آشنایی با شرایط برخورداری حق حبس برای زوجه :در سال های گذشته اکثر جوانان با این ضرب المثل معروف (با رخت سفید به خانه شوهر رفتی و با کفن سفید هم بیرون می آیی) از زبان والدین خود پا به زندگی زناشویی و تجربه ی یک زندگی جدید می رفتند یعنی به این منظور که طلاق به عنوان یک لکه نامناسب در خانوادها به حساب می آمد و دخترانی که ازدواج می کردند و راهی خانه بخت می شدند طبق شرایطی خاص می توانستند از همسر خود جدا شوند اما گویا گذر زمان بسیاری از رسم و رسومات را نیز با خود برده و به فراموشی سپرده شده اند وو اکنون رسوم جدیدی جایگزین آن ها شده است. در سال های اخیر با وجود افزایش آمار طلاق در میان خانواده ها، اما بسیاری از همین افراد اطلاعات کافی و لازم را درخصوص طلب مهریه و یا تمکین همسر از زوج ندارند.
باید و نباید های حق حبس برای زوجه در قانون
بر اساس ماده 1085 قانون مدنی، زن می‌تواند تا مهریه به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حالّ باشد و این امتناع مسقط حق نفقه است. این امکان امتناع از انجام تعهد تا ایفای تعهد طرف مقابل را حق حبس می‌گویند که اعمال آن شرایطی به شرح زیر دارد:
- مهریه باید حال باشد. برابر ماده 1083 قانون مدنی مهر می‌تواند کلا یا جزئا حال یا به وعده باشد.
- اگر مهر مدت دار باشد زوجه زمانی حق خواهد داشت مهر خود را مطالبه کند که زمان آن فرا رسیده باشد که در این وضعیت زوج نیز می تواند ایفاء وظایف زناشویی را از زوجه طلب کند و در این شرایط زوجه نمی‌تواند به حق حبس برای زوجه خود استناد کند.
- اما در حالتی که زوج ایفای وظایف زناشویی را از زوجه طلب نکند و زمان پرداخت مهریه هم رسیده باشد یا مهریه وعده دار نباشد، زوجه می تواند از حق حبس برای زوجه خود استفاده کند.چون به موجب ماده 1082 قانون مدنی به محض وقوع عقد نکاح، زوجه مالک مهر می‌شود.
- زوجه قبل از اخذ مهریه به ایفاء وظایف زناشویی عمل نکرده باشد. برابر ماده 1086 قانون مدنی، چنانچه زوجه قبل از گرفتن مهریه، با میل خود، از زوج تمکین خاص کند، حق حبس وی ساقط و دیگر اجازه امتناع از تمکین و سایر وظایف زناشویی ندارد.
چنانچه زوجه در حین عقد مطلع باشد که زوج قادر به پرداخت مهریه نیست و با این وصف به عقد ازدواج وی در آید نه تنها نمی تواند به لحاظ عدم قدرت و استطاعت زوج بر پرداخت مهریه تقاضای بطلان عقد را بنماید بلکه مجاز به استفاده از حق حبس خود هم نیست لذا می بایست پس از عقد، با درخواست زوج به ایفاء وظایف زناشویی اقدام نماید، در غیر این صورت ناشزه محسوب می شود.
زوجه در چه مواردی می توانند از حق حبس استفاده کند؟
زوجه تا دریافت کل مهریه مکلف به تمکین خاص و ایفاء وظایف زناشویی نیست. در صورت تقسیط مهریه حق حبس برای زوجه تا اتمام پرداخت اقساط باقی می‌ماند.
اعمال حق حبس مسقط حق نفقه زوجه نیست
قطعا زوج های جوان با داشتن اطلاعات کافی و در حد لزوم، می توانند راحت تر و البته عقلانی تر در خصوص آینده زندگی مشترک خود تصمیم گیری کنند
