آمار تصادفات رانندگی در کشور ما بسیار زیاد است. روزی سپری نمی شود که در خیابان یا در جاده و یا بزرگراهی تصادفی رخ ندهد و خسارتی به بار نیاید.
در صدمه‌هایی که به جسم اشخاص وارد شده دو مبحث قصاص و دیه فرد مطرح میشود. قصاص به معنای مقابله به مثل در جرایم عمدی است مثلا چشم در برابر چشم، دست در مقابل دست، اما دیه جبران خسارت مالی در برابر صدمه های غیر عمدی است که به فرد وارد شده است. در این مطلب در رابطه با پرداخت دیه در تصادفات رانندگی صحبت می کنیم. همراهمان باشید.
تصادفات جرحی و قوانین دیه
اگر تصادفی کرده‌اید که باعث ورود خسارت بدنی و یا جانی شده، باید به چند مطلب مهم توجه داشته باشید.
بر اساس ماده ۱۶ قانون اصلاح بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه «اگر حوادث رانندگی منجر به صدمات بدنی غیر از فوت گردد، بیمه‌گر وسیله نقلیه مسبب حادثه یا صندوق تامین خسارت‌های بدنی موظفند پس از دریافت گزارش مامور یا کارشناس راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه و در صورت لزوم گزارش سایر مقامات انتظامی و پزشکی قانونی، بلافاصله حداقل ۵۰درصد از دیه تقریبی را به اشخاص ثالث زیاندیده پرداخت کرده و باقی‌مانده آن را پس از معین شدن میزان قطعی دیه بپردازند.»
تبصره– در حوادث رانندگی منجر به فوت، شرکت های بیمه می‌توانند در صورت توافق با راننده مسبب حادثه و ورثه متوفی، بدون نیاز به رأی مراجع قضائی، دیه و دیگر خسارت‌های بدنی وارده را پرداخت نمایند.
در حوادث رانندگی که منجر به فوت میشود، شرکت‌های بیمه می‌توانند در صورت توافق با راننده مسبب حادثه و وراث فرد فوت شده، بدون نیاز به رای دادگاه، دیه فرد و دیگر خسارت‌های بدنی واردشده را پرداخت نمایند.
تصادفات منجر به فوت و قوانین دیه
- معمولا تصادفات منجر به فوت دارای دو جنبه عمومی و خصوصی می‌باشند. مجازات جنبه عمومی شامل حبس یا جزای نقدی است و پرداخت دیه جزء مجازات جنبه خصوصی است که البته در صورت مطالبه اولیای دم متوفی قابل اجرا و پرداخت است.
- براساس ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی : هرگاه بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده، منتهی به قتل غیر عمدی شود، مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس و نیز به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دم محکوم میشود.
- رانندگی در حال مستی و مصرف روانگردانها، نداشتن گواهینامه ، سرعت غیر مجاز، استفاده از خودرو با علم به وجود نقص فنی، عدم رعایت محل عبور عابر پیاده و عبور از محل های عبور ممنوع… از عوامل تشدید کننده این مجازات است که حداقل مجازات را به میزان ۳/۲ حداکثر مجازات مذکور در این ماده افزایش خواهد داد.
- طبق قانون، قتل ناشی از تصادفات رانندگی، قتل غیر عمدی محسوب می گردد و مقصرحادثه صرفا ضامن پرداخت دیه کامل متوفی می باشد.
- در مواردی که پس از تصادف، مصدوم دچار صدمات متعدد گردد و پس از آن فوت نماید، طبق بند ب ماده ۵۳۸ قانون مجازات جدید، در صورت تعدد صدمات، چنانچه مرگ یا قطع عضو یا آسیب بیشتر، در اثر سرایت تمام صدمات باشد، فقط دیه نفس یا عضو یا آسیب بزرگتر ثابت میشود و اگر مرگ یا قطع عضو یا آسیب بزرگتر در اثر سرایت برخی از صدمات باشد، دیه صدمات مسری در دیه نفس یا عضو یا آسیب بزرگتر تداخل می‌کند و دیه صدمات غیرمسری، جداگانه محاسبه و مورد حکم قرار میگیرد.
- شرکت‌های بیمه بر اساس بیمه نامه ای که برای هر فرد صادر میکنند مسئول پرداخت دیه می باشند ولی این خسارات باید در حکم مرجع قضایی نیز قید شود زیرادر غیر این صورت اداره بیمه خود را موظف به پرداخت نمی داند و از این جهت مشکلاتی برای طرفین حادثه ایجاد خواهد شد.
- در خصوص سایر هزینه های مازاد بر دیه مثل هزینه بیمارستان و درمان فرد حادثه دیده، اگرچه به نظر می رسد اختلاف رویه در میان دادگاهها وجود دارد، اما معمولا هزینه‌های مازاد بر دیه را می توان مطالبه کرد و زیان دیده می‌تواند با تقدیم دادخواست حقوقی به دادگاهها، این هزینه‌ها را از مقصر حادثه مطالبه نماید
در تصادفات منجر به فوت چگونه دیه متوفی را دریافت کنیم؟
۱-تماس با پلیس ۱۱۰ ، اورژانس ۱۱۵ و اعلام وقوع حادثه
در حوادثی که منجربه خسارت جانی میشود، فرد مقصر باید حتما با پلیس تماس گرفته تا پلیس، گزارش حادثه را با کروکی حادثه، به همراه اظهارات طرفین تصادف ثبت نماید. مامور نیروی انتظامی هم یک فرم از اطلاعات شما و فرد حادثه دیده را تکمیل کرده و ماشین مقصر را به پارکینگ منتقل می‌کند. نیروهای اورژانسی نیز فرد آسیب دیده و یا فوت شده را به بیمارستان منتقل میکنند.
۲-تشکیل پرونده در کلانتری
با همراه داشتن اصل و کپی مدارک به کلانتری محل وقوع حادثه مراجعه کنید و تشکیل پرونده بدهید. و سریعا در سامانه ثنا قوه قضاییه ثبت نام نمایید. شخص آسیب دیده و یا نزدیکان وی نیز باید به کلانتری مراجعه و شکایت خود را ثبت نمایند تا فرد مقصر برای استفاده از بیمه شخص ثالث به شرکت بیمه مراجعه کرده و پرونده اولیه را تشکیل دهد. بعد از ثبت شکایت و مراجعه به پزشک قانونی مدارک به مراجع قضایی ارسال و مبلغ دیه توسط آن‌ها تعیین خواهد شد.
۳-دریافت کروکی از پلیس راهنمایی و رانندگی
هر تصادفی که خسارات جانی دارد حتما باید دارای کروکی تصادف نیز باشد. کروکی از جمله مدارک لازم برای اورژانس و سایر مراحل پرونده است. کروکی باید از افسری که در صحنه تصادف حاضر بوده تهیه گردد.
۴-تشکیل پرونده در بیمه ثالث
یکی از مهمترین کارهایی که فرد مقصر حادثه باید انجام دهد دریافت اصالت بیمه نامه ثالث خودرو خود است. برای این کار بعد از دریافت کروکی از پلیس راهنمایی و رانندگی باید به کلانتری مراجعه کنید و نامه درخواست اصالت بیمه نامه را از کلانتری دریافت و نامه را به شرکت بیمه ارائه نمایید.
اصالت بیمه نامه ثالث باید به کلانتری تحویل داده شود. با تکمیل پرونده در کلانتری پرونده شما به دادسرا ارجاع خواهد شد و می‌توانید از طریق سامانه ثنا روند پرونده را مشاهده نمایید.
۵-پیگیری پرونده در دادسرا
بعد از تعیین حکم، مقصر احضار و حکم به طرفین اعلام میشود. در صورت عدم اعتراض به رای، دو طرف با داشتن رای قاضی برای دریافت دیه، به بیمه مراجعه میکنند. در این مرحله تمامی مدارک توسط کارشناسان شرکت بیمه بررسی کامل و در صورت تایید، دیه اعلام شده به صورت کامل پرداخت میشود.
در تصادفات جرحی پس از ختم طول درمان مراحل زیر انجام میگیرد:
- ارسال نظر نهایی پزشک قانونی به دادسرا
- تشکیل جلسه دادگاه بررسی با حضور مقصر زیاندیده و نماینده بیمه
- صدور رای بدوی
- ابلاغ رای و تکمیل پرونده در شرکت بیمه
- پرداخت دیه تا حدود ۱۵ روز کاری پس از تکمیل پرونده در شرکت بیمه
بعد از صدور حکم دادگاه، بیمه گر مدارک و اسنادی را مطالبه و ملاحظه می‌کند. زیاندیده یا دینفعان اسناد را تحویل می‌دهند و بیمه‌گر پس از بررسی‌های لازم، حواله در وجه زیاندیده یا ذینفعان صادر خواهد شد.
زمان پرداخت دیه توسط بیمه
زمان پرداخت دیه توسط بیمه گر بر اساس قانون بیمه اجباری شخص ثالث مصوب ۱۳۹۵ و طبق مفاد ۳۱-۳۲-۳۳ معین شده است که به اختصار توضیح داده میشود:
- ماده ۳۱- بیمه گر یا صندوق، حسب مورد مکلف به پرداخت خسارت متعلقه حداکثر تا ۱۵ روز پس از دریافت مدارک مورد نیاز می‌باشند.
- ماده ۳۲- زیاندیده یا اولیاء دم فرد فوت شده موظفند، پس از قطعی شدن مبلغ خسارت برای تکمیل پرونده به بیمه گر یا صندوق مراجعه کنند. بیمه گر نیز مکلف است حداکثر ظرف بیست روز از تاریخ قطعی شدن، مبلغ خسارت را به زیاندیده بپردازد در صورت عدم مراجعه زیاندیده مبلغ مذکور نزد صندوق تودیع و قبض واریز بیمه گر به مرجع قضایی تحویل و بیمه گر بری الذمه خواهد شد.صندوق نیز مکلف است به محض مراجعه زیاندیده مبلغ را عیناً به ایشان پرداخت کند.
- ماده ۳۳- در صورت عدم پرداخت خسارت توسط بیمه گر یا صندوق حسب مورد طبق تکلیف(ماده ۳۱و۳۲) زیاندیده حق مطالبه جریمه تاخیر در پرداخت خسارت را (به ازای هر روز تاخیر نیم در هزار مبلغ خسارت) را خواهد داشت.
نحوه شکایت از مقصر در تصادف جرحی
برای شکایت از راننده مقصر در تصادف جرحی که منجر به خسارت جانی شده است، با در دست داشت کروکی تصادف به دادسرای محل وقوع جرم مراجعه کرده و سایر مراحل قانونی دیگر آن همچون مراجعه به پزشکی قانونی و دریافت گواهی لازم باید طی شود.
در تصادفات جرحی علاوه بر حکم به پرداخت دیه، مجازات‌های دیگری همچون حبس و یا پرداخت جزای نقدی نیز در نظر گرفته شده است. در این موارد، معمولا علاوه بر جبران خسارت، حکم به پرداخت دیه با توجه به جراحات موجود (مثل بخیه یا جراحت سر) داده میشود.
مراجع صالح قضایی در تصادفات:
در مورد تصادفات منجر به خسارت مالی، مرجع رسیدگی به شکایت، با توجه به مبلغ خسارت، شوراهای حل اختلاف یا دادگاه حقوقی است. اما در خصوص جرح یا فوت، پرونده ها ابتدا به دادسرا و سپس به دادگاه کیفری شماره دو ارجاع داده خواهد شد.
