«اینستاگرام» از آن دسته شبکه‌های اجتماعی است که امروزه مورد توجه بسیاری از کاربران در سراسر جهان قرار گرفته است. شاید برای کار با این شبکه اجتماعی، نیاز به اطلاعات چندانی نباشد، ولی برای بسیاری از کاربرانی که اکنون می‌خواهند به این شبکه اجتماعی بپیوندند، نحوه استفاده از تگ‌ها و فیلتر‌ها و تغییرات در عکس و فیلم و به اشتراک‌گذاری و… نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. علاوه براین اطلاعات مواردی نیز وجود دارد که ایمنی کاربر را تضمین کرده و وی خواهد دانست در صورت بروز مشکل چطوری باید با آن برخورد کند.
حرف، حرفِ قانون جرایم رایانه‌ای است
در موضوع جرایم رایانه‌ای در برخی مواقع مرّ قانون وجود ندارد، به همین دلیل در بروز برخی اعمال و جرایم رایانه‌ای که ماده و تبصره آن به صراحت وجود ندارد، قضات به رویه قضایی استناد می‌کنند که براساس آن قاضی با توجه به برداشت خود در مورد موضوع حکم صادر می‌کند. البته بدون تردید تدوین و اصلاح برخی قوانین جدید در موضوع جرایم رایانه‌ای کاملا ضروری است و با توجه به رشد سریع تکنولوژی قانون جدید جرایم رایانه‌ای باید طوری تدوین شود که همه شمول بوده و جرایم آینده را نیز پوشش دهد ضمن آنکه از تدوین قوانین مصداقی دوری شود تا در چند سال آینده مجددا نیازمند اصلاح نباشد.
اگر در اینستاگرام اطلاعات کاربری کپی شود
قانون به حریم خصوصی توجه زیادی دارد و برای آن قوانین وضع کرده است تا هر کسی سراغ حریم خصوصی دیگری می‌رود نقره داغ شود اما اینستاگرام تغییراتی در این فضا ایجاد کرده است. به عبارتی انتشار تصاویر و عکس‌های شخصی کاربران در شبکه‌های اجتماعی به دلیل آنکه با میل فرد منتشر شده است، نقض حریم خصوصی محسوب نمی‌شود. به عبارتی درج کردن تصاویر در صفحات شخصی، مجوزی برای بلامانع بودن انتشار آنهاست.
محتوای مجرمانه نباید باشد
نکته اینجاست که برابر قانون جرایم رایانه‌ای و قانون مطبوعات، اگر رسانه‌ای محتوای مجرمانه داشته باشد باید فیلتر شود اما باید بررسی کرد که چه کسی این عمل مجرمانه را انجام می‌دهد. بین فردی که مرتکب عمل مجرمانه می‌شود و اصل شبکه اجتماعی تفاوت ظریفی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. آیا می‌شود به این اتهام اصل موضوع را از بین برد یعنی سایت یا شبکه اجتماعی را فیلتر کرد یا باید با کسی که به انتشار عکس یا مطلبی با محتوای مجرمانه مبادرت کرده است برخورد کرد و بر اساس قانون، اعمال مجازات انجام داد.
فیلترینگ چه شد؟
شبکه‌های اجتماعی و نرم‌افزارهای ارتباطی موبایل با تصمیم و دستور کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه رایانه‌ای مسدود می‌شود اما طبیعی است که قوه قضائیه هر جایی احساس کند عمل مجرمانه‌ای صورت می‌گیرد برابر قانون اساسی و وظایف و اختیاراتی که به رئیس قوه قضاییه یا به تبع آن به دادستان ارجاع شده است حق ورود پیدا می‌کند. پس اگر برای قوه قضائیه محرز شود که در یک رسانه یا شبکه اجتماعی عمل مجرمانه‌ای اتفاق می‌افتد ورود قوه قضائیه الزامی و برابر قانون اساسی است. اما این که آیا این شبکه اجتماعی امنیت اخلاقی در معرض خطر است یا تصاویری که به اشتراک گذاشته می‌شود خلاف اخلاق است و با آداب جامعه چندان متناسب نیست، می‌تواند برای پیشگیری از وقوع جرم برای مسدود کردن آن اقدام کند. در این میان باید به هزینه‌های زیادی که فیلتر کردن این فضا به قوه قضائیه و نهادهای ذیصلاح تحمیل می‌کند نیز توجه کرد.
نقض حریم خصوصی
به هر حال اینستاگرام که عکس محور است آداب و قوانین خاص خود را دارد و یک فرد با ارسال عکس خود به دیگران اعلام می‌کند که این عکس حریم خصوصی من نیست و لطفا آن را کپی کنید البته انتشار تصاویر تا زمانی نقض حریم خصوصی محسوب نمی‌شود که از آن سوءاستفاده تبلیغاتی یا تجاری نشود. به محض آنکه یکی از این 2 اتفاق رخ دهد باید از فرد، کسب تکلیف شود در غیر این صورت فرد می‌تواند علیه منتشر کننده اقامه دعوا کند.
شاکی خصوص باشد، مشکلی نیست
شاکی خصوصی برابر ماده 11 قانون آیین دادرسی کیفری فردی است که از وقوع یک جرم متحمل ضرر و زیان شده باشد اما باید دید فرد مشتکی عنه کیست؟ در خصوص اینستاگرام شاکی خصوصی کسی است که از انتشار تصویرش در این شبکه اشتراک‌گذاری عکس متحمل ضرر و زیان شده است اما باید ابتدا مشخص شود مشتکی عنه یا متهم کسی است که این عکس را به اشتراک گذاشته یا متهم پدید آورنده این شبکه اشتراک‌گذاری عکس یا در واقع اصل وجود آن شبکه اجتماعی است. به عبارتی باید قصد متهم ثابت و بعد علیه وی اقدام شود.
رضا مقدم
