با توجه به گسترش استفاده از رسانه‌ها و پوشش‌های رسانه‌ای و مطبوعاتی تنبیه بدنی دانش‌آموزان در مدارس، آگاهی والدین، مسئولان و خود دانش‌آموزان در این باره افزایش پیدا کرده است. سخنگوی وزارت آموزش و پرورش نیز شماره تماسی را برای آگاه کردن این وزارتخانه در صورت مشاهده تنبیه بدنی دانش‌آموزان در اختیار رسانه‌ها قرار داده است. علاوه بر برخورد قانونی با متخلفان و معلمان خاطی در این باره، بسیاری از کارشناسان آموزشی به خلاءهای ساختاری توجه می‌کنند و معتقدند که نظام آموزش و پرورش و ساختار مدارس باید در اصلاح این وضع تاثیرگذار باشند.
ممنوعیت تنبیه بدنی دانش‌آموزان در آیین‌نامه‌ای مورد تاکید قرار گرفت که 15 سال پیش تدوین شد. در این آیین‌نامه، بیان شده که منظور از «تنبیه» آگاه کردن دانش‌آموز به انجام وظایف، تذکر شفاهی، تذکر کتبی، تغییر کلاس، اخراج موقت و انتقال به مدرسه‌ای دیگر است. هر چند که این آیین‌نامه در این سال‌ها روزآمد نشده است، اما عمل به بندهای آن همچنان مورد توجه بسیاری از معلمان نیست.
آیین‌نامه اجرایی مدارس و مصوبه ۶۵۲ در سال ۱۳۷۹ مربوط به موضوعات اجرایی و بحث تنبیه در مدرسه است. در فصل ششم این آیین‌نامه، موضوع مقررات انضباطی بیان شده که به دانش‌آموزان و مسئولان مدرسه مربوط است. در این آیین‌نامه، از ماده ۷۳ تا ۸۱ به موضوع تنبیه پرداخته شده است که در آن، منظور از «تنبیه» تنبیه جسمی نیست، بلکه صرفا به معنی آگاه ساختن قصور و سهل‌انگاری دانش‌آموز نسبت به انجام وظایف خودش است.
مدیر مدرسه هم باید قبل از اعمال هرگونه تنبیه از وضعیت و موقعیت دانش‌آموز آگاهی داشته باشد و در جست‌وجوی انگیزه و علت تخلف باشد و برای رفع آن اقدام کند. قانون تنبیه دانش‌آموزان شرایطی را هم برای مدیران مدرسه برای تنبیه فراهم کرده است که شامل تذکر، اخطار شفاهی در حضور دانش‌آموزان، تغییر کلاس، اخطارکتبی، اخراج موقت و انتقال به مدرسه دیگر است. همچنین ماده ۷۷ آیین‌نامه انضباطی مدارس هرگونه تنبیه دیگر از قبیل بدنی و تعیین تکلیف درسی را ممنوع اعلام کرده است. بر این اساس، نباید در اعمال تنبیه‌ها بین دانش‌آموزان تبعیض و استثنایی قائل شد.
انجام دادن تمامی تنبیه‌ها نیز به تفکیک در آیین‌نامه مذکور تشریح شده است. به عنوان مثال، در مورد اخراج و انتقال دانش‌آموز به مدرسه دیگر که در بند ۶ مطرح شده، مقرر شده است که اخراج و انتقال دانش‌آموز به مدرسه دیگر علاوه بر اینکه باید در شورای مدرسه تایید شود، موافقت آموزش و پرورش منطقه را هم نیاز دارد. این مورد برای افرادی انجام می‌شود که تمامی راه‌های تربیتی در موردشان اجرا شده باشد، اما نتیجه‌بخش و کارساز نبوده است.
ممنوعیت قطعی هرگونه تنبیه بدنی دانش‌آموزان
همان‌گونه که در آیین‌نامه اجرایی مدارس مقرر شده، هیچ فردی از مسئولان حاضر در مدارس نباید تنبیه بدنی دانش‌آموزان را بر دانش‌آموزان اعمال کند و این موضوع از نظر قانونی به هر شکل و عنوانی ممنوع است. در قانون، با صراحت گفته شده است که این تنبیه باید روشن‌گرایانه و آگاهانه باشد و شرایط روحی و جسمی، سن و موقعیت اجتماعی دانش‌آموز مورد توجه قرار گیرد. همچنین تنبیه باید متناسب با تخلفی باشد که دانش‌آموز انجام داده است و از روی غرض نباشد. در آیین‌نامه اجرایی مدرسه، همچنین آمده است که باید شیوه جبران تخلف به دانش‌آموز ارائه شود و از او خواسته شود که خطا و تخلفش را جبران کند. در ضمن، این کار نباید در حضور جمع انجام شود.
استفاده از ابزار آسیب‌زا برای آموزش
برای تنبیه دانش‌آموزان، استفاده از هرگونه ابزار خاصی که آسیب‌زا باشد و به آن فرد آسیب برساند، مثل استفاده از کمربند و گذاشتن خودکار لای انگشتان دانش‌آموز و هر چیز که به جسم فرد آزار برساند، مصداق «تنبیه بدنی» محسوب می‌شود و تخلف است.
در مورد حکم افرادی که تنبیه بدنی دانش‌آموزان انجام می‌دهند، اعم از مدیر مدرسه، ناظم، معلم و مسئولان مدرسه، با توجه به اینکه قانون این کار را تخلف و ممنوع اعلام کرده است، هیات بررسی و تخلفات اداری تصمیم‌گیری می‌کند. حکم این هیات شامل تذکر، اخطار، توبیخ یا هر چیز دیگری می‌شود که قانون برای آن تصمیم بگیرد.
این موضوعات در قانون تخلفات اداری و نه در شورای عالی آموزش و پرورش بیان شده است. بنابراین، قانون تنبیه بدنی دانش‌آموزان را ممنوع می‌داند و هر کسی که از حکم قانون سرپیچی کند، متخلف است و هیات بررسی و رسیدگی به تخلفات اداری آموزش و پرورش آن را بررسی می‌کند.
محمود بابا اوغلی
معلم تنبیه کننده باید دیه بپردازد و شش ماه زندان برود