمه پیمان , محاسبه می شود .
56-4- کاهش مبلغ پیمان به دلیل قصور پیمانکار در اقدام به موقع برای اصلاح کارهای ناقص و انجام کار به وسیله کارفرما , موضوع بند 56-1-6 , برحسب مورد , طبق یکی از روش های تعیین شده در بند 56-2 , محاسبه می شود .
ماده 57. صورت وضعیت قطعی
57-1- پس از انجام تحویل موقت طبق ماده 60 , همچنین تحویل تمام اسناد و مدارک باقیمانده به کارفرما , از قبیل دستورالعمل های راه اندازی , راهبری و نگهداری تجهیزات , نقشه ها و مدارک فنی موضوع بند 18-5 بیمه نامه ها و ضمانت نامه و هر نوع سند و مدرک دیگری که در پیمان به آنها اشاره شده است , پیمانکار صورت وضعیت قطعی کارهای موضوع پیمان را تنظیم نموده و همراه مدارک زیر , تسلیم مهندس مشاور می کند :
57-1-1- هرگونه بیمه نامه لازم برای مصون نگهداشتن کارفرما از ادعای اشخاص ثالث , از زمان تحویل موقت به بعد , طبق شرایط خصوصی .
57-1-2- مدارک دال بر حل و فصل هرگونه دعاوی , از جمله ادعای مالکیت اشخاص ثالث , در رابطه با اموال و حقوق موضوع پیمان .
پیمانکار همراه این مدارک , اقرارنامه ای را تنظیم می کند که طی آن , هرگونه حق تصرف و یا داشتن بدهی را در رابطه با پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان , مصالح و یا تجهیزات و سایر مطالباتی که ممکن است متوجه کارفرما شود , منتفی دانسته و نسبت به حل و فصل ادعاها و پرداخت های بدهی های خود , پیمانکاران دست دوم و فروشندگان , توافق های لازم را با     طرف های ذینفع به عمل آورده است .
57-2- در صورتی که به تشخیص کارفرما , پیمانکار تمام تعهدات قراردادی خود را طبق اسناد پیمان انجام داده باشد , و مدارک پیوست صورت وضعیت تعیین شده در بند 57-1 , کامل باشد , از سوی مهندس مشاور , ظرف مدت ده روز , مراتب پذیرش و قبولی صورت وضعیت , برای بررسی و پرداخت , به پیمانکار اعلام می شود . در غیر این صورت , ضمن بازگرداندن آن , دلایل عدم پذیرش صورت وضعیت , ظرف همان مهلت به پیمانکار اعلام می گردد , تا وی نسبت به رفع نواقص کارها و یا تکمیل مدارک اقدام کرده , و مجدداً صورت وضعیت را تسلیم نماید . پس از دریافت صورت وضعیت قابل قبول , و به همراه اسناد و مدارک لازم , مهندس مشاور ظرف مدت 60 روز صورت وضعیت مربوط را رسیدگی و تأیید نموده و به کارفرما تسلیم      می کند . کارفرما ظرف 60 روز از تاریخ دریافت صورت وضعیت , مبلغ صورت وضعیت قطعی را پس از کسر مربوط , به پیمانکار پرداخت می کند و نسبت به آزادسازی تضمین حسن انجام کار و انجام به ترتیب طبق بندهای 14-2 و 14-3 اقدام می نماید .  هرگاه کارفرما طلب پیمانکار را ظرف مهلت تعیین شده پرداخت نکند یا برای آزادسازی ضمانت نامه های پیمانکار اقدام   ننماید , طبق بند 53-8 خسارت تأخیر پرداخت به پیمانکار تعلق می گیرد .
هرگاه براساس صورت وضعیت قطعی , پیمانکار بدهکار شود , باید در مدت 30 روز از تاریخ تأیید صورت وضعیت , طلب کارفرما را بپردازد واگر از این پرداخت استنکاف ورزد یا تأخیرکند , کارفرما حق دارد بدون انجام تشریفات قضایی , طلب خود را از محل سپرده ها و تضمین های موجود پیمانکار وصول نماید و اگر مبالغ آنها تکافو نکند , با رعایت قوانین جاری کشور از دیگر دارایی های او وصول کند .
57-3- در صورتی که کارهای موضوع پیمان , بدون قصور پیمانکار , دارای تأخیر قابل    ملاحظه ای باشد , و پیشرفت کار پیمانکار به حدی رسیده باشد که مبلغ کارهای باقیمانده کمتر از کسور تضمین حسن انجام کار نزد کارفرما باشد , پیمانکار می‌تواند صورت وضعیت قطعی کارهای تحویل شده بدون نقص و تکمیل شده تا آن تاریخ را تنظیم نموده و به مهندس مشاور تسلیم کند تا طبق این ماده مورد اقدام قرار گیرد . در این صورت , سایر تعهدات پیمانکار برای ادامه کارها به قوت خود باقی مانده , و قرارداد همچنان نافذ خواهد بود .
57-4- با تأیید صورت وضعیت قطعی از سوی دو طرف , پیمانکار , از هرگونه ادعایی علیه کارفرما در رابطه با پیمان , صرف نظر می کند , مگر در مورد ادعاهایی که قبل از تأیید صورت وضعیت قطعی مطرح کرده باشد , اما حل و فصل آن توسط دو طرف , به زمان های بعد موکول شده باشد .

مراحل تکمیل و تحویل کار

ماده 58. تکمیل مکانیکی(Mechanical Completion)
58-1- پیمانکار , پس از اتمام مراحل ساختمان و نصب کار موضوع پیمان , و آماده شدن برای پیش راه اندازی (Precommissioning) , مراتب را همراه برنامه زمانی انجام آزمایش ها و عملیات پیش راه اندازی به مهندس مشاور اطلاع داده و درخواست حضور نمایندگان کارفرما و مهندس مشاور را در آزمایش ها و عملیات پیش راه اندازی و انجام تعهدات احتمالی کارفرما , طبق پیوست 13 پیمان می نماید .
58-2- مهندس مشاور پس از بازدید کامل کارها , حداکثر ظرف مدت هفت روز , فهرست نواقص احتمالی کارها را تهیه و به پیمانکار ابلاغ می کند . پیمانکار , طبق برنامه زمانی مورد تأیید مهندس مشاور , نسبت به رفع نواقص اقدام کرده و مراتب را برای تأیید به وی اعلام می کند .
58-3- پس از تأیید مهندس مشاور , مبنی بر آماده بودن کار برای پیش راه اندازی , عملیات  پیش راه اندازی طبق دستورالعمل ها و مشخصات فنی که قبلاً به تصویب و یا اطلاع کارفرما رسیده است , با حضور مهندس مشاور و نمایندگان کارفرما , به وسیله پیمانکار انجام می شود . در خاتمه , پس از رفع نواقص اساسی اعلام شده از سوی مهندس مشاور , گواهی تکمیل مکانیکی کارها و آمادگی واحد برای راه اندازی , به وسیله مهندس مشاور صادر می گردد .
ماده 59. راه اندازی و آزمایش عملکردی  Commissioning & pet Formance Test
59-1- پس از صدور گواهی تکمیل مکانیکی , پیمانکار تعهدات کارفرما را برای راه اندازی , طبق پیوست 13 درخواست می‌کند , و پس از هماهنگی به عمل آمده , عملیات راه اندازی طبق دستورالعمل های راه اندازی که قبلاً به تصویب کارفرما رسیده است , انجام می شود .
59-2- پس از راه اندازی و برقراری شرایط عملیاتی عادی و پایدار , پیمانکار مراتب را با کارفرما اطلاع داده و شروع آزمایش های عملکردی را درخواست می کند .
59-3- پس از تأیید کارفرما مبنی بر شروع آزمایش های عملکردی , آزمایش ها به ترتیب و طبق روش های درج شده در پیوست 9 , به منظور دستیابی به عملکرد تعیین شده در این پیوست , انجام می شود .
59-4- در صورت عدم حصول تمام و یا برخی از شاخص های عملکردی و مصارف که ناشی از طراحی و مهندسی انجام شده از سوی کارفرما نباشد , طبق بند 9-3 پیوست 9 , عمل می شود .
ماده 60. تحویل موقت
60-1- پس از اتمام آزمایش های عملکردی موضوع ماده 59 , و حصول شاخص های عملکردی و مصارف طبق بند 9-2 پیوست 9 , و یا اجرای تمهیدات پیش بینی شده در بند 9-3 پیوست 9 , پیمانکار درخواست تحویل موقت از کارفرما می کند . به همراه این درخواست , تمام مدارک مربوط به بازرسی ها و آزمایش های انجام شده و نقشه های طبق ساخت ( در صورتی که تا آن زمان تسلیم نشده باشد ) , باید از سوی پیمانکار تحویل شود .
60-2- مهندس مشاور , پس از بازدید کامل کارها و حصول اطمینان از نبودن اشکال های اساسی در کار و آمادگی آن برای تحویل موقت , مراتب را به کارفرما اعلام می کند .
کارفرما , پس از اعلام مهندس مشاور , تاریخی را که حداکثر 15 روز از زمان درخواست پیمانکار برای تحویل موقت دیرتر نخواهد بود , برای حضور نمایندگان کارفرما , مهندس مشاور و پیمانکار , در محل تعیین می نماید . نمایندگان کارفرما و مهندس مشاور , به اتفاق پیمانکار , در موعد مقرر در محل حاضر شده , ضمن بازدید از کارها نسبت به تنظیم صورت جلسه تحویل موقت ,  به همراه فهرست نواقص باقیمانده در کارها , اقدام می کنند .
پیمانکار , موظف است نواقص تعیین شده را طبق برنامه ای که در صورتجلسه تحویل موقت تعیین شده است . حداکثر تا قبل از تسلیم صورت وضعیت قطعی , برطرف کرده , سپس صدور گواهی رفع نقص را از مهندس مشاور درخواست کند .
مهندس مشاور , پس از بازدید و بازرسی های لازم و حصول اطمینان از رفع نواقص , گواهی رفع نقص را صادرکرده و پس از تأیید کارفرما , نسخه ای از آن را برای پیمانکار ارسال می دارد پرداخت صورت وضعیت قطعی پیمانکار , علاوه بر موارد درج شده در بند 57-1 , منوط به ارائه گواهی رفع نقص است .
60-3- تحویل موقت قسمت هایی از کار که طبق مشخصات فنی نیاز به راه اندازی وآزمایش های عملکردی , موضوع ماده 59 , ندارند و آماده بهره برداری هستند , نیز به روش پیش بینی شده در بندهای 60-1 , 60-2 , انجام می شود .
60-4- تحویل موقت قسمت های مستقلی از کار , قبل از تحویل کل کار , در شرایط زیر مجاز است :
60-4-1- در صورتی که برای تحویل قسمت های جداگانه کار و برنامه زمانی آنها در پیمان پیش بینی لازم شده باشد .
60-4-2- در طول مدت پیمان , کارفرما نیاز به تحویل قسمت هایی از کار را قبل از تحویل کل کار داشته باشد . در این صورت , مراتب را به پیمانکار ابلاغ می کند و پیمانکار بررسی لازم را برای حصول اطمینان از عدم تداخل و یا ایجاد مشکل در سایر قسمت ها و عملکرد کل کار , به عمل آورده و موضوع , مورد توافق دو طرف قرار می گیرد . در هریک از این موارد , تحویل موقت قسمت های مورد نظر , به ترتیب بندهای 60-1 تا 60-3 انجام می شود .
60-5- پس از تحویل موقت عملیات موضوع پیمان , پیمانکار موظف است نسبت به برچیدن کارگاه ها , انبارها , دفترها و محل های اسکان موقت خود , خروج ماشین آلات ساختمانی , هرنوع مواد و مصالح متعلق به خود و هر نوع مواد زاید باقیمانده از برچیدن کارگاه ها و تأسیسات موقت خود , اقدام کند . هرگاه بخشی از مصالح مازاد , تأسیسات موقت و تجهیزات  ایجاد شده به وسیله پیمانکار , مورد نیاز کارفرما باشد , نحوه واگذاری آنها در شرایط خصوصی بیان می شود .
60-6- کارفرما , امکان دسترسی در حد متعارف را برای تعمیر و یا رفع عیب های مشخص شده در دوران مسئولیت رفع نقص , برای پیمانکار فراهم می کند .
ماده 61. دوره مسئولیت رفع نقص
61-1- پس از تحویل موقت کارها به شرح ماده 60 , هرگاه ظرف مدت حداقل یک سال و یا هر زمان طولانی تر دیگری که در شرایط خصوصی بیان شده باشد , هرنوع عیب و نقصی در کارهای در تعهد پیمانکار مشاهده شود , پیمانکار موظف است بلافاصله پس از دریافت دستور کارفرما , نسبت به رفع نقص , اصلاح و جایگزین نمودن کار معیوب و رفع آسیب های ناشی از آن به بخش های دیگر کار , به هزینه خود اقدام کند . مشروط بر آن که عیوب و نواقص , ناشی از نگهداری و یا بهره برداری نادرست کار , مغایر با مشخصات فنی و دستورالعمل های بهره برداری و نگهداری از سوی کارفرما , نباشد .
61-2- پیمانکار , موظف است پس از انجام اصلاحات و یا تعویض و جایگزینی های لازم برای رفع عیب و نقص , آزمایش های لازم را برای حصول اطمینان از رفع عیب و اخذ تأیید کارفرما , به هزینه خود انجام دهد .
61-3- پس از رفع عیب هر قسمت از کار و تأیید کارفرما مبنی بر صحت انجام آنها , دوره مسئولیت رفع نقص آن قسمت از کار , از همان تاریخ شروع می شود .
61-4- هرگاه پیمانکار پس از ابلاغ دستور کارفرما مبنی بر رفع عیب و نقص کارها , طی مدت معقولی نسبت به رفع عیوب اقدام نکند , و یا در عمل نتواند عیوب را به نحوی صحیح رفع کند , کارفرما می تواند رأساً اقدام به رفع عیب نماید . در این صورت , پیمانکار موظف است ماشین آلات ساختمانی , مصالح و تجهیزات موجود در انبارهای خود را در اختیار کارفرما بگذارد . هزینه های انجام شده به وسیله کارفرما , با احتساب نیروهای غیرمستقیم و بالاسری های مربوط , به حساب بدهکاری پیمانکار منظور می شود .
ماده 62. تحویل قطعی
در پایان دوره مسئولیت رفع نقص , موضوع ماده 61 , پس از درخواست پیمانکار و بررسی و تأیید کارفرما , تاریخ و برنامه زمانی انجام آزمایش ها و یا بازدید , به همان نحو که در ماده 60 بیان شده است , تعیین می شود و پس از بازدید از کارها , در صورت عدم مشاهده عیب و نقص درکارها , نسبت به تحویل قطعی کار اقدام می گردد . در صورت مشاهده عیب و نقص در کارها , مراتب به پیمانکار ابلاغ می شود , تا پس از رفع نواقص , تحویل قطعی شود .

تغییرات مدت پیمان , تأخیر , تعلیق , خاتمه پیمان

ماده 63. زمان های پیمان
تاریخ شروع کارهای موضوع پیمان , تاریخ تعیین شده در بند 5-2 موافقت نامه است , و پیمانکار موظف به شروع کارها در این تاریخ است , به ترتیب تعیین شده در بند 3-2 این شرایط عمومی و تکمیل کار در مدت تعیین شده در بند 5-3 موافقت نامه .
هریک از مقاطع زمانی اصلی تعیین شده برای کارهای موضوع پیمان , مانند مدت پیمان از ارکان اصلی پیمان محسوب می‌شود .
ماده 64. تغییرات مدت پیمان
64-1- تمدید مدت پیمان
تمام زمان ها و مدت های پیش بینی شده برای شروع و خاتمه و مقاطع اصلی کارها , تنها در صورت وقوع هریک از شرایط زیر , می توانند افزایش یابند .
64-1-1- صدور دستور تغییر کار موضوع بند 49-4 , که منجر به افزایش مدت پیمان شود .
64-1-2- عدم انجام برخی از تعهدات کارفرما مرتبط با کار موضوع ماده 47 , با رعایت و ملاحظات پیش بینی شده در آن , که مانع از انجام به موقع کارهای موضوع پیمان و یا بخش هایی از آن شود .
64-1-3- بروز شرایط قهری , موضوع ماده 73
64-1-4- تغییر قوانین و مقررات , که به طور مستقیم باعث تأخیر در انجام بخش هایی از کار شود .
64-1-5- بروز شرایط جوی استثنایی مانع انجام کار .
64-1-6- تصمیم کارفرما مبنی بر به کارگیری پیمانکاران دیگر درمحدوده کار پیمانکار , به شرح درج شده در بند 38-2 .
64-1-7- تعلیق مدت پیمان , موضوع ماده 65 .
64-1-8- وقوع سایر عوامل و شرایط غیرقابل پیش بینی که ناشی از قصور پیمانکار نبوده و باعث تأخیر در اجرای کار شود .
در اثر هریک از شرایط یاد شده , پیمانکار درخواست تمدید پیمان را همراه با اسناد و مدارک مثبته به کارفرما تسلیم می کند , تا پس از بررسی کارفرما و توافق دو طرف , مدت تمدید مشخص وملاک عمل قرار گیرد و به تناسب , برنامه های زمانی کارهای باقیمانده , به وسیله پیمانکار اصلاح شده و مجموعه مدارک , ضمیمه پیمان گردد .
64-2- کاهش مدت پیمان
تمام زمان ها و مدت های پیش بینی شده در پیمان , در شرایط زیر می توانند کاهش یابند :
64-2-1- صدور دستور تغییرکار , موضوع بند 49-4 ( تغییر در کارها ) , که منجر به کاهش مدت پیمان شود .
64-2-2- کارفرما می تواند اتمام زودتر از برنامه زمانی پیمان را با در نظر گرفتن امکانات و توانایی های پیمانکار , درخواست کند , در این صورت , پیمانکار با بررسی شرایط مورد نظر کارفرما و با استفاده از قیمت های پیمان , سایر اسناد و مدارک لازم را تنظیم نموده , پیشنهاد خود را مبنی بر اضافه مبالغ احتمالی و امکانات مورد درخواست , به کارفرما تسلیم می کند .
64-2-3- پس از توافق کارفرما و پیمانکار دایر بر کاهش مدت پیمان , براساس بندهای 64-2-1 و 64-2-2 , تاریخ جدید به عنوان تاریخ اتمام پیمان تعیین می شود . پیمانکار باید برنامه زمانی اجرای کارهای موضوع پیمان را , به تناسب شرایط و تاریخ جدید اتمام پیمان , مورد تجدیدنظر قرار داده , برای بررسی مهندس مشاور و تأیید او , تسلیم کند . برنامه زمانی جدید پس از تصویب کارفرما , به پیمانکار ابلاغ می شود , و از آن پس , سایر مفاد پیمان , در مورد اتمام به هنگام کار , بر مبنای تاریخ جدید , نافذ خواهد بود . در صورت عدم تحقق کاهش مدت پیمان , در پایان مدت توافق شده موضوع این بند , اضافه مبلغ توافق شده پیمان به تناسب مدت کاهش نیافته , کاهش می یابد و پیمانکار از این بابت مشمول خسارت تأخیر نمی شود
ماده 65. تعلیق
65-1- کارفرما می تواند در طول مدت اجرای پیمان , دستور تعلیق قسمتی از کار و یا تمام کار را در یک نوبت و حداکثر برای مدت 90 روز , صادر کند . در ابلاغیه کارفرما , باید تاریخ شروع تعلیق , مشخص شود . پیمانکار , موظف است پس از دریافت دستور کارفرما , اجرای آن قسمت از کار و یا کل کار را به حالت تعلیق درآورد . ظرف 14 روز قبل از پایان این مدت , پیمانکار موضوع را برای اتخاذ تصمیم نهایی , به کارفرما منعکس می کند . هرگاه پس از 14 روز از دریافت درخواست پیمانکار , دستور شروع مجدد کار از سوی کارفرما به پیمانکار صادر نشود , وی می تواند خاتمه پیمان را درخواست کند و یا قسمت متوقف شده کار را , از موضوع پیمان حذف نماید , که در این صورت , اقدام های متعاقب آن , طبق ماده 67 انجام می شود . مدت تعلیق می تواند با توافق دو طرف , تمدید شود .
65-2- برنامه کار , تعیین شده تکلیف کارهای نیمه تمام , شرح وظایف , کارهای لازم و حداقل  ماشین آلات و نفرات مورد نیاز برای دوران تعلیق , از سوی کارفرما به پیمانکار ابلاغ می شود و پیمانکار , موظف به پیروی از آنهاست . از جمله , پیمانکار موظف به حفاظت از تجهیزات و نگهداری از آنها در کارگاه یا هر جای دیگر است . و نیز حراست از کارگاه و نگهداری از کارهای اجرا شده در شرایط ایمن , با اوست . در مورد تجهیزات و مصالحی که هنگام ابلاغ تعلیق از سوی کارفرما , در دست ساخت بوده اند , پیمانکار با نظر کارفرما نسبت به تکمیل ساخت آنها اقدام می کند .

65-3- نحوه محاسبه هزینه های ناشی از نگهداری کارها در دوران تعلیق , موضوع بند 65-2 , و همچنین سایر هزینه های ناشی از تعلیق , در شرایط خصوصی , بیان می شود .
65-4- در مواردی که توقف کار , ناشی از قصور پیمانکار در انجام کارها طبق مشخصات فنی و یا رعایت نکردن مقررات ایمنی و نیز شرایط نامناسب آب و هوایی باشد , و یا در برنامه زمانی منضم به پیمان پیش بینی شده باشد مشمول تعلیق موضوع بندهای 65-1 تا 65-3 نمی شود .
ماده 66. تأخیر در اتمام به موقع کار
پیمانکار , موظف به انجام کارها , طبق برنامه زمانی منضم به پیمان و آخرین تجدیدنظرهای آن است . هرگاه در تاریخ تعیین شده در برنامه زمانی منضم به پیمان و یا آخرین تجدیدنظر آن , انجام کار یا قسمت های اصلی آن به پایان نرسیده باشد , کارفرما به پیمانکار اخطار می کند که حداکثر در طول مدت 14 روز , کارها را به پایان برساند . پیمانکار , در طول این مدت باید نسبت به اتمام عملیات اقدام کند , و یا با ارسال اسناد و مدارک لازم تمدید مدت پیمان را طبق بند 64-1, درخواست نماید در صورت عدم اتمام کار در طول مدت یاد شده , یا عدم قبول دلایل وی از سوی کارفرما برای تمدید , پیمانکار ملزم به پرداخت خسارت تأخیر در کار , به میزان درج شده در شرایط خصوصی خواهد بود . حداکثر مبلغ خسارت نیز , در بند 5-4 موافقت نامه درج شده است .  تاریخ مبنای محاسبه تأخیرها , آخرین تاریخ تغییر یافته طبق بند 64-1 یا 64-2  است .
هرگاه تأخیر پیمانکار , بیشتر از حدی باشد که کارفرما را محق به دریافت حداکثر خسارت مشخص شده در موافقت نامه بنماید , کارفرما می تواند با اخطار قبلی , طبق ماده 68 , پیمانکار را برکنار کند .

ماده 67. خاتمه پیمان به درخواست کارفرما
کارفرما می تواند , بنا بر مصلحت خود و بدون اعلام دلیل , در هر مقطعی پیش از تکمیل کار , پیمان را خاتمه دهد . در این صورت , طی اعلامیه ای , مراتب را با مشخص کردن روز خاتمه پیمان , به پیمانکار اعلام می کند . در این اطلاعیه , تکلیف کارهایی که ناتمام ماندن آنها در شرایط روزصدور اطلاعیه موجب بروز خطر و یا زیان مسلمی است , به طور روشن مشخص می شود .

پس از دریافت اطلاعیه یاد شده , اقدام های زیر انجام می شود :
67-1- پیمانکار , از شروع هر نوع کار جدید , به غیر از تکمیل کارهای ناتمام که در اطلاعیه مشخص شده است , خودداری می کند . همچنین , اقدام های حفاظتی را که از سوی کارفرما تعیین شده است , برای کارهای انجام شده قبلی به اجرا در می آورد .
67-2- پیمانکار , موظف است تمام پیمان های خود را با فروشندگان و پیمانکاران دست دوم , با رعایت ماده 67-1 متوقف سازد , مگر آن دسته از پیمان های وی را که کارفرما خواستار ادامه آنها از طریق انتقال پیمان , به خود است . اسناد و مدارک مربوط به تدارک مصالح و تجهیزاتی را که در چارچوب برنامه زمانی موضوع بند 3-2-1 , در مرحله سفارش خرید به سازندگان یا فروشندگان و یا سایر مراحل خرید و حمل , تا قبل از رسیدن به کارگاه هستند , و همچنین , سایر اسناد مربوط به تعهدات پیمانکار در برابر اشخاص ثالث و در ارتباط با پیمان , باید همراه اسناد مثبته مالی تحویل کارفرما شود .
تمام مصالح و تجهیزات پروژه که تاکنون در محل ساختمان و نصب به کار نرفته , اما به کارگاه حمل شده است براساس موازین پیمان و اسناد و مدارک پیوست آن , به وسیله پیمانکار تقویم شده , همراه اسناد و مدارک مثبته , تسلیم کارفرما می گردد .

67-3- کارفرما , آن قسمت از کارها را که ناتمام است , طبق ماده 62 تحویل قطعی گرفته و آن قسمت از کارها را که کاملاً پایان یافته است ( و مراحل راه اندازی و آزمایش های عملکردی آن انجام شده است ) , طبق ماده 60 تحویل موقت می گیرد. هر گاه معایبی در مورد کارهای ناتمام مشاهده شود , پیمانکار مکلف است به هزینه خود , در مدت لازم که با توافق کارفرما تعیین     می شود , رفع عیب کند و سپس , به نحو یاد شده تحویل قطعی دهد .

67-4- پیمانکار , با هماهنگی کارفرما , نسبت به برچیدن آن بخش از تأسیسات موقت در محل کارگاه که مورد نیاز کارفرما نیست , اقدام کرده , و بخش های مورد نیاز کارفرما , با توافق دو طرف تقویم شده و همراه با اسناد و مدارک مربوط , تحویل کارفرما می گردد . همچنین , پیمانکار موظف به پاکسازی کارگاه از نخاله ها , مصالح مازاد و غیرقابل استفاده , ماشین آلات و تجهیزات ساختمانی خود است .
67-5- پیمانکار , موظف به تسویه حساب کامل با کارکنان خود در کارگاه و خاتمه کار آنان است .
67-6- پیمانکار موظف است تمام نقشه ها , مشخصات فنی و تمام اسناد و مدارکی را که توسط وی , فروشندگان , یا پیمانکاران دست دوم تهیه شده است , به کارفرما تحویل دهد .
67-7- پیمانکار , صورت وضعیت کارهای انجام شده را تا تاریخ ابلاغ خاتمه پیمان , تنظیم کرده و به مهندس مشاور تسلیم می کند . در این صورت وضعیت , هزینه های تقویم شده در بندهای 67-2 و 67-4 , نیز درج می شود .
همراه این صورت وضعیت , مدارک زیر به وسیله پیمانکار پیوست می شود :
–    هرگونه بیمه نامه لازم برای مصون نگهداشتن کارفرما در برابر ادعاهای اشخاص ثالث , از زمان تحویل موقت (برای بخش های تحویل موقت شده ) به بعد , طبق شرایط خصوصی .
–    مدارک دال بر حل و فصل هرگونه دعاوی , از جمله ادعای مالکیت اشخاص ثالث , در رابطه با کارهای موضوع پیمان , پیمانکار , به همراه این مدارک , اقرارنامه ای را تنظیم و به کارفرما تسلیم می کند که طی آن , هرگونه حق تصرف و یا داشتن بدهی را در رابطه با پرداخت و دستمزد کارکنان , خرید دانش فنی , مصالح و تجهیزات , و سایر مطالباتی که ممکن است متوجه کارفرما شود , منتفی دانسته و نسبت به حل و فصل ادعاها و پرداخت بدهی های خود , پیمانکاران دست دوم و فروشندگان , توافق های لازم را با طرف های ذینفع به عمل آورده است . و در این زمینه , تضمین های لازم را به کارفرما تسلیم خواهد کرد .
–    اسناد مثبته , مربوط به هزینه های موضوع بندهای 67-2 و 67-4 .
67-8- در صورتی که صورت وضعیت و اسناد و مدارک تحویل شده از سوی پیمانکار , موضوع بند 67-7 از نظر مهندس مشاور قابل قبول باشد , ظرف مدت حداکثر یک ماه , مراتب پذیرش کفایت مدارک و قبولی صورت وضعیت برای بررسی , به پیمانکار اعلام می شود . در غیر این صورت , ضمن استرداد آن , دلایل عدم پذیرش صورت وضعیت , ظرف همان مهلت قبلی به پیمانکار اعلام می گردد , تا وی نسبت به تکمیل مدارک اقدام کند و مجدداً صورت وضعیت را تسلیم نماید . پس از دریافت صورت وضعیت قابل قبول مهندس مشاور , صورت وضعیت ظرف مدت 15 روز به وسیله مهندس مشاور و 15 روز دیگر به وسیله کارفرما بررسی , و مبلغ آن پس از کسر کسور مربوط به پیمانکار پرداخت می گردد .
67-9- با تأیید مبلغ صورت وضعیت قطعی از سوی دو طرف , پیمانکار از هرگونه ادعایی علیه کارفرما در ارتباط با پیمان صرف نظر می کند , مگر در مورد ادعاهایی که قبل از ابلاغ خاتمه پیمان مطرح کرده باشد .
اما حل و فصل آن از سوی دو طرف , به زمان های بعد موکول شده باشد . هرگاه کارفرما در مدت 15 روز از تاریخ تأیید صورت وضعیت , طلب پیمانکار را  پرداخت نکند , طبق بند 53-8 , خسارت تأخیر پرداخت به پیمانکار تعلق می گیرد .
67-10- ضمانت نامه انجام تعهدات و مبالغ حسن انجام کار , به تناسب بخش های تحویل موقت و قطعی شده کار , و براساس ماده 14 آزاد و مسترد می شود .
ماده 68. برکناری پیمانکار
68-1- وقوع هریک از شرایط زیر , می تواند باعث برکناری پیمانکار از تمام یا قسمتی از کارهای موضوع پیمان از سوی کارفرما شود , بدون آنکه از سایر اختیارات و حقوق کارفرما بکاهد .
68-1-1- قصور مستمر پیمانکار در اجرای کارهای موضوع پیمان , طبق اسناد و مشخصات فنی پیمان که بدون آنکه محدود به آنها باشد , شامل موارد زیر خواهد بود .
–    قصور در انجام دادن به موقع کارهای عملیات ساختمان و نصب و تأمین عوامل مورد نیاز , به تناسب بخش های مختلف کار .
–    قصور در تأمین به موقع مصالح و تجهیزات , از نظر کمی و کیفی .
–    تأخیر در شروع و اتمام قسمت های مختلف کار و عقب ماندن از برنامه زمانی کارها , با توجه به ماده 66 .
–    توقف تمام یا قسمتی از کار , بدون دلیل موجه یا به علت توقیف اموال پیمانکار از سوی محاکم قضایی .
68-1-2- عدول بارز , یا نادیده انگاشتن برخی از مفاد پیمان .
68-1-3- ورشکستگی یا انحلال شرکت پیمانکار که موجب توقف و یا کندی پیشرفت کار شود .
68-1-4- واگذاری پیمان از سوی پیمانکار , به اشخاص ثالث
68-1-5- تأخیر مستمر در پرداخت دستمزد کارکنان از سوی پیمانکار , با توجه به بند 27-6 .
68-2- در صورتی که به علت هریک از عوامل یاد شده , کارفرما در نظر داشته باشد  پیمانکار را از تمام یا بخشی از کار برکنار کند , مراتب را با درج مواردی که به آنها استناد نموده است , به پیمانکار ابلاغ می کند .
پیمانکار , مکلف است ظرف مدت هفت روز از تاریخ دریافت ابلاغ کارفرما , در صورتی که دلایلی حاکی از عدم انطباق نظر کارفرما با موارد اعلام شده داشته باشد , مراتب را به اطلاع کارفرما برساند . اگر ظرف مهلت مقرر پاسخی از سوی پیمانکار نرسد , یا کارفرما دلایل اقامه شده را مردود بداند , کارفرما برحسب مورد , برکناری پیمانکار را از تمام یا بخشی از کار به وی ابلاغ می کند و بدون نیاز به انجام دادن تشریفات قضایی , به ترتیب مفاد این ماده , عمل می نماید .
68-2-1- کارفرما , کارهای انجام شده , کارگاه ها , تأسیسات و ساختمان های موقت , مصالح و تجهیزات موجود در انبارهای کارگاه یا محل های دیگر , ماشین آلات ساختمانی پیمانکار و هر نوع تدارکات موجود در کارگاه را در اختیار می‌گیرد .
پیمانکار , با هماهنگی کارفرما , نسبت به برچیدن آن بخش از تأسیسات موقت در محل کارگاه , که مورد نیاز کارفرما نیست , اقدام می کند . و بخش های مورد نیاز کارفرما , با توافق دو طرف تقویم شده و همراه با اسناد و مدارک مربوط , تحویل کارفرما می گردد . همچنین , پیمانکار موظف به پاکسازی کارگاه از نخاله ها , مصالح مازاد و غیرقابل استفاده و تجهیزات ساختمانی خود است . ماشین آلات ساختمانی پیمانکار , که برای ادامه کارها توسط کارفرما مورد نیاز باشند , تا پایان کار در کارگاه باقی می ماند .
68-2-2- با اطلاعیه قبلی کارفرما , پیمانکار حداکثر هفت روز , برای صورت برداری از کارهای انجام شده قبلی و سایر تجهیزات و تأسیسات یاد شده در بند 68-2-1 , به اتفاق کارفرما در محل حضور می یابد . در صورت عدم حضور پیمانکار در موعد مقرر , کارفرما به منظور تأمین دلیل , با حضور نماینده دادگاه محل , مستقیماً نسبت به صورت برداری ها , اقدام می نماید .
68-2-3- پیمانکار , موظف است تمام پیمان های خود را با فروشندگان و پیمانکاران دست دوم , که کارفرما خواستار ادامه آنها نیست , با رعایت مفاد بندهای قبل , متوقف سازد . همچنین , اسناد و مدارک مربوط به تدارک تجهیزات و مصالحی را که در چارچوب برنامه زمانی طبق بند 3-2-1,  در مرحله سفارش خرید به فروشندگان و یا سایر مراحل خرید و حمل تا قبل از رسیدن به کارگاه هستند را به کارفرما منتقل کند . همچنین , باید سایر اسناد مربوط به تعهدات خود را در برابر اشخاص ثالث و در رابطه با پیمان , همراه اسناد مثبته مالی , تحویل کارفرما دهد .
68-2-4- پیمانکار , موظف است تمام نقشه ها , مشخصات فنی و اسناد و مدارکی را که توسط وی , فروشندگان و پیمانکاران دست دوم تهیه شده اند , به کارفرما تحویل دهد .
68-2-5- پس از انجام صورت برداری ها , مبالغ زیر محاسبه می شود :
–    بهای کارهای انجام شده طبق پیمان , تا زمان برکناری پیمانکار .
–    بهای تجهیزات و مصالح موجود در کارگاه , که طبق مشخصات فنی پیمان تأمین شده اند.
–    هزینه تأدیه شده از سوی پیمانکار , برای آن بخش از تجهیزات و مصالحی که پیمانکار در چارچوب برنامه زمانی تهیه شده طبق بند 3-2-1 , در مرحله سفارش به سازندگان , فروشندگان , یا سایر مراحل خرید و حمل تا قبل از رسیدن به کارگاه هستند , و اسناد آنها تحویل کارفرما شده است .
–    هزینه احداث تأسیسات و کارگاه های موقت , پیمانکار , در صورتی که بخشی از آن در محاسبه هزینه مستقیم کارها , به شرح یاد شده منظورنشده و مورد نیاز کارفرما برای ادامه کارها باشد.
68-2-6- صورت وضعیت قطعی کارهای انجام شده تا زمان برکناری پیمانکار , تهیه شده و  مابه التفاوت آن با پرداخت های قبلی به پیمانکار , مشخص می شود .
در صورتی که این مابه التفاوت مثبت باشد , رقم مابه التفاوت به حساب طلب پیمانکار منظور می گردد , و در صورت منفی بودن آن , رقم مابه التفاوت به حساب بدهی وی منظور می گردد .  ضمانت نامه انجام تعهدات , تا تاریخی که کارفرما تعیین می کند , به وسیله پیمانکار تمدید شده و  مبالغ تضمین حسن انجام کار یا ضمانت نامه معادل آن با توجه به ماده 13 , نزد کارفرما باقی می ماند .
68-2-7- کارفرما از طریق ارجاع کار به سایر پیمانکاران و یا سایر روش های متعارف , نسبت به تکمیل کاراقدام و هزینه های اتمام کار را با درنظر گرفتن هزینه های بالاسری خود ,  ثبت    می کند .

هرگاه مجموع هزینه انجام شده به وسیله کارفرما , برای تکمیل کار و رقم صورت وضعیت قطعی از رقم پیمان کمتر باشد , تفاوت آن به پیمانکار پرداخت می شود و با رعایت ماده 14 ,  تضمین حسن انجام کار و ضمانت نامه انجام تعهدات پیمانکار , آزاد می گردد . در این حالت , ماشین آلات ساختمانی , مصالح اضافی و تأسیسات موقت تحویل پیمانکار می شود .
هرگاه مجموع هزینه انجام شده به وسیله کارفرما برای اتمام کار , و رقم صورت وضعیت   قطعی , از مبلغ پیمان بیشتر باشد , کسری مبلغ مورد نیاز برای اتمام کار , از محل مطالبات پیمانکار و از جمله ضمانت نامه انجام تعهدات و تضمین های حسن انجام کار وی , تأمین می شود . در صورتی که مطالبات و تضمین های پیمانکار برای این منظور کافی نباشد , و یا مانده حساب پیمانکار در صورت وضعیت قطعی منفی باشد , پیمانکار باید مابه التفاوت مربوط را به کارفرما تأدیه نماید . در صورت استنکاف پیمانکار از پرداخت بدهی خود , کارفرما طلب خود را با رعایت قوانین جاری کشور , از سایر دارایی های پیمانکار وصول می کند .
ماده 69. خاتمه پیمان به درخواست پیمانکار
69-1- پیمانکار , در موارد زیر می تواند درخواست خاتمه پیمان را از کارفرما بنماید :
69-1-1- تأخیر در پرداخت پیش پرداخت و یا صورت وضعیت های تأیید شده از سوی کارفرما به مدت 90 روز از زمان پیش بینی شده در پیمان .
69-1-2- تأخیر در تحویل زمین موضوع ماده 40 , به مدت 90 روز از زمان پیش بینی شده  در  پیمان , و یا تأخیر در تحویل قسمتی از زمین که باعث توقف اجرای بیش از 25 درصد مبلغ  پیمان شود .
69-1-3- تأخیر در انجام کار , و تأمین تسهیلات , مصالح و تجهیزات در تعهد کارفرما , موضوع مواد 46 و 47  , به نحوی که در اثر این تأخیرها به مدت 90 روز متوالی , امکان انجام حداقل 25 درصد از میزان کار پیش بینی شده برای این ماه ها , با رعایت مفاد ماده 47 , برای پیمانکار فراهم نشود .
69-1-4- افزایش یا کاهش مبلغ پیمان به میزان بیش از 25 درصد مبلغ اولیه پیمان , طبق قسمت آخر ماده 49-3 .
69-2- پس از دریافت درخواست پیمانکار , کارفرما در طول پانزده روز , پیمانکار را برای مذاکره و توافق در مورد ادامه کار , دعوت می کند . در صورتی که 14 روز پس از دعوت کارفرما و تشکیل اولین جلسه مذاکره , دو طرف در مورد ادامه کار به توافق نرسند , به پیمان خاتمه داده می شود و اقدام های پس از آن , براساس ماده 67 به اجرا گذاشته می شود .
69-3- تأخیر در تحویل باقیمانده اسناد و مدارک فنی موضوع ماده 41 , طبق برنامه زمانی .
ماه 70. خاتمه پیمان به علت وقوع حوادث قهری
در صورت وقوع حوادث قهری موضوع ماده 73 , و ادامه آن به مدت بیش از 180 روز , پیمان خاتمه یافته و اقدام های پس از آن , براساس ماده 67 اجرا می شود

خطرات و زیان های احتمالی و مسئولیت دو طرف پیمان

ماده 71 . مسئولیت های کارفرما , در پذیرش ضررو زیان (Risks)
مسئولیت های کارفرما در پذیرش ضرر و زیان , به شرح زیر است :
71-1- وقوع شرایط قهری (Force major) , به شرح ماده 73 .
71-2- بهره برداری و تصرف تمام یا قسمتی از کارها به وسیله کارفرما , یا اشخاص ثالث , و بروز خطراتی که ناشی از قصور پیمانکار نباشد .
71-3- وجود اشتباه در نقشه ها , مدارک فنی و یا تأخیر در تحویل آنها .
71-4- بروز زیان های ناشی از اجرای بخش هایی از کار , به وسیله کارفرما .
71-6- عدم اجرای تعهدات قراردادی به وسیله کارفرما , یا هریک از عوامل منتسب به وی .
71-7- تغییر در قوانین و مقررات داخلی , که به نحو بارزی منجر به افزایش هزینه , یا زمان اجرای کار شود .
ماده 72. مسئولیت های پیمانکار , در پذیرش ضرر و زیان
مسئولیت های پیمانکار در پذیرش خطرات و ضرر و زیان , شامل تمام مسئولیت های درج شده در پیمان و پذیرش انواع خطرات و ضرر و زیان هاست , به جز آنچه که به عنوان مسئولیت های کارفرما , در ماده 71 مشخص شده است . موارد زیر , در زمره خطرات پذیرفته شده از سوی پیمانکار هستند :
72-1- پیمانکار , مسئول مراقبت از تمام و یا هر بخش از کار , از تاریخ شروع کار تا تاریخ تحویل موقت , یا تاریخ خاتمه پیمان , موضوع ماده 67 است . مسئولیت پیمانکار , از این تاریخ به بعد محدود به مسئولیت رفع نقص در دوره مسئولیت رفع نقص , موضوع ماده 61 است .
72-2- جبران خسارت به اشخاص ثالث , و پاسخگویی به ادعاها : مسئولیت جبران هرگونه خسارت وارده به اشخاص ثالث , و یا ادعاهای آنها , در موارد مرتبط با موضوع پیمان , به عهده پیمانکار است و وی موظف به پاسخگویی وجبران خسارت ها و مصون نگهداشتن کارفرما از این گونه ادعاهاست و خسارت ها است .
72-3- با وجود انتقال مالکیت مصالح و تجهیزات به کارفرما از زمان بسته بندی و یا بارگیری , مسئولیت مراقبت از تمام تجهیزات و مصالح طبق بند 72-1 , به عهده پیمانکار است .
ماده 73. وقوع حوادث قهری
73-1- حوادث قهری به معنی بروز هرگونه شرایطی خارج از اختیار کارفرما و پیمانکار , به رغم پیش بینی تمهیدات لازم و معقول توسط دو طرف است , که ادامه کار را غیرممکن کند . حوادث قهری از جمله , شامل موارد زیر است , بی آنکه محدود به آنها باشد :
73-1-1- جنگ , اعم از اعلام شده یا نشده , یا اشغال به وسیله بیگانگان .
73-1-2- شورش , انقلاب , یا کودتای نظامی , یا جنگ داخلی .
73-1-3- تشعشعات هسته ای , یا نشت سایر مواد رادیواکتیو و سمی .
73-1-4- اعتصاب های عمومی کارگری , به استثنای مواردی که تنها محدود به کارکنان پیمان باشد .
73-1-5- شیوع بیماری های واگیردار .
73-1-6- زلزله , سیل و طغیان های غیرعادی ( با توجه به آمارهای موجود و به رغم پیش بینی تمهیدات لازم , به تناسب اطلاعات موجود از سوی پیمانکار ) , آتش سوزی های دامنه دار و غیرقابل کنترل .
73-2- عدم انجام تعهدات قراردادی توسط هریک از دو طرف به علت بروز شرایط قهری , به منزله قصور یا نقض پیمان تلقی نمی شود . همچنین , هیچ یک از دو طرف , مسئول خسارت هایی که طرف دیگر در نتیجه عدم اجرا و یا تأخیر در اجرای تعهدات خود ناشی از شرایط قهری ,   دیده است , نخواهد بود .
73-3- هرگاه به نظر هریک از دو طرف پیمان , شرایط قهری پیش آمده باشد , که باعث وقفه و عدم امکان اجرای تعهدات قراردادی از سوی وی شود , بی درنگ مراتب را به طرف دیگر اطلاع می دهد .
73-4- پیمانکار , موظف است حداکثر کوشش خود را برای اتمام کارهایی که در شرایط قهری رها کردن آنها منجر به زیان جدی به آنهامی شود , و همچنین بخش هایی از کار را که در شرایط قهری قرار ندارد , به کار بندد و سایر اقدام های لازم را برای انتقال مصالح , کالاها و تجهیزات نصب نشده و ماشین آلات ساختمانی به محل های مطمئن و ایمن , معمول دارد , کارفرما نیز , باید تمام امکانات موجود خود را درحد متعارف برای تسریع در این امر , در اختیار پیمانکار   قرار دهد .

در صورتی که پیمانکار در اجرای این کارها , متحمل هزینه های اضافی شود , هزینه های  مربوط , پس از تأیید کارفرما پرداخت می شود .
73-5- در مورد خسارت های وارده به کارها و اموال در نتیجه بروز شرایط قهری , به ترتیب زیر عمل می شود :
73-5-1- هرگاه خسارت وارده به کارهای موضوع پیمان , مشمول بیمه موضوع ماده 56 باشد , جبران خسارت های وارده به کارفرما و همچنین هزینه کارهای انجام شده به وسیله پیمانکار , که بهای آنها پرداخت نشده است , از محل بیمه تأمین می شود .
73-5-2- هرگاه خسارت وارده به کارهای موضوع پیمان , مشمول بیمه نبوده و یا میزان آن برای جبران خسارت وارده کافی نباشد , جبران خسارت به عهده کارفرماست , مشروط بر آنکه پیمانکار تعهدات خود را در مورد تهیه بیمه نامه ها , به ترتیب درج شده در مواد 15 و 16 , انجام داده باشد .
73-6- جبران خسارت وارده به ماشین آلات و ابزار پیمانکار , به عهده پیمانکار است .
73-7- پس از رفع شرایط قهری , پیمانکار مکلف است یا ابلاغ کارفرما , اجرای کارها را بی درنگ آغاز کند . در این صورت , تمدید مناسبی از سوی پیمانکار پیشنهاد می شود , که پس از بررسی و تصویب کارفرما , به پیمانکار ابلاغ می شود . هرگاه شرایط قهری بیش از 180 روز ادامه یابد و توافقی بین دو طرف برای تمدید این مهلت صورت نگیرد , به پیمان خاتمه داده شده واقدام های پس از آن , طبق ماده 68 انجام می شود .
ماده 74. حد مسئولیت پیمانکار
74-1- حداکثر مسئولیت پیمانکار در برابر کارفرما (Maximum Liability) و دوره ی آن طبق مبلغ ومدت تعیین شده در شرایط خصوصی است .
74-2- به غیر از آنچه که به عنوان خسارت تأخیر در اتمام به موقع کار , موضوع ماده 47 آمده است , هیچ یک از دو طرف پیمانکار در برابر طرف دیگر , در مورد خسارت های غیرمستقیم از قبیل عدم النفع , عدم استفاده و بهره برداری , عدم انعقاد پیمان های جدید و مانند اینها که ممکن است متحمل شود , مسئول نیست .

حل اختلاف , اقامتگاه قانونی , قانون حاکم

ماده 75 . حل اختلاف
دو طرف , باید نهایت کوشش خود را برای حل اختلاف بین خود در رابطه با این پیمان , به طور دوستانه به کار برند . هرگونه اختلاف ناشی از این پیمان را که نتوان به صورت دوستانه بین دو طرف حل و فصل کرد , به هیأتی متشکل از نماینده وزیر یا بالاترین مقام کشوری سازمان کارفرما ( در مورد کارفرماهایی که تابع هیچ یک از وزارتخانه ها نیستند ) و نمایندگان دو طرف پیمان , ارجاع می شود . در صورتی که نسبت به مورد اختلاف توافق حاصل نشود , موضوع باید در دادگاه های صالحه ایران , حل و فصل گردد .
ماده 76. اقامتگاه قانونی
اقامتگاه قانونی کارفرما و پیمانکار , همان است که در موافقت نامه نوشته شده است . در صورتی که یکی از دو طرف , محل قانونی خود را تغییر دهد , باید نشانی جدید خود را دست کم 15 روز پیش از تاریخ تغییر , به طرف دیگر اطلاع دهد . تا وقتی که نشانی جدید به طرف دیگر اعلام  نشده است , مکاتبه به نشانی قبلی ارسال می شود و دریافت شده تلقی می گردد .
ماده 77. قوانین و مقررات حاکم بر پیمان
قوانین و مقررات حاکم بر این پیمان , تنها قوانین و مقررات کشور جمهوری اسلامی ایران است .

نماینده کارفرما                                 نماینده پیمانکار
نام و نام خانوادگی                                 نام و نام خانوادگی
امضا                                           امضا
مهر