این روزها ارسال حجم انبوهی از پیامکهای تبلیغاتی کاربران تلفنهای همراه را شاکی کرده است و البته هرروزه بر تعداد ناراضیان از دریافت چنین پیامکهایی افزوده میشود. البته باید به این نکته هم توجه داشت که محتوای پیامکهای تبلیغاتی این روزها رنگ و بوی تازه ای به خود گرفته است و دیگر درباره تبلیغ تور گردشگری، مراکز خرید، آموزشگاهها و .. نیست. بلکه ارسال جملات فریبنده و صدها عنوان تبلیغاتی دیگر را شامل میشود.
دراین راستا آیین نامه ساماندهی و نظارت بر خدمات پیامکی شبکههای ارتباطی در21 بهمن ماه سال ۹۳ در جلسه شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسید تا با وجود توسعه و پیشرفت فناوریها در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات و گسترش استفاده از این ابزار ارتباطی در تمام سطوح جامعه، این خدمات شکل قانونی به خود گیرد.
شورای عالی فضای مجازی به عنوان نهاد سیاستگذار در حوزه فضای مجازی کشور، با تصویب این آیین نامه، یک متولی برای این موضوع تعیین کرد و به موجب این مصوبه وظیفه ساماندهی ارسال پیامکهای «انبوه تبلیغاتی» و پیامکهای «ارزش افزوده» را بر عهده یک کارگروه ویژه با مسئولیت وزارت ارشاد اسلامی قرارداد.
دکتر«عبدالصمد خرمآبادی» دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در پاسخ به این سوال مبنی براینکه آیا کارگروه تعیین مصادیق و دادستانی کل کشور تدابیری برای جلوگیری از ارسال این پیامکهای ناخواسته تبلیغاتی برخی از آنان مجرمانه است اندیشیده است یا خیر؟ اظهارکرد: استفاده از امکانات تلفن همراه برای تبلیغ کالا و خدمات امری طبیعی است. اما عدم ساماندهی حجم انبوه پیامکهای تبلیغاتی موجب مزاحمت و مشکلاتی برای مشترکان شده و زمینه ارتکاب بسیاری از کلاهبرداری ها را در جامعه فراهم کرده است.
معاون قضایی دادستان کل کشور در امور فضای مجازی افزود: شاکیان اینگونه پیامکها دو گروه هستند؛ عده ای به صورت ناخواسته با حجم عظیمی از پیامکهای تبیلغاتی مواجه هستند که ارسال این پیامک ها موجب سلب آسایش آنها شده و از این موضوع شکایت دارند . گروه دیگر افرادی هستند که تمایل به دریافت پیامکهای انبوه دارند اما از این که متن برخی از این پیامکها مجرمانه بوده و زمینه کلاهبرداری را از مشترکان فراهم می کند شاکی هستند که این دو مسئله باید ساماندهی شود.
وی ادامه داد: پیامک های انبوه باید به نحوی ساماندهی شود که اولا برای کسانی که نمی خواهند با این تبلیغات مواجه شوند مزاحمتی ایجاد نشود و همچنین اشخاص مجرم وتبهکار نتوانند برای تبلیغ امور غیرقانونی و مجرمانه خویش از این امکانات استفاده کنند. دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه همچنین اضافه کرد: حل موضوع اول یعنی جلوگیری از ایجاد مزاحمت به اپراتورهای تلفن همراه باز می گردد؛ آنها مکلف هستند از ارسال و دریافت پیامکهای ناخواسته گروهی و انبوه تبلیغاتی برای مشترکانی که تمایل به دریافت اینگونه پیامکها ندارند جلوگیری کنند. اما متاسفانه در بسیاری از موارد مشترکان اعلام کرده اند که اپراتورها وظیفه خود را به درستی انجام نمی دهند وعلیرغم اعلام مشترک باز هم ارسال پیامک انبوه ادامه دارد.
ماده 641 قانون مجازات اسلامی در انتظار متخلفان
وی تاکید کرد: اگر اپراتورهای تلفن همراه به وظیفه قانونی خود مبنی بر جلوگیری از ارسال پیامکهای انبوه ناخواسته عمل نکنند به موجب ماده 641 قانون مجازات اسلامی (مصوب سال 1375) به اتهام تسهیل جرم «ایجاد مزاحمت تلفنی» قابل تعقیب خواهند بود. وزارت ارتباطات از جهت نظارتی که بر اپراتورها دارد باید آنان را وادار به انجام وظیفهشان کند تا از وقوع جرم « ایجاد مزاحمت تلفنی از طریق پیامک» جلوگیری شود.
معاون قضایی دادستان کل کشور همچنین تصریح کرد: متن پیامکهای انبوه تبلیغاتی نباید فریبنده و مجرمانه باشد ، اگر افراد اعلام میکنند که تمایل به دریافت پیامک انبوه دارند این بدان معنا نیست که پیامک فریبنده و مجرمانه برای آنها ارسال شود که این موضوع نیز نیازمند ساماندهی است.
وی با بیان اینکه ارسال کنندگان پیامکهای انبوه مجرمانه قابل تعقیب کیفری هستنداظهارکرد: قبل از ارسال پیامکهای انبوه باید بر متن پیامکها نظارت وجود داشته باشد تا پیامکهایی که متن مجرمانه دارند ارسال نشود. تعیین سازوکار نحوه نظارت بر ارسال پیامک های انبوه بر عهده کار گروه ویژهای است که شورای عالی فضای مجازی برای این کار تعیین کرده است. خرم آبادی همچنین خاطرنشان کرد: واقعیت این است که در حال حاضر یک نابسامانی در ارسال پیامکهای انبوه وجود دارد که علاوه بر ایجاد مزاحمت برای مردم منجر به ارسال پیامکهای مجرمانه شده است.
وی افزود: کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه تاکنون به این قضیه ورود نداشته است زیرا عدهای از اعضای کارگروه معتقد بودند این موضوع خارج از صلاحیت این کار گروه است. به همین علت شورای عالی فضای مجازی یک متولی برای این قضیه تعیین کرده است که وظیفه ساماندهی ارسال پیامکهای انبوه تبلیغاتی و پیامکهای ارزش افزوده را برعهده دارد. این متولی یک کارگروه ویژه است که مسئولیت آن به عهده وزارت ارشاد قرار داده شده است.
خرمآبادی اضافه کرد:نمایندگان وزارت ارتباطات، وزارت اطلاعات، وزارت کشور، وزارت دادگستری، وزارت بهداشت، سازمان تبلیغات اسلامی، ناجا، مرکز ملی فضای مجازی و دادستانی کل کشور نیز عضو این کار گروه هستند که بایستی وضعیت پیامک های انبوه را ساماندهی کند.
معاون قضایی دادستان کل کشور در امور فضای مجازی اظهارکرد: علیرغم اینکه بیش از سه ماه از تصویب این مصوبه می گذرد و با وجودی که دادستانی کل کشور نماینده خود را در اواخر فروردین ماه سال 94 به وزیر ارشاد معرفی کرده است،اما وزارت ارشاد تا کنون اقدام به تشکیل این کارگروه نکرده و دعوتی برای تشکیل جلسه به عمل نیامده است.
وی با تاکید بر نقش پیشگیرانه کارگروه ساماندهی پیامک های انبوه در ارتکاب جرم هم اظهارکرد: کارگروه ساماندهی پیامکهای انبوه میتواند نقش پیشگیرانه بسیار موثری را در ارتکاب جرم کلاهبرداری از طریق تلفن همراه داشته باشد و بسیاری از معضلات دیگر مربوط به ارسال ودریافت پیامکهای انبوه و پیامکهای دارای ارزش افزوده را رفع کند؛ بنابر این تاخیر در تشکیل این کارگروه موجب می شود جرایم بیشتری رخ داده و کار دستگاه قضایی زیاد شود .
معاون قضایی دادستان کل کشور به مشترکین تلفن های همراه توصیه کردکه تا زمان ساماندهی پیامکهای انبوه، به وعده های دروغین و فریبنده موجود در پیامک های انبوه توجه و اعتماد نکنند چرا که بسیاری از این پیامک ها زمینه کلاهبرداری را فراهم می کنند.