صیغه ازدواج موقت امروزه هرکسی با واژه ازدواج آشناست و تمامی جوامع با هر نوع فرهنگی، ازدواج را امری رسمی و قانونی تلقی میکنند. ازدواج موجب پایداری ارکان خانواده در جامعه میشود و به همین دلیل در قانون و در فقه اسلامی، ارزش بسیار زیادی دارد، در پرتوی ازدواج است که نسل بشر ادامه مییابد و میتواند تا سالیان سال، کره زمین را گسترش و توسعه دهد.
صیغه ازدواج موقت
زن و مردی که به بلوغ روحی، عقلی، احساسی، و جسمی دست یافتهاند، میتوانند ازدواج کرده و خانواده جداگانهای را تشکیل دهند، آیین ازدواج در همه کشورها، براساس رسوم و آداب خاص آن کشور انجام میشود و در کشورهای اسلامی نیز، ضمن رعایت شعائر اسلامی، به سنن اقوام و طوایف گوناگون احترام گذاشته شده و براساس رسوم طوایف، مراسم ازدواج برگزار میشود.
هدف از ازدواج فقط تکثیر نسلها نیست، بلکه اهداف ماورایی نیز وجود دارد که مهمترین آن، حفظ شئون انسانی در همه بخشهای جامعه است. حتی در برخی از کشورهای جهان؛ ازدواج همجنسگرایان به رسمیت شناخته شده و دو مرد یا دو زن میتوانند باهم ازدواج کرده و در یک خانه کنار هم زندگی کنند.
مشخص کردن مقدار مهریه
مشخص کردن مقدار مهریه، قبل از جاری شدن صیغه ازدواج موقت ، به صحیح برگزار کردن این نوع ازدواج کمک شایانی میکند. درخواست نکردن مهریه توسط خانم، بازهم به جاری شدن صیغه ازدواج موقت کمکی نمیکند و لذا لازم است که مهریه حتی به مقدار اندک برای داماد مشخص شود.
نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که مقدار مهریه باید به ریال بیان شود، حتی اگر مهریه، کالای ناچیزی مشخص و تعیین شود، باید رقم ریالی کالا یا خدمات در محضر مشخص و بیان شود تا جای هیچ شک و شبهه ای باقی نماند.
در هر صورت باید ارزش ریالی هر کالا یا خدماتی مانند سفر به عتبات عالیات یا هر سفر خارجی مشخص و تعیین شود. در حال حاضر در برخی از خانوادهها، سفر به عتبات عالیات به عنوان مهریه تعیین میشود، مشخص کردن هر کالا یا خدماتی با ارزش ریالی، جای هیچ شک و شبههای را باقی نمیگذارد.
شرایط صیغه ازدواج موقت با ازدواج دائمی بسیار متفاوت است، در صیغه ازدواج موقت ، باید مدت زمان محرمیت برای زوجین توسط عاقد مشخص شود و بعد از مشخص شدن مدت زمان، حال نوبت به جاری کردن صیغه عقد میرسد. مدت زمان میتواند از یک ساعت تا چند سال متغیر باشد. ولی گفتن عبارات مجهول، درست و قانونی نبوده و باید تحت هر شرایطی، مدت زمان، کاملا” دقیق بیان شود.
اجازه و اذن پدر یا پدربزرگ پدری، مهمترین شرط برای صیغه ازدواج موقت دختر باکره محسوب می شود و اجازه مادر در این مورد نقشی اساسی ایفا نمیکند.
روشهای متفاوت برای قرائت صیغه عقد موقت
روش اول: شخص ثالثی به عنوان عاقد
در صورتی که عاقد شخص ثالثی باشد، اجازه طرفین برای قرائت صیغه عقد موقت لازم و اجباری است و بعد از کسب اجازه، قرائت صیغه عقد بدین ترتیب خواهد بود:
اگر به فرض نام داماد را علی و نام عروس را فاطمه فرض کنیم، صیغه عقد بدین صورت خواهد بود:
وکیل به وکالت از طرف خانم، باید بگوید: زَوَّجتُ مُوکِّلَتی (فاطمۀ) مُوَکَّلی (علی) فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ عَلَی المَهر المَعلُوم
و سپس به وکالت از طرف داماد، وکیل بگوید: قَبِلتُ التَّزویجَ لِمُوَکِّلی (علی)
معنای صیغه:
موکل خودم، (فاطمه) را با مدت مشخص و با مهریه مشخص به تزویج (علی) درآوردم.
و داماد نیز بیان میکند که این ازدواج را قبول کردم .
روش دوم: عاقد بودن زن و مرد
در صورتی که زوجین تمایلی به خواندن صیغه عقد داشته باشند، لازم است که این گونه شروع کنند:
خانم در ابتدا میگوید: زَوَّجتُکَ نَفسِی فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهرِالمَعلُوم
و بعد از آن داماد باید این چنین بگوید: قَبِلتُ التَّزویجَ
معنی صیغه:
خانم: تو را با مدت مشخص و با مهریه مشخص به زوجیت خود درآوردم.
آقا: این زوجیت را قبول کردم.
روش سوم: عاقد بودن داماد
در صورتی که آقا به عنوان موکل خانم، انتخاب شده باشد میتواند صیغه عقد را بدین گونه جاری سازد:
در ابتدا به عنوان وکیل خانم بگوید: زَوَّجتُ مُوَکِّلَتِی (فاطمۀ) نَفسِی، فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهر المَعلُوم
و بعد از این از جانب خودش نیز بدین گونه بیان کند: قَبِلتُ التَّزویج
معنی صیغه:
موکلم فاطمه را در مدت معلوم و با مهریه معلوم به ازدواج خودم درآورم.
این ازدواج را قبول کردم.
روش چهارم: عاقد بودن خود عروس
روش چهارم برعکس روش قبلی است و در این روش، عروس خانم به عنوان عاقد برگزیده میشود و باید بدین گونه شروع کند:
باید از طرف خود چنین بگوید: زَوَّجتُک نَفسِی، فِی المُدَّۀِ المَعلُومَۀِ، عَلَی المَهر المَعلُوم
و بلافاصله به عنوان موکل داماد این چنین بگوید: قَبِلتُ التزویج لموکِّلی (علی)
معنی صیغه ازدواج موقت :
خودم را با مدت معلوم و با مهریه معلوم به ازدواج تو درآوردم.
این ازدواج را از طرف موکلم قبول کردم.
در صورتی که زوجین دوست داشته باشند که به عقد دائم یکدیگر دربیایند، لازم است که دوران عقد موقت به پایان رسیده باشد. البته آقای داماد میتواند اعلام کند که مدت زمان باقی مانده را به همسرم بخشیده است. انجام این کارها لازم و ضروری است و در صورتی که انجام نشود، جاری کردن صیغه عقد دائم باطل خواهد بود و زوجینی که در دوران عقد موقت نسبت به هم محرم بودند، دوباره نامحرم محسوب خواهند شد.