سیاست‌های مهاجرت به قلمرو جمهوری آذربایجان در طول سال‌ها به دلیل تاثیرات تاریخی، سیاسی، جغرافیایی و شرایط اقتصادی تغییراتی داشته است. با این وجود، قوانین اخیر، به ویژه تدوین قوانین مهاجرت با تصویب کد جدید مهاجرت، به عنوان پایه محکمی برای رویکرد یکپارچه و قاطع در مهاجرت در آذربایجان به کار گرفته شده است.
در این راهنمای حقوقی، تاکید اصلی بر درک جنبه‌های قانونی و رویه‌های موجود برای به دست آوردن مجوز‌های کوتاه مدت و بلند مدت برای اقامت در آذربایجان، از جمله رژیم ویزا، اقامت و اجازه کار و شهروندی است.
در زیر، ما همه نیازهای مهمی که مراحل ذاتی فرآیند مهاجرت به آذربایجان را شامل می‌شود، از جمله: ویزا،اجازه اقامت، مجوز کار و مسائل مربوط به شهروندی را به تفصیل توضیح داده ایم.
ویزا
ویزا مجوز اصلی برای ورود به یک کشور است که قبل از ورود به آذربایجان به افراد خارجی که از چنین مقرراتی معاف نیستند، اعطا می‌شود. ویزای ورودی از نوع عادی به خارجی‌ها و افراد بدون اقامت در جمهوری آذربایجان برای کسب و کار، علم، تحصیل، اشتغال، گردشگری، فرهنگ، ورزش، اهداف بشردوستانه، پزشکی و شخصی صادر می‌شود.
در این راهنمای قانونی ما با توجه به درخواست‌های معمول افراد خارجی، عمدتا در مورد کسب و کار، علم، تحصیل، اشتغال، گردشگری و بازدید شخصی، صحبت می‌کنیم.
کسب ویزای خارجی به منظور ایجاد روابط تجاری یا همکاری در جمهوری آذربایجان بر اساس درخواست مقامات دولتی، اشخاص حقوقی یا کارفرمایان محلی یا خارجی، و همچنین شاخه‌ها و نمایندگی‌های خارجی اشخاص حقوقی که در جمهوری آذربایجان فعالیت‌های تجاری انجام می‌دهند، صورت می‌گیرد. ویزای کسب وکار به مدت 180 روز صادر می‌شود.
شایع‌ترین و عملی‌ترین راه کسب ویزای تجاری توسط دعوت سازمان‌های تجاری محلی از طریق کانال‌های وزارت امور خارجه است.
اخذ ویزای علمی یا تحصیلی به خارجیان و افراد بدون اقامت در جمهوری آذربایجان برای انجام فعالیت علمی، برای شرکت در کنفرانس‌ها، سمینارها و دیگر رویدادهای علمی، برای تحصیل با ثبت نام در مؤسسات آموزشی یا بر اساس درخواست از مقامات دولتی، موسسات تحقیقاتی علمی، موسسات آموزشی ثبت شده توسط دولت که در این حوزه فعالیت می‌کنند، انجام می‌شود. این ویزا به مدت 90 روز صادر می‌شود.
ویزای کار (استخدام) به خارجیان و افراد بدون اقامتی صادر می‌شود که قصد دارند در زمینه شغلی خاص (استخدام) فعالیتی را در جمهوری آذربایجان انجام دهند. این ویزاها توسط دعوت نامه‌های ارائه شده توسط کارفرمایان، یعنی مقامات دولتی جمهوری آذربایجان، اشخاص حقوقی و کارفرمایان، و همچنین شاخه‌ها و نمایندگی‌های اشخاص حقوقی خارجی ارائه می‌شود و مدت اقامت تحت این ویزا تا 90 روز تعیین می‌شود .
ویزای شخصی (خصوصی) به خارجیان و افراد بدون اقامتی صادر می‌شود که در جمهوری آذربایجان با دعوت یک شهروند جمهوری آذربایجان، یک فرد خارجی یا بدون حقوق اقامت دائم در جمهوری آذربایجان، یک مهاجر کارگر دارای اجازه اقامت موقت یا یک فرد خارجی یا بدون سرپرستی که مشغول آموزش است (فقط برای اعضای خانواده فرد مهاجر کارگر یا فرد خارجی که تحصیل می‌کنند)، که توسط مقامات اجرایی ثبت شده اعطا شده باشد، اختصاص می‌یابد. در ویزای شخصی، مدت اقامت در کشور تعیین شده تا 90 روز می‌باشد.
افراد خارجی و افراد بدون اقامت می‌توانند برای نمایندگی‌های دیپلماتیک و کنسولگری جمهوری آذربایجان در کشور اقامت خود و یا در یک کشور سوم به صورت شخصی و یا از طریق نمایندگان خود، درخواست صدور ویزا کنند. در مواردی که توسط مقامات اجرایی مربوطه تعیین می‌شود، خارجی‌ها و افراد بدون اقامت می‌توانند در خاک جمهوری آذربایجان ویزا دریافت کنند. درخواست صدور ویزا نیز می‌تواند در قالب درخواست الکترونیکی (ویزای الکترونیکی) ارائه شود. تمام این ویزاها را می‌توان در فرم‌های تک گانه و چند گانه ورودی ارائه داد، اما متقاضیان باید در نظر داشته باشند که هزینه‌های رسمی برای ویزای تک گانه 25 دلار است، در حالی که برای ویزای چندگانه مبلغ 320 دلار به عنوان هزینه رسمی‌ویزا از فرد متقاضی گرفته می‌شود.
با معرفی مقررات جدید، افراد خارجی با اخذ ویزای الکترونیکی (ویزای الکترونیکی) مجاز به ورود به آذربایجان می‌باشند. انواع ویزاها را می‌توان از این طریق برای کشورهای انتخاب شده رزرو کرد. لازم به ذکر است که این ویزا برای دوره 3 ماهه صادر می‌شود اما دوره اقامت واقعی در آذربایجان نباید بیش از یک ماه باشد. عملا، تفاوت عمده ای که ویزاهای الکترونیکی صادر شده با بقیه ویزاها دارند این است که دوره اقامت آنها کوتاه‌تر از ویزاهای سنتی (“برچسبی”) است. به عنوان مثال، یک خارجی که با اخذ ویزای کسب و کار سنتی (“برچسب”) می‌تواند در مدت 6 ماه در آذربایجان اقامت داشته باشد، در حالی که ویزا کسب و کار الکترونیکی تنها اجازه اقامت یک ماهه در آذربایجان را برای فرد فراهم می‌کند. بنابراین، برای داشتن زمان بیشتر برای اقامت در آذربایجان برای اهداف تجاری یا اهداف کار، ویزای سنتی‌ترجیح داده می‌شود.
اجازه اقامت در قلمرو جمهوری آذربایجان
خارجی‌ها و اشخاص بدون اقامتی که قصد اقامت موقت در قلمرو جمهوری آذربایجان را دارند، باید توسط اداره مهاجرت آذربایجان (“اس ام اس”) مجوز مربوطه و کارت مجوز برای اقامت موقت دریافت کنند. کارت مجوز برای اقامت موقت در قلمرو جمهوری آذربایجان یک سند است که اجازه اقامت خارجی‌ها و افراد بدون اقامت را برای اقامت موقت در جمهوری آذربایجان و خروج از جمهوری آذربایجان و بازگشت به جمهوری آذربایجان به صورت بدون روادید در طول مدت اعتبار مجوز صادر شده، فراهم می‌نماید. علاوه بر این، کارت اقامت، هویت و محل سکونت (محل اقامت) افراد خارجی را در آذربایجان تایید می‌کند.
به افراد خارجی و اشخاص بدون ویزا اجازه اقامت موقت در جمهوری آذربایجان در موارد زیر صادر می‌شود:
– در صورتی که آنها در رابطه نزدیک با یک شهروند جمهوری آذربایجان باشند. والدین و کودکان، پدربزرگ و مادربزرگ و نوه، خواهر و برادر دارای والدین مشترک، طبق قانون، بستگان نزدیک هستند.
– در صورت سرمایه گذاری حداقل 500،000 منات (AZN) در اقتصاد آذربایجان؛
– در صورتی که املاک و مستغلات در آذربایجان دارند که ارزش آنها حداقل 100،000 منات (AZN) و یا وجوه مشابه در بانک‌های آذربایجان داشته باشند؛ در چنین مواردی قیمت املاک و مستغلات در آذربایجان توسط ارزیابی‌های مستقل ارزیابی می‌شود و قیمت واقعی املاک توسط مقامات مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
– در صورتی که در حوزه‌های اقتصاد، صنعت، دفاع، علم، فرهنگ، ورزش، و غیره متخصص باشند؛
– در صورتی که آنها اعضای خانواده افراد خارجی و افراد بدون ویزا به صورت موقت یا دائمی در قلمرو جمهوری آذربایجان ساکن باشند؛
– در صورتی که آنها سرپرست یا معاون شرکتی متعلق به یک شخص خارجی باشند یا جایی که آنها چنین موقعیت‌هایی را در شعبه یا نمایندگی یک نهاد قانونی خارجی در جمهوری آذربایجان داشته باشند؛
– در صورت مشارکت در فعالیت‌های کارآفرینی در جمهوری آذربایجان؛ این فقط به عنوان زمینه ای برای صدور مجوز اقامت موقت در قلمرو جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود که از طریق این کارآفرینی حداقل 5 نفر (به صورت تمام وقت) و یا 10 نفر (به صورت غیر مستقیم) استخدام می‌شوند. در این مورد، حداقل 80 درصد از کارمندان باید شهروندان جمهوری آذربایجان باشند.
– در صورتی که مجوز کار را به نحوی که توسط قانون مهاجرت در نظر گرفته شده است، برای انجام فعالیت‌های کاری در سرزمین جمهوری آذربایجان داشته باشند؛
– در صورتی که تحصیلات تمام وقت در موسسات آموزش عالی (دانشگاه‌ها) و مدارس فنی (کالج‌های حرفه ای) و همچنین در مورد تحصیل در مدارس متوسطه در جمهوری آذربایجان به دست آورند؛
– در صورتی که در فعالیت‌های مذهبی حرفه ای در موسسات مذهبی ثبت شده ثبت نام نمایند؛
– در صورتی که موارد ذکر شده در موافقتنامه‌های بین المللی جمهوری آذربایجان وجود داشته باشد.
برای اقامت دائم در آذربایجان از شخص درخواست می‌شود تا تمامی اسناد لازم برای اثبات مدارک شناسایی و مبانی قانونی اقامت خود در آذربایجان را ارسال نمایید. علاوه بر این اسناد، افراد خارجی باید مدارک لازم را از مرجع سلامت مورد تأیید دولت آذربایجان به همراه داشته باشند که اثبات کند که آنها دارای ویروس عفونی خطرناک کند که در فهرست بیماری‌های خطرناک عفونی وجود دارد، حمل نمی‌کنند.
دوره مجوز اقامت موقت بسته به زمینه‌های صدور آن متفاوت است. به عنوان مثال، خارجیانی که حداقل 500000 منات را در اقتصاد کشور سرمایه گذاری می‌کنند، می‌توانند اجازه اقامت موقت را برای دوره تعیین شده توسط برنامه، حداکثر تا 3 سال و هر بار تا 3 سال افزایش دهند. با این حال، در سایر زمینه‌ها، مجوز اقامت برای اولین بار به مدت 1 سال و می‌تواند تا 2 سال نیز افزایش یابد. هزینه‌های دولتی برای مجوز اقامت در هر ماه 10 منات (AZN) محاسبه می‌شود، به عنوان مثال 120 منات (AZN) برای یک سال اقامت از فرد متقاضی دریافت می‌شود.
علاوه بر این، متقاضیان باید بدانند که زمینه‌های مختلفی برای رد مجوز اقامت یا تمدید مجوز اقامت وجود دارد. در این رابطه، خارجیانی که اجازه اقامت دارند، باید در طول مدت 180 روز، حداقل 90 روز در محدوده جمهوری آذربایجان اقامت داشته باشند تا واجد شرایط دریافت مجوز اقامت بعدی باشند.
لازم است تاکید شود که خارجیان و افراد بدون اقامتی که در قلمرو جمهوری آذربایجان قصد اقامت موقت و مشارکت در کار دارند، علاوه بر مجوز اقامت موقت، مجوز کار را نیز دریافت می‌کنند.
خارجیان و افراد بدون اقامت دائمی که برای مدت کمتر از 2 سال در سرزمین جمهوری آذربایجان ساکن هستند و براساس مجوز مربوطه می‌توانند درخواست دریافت اجازه برای اقامت دائم را ارائه دهند. اجازه اقامت دائم در جمهوری آذربایجان برای مدت 5 سال صادر می‌شود. حداقل 3 ماه قبل از تاریخ انقضاء این اجازه، براساس درخواست یک فرد خارجی یا بدون سرپرست، اجازه اقامت دائم برای مدت 5 سال به فرد داده می‌شود. تعداد تمدید این مجوز محدود نیست و هزینه دولت برای مجوز اقامت دائم 300 منات (AZN) می‌باشد.
مجوز کار
هر فرد خارجی یا شخص بدون سرپرست بالای 18 سال حق انجام فعالیت‌های کاری را در قلمرو جمهوری آذربایجان دارد و پس از دریافت مجوز کار توسط اشخاص حقوقی، اشخاص حقیقی و حقوقی که نهاد قانونی و شعب و نمایندگی‌های اشخاص حقوقی خارجی هستند و فرد را با توجه به قوانین موجود در این کد استخدام کرده باشند، حق دریافت ویزای کاری دارند.
با این حال در زیر، کارکنانی که از اخذ مجوز کار معاف هستند، ذکر شده است:
– کسانی که دارای مجوز اقامت دائم در خاک جمهوری آذربایجان هستند؛
– کسانی که در فعالیت‌های کارآفرینی در قلمرو جمهوری آذربایجان فعالیت می‌کنند؛
کارکنان سازمان‌های بین المللی؛
– کسانی که برای سفر تجاری (ماموریت) به جمهوری آذربایجان مسافرت کرده اند و مجموعا به مدت 90 روز در یک سال در زمینه‌های تعریف شده زیر فعالیت دارند:
الف) صنعت معدن
ب) صنعت ساخت
ج) برق، گاز، بخار و تهویه مطبوع
د) اطلاعات و ارتباطات
الف) مالی و بیمه
الف) آموزش و پرورش
- g) حمل و نقل
- h) تامین آب، فاضلاب و دفع زباله.
مدیران سازمان‌هایی که تحت موافقتنامه‌های بین المللی و نمایندگان آنها تاسیس شده است؛
استادان و دانشجویانی که برای ارائه سخنرانی به دانشگاه‌ها (موسسات عالی آموزش عالی) دعوت شده اند
کارگران، مربیان و ورزشکاران دعوت شده برای کار در باشگاه‌های ورزشی و ثبت نام در فعالیت‌های مربوطه دعوت شده اند
– کسانی که در فعالیت‌های مذهبی حرفه ای و در موسسات مذهبی ثبت شده، فعالیت می‌کنند؛
– سرپرست شعبه‌ها و نمایندگی از اشخاص حقوقی خارجی در جمهوری آذربایجان و نمایندگان آنها؛
– سران یک نهاد قانونی خارجی و افراد حقوقی و نمایندگان آنها، که در جمهوری آذربایجان تاسیس شده اند و دارای حداقل یک بنیانگذار خارجی هستند.
– کسانی که با شهروند جمهوری آذربایجان ازدواج کرده اند، با توجه به ثبت نام این شهروند در محل جمهوری آذربایجان و محل اقامت او؛
– افراد اخراج شده از کشور خود (“IDP”) و یا پناهندگان سیاسی دریافت کردد؛
– اشخاص حقیقی که از شهروندان زیر 18 ساله یا گروه منفعل جمهوری آذربایجان حمایت می‌کنند
درخواست مجوز کار باید ظرف 20 روز بررسی شود. یک مجوز کار برای مدت یک سال و یا اگر قرارداد کار برای مدت کمتر از 1 سال امضا شده باشد، برای یک مدت کمتر از یک سال صادر می‌شود . مدت زمان مجوز کار می‌تواند هر بار حداکثر 1 سال افزایش یابد. هزینه رسمی‌مجوز کار تا 3 ماه 350 منات (AZN)، تا 6 ماه 600 منات (AZN) و تا 1 سال 1000 منات (AZN) می‌باشد.
شهروندی
یک فرد متولد شده در قلمرو جمهوری آذربایجان یا یک شهروند جمهوری آذربایجان ، از امتیازات شهروندی جمهوری آذربایجان برخوردار خواهد شد. فردی که یکی از والدینش شهروند جمهوری آذربایجان است، شهروند جمهوری آذربایجان خواهد شد.
افراد زیر باید شهروندان جمهوری آذربایجان باشند
1) افرادی که تابعیت جمهوری آذربایجان را تا تاریخ 6/10/98 دریافت کرده باشندند، با توجه به اینکه محل اقامت فرد تا تاریخ مذکور، در جمهوری آذربایجان ذکر شده باشد.
2) اشخاصی که شهروندان جمهوری آذربایجان یا سایر ایالت‌ها نیستند و تا تاریخ 1 ژانویه 1992 محل اقامت خود را در جمهوری آذربایجان ثبت کرده بودند؛
3) پناهندگانی که از 1 ژانویه 1988 تا 1 ژانویه 1992 در خاک جمهوری آذربایجان مستقر شده اند؛
4) افرادی که شهروندی جمهوری آذربایجان را بر اساس قانون شهروندی جمهوری آذربایجان به دست آورده باشند.
زمینه دریافت شهروندی جمهوری آذربایجان
یک فرد باید شهروندی جمهوری آذربایجان را در موارد زیر به دست آورد:
1) با تولد در قلمرو جمهوری آذربایجان یا متولد شدن از یک شهروند جمهوری آذربایجان؛
به این‌ترتیب باید توجه داشت که فرزند متولد شده در قلمرو جمهوری آذربایجان که والدین آنها خارجی هستند نباید شهروند جمهوری آذربایجان باشند. یک کودک متولد شده در قلمرو جمهوری آذربایجان که هر دو والدین اش خارجی هستند به عنوان شهروند جمهوری آذربایجان محسوب نمی‌شوند. یک کودک متولد شده در قلمرو جمهوری آذربایجان که هر دو والدین اش دارای اقامت هستند، به عنوان شهروند جمهوری آذربایجان محسوب می‌شوند. یک کودک که در سرزمین آذربایجان زندگی می‌کند و والدین او مشخص نیست، به عنوان شهروند جمهوری آذربایجان شناخته می‌شود.
2) با پذیرش شهروندی جمهوری آذربایجان؛
یک فرد خارجی یا یک فرد بدون اقامت که به طور قانونی در سرزمین جمهوری آذربایجان بطور متناوب و دائمی در 5 سال گذشته اقامت داشته و دارای منبع درآمد قانونی و متعهد به رعایت قانون اساسی و قانون آذربایجان است، بر اساس درخواست او و بدون توجه به مبدا، وضعیت اجتماعی و اموال، نژاد و ملیت، جنسیت، زمینه‌های تحصیلات، زبان، دیدگاه‌های دینی، سیاسی و اعتقادات دیگر، می‌تواند به صورت قانونی اقامت ائم این کشور را داشته باشد. مدت اقامت دائم در قلمرو جمهوری آذربایجان برای افراد خارجی از تاریخ صدور مجوز اقامت دائم در شرایط معین محاسبه می‌شود.
مدت اقامت بدون وقفه در قلمرو جمهوری آذربایجان تنها اگر فرد بیش از 3 ماه در یک سال را در خارج از آذربایجان بوده باشد، به رسمیت شناخته می‌شود .
3) به دلایل پیش بینی شده تحت معاهدات بین المللی جمهوری آذربایجان؛
4) با سایر دلایل پیش بینی شده در قانون شهروندی جمهوری آذربایجان
افراد خارجی یا بدون اقامت می‌توانند بدون توجه به شرایط اقامت جمهوری آذربایجان به شهروندی جمهوری آذربایجان پذیرفته شوند اگر:
– داشتن دستاوردهای بالایی در عرصه علم، تکنیک، فرهنگ و ورزش؛
– در موارد استثنایی، اگر افراد منافع ویژه ای برای جمهوری آذربایجان داشته باشند
همچنین فردی که خدمات عالی را برای جمهوری آذربایجان ارائه کرده است می‌تواند به تابعیت جمهوری آذربایجان بدون توجه به شرایط اقامت جمهوری آذربایجان پذیرفته شود.
درباره نویسنده: Orkhan Beydiyev
Orkhan Beydiyev مدیر حقوقی مرکز حقوقی خزر است. او دارای مدرک لیسانس از دانشگاه دولتی باکو، مدرک لیسانس از دانشگاه ملین مری لندن و مدرک MBA از دانشگاه آذربایجان است. آقای بیودیف 10 سال تجربه در زمینه حقوق شرکتی دارد. او به عنوان رئیس بخش برای وزارت اقتصاد، وکیل پایه یک شرکت حقوقی محلی کار کرده است. آقای بیدیف در قوانین شرکت، قانون استخدام، حقوق مالی و عمومی بسیار با تجربه است.
رفع مسئولیت: همه تلاش‌ها برای اطمینان از صحت حقوقی این نوشته انجام شده است و برای اطمینان بیشتر باید با یک متخصص و یا وکیل مورد بحث قرار گیرد. برای مشاوره فنی و قانونی خاص در مورد اطلاعات ارائه شده و موضوعات مرتبط، لطفا با نویسنده تماس بگیرید.