در سطح شهر و در مراکز خرید و پاساژهای پر تردد که قدم میزنیم نوجوانان، جوانان و دختران و پسرانی را میبینیم که هرکدام مطابق با علایق و خواستههای خود لباسی را انتخاب کردهاند لباسی که به اذعان آنها بهترین است و میتواند به شخصیت آنها هویت بخشد و یا همزمان با نزدیک شدن به ایام سال نو هرسال شاهد هستیم که رنگ و مدل خاصی مورد استفاده تعداد زیادی از جوانان قرار میگیرد اما این مدلها و لباسها از کجا می آیند و چطور میتوانند سلیقه جمعیت جوان کشور را با خود همراه کنند.
در آستانه سال جدید به سطح شهر سری زدیم و با جوانان هم صحبت شدیم تا ببینیم مدلها و طرح لباسهای خود را چگونه انتخاب میکنند و از سوی دیگر با فروشندگان لباس در پاساژها و مراکز خرید همصحبت شدیم تا ببینیم تمایل جوانان جامعه ما بیشتر به چه سمت و سویی است و حجم بیشتر فروش آنها از کدام طرحها و تولیدات است.
طبقات مرفه به الگوی نوع پوشش جامعه تبدیل شدهاند
سارا صیادی که مشغول تماشای ویترین مغازههای یکی از پاساژهای شمال تهران است میگوید: وقتی در سطح شهر قدم میزنید متوجه میشوید که چه افرادی تمایل به چه لباسهایی دارند اما نکته این است که حتی کسانی هم که سررشتهای از مد و لباس ندارند به محلههای شمالی تهران می آیند و با الگو گرفتن از ویترینها و افرادی که بعضاً به عنوان فروشنده در مغازهها مشغول به کار هستند لباس خود را انتخاب میکنند.
نوشین اسکندری دانشجو، مدتی است که به تهران آمده وقتی به ظاهر او نگاه میکنیم متوجه نمیشویم که از شهرستانهای کوچک به تهران آمده است او میگوید برای اینکه در کنار همکلاسیهایم که تهرانی هستند کم نیاورم مقدار زیادی از پولهای خود را صرف خرید جدیدترین برندها و مدها میکنم.
وی در پاسخ به اینکه از کجا متوجه میشوید، چه لباس و چه رنگی مد شده است، میگوید: شبکههای ماهوارهای و بسیاری از سایتهای اینترنتی هستند که دوستانم که به نظر من خوشپوش و شیک هستند به من معرفی کردهاند و تقریباً هر ماه به آنها سر میزنم.
طراحان ما الگوی طرحهای خود را از سریالهای غربی اقتباس میکنند
سعیده لاجوردی تکنسین یکی از بیمارستانهای تهران در خصوص اینکه آیا طرحهایی که در سایتها میبیند را به راحتی میتواند در فروشگاههای سطح شهر پیدا کند یا خیر؟ گفت: اتفاقاً تنها چیزی که پس از آمدن در سایتها به سرعت میتوان آن را دید لباسها و زیورآلات است چرا که حتی طراحان و تولیدکنندگان ما هم از آنها الگو میگیرند بنابراین ظرف چند روز میتوان نمونههای آن را در پاساژها پیدا کرد.
وارد یکی از مغازهها میشوم که چند نفر مشغول پرو کردن لباسها هستند و یکی از بلندی زیاد لباسش گلایه دارد و دیگری رنگ دلخواه خود را پیدا نمیکند.
افراط و تفریط نباید در طراحی لباسهای داخلی دیده شود
فرشاد مسعودی فروشنده این مغازه میگوید کلیه اجناس مغازهاش خارجی است، انتخاب رنگ سال از او در مورد فروش محصولات ایرانی و تولید و طراحی هنرمندان داخلی میپرسم که میگوید: الگوی پوشش مردم ما در طی سالهای گذشته تغییر کرده است و در کنار لباسهای خارجی به دنبال طرحها و لباسهای سنتی هم هستند اما لباسهای دوخت خودمان معمولاً افراط و تفریط در آنها دیده میشود و به همین دلیل جذابیت لازم را برای جوانان ندارند.
آقا رضا همکار او میگوید: در طی سالهای گذشته رنگ به بازار آمده است و آن واهمهای که از تولید لباسهای رنگی وجود داشت از بین رفته است این نکته مثبتی است که در سالهای گذشته شکل گرفته است اما همچنان طرحها و تولیدات چه در لباسهای مجلسی و چه در لباسهای اجتماع بانوان نتوانسته تمام سلیقهها را اقناع کند.
لباسهای سنتی کشورمان الگوی طراحان داخلی قرار گیرد
سوده ایمانی که لباسهای سنتی بر تن دارد و توانسته توازن طرح و رنگ خوبی را در بین لباسهایش برقرار کند در مورد نحوه انتخاب لباسهایش میگوید: من همیشه علاقه زیادی به طرحهای سنتی و بومی کشور خودمان داشتهام وقتی در چندین سال گذشته که مانند امروز طرحهای سنتی زیاد نشده بودند به روستاها و مناطق عشایرنشین که میرفتم حتی لباسهای کهنه آنها را میگرفتم و با تکه تکههای آنها برای خود لباسهای جدیدی را میدوختم.
به اینجا که رسیدیم در مورد شغلش پرسیدم و گفت: من دانشجوی دکترای فیزیک هستم اما به اشیای باستانی و طرحهای سنتی علاقه زیادی دارم در زمان فراغت از تحصیل اوقات خود را با گذراندن روستاها و عشایر میگذرانم و حتی سعی میکنم نحوه بافت پارچههای آنها را که با وسایل خاص خود آنها را میدوزند آشنا شوم.
لباسهای سنتی ما کمتر از مدلهای غربی نیستند
وی اظهار خوشحالی کرد: در سالهای گذشته برندهای خوبی در زمینه طراحی سنتی و دوخت لباسهای سنتی شکل گرفته است و باید فرهنگسازی شود چرا که لباسهای سنتی ما از لحاظ طراح و رنگ چیزی از لباسهای غربی و خارجی که ندارند اما یکی از مشکلات این لباسها قیمتهای تقریباً بالای آنهاست که آن هم به دلیل الیاف طبیعی است که در تولید این لباسها از آنها استفاده میشود و زحمتی که هنرمندان برای تولید برخی از این لباسها میکنند واقعاً زیاد است مخصوصاً اگر تمام دوخت آن کار دستشان باشد.
وی ادامه داد: مسئولان ما باید کاری کنند که هزینه تمام شده محصولات کاهش چشمگیری داشته باشد و قیمت بالای آنها مانعی برای استقبال از این لباسها نشود.
طراحان به دوختن نوارهای تزئینی و زدن بته و جقه اکتفا نکنند
سمانه عزیزی در میانه صحبتها به ما پیوست و با تأیید صحبتهای سوده گفت: متأسفانه فرهنگ غربی و فرهنگ کشورهای همسایه در موضوع مد و لباس که ما تأثیر زیادی گذاشته است که اصلاح آنها نیاز به زمان زیادی دارد او که چادری است در مورد طرحهای اخیر تولید شده چادر در کشور گفت: طرحهای تولیدی چادر در سالهای گذشته بسیار خوب بوده است هر چند هنوز جا دارد که بیشتر بر روی طرحها تمرکز و دقت شود.
مریم صبوری فروشنده یکی از مغازهها میگوید: کوتاه و بلند کردن آستین و یا دوختن نوارهای تزئینی و دوختن مروارید و سنگ تنها طرحهای ابتکاری طراحان است مگر تا چه اندازه میشود با دوختن نوارهای تزئینی لباسها را جذاب کرد بهتر است طرحهای دوخت لباس تغییر کند نه تزئینات ظاهری آن را تغییر کنند.
او میگوید مگر یک لباس ممکن است چند درز داشته باشد که یک روز روی یک درز آن بته و جقه کار میکنند و روز دیگر آن را سنگدوزی میکنند اینها هم میتواند به لباس جذابیت بخشد اما تا اصل طرحها اصلاح نشود و جوانپسند نشود این اقدامات خرابتر کردن همان طرحهای گذشته است.
اهتمام ویژه مسئولان برای ترویج مد و لباس اسلامی
کمتر از دوهفته به آغاز سال جدید باقی مانده است و هرسال با نزدیک شدن به ایام عید نوروز رنگ خاصی به عنوان رنگ سال به بازارها می آید اما نکته قابل تأمل اینجا است که کشوری با فرهنگ غنی و سرشار که میتواند حرف اول را در زمینه فرهنگ سازی پوشش در دنیا داشته باشد اما همچنان چشم جوانانش به آن سوی مرزها است تا رنگ سال را برای ما مشخص کنند.
هرچند در طی سه سال گذشته اقدامات خوبی در راستای فرهنگ سازی مد و لباس ایرانی اسلامی و تشویق و ترغیب جوانان به مدهای ایرانی انجام شده است اما همچنان این حوزه نیازمند اهتمام بیشتر دستگاههای اجرایی است که به نوعی مسئولیت این حوزه را بر عهده دارند.
جشنواره مد و لباس فجر یکی از اقداماتی است که در سالهای اخیر توانسته گامهای خوبی را در این حوزه بردارد اما همچنان خلأهایی وجود دارد و باید روزنه های ورود فرهنگهای پوشش بیگانه به کشور از طرف مسئولان و خانوادهها شناسایی شود.
صحبتهای جوانان جامعه ما از هر قشری میتواند بهترین بیانگر وضعیت فعلی جامعه باشد و میتواند منشأ تصمیمگیریها و سیاستگذاریها در حوزه مد و لباس باشد به این امید که روزی افتخار جوانان ما استفاده از پوشش و لباسهایی باشد که تمام مراحل از تولید پارچه، طراحی و دوخت لباس در کشور خودمان انجام شود.