مالیات – مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی

نکات اساسی در خصوص مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی

به گزارش رسانه ی مالیاتی ایران ، مودیان مالیاتی جهت بهره مندی  از تسهیلات و مزایای در نظر گرفته شده در قانون ، موظف به انجام تکالیف قانونی هستند زیرا عدم رعایت تکالیف فوق موجب تعلق جرایم و محرومیت از معافیت های مالیاتی برای آنان خواهد شد . از این رو در این قسمت به بررسی پاره ای از مواد و بندهای مهم قانونی در بخش مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی می پردازیم .

مشمولین مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

• اول : کلیه ی شرکت ها و موسسات تجاری و انتفاعی که مراحل قانونی در اداره ی ثبت شرکت ها را طی نموده و به ثبت رسیده اند و دارای شماره ی ثبت می باشند . مشمول مالیات بر درآمد این فصل می باشند .
• دوم : درآمد مشمول مالیات و نرخ مالیاتی مربوط
  براساس ماده ی 105 ق.م.م جمع درآمد شرکت ها و درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می شود ، پس از وضع زیان های حاصلا از منابع غیر معاف و کسر معافیت های مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد مشمول مالیاتی به نرخ بیست و پنج درصد خواهند بود .
  تبصره (1) در مورد اشخاص حقوقی ایرانی غیر تجاری که به منظور تقسیم سود تأسیس نشده اند ، در صورتی که دارای فعالیت انتفاعی باشند ، از ماخذ کل درآمد مشمول مالیات فعالیت انتفاعی آنها مالیات به نرخ مقرر در این ماده وصول می شود .
• سوم : تکلیف اشخاص حقوقی
  الف. ارائه ی اظهار نامه ی مالیاتی موضوع ماده 110
  براساس ماده 110 – اشخاص حقوقی مکلف اند اظهار نامه ، ترازنامه ، حساب سود و زیان متکی بعه دفاتر اسناد و مدارک خود را حداکثر تا چهار ماه پس از سال مالیاتی همراه با فهرست هویت شرکاء و سهامداران و حسب مورد میزان سهم الشرکه یا تعداد سهام و نشانی هر یک از آنها را به اداره مالیاتی مه فعالیت اصلی شخص حقوقی در آن واقع است ارایه و مالیات متعلق را پرداخت نمایند . پس از ارایه ی اولین فهرست مزبور ارایه فهرست تغییرات در سنوات بعد کافی خواهد بود .
  محل ارایه اظهار نامه و پرداخت مالیات اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج از ایران که در ایران دارای اقامتگاه یا نمایندگی نمی باشند تهران است .
  حکم این ماده در مورد  کارخانه داران و اشخاص حقوقی در دوران معافیت نیز جاری خواهد بود .
  ب. پلمپ دفاتر قانونی
  اشخاص حقوقی بایستی قبل از شروع سال مالی جدید اقدامم به پلمپ دفاتر در اداره ی ثبت شرکت ها نمایند بدین معنی که برای عملکرد سال 1390 مودیان موظفند که تا پایان مهلت 29/12/89 نسبت به پلمپ دفاتر اقدامن نمایند .
  ج. پرداخت حق تمبر
  اشخاص حقوقی باید ظرف دو ماه از تاریخ ثبت قانونی ، مالیات دو در هزار حق تمبر را پرداخت نمایند . ضمناً در مورد شرکت هایی که به افزایش سرمایه اقدام می نمایند مکلفند ظرف دو ماه از تاریخ افزایش سرمایه در اداره ی ثبت شرکت نسبت به ابطال تمبر اقدام نمایند .
  د. ارایه ی لیست حقوق بگیران
  اشخاص حقوقی بایستی هنگام پرداخت یا تخصیص حقوق مالیات متعلق را طبق مقررات ماده ی 85 این قانون محاسبه و کسر و ظرف سی روز ضمن ارایه ی ضمن ارایه ی لیست حقوق بگیران که حاوی مشخصات نظیر نام و نشانی دریافت کنندگان حقوق و میزان آن می باشد . به اداره ی امور مالیاتی محل پرداخت نموده و در ماه های بعد فقط تغییرات را اعلام نمایند .
  مهلت رسیدگی به مالیات اشخاص حقوقی (شرکت ها) :
  – در صورت ارایه اظهار نامه ی مالیاتی موضوع ماده 110 ، یک سال
  – در صورت عدم ارایه اظهار نامه مالیاتی پنج سال
• چهارم : روش های رسیدگی به مالیات اشخاص حقوقی
  الف) رسیدگی از طریق دفاتر
  اگر اشخاص حقوقی در موعد مقرر اقدام به ارایه ی اظهار نامه ، ترازنامه، صورت سود و زیان ، ارائه ی دفاتر قانونی (روزنامه و کل) اسناد و مدارک نمایند و درآمد اعلام نمایند رسیدگی از طریق دفاتر صورت می گیرد .
  ب) رسیدگی از طریق علی الراس
  در صورتی که اشخاص حقوقی از ارایه ی اظهار نامه مالیاتی در موعد مقرر خودداری نموده و هم چنین نسبت به سایر تکالیف خویش اقدام ننمایند . رسیدگی مالیات آنها از طریق علی الراس انجام می پذیرد .
  رد دفاتر از سوی هیات بند 3 ماده ی 97 به علت عدم رعایت آیین نامه ی تحریر دفاتر
• پنجم : ارجاع پرونده به هیات بند 3 ماده 97 ق.م.م
  در صورت عدم رعایت آیین نامه ی تحریر دفاتر ، به عنوان مثال : تاخیر پلمپ یا تأخیر ثبت وقایع مالی فاکتوئرهای فروش شماره سریال چاپی نداشته باشند یا اسناد درآمدی مورد  قبول سازمان امور مالیاتی نباشد با اصولادفاتر برای تشخیص درآمد مشمول مالیات قابل رسیدگی نباشد ( مثلاً شرکت تولید ی محاسبه ی بهای تمام شده را ارایه ننماید یا شرکت بازرگانی صورت گردش کالا ندهد) پرونده مالیاتی شرکت در مورد رسیدگی به هیأت بند 3 مادهی 97 ق.م.م ارجاع داده می شود .
  در صورت ارجاع پرونده به هیات بند 3 دو ماه به مهلت رسیدگی اضافه می گردد.
• ششم : معافیت ها
  به استناد ماده 132- درآمد مشمول مالیات ابزاری ناشی از فعالیت های تولیدی و معدنی در واحدهای تولیدی یا معدنی در بخش های تعاونی و خصوصی که از اول سال 1381 به بعد از طرف وزارتخانه های ذیربط برای آنها پرونده ی بهره برداری صادر یا قرارداد استخراج و فروش منعقد می شود از تاریخ شروع بهره برداری یا استخراج به میزان هشتاد درصد و به مدت چهار سال و در مناطق کمتر توسعه یافته به میزان صد درصد و به مدت ده سال از مالیات موضوع ماده ی 105 این قانون معاف هستند .
  معافیت های موضوع این ماده شامل درآمد واحدهای تولیدی و معدنی مستقر در شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز تهران و پنجاه کیلومتری مرکز اصفهان و سی کیلومتری مراکر استان ها و شهرهای دارای بیش از سیصد هزار نفر جمعیت براساس آخرین سرشماری به استثنای شهرک های صنعتی استقرار یافته در شعاع سیصد کیلومتری مراکز استان ها و شهرهای مذکور نخواهد بود .صد درصد درآمد شرکت های تعاونی روستایی ، عشایری ، کشاورزی ، صیادان ، کارگری ، کارمندی ، دانشجویان و دانش آموزان و اتحادیه های آنها از مالیات معاف است .
  هم چنین براساس ماده ی 138- آن قسمت از سود ابزاری شرکت تعاونی و خصوصی که برای توسعه و بازسازی و نوسازی با تکمیل واحدهای موجود صنعتی و معدنی خود یا ایجاد واحدهای جدید صنعتی یا معدنی در آن سال مصرف گردد از پنجاه درصد مالیات متعلقه موضوع ماده 105 این قانون معاف خواهند بود مشروط بر اینکه قبلاً اجازه ی توسعه یا تکمیل واحدهای صنعتی یا معدنی جدید در قالب طرح سرمایه گذاری معین از وزارتخانه ذیربط تحصیل کرده باشند .
  در صوتیکه هزینه ی اجرای یا طرح های یاد شده در هز سال مازاد بر سود ابزاری همان سال باشد و یا از هزینه ی طرح سرمایه گذاری کمتر باشد شرکت می تواند از معافیت مذکور در محاسبه ی مالیات سود و ابزاری سال های بعد حداکثر به مدت سه سال و به میزان مازاد مذکور و یا باقیمانده ی هزینه ی اجرای کامل طرح بهره مند شود .
  به استناد تبصره ی 3 ماده ی 138- کارخانه های واقع در محدوده ی آبریز تهران که تعداد کارکنان آنها کمتر از پنجاه نفر نباشد در صورتیکه تاسیسات خود را کلا به خارج از شعاع سیکصد و بیست کیلومتری مرکز تهران انتقال دهند براساس ضوابطی که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت ذیربط حسب مورد برقرار می شود تا ده سال از تاریخ بهره برداری در محل جدید از پرداخت مالیات بر درآمد ناشی از فعالیت صنعتی مربوط معاف خواهند بود.
• هفتم : مقررات مالیاتی مربوط به شرکت های ترکیبی یا ادغامی
  به استناد ماده ی 111- شرکت هایی که با تأسیس شرکت جدید یا  با حفظ شخصیت حقوقی یک شرکت ، در هم ادغام یا ترکیب می شوند از لحاظ مالیات مشمول مقررات زیر می باشند:
  الف- تأسیس شرکت جدید یا افزایش سرمایه ی شرکت موجود تا سقف مجموع سرمایه های ثبت شده ی شرکت های ادغام یا ترکیب شده از پرداخت دو در هزار حق تمبر موضوع ماده ی 48 این قانون معاف است .
  ب- انتقال دارایی های شرکت ادغام یا ترکیب شده به شرکت جدید یا شرکت موجود حسب مورد به ارزش دفتری مشمول مالیات مقرر در این قانون نخواهد بود .
  ج- عملیات شرکت ادغام یا ترکیب شده  در شرکت جدید یا شرکت موجود مشمول مالیات دوره ی انحلال موضوع بخش مالیات بر درآمد این قانون نخواهد بود .
  د- استهلاک دارایی های منتقل شده به شرکمت جدید یا شرکت موجود باید براساس روال قبل از ادغام یا ترکیب ادامه یابد .
  ه- هرگاه در نتیجه ی ادغام یا ترکیب درآمدی به هر یک از سهام داران در شرکت های ادغام یا ترکیب شده تعلق گیرد طبق مقررات مربوط مشمول مالیات نخئواهد بود .
  و- کلیه ی تعهدات و تکالیف مالیاتی شرکت های ادغام یا ترکیب شده به عهده ی شرکت جدید یا موجود حسب مورد می باشد.
• هشتم : نکاتی در خصوص اشخاص حقوقی یا شرکت های منحل شده
  الف : ارایه ی اظهار نامه ی صورت داریی و بدهی
  براساس ماده 114- آخرین مدیر یا مدیران شخص حقوقی مشترکاً موظف اند قبل از تاریخ تشکیل مجمع یا سایر ارکان صلاحیت دار که برای اتخاذ تصمیم نسبت به انحلال شخص حقوقی دعوت شده است اظهار نامه ای حاوی صورت دارایی و بدهی شخص حقوقی در تاریخ دعوت روی نمونه ای که بدین منظور از طرف سازمان امور مالیاتی تهیه می شود تنظیم و به اداره ی امور مالیاتی مربوط ارایه نمایند .
  ب : ماخذ محاسبه ی مالیات شرکت های منحل شده
  طبق ماده 115- ماخذ محاسبه ی مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی که منحل می شود ارزش دارایی شخص حقوقی است منهای بدهی ها  و سرمایه ی پرداخت شده و اندوخته ها و مانده ی سودهایی که مالیات آنها قبلاً پرداخت شده است .
  ج : تکلیف مدیران تصفیه
  به استناد ماده ی 116- مدیران تصفیه مکلف اند ظرف شش ماه از تاریخ انحلال (تاریخ ثبت انحلال شخص حقوقی در اداره ی ثبت شرکت ها) اظهار نامه ی مالیاتی مربوط به  آخرین دوره ی عملیات شخص حقوقی را براساس ماده ی 115 این قانون تنظیم و به اداره ی امور مالیاتی مربوط ارایه و مالیات متعلق را پرداخت نمایند.

مشاوره تخصصی مالیاتی ( معافیت های مالیاتی و … ) تماس با وکلای پایه یک دادگستری
۸۷۱۳۲ – ۰۲۱
چه کسانی مشمول مالیات هستند ؟

1. کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران طبق مقررات باب دوم.
2. هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل   می نماید.
3. هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران تحصیل می کند.
4. هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید.
5. هر شخص غیر ایرانی ( اعم از حقیقی یا حقوقی) نسبت به درآمدهایی که در ایران تحصیل می نماید و همچنین نسبت به درآمدهایی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمک های فنی و یا واگذاری فیلم های سینمایی (که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آنها می گردد) از ایران تحصیل می کند.

چه کارهایی برای امور مالیاتی خود باید انجام بدهیم ؟

1. تنظیم دفاتر قانونی سال 89  (دفاتر قانونی چیست ؟ )
2. تنظیم تخصصی اظهارنامه مالیاتی (اظهارنامه مالیاتی چیست ؟ )
3. انجام کلیه امور حسابداری شرکتها ( حسابداری شرکت چیست و مراحل آن؟ )
4. دفاع مالیاتی (دفاع مالیاتی چیست ؟ )
5. معافیت مالیاتی ( چگونه می توانم مالیات خود را معاف کنم … ؟ )

هیچگاه نگذارید علی‌الرأس شوید

آیا می دانید در موارد زیر درآمد مشمول مالیات مؤدی از طریق ‌علی‌الرأس تشخیص خواهد شد:

1. در صورتی که تا موعد مقرر ترازنامه و حساب سود و زیان و یا حساب درآمد و هزینه و حساب سود و زیان، حسب مورد، تسلیم ‌نشده باشد.
2. در صورتی که مؤدی به درخواست کتبی اداره امور مالیاتی ‌مربوط از ارائه دفاتر و یا مدارک حساب در محل کار خود خودداری ‌نماید (منظور از محل کار در مورد اشخاص حقوقی نیز همان ‌اقامتگاه قانونی آنها می‌باشد مگر اینکه مؤدی قبلاً مرکز عملیات ‌خود را برای ارائه دفاتر و اسناد و مدارک کتباً به اداره امور مالیاتی ‌مربوط اعلام نموده باشد.)
   در اجرای این بند هر گاه  مؤدی از ارائه  قسمتی از مدارک حساب ‌خودداری نماید چنانچه مربوط به هزینه باشد از احتساب آن جزء هزینه‌های قابل قبول خودداری می‌شود و در صورتی که مربوط به‌ درآمد باشد درآمد مشمول مالیات این قسمت از طریق علی‌الرأس‌ تعیین خواهد شد.
3. در صورتی که دفاتر و اسناد و مدارک  ابرازی  برای محاسبه ‌درآمد مشمول مالیات به نظر اداره امور مالیاتی غیرقابل رسیدگی ‌تشخیص شود و یا به علت عدم رعایت موازین  قانونی و آیین‌نامه ‌مربوط مورد قبول واقع نشود که در این صورت مراتب باید با ذکر دلایل کافی کتباً به مؤدی ابلاغ و پرونده برای رسیدگی به هیأتی ‌متشکل از سه نفر حسابرس منتخب رئیس کل سازمان  امور مالیاتی ‌کشور احاله گردد. مؤدی می‌تواند  ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ با مراجعه به هیأت مزبور نسبت به رفع اشکال رسیدگی و ادای ‌توضیح کتبی در مورد نحوه رعایت  موازین قانونی و آیین‌نامه حسب‌ مورد اقدام نماید و در هر حال هیأت مکلف است ظرف ده روز پس ‌از انقضای یک ماه فوق نظر خود را با توجیهات و دلایل لازم و کافی ‌به اداره امور مالیاتی اعلام نماید تا براساس آن اقدام گردد. نظر هیأت ‌با  اکثریت مناط اعتبار است و نظر عضوی که در اقلیت قرار گیرد باید در صورت‌ جلسه درج گردد. در مواردی که هیأت نظر اداره امور مالیاتی را در مورد غیرقابل رسیدگی بودن دفاتر مؤدی مردود اعلام ‌می‌کند باید مراتب را به دادستانی انتظامی مالیاتی نیز اعلام نماید.

تبصره ۱ ـ  در اجرای بند ( ۳) این ماده دو ماه به مهلت رسیدگی ‌موضوع ماده (۱۵۶) این قانون اضافه می‌شود.

تبصره ۲ ـ  هر گاه طبق اسناد و مدارک ابرازی یا به دست آمده ‌امکان تعیین درآمد واقعی مؤدی وجود داشته باشد، اداره امور مالیاتی مکلف است درآمد مشمول مالیات را بر اساس رسیدگی به ‌اسناد و مدارک مزبور یا دفاتر، حسب مورد، تعیین کند، در صورت ‌داشتن درآمد  ناشی از فعالیت‌های مکتوم که  مستند به دلایل و قراین ‌کافی باشد، درآمد مشمول مالیات آن فعالیتها همواره از طریق ‌علی الرأس تشخیص داده و به درآمد مشمول مالیات مشخص شده قبلی افزوده و مأخذ مطالبه مالیات واقع خواهد شد.

در موارد تشخیص علی‌الرأس‌، اداره امور مالیاتی باید پس از تحقیقات و بررسی‌های لازم و کسب اطلاعات مورد نیاز از مراجع  مختلف اعم از دولتی یا غیردولتی ابتدا قرینه و یا قرائن‌ مذکور در این قانون را که متناسب با وضعیت و موضوع فعالیت ‌مؤدی باشد انتخاب و دلایل انتخاب نوع قرینه یا قرائن و رقم آنها را با توجیه کافی در گزارش رسیدگی قید نماید و سپس با اعمال‌ضریب  یا ضرایب مقرر در قرینه یا قرائن انتخابی درآمد مشمول ‌مالیات مؤدی را تعیین نماید. در صورتی که به چند  قرینه اعمال ‌ضریب شود معدلی که از نتایج اعمال ضریب به دست می‌آید درآمد مشمول مالیات خواهد بود.