مجلس شورای اسلامی این روزها درحالی به دنبال حذف مجازات حبس از پزشکان در قانون مجازات اسلامی است که قبلا رئیس قوهقضائیه بخشنامهای را برای لغو مجازاتهای حبس و استفاده از مجازاتهای جایگزین در مورد پزشکان صادر کرده بود و هماینک نیز پزشکان در صورت خطای پزشکی با پرداخت جزای نقدی تبرئه میشوند.
مجازات حبس مانع اعمال جراحی پرریسک میشود
در این راستا روز گذشته عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با تأکید بر ضرورت اصلاح مجازات حبس در قانون مجازات اسلامی برای پزشکان گفت: اگر همچنان مجازات حبس در قانون برای پزشکان پابرجا باشد این قشر دیگر اقدام به اعمال جراحی پرریسک نمیکنند. حسینعلی شهریاری درباره مجازات حبس در قانون مجازات اسلامی برای پزشکانی که مرتکب خطای پزشکی شدهاند، گفت: واقعیت آن است که نباید این مجازات برای پزشکان درنظر گرفته شود، این درحالی است که همچنان این حکم در قانون پابرجاست. وی درباره میزان خطاهای پزشکی در کشور گفت: با توجه به اینکه فعالیتهای پزشک بسیار تخصصی است، بنابراین در مواردی ممکن است خطاهایی رخ دهد که البته این موضوع در همه کشورهای دنیا اتفاق میافتد. شهریاری با بیان اینکه خطاهای پزشکی به دو دسته عمدی و غیرعمدی تقسیم میشوند، ادامه داد: در سایر کشورها در زمینه اعمال جراحی و میزان تشخیصهای پزشکی، یک تا ۵ درصد خطا را قابل قبول دانسته و معتقدند اگر عارضهای در برخی عملهای جراحی اتفاق افتد، یک تا ۵ درصد پذیرفته شده است. اگر بیش از درصد تعیینشده خطای پزشکی رخ دهد، نشاندهنده آن است که پزشک سهلانگاری کرده و تشخیص نادرست داده و منجر به بروز عوارض در بیمار شده است که در این میان دیگر خطای پزشکی پذیرفته شده نیست.
بدبینی مردم به پزشکان
با وجود اینکه قانون مجازات اسلامی در ماده ۶۱۶، مجازات حبس را برای پزشکانی که در روند درمان بیماران خود دچار خطای غیرعمد پزشکی شوند، درنظر گرفته بود اما این ماده عملا اجرا نمیشود و مجازاتهای جایگزین در مورد پزشکانی که مرتکب خطاهای پزشکی میشوند، اعمال میشود. هرچند در جامعه پزشکی بسیاری از پزشکان محترم و شریف و انساندوست وجود دارند که تنها به نجات جان بیمار فکر میکنند و نمیتوان منکر این واقعیت شد، اما هستند معدود پزشکانی که فقط به فکر منافع مادی و پولل بوده و جان بیماران برایشان ارزش و اهمیتی ندارد که البته باید گفت خطاهای این تعداد از پزشکان که در اقلیت هستند به پای جامعه پزشکی گذاشته میشود و این باعث میشود مردم به همه پزشکان بدبین شوند.
فراموش نکردیم طی ماههای گذشته پیرمردی که به دلیل شکستگی پای راستش به بیمارستانی در اراک مراجعه میکند (با وجود عکس و آزمایشهای فراوان) اما پزشک اشتباها پای چپ وی را عمل کرده و وی پس از خروج از اتاق عمل فوت میکند. یا مادر باردار قروهای که هنگام زایمان به دلیل اصرار پزشکان مبنی بر زایمان طبیعی جان خود را از دست داد، درحالیکه اگر پزشک مرتکب اشتباه نمیشد و مادر را سزارین میکرد، هرگز این اتفاق نمیافتاد. که البته اینگونه خطاهای پزشکی کم نیستند و بسیاری از مردم به واسطه این خطاها یا جان خود را از دست میدهند، یا اینکه مشکلاتی برای آنها به وجود میآید که مجبورند تا آخر عمر با آن زندگی کنند.
در این راستا اصرار مجلس برای حذف کامل مجازات حبس از ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی جای شگفتی دارد. هرچند درحال حاضر هم پزشکانی که مرتکب قصور یا اهمال میشوند، در پناه بخشنامه رئیس قوه قضائیه قرار میگیرند و با پرداخت جزای نقدی خطایشان نادیده انگاشته میشود و فقط این جان بیماران است که یا از دست رفته، یا به نوعی بیماری دیگری به آنها تحمیل میشود.
نکته آخر اینکه اگر مجازات حبس برای معدود پزشکانی که واقعا دچار خطا یا کوتاهی در روند درمان میشوند، اعمال شود، شاید بتواند باعث کاهش کوتاهیها، خطاها و قصوراتی شود، زیرا پزشکان با کمی تامل یا دقت بیشتر به درمان بیمار خواهند پرداخت یا اینکه اگر توانایی تشخیص درست بیماری یا راه درمان را نمیدانند با پزشکان آگاهتر مشورت کرده و موجبات تشدید بیماری یا مرگ بیمار را فراهم نکنند.