احتمالا برای شما هم پیش آمده که در طول روز چندین و چند بار از طرف اپراتور مربوطه پیامکهای تبلیغاتی دریافت کردهاید. پیامکهای تبلیغاتی با محتوای نامناسب و حتی غیراخلاقی چند وقتی است که تبدیل به مزاحمهای همیشگی تلفنهای همراه شدهاند. سوال این است که برای ارسال این پیامکها منع قانونی وجود دارد یا خیر. این پیامکها به امنیت روانی افراد خللی وارد میکند یا نه. مخابرات اعلام کرده که هر کسی تمایل ندارد که برای او پیامک تبلیغاتی ارسال شود، میتواند درخواست خود راا اعلام کند تا این اتفاق برای او رخ ندهد. دکتر علی صابری در گفتوگو با «شهرقانون» میگوید: قاعدتا باید روال بدین ترتیب باشد که در وهله اول پیامک تبلیغاتی برای هیچکس ارسال نشود مگر اینکه خود فرد بخواهد پیام تبلیغاتی بگیرد.
علی صابری میگوید: برخیها به این دلیل که در صورت حضور در خارج از مرزهای ایران و دریافت پیامک متحمل هزینههای گزافی خواهند شد، نمیخواهند پیام تبلیغاتی دریافت کنند و از گرفتن اینگونه پیامها رضایت ندارد چراکه برایشان هزینهبر است. درحالیکه این روشی که مخابرات در پیش گرفته با حقوق آنها همخوانی ندارد. این کارشناس حقوقی در همین زمینه عنوان میکند: اما درصورتیکه برای مشترکینی که درخواست قطع پیامکها را داشتهاند مجددا پیام تبلیغاتی ارسال شود فرد میتواند با مراجعه به مخابرات و نوشتن دادخواست از شرکت تبلیغاتی و مخابرات ادعای خسارت کند.
وی یادآور میشود که در همین زمینه یکی از مشترکان چند ماه قبل با مراجعه به دادگاه از مخابرات شکایت کرد. قاضی بعد از بررسی این پرونده دفاع مخابرات را برای اینکه مشترک باید اعلام میکرد که پیامکهای تبلیغاتی برایش ارسال نشود، وارد ندانست. این حقوقدان تاکید میکند که باید به این نکته توجه داشت که همه امکان و وقت شکایت در این زمینه را ندارند. ازاینرو این وکیل دادگستری معتقد است موضوع ارسال پیامکهای تبلیغاتی، موضوعی است که به نظر میرسد باید توسط حقوقدانان موردبحثث قرار گیرد و راهحل کارآمدتری برای آن پیدا شود.
وی ادامه میدهد: البته این سؤال نیز پیش میآید که اگر در دفتری باشید که شماره پیامک دارد و بخواهید موضوعی را اطلاعرسانی کنید آیا میتوانید از شماره پیامک آن استفاده کنید یا این کار کافی نیست؟ اگر اطلاعرسانی از این طریق انجام شد و مشترک به مخابرات اعلام کند که پیامک حذف شود آنموقع پیامک ارسال نمیشود و مشکلاتی به وجود میآید. دکتر صابری خاطرنشان میکند: باید در این بحث توجه داشت که حق داریم تبلیغ کنیم اما حق نداریم وارد حریم خصوصی افراد شویم و بهطور کل حریمم خصوصی افراد را نباید مختل کرد.
ارسال تبلیغات جرم نیست
شکایت از ارسال پیامک تبلیغاتی در هر دادگستری در بخشی تخصصی به نام دادسرا و دادگاه ویژه رسیدگی به جرایم رایانهای قابل ثبت و پیگیری است. قضات آشنا با مسایل کامپیوتری و فضای مجازی به این شکایتها رسیدگی میکنند و با استفاده از کارشناسان خود رای صادر میکنند. ارسال پیام تبلیغاتی جرم نیست مگر اینکه محتوای پیام چیزهایی باشد که خدمات مستهجن و قبیح یا امثال آن ارائه دهد. در این صورت میتوان به مرکز دادسرای ویژه رسیدگی به جرایم مجازی و تبلیغات برای شکایت از اینن امر مراجعه کرد.
در قانون مجازات اسلامی، مجازات حبس و جریمه برای تبلیغات غیراخلاقی پیشبینی شده است البته با توجه به نوع تبلیغ، کارشناسان قضایی مسایلی نظیر اینکه تبلیغ گروهی است یا فردی یا سازمانی و محتوای آن چه چیزی را بررسی کرده و بر اساس آن رای صادر میکنند. علی صابری به این نکته اشاره میکند: درصورتیکه کارشناسان پیامک فرستاده شده را مصداق توهین تشخیص دهند یا تصاویر مستهجن و قبیح در آنها باشد، مطابق قانون مجازات اسلامی و قانون جرایم رایانهای با آن برخورد میکنند.
طبق ماده ۱۸ جرایم رایانهای: «هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی بهوسیله سیستم رایانه یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر نماید یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را برخلاف حقیقت، رأساً یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقامهای رسمی بهطور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یاد شده به نحوی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت به حبس از نود و یک روز تا دو سال یاا جزای نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»
همچنین در ماده ۶۹۸ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی آمده است: « هرکس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی بهوسیله نامه یا شکوائیه یا مراسلات یا عرایض یا گزارش یا توزیع هرگونه اوراق چاپی یا خطی با امضا یا بدون امضا اکاذیبی را اظهار نماید یا با همان مقاصد اعمالی را برخلاف حقیقت راسا یا بهعنوان نقل قول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقامات رسمی تصریحا یا تلویحا نسبت دهد اعم از اینکه از طریق مزبور به نحوی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به غیر وارد شودد یا نه علاوه براعاده حیثیت در صورت امکان، باید به حبس از دو ماه تا دو سال و یا شلاق تا (۷۴۴) ضربه محکوم شود.»