هرچند آمار زندانیان مهریه، در سالهای گذشته پایین آمده است، اما آنطرف ماجرا، هنوز مهریههای غیرمعقول به عنوان عاملی برای مجرد ماندن و البته مجرد شدن شناخته میشوند.
رییس قوه قضاییه در چند ماه گذشته دو سه باری درباره زندانیان مهریه و معسر به دادگاههای خانواده توصیههایی کرده است. اینکه مردان معسر در زندان نمانند. همچنین مجلس هم مصوب کرده است مهریه تنها تا 110 سکه زندان دارد و نه بیش از آن.
اسدالله جولایی، رییس ستاد دیه میگوید این اقدامات مناسب بوده است، اما اصل ماجرا فرهنگی است و نه حقوقی. مشروح گفت و گو با وی را میخوانید:
بعد از ماه رمضان چند خبر بود که تعداد زندانیان مهریه کم شده است و قوه قضائیه هم یک سری اقدامات در این زمینه
خوشبختانه با تلاشهای ستاد دیه و با لطفی که مقام معظم رهبری به این ستاد دارد و در هفتم تیر ماه که در محضر ایشان و در حرم امام هشتم بودیم به مرجع قضا و رئیس قوه قضائیه فرمودند که از صادر کردن حکم زندان بیرویه اجتناب شود.
براساس فتوای امام خمینی(ره) و فرمایشات مقام معظم رهبری و تکیه بر قانون، آیتالله لاریجانی رئیس قوه قضائیه یکی دو ماه پیش بخشنامهای را صادر کرد مبنی بر این که بدهکاران مهریه به زندان نروند.
همین بخشنامه الان دچار اشکال شده است. برخی از دخترها میگویند که به چه دلیل مردی که میدانیم تمکن مالی دارد، کارخانه دارد، اموالش را به نام مادر و یا خواهرش میکند و این باعث مشکل میشود. حالا کاملاً قضیه برعکس شده است و پسرها کلاهبردار شدهاند.
من با این قضیه مخالف هستم، اگر کسی دارد و نمیدهد باید به زندان برود؛ ولی اگر ندارد مگر زندان پول میشود. تعدادی از اینها آزاد شده اند و الان هم خانوادهها باید توجه کنند؛ مگر مهریه سنگین خوشبختی میآورد.
خیلی کم است مواردی که فرد دارد و نمیخواهد مهریه را بدهد، ممکن است وضعیتها فی مابین باشد، فردی ممکن است بگوید که دارم و نمیدهم و میرود زندان. اگر دادگاه به این نتیجه برسد که فرد دارد و نمیدهد، باید به زندان برود.
اما باید به مردم آموزش داده شود که جوان من چیزی را که داری در دفترخانه امضاء میکنی، بدهی توست. پس عددی را قبول کن که بتوانی بپردازی.» این مهریههای نامعقول؛ که داماد یک سکه هم ندارد بدهد ولی میرود و 2هزار سکه را مهر میکند و میافتد زندان.
دیروز خبری را برای من آوردند که در دادگاهی خانمیشکایت کرده است برای 1371 پنج بهار آزادی که 10 میلیارد تومان بیشتر میشود، به اضافه 10کیلو طلا و فرش ابریشم. اینها را باید با فرهنگسازی درست کرد. همه دستگاههای مسئول در شورای فرهنگی کشور باید به وظیفه خودشان عمل کنند.
اما جوان عاشق که این چیزها را نمیبیند!
باید به مردم یاد بدهیم که دخترها و پسرها باید به دنبال هم کٌف خودشان باشند. وقتی که غیر هم کٌف و به صورت خیابانی، اینترنتی و دانشگاهی همسر انتخاب میشود، غیر از این نمیتوان انتظار داشت. باید تحقیق و بررسی کرد. ما باید انتخاب همسر هم کف را آموزش دهیم. باید فرهنگ سازی شود.
اعضاء شورای فرهنگی کشور را باید به چالش کشید؛ مدارس، دانشگاهها، ائمه جماعات برای آموزش چه میکنید. آیا شایسته نیست برای حفظ جان مردم، این قانون بیمه اجباری شخص ثالث، یک ماده و یا یک تبصره اش را بین دو نماز برای مردم یاد دهیم؟ جان انسان ارزش ندارد که ما در 30سال گذشته بیش از 800 هزار نفر را به قبرستانها بفرستیم؟ 8 -9 میلیون نفر را به بیمارستانها بفرستیم؟
440 هزار نفر را به زندانها بفرستیم. در طی دو سال گذشته قریب 20هزار داماد به زندانها بروند؟ آیا زوجهای که زوجش را به زندان بیندازد، دیگر این زندگی میشود؛ این آرامش میشود؟ این بچهها درست تربیت میشوند. کسی که پول ندارد، چک میکشد و به زندان میافتد و خانوادهاش را از دست میدهد درست است؟
اینها همگی فرهنگ سازی میخواهد. این مردم بر گردن ما حق دارند، نباید اینهمه خانوادهها پاشیده شود.
22 سال از عمر ستاد دیه میگذرد، در این مدت چه اتفاقاتی افتاده است.
از ماه رمضان سال 1369 که این ستاد توسط شهید لاجوردی، رئیس وقت سازمان تاسیس شد؛ بیش از 65 هزار از همطونان ما از همه اقشار و از همه ادیان الهی آزاد شدهاند. برنامه ستاد دیه تنها برای آزادی مسلمانان شیعه نیست، شیعه، سنی، کلیمی، مسیحی، زرتشتی و پیروان ادیان الهی را ستاد دیه با اخلاص و عشق برای آزادی شان در جرایم غیرعمد و غیر کلاهبرداری تلاش میکند از محل کمکهای مردمیکه همانطور که مطلع هستید گلریزانهای فراوانی در ماه رمضان توسط ستاد اجرا میشود اقدام میکند.
با این 65 هزار نفر که ازاد شده اند در این سال 5 هزار نفر آزاد شدهاند که مجموع بدهی شان حدود 500 میلیارد تومان بود. اینقدر کار ستاد دیه توانسته است هم در وجود نیکوکاران تاثیر گذار باشد و هم افرادی که طلبکار هستند.
در مبانی قران و عترت و ولایت به ویژه در آیه 280 سوره بقره آمده است و تلاش شده است که فرهنگ سازی شود تا اولیاء دم و شکات بیشاز 50 درصد از حق خودشان گذشت کردند. قریب 260 الی 270 میلیارد تومان را مردم گذشت کردند؛ هم اولیاء دم و هم طلبکاران و شکات. باقی هم طبق جدول فرایند آزادسازی پرداخت شده است و از کمکهای مردمیهم بهره برده شده است.