ملاقات مجازی زندانیان چه قوانینی دارد؟ برای یک زندانی پس از آزادی، شاید مهم‌ترین خبر خوب یک ملاقات باشد؛اتفاقی که همیشه و به‌راحتی امکان‌پذیر نیست. اگرچه قانون منع جدی در این زمینه ندارد و به شرط رعایت برخی قوانین از سوی زندانی امکان دیدارهای هفتگی با نزدیکان درجه یک وجود دارد اما این اتفاق گاهی یک ماه و حتی بیشتر به تأخیر می‌افتد. ساده‌ترین دلیل هم سختی تردد خانواده زندانی است، مخصوصا که گاهی برای یک دیدار کوتاه باید راه‌های دوری را طی کنند.حالا قوه قضائیه طرحی را شروع کرده که در آن زندانی و خانواده‌اش نه پشت آن شیشه‌های نشکن سالن ملاقات عمومی بلکه به‌وسیله وب‌کم با هم دیدار کنند؛ یک جور ملاقات اینترنتی!
جزئیات بیشتر طرح
اجرای طرح پایلوت ملاقات مجازی زندانیان با خانواده‌ها یکی از راهکارهای قوه قضائیه برای قطع نشدن ارتباط فرد زندانی با جامعه و بازگشت سریع‌تر به زندگی عادی است. موضوع ملاقات مجازی زندانیان با خانواده‌هایشان در نیمه دوم سال92 توسط سازمان زندان‌ها در استان‌های گیلان و خراسان به‌صورت محدود راه‌اندازی شد تا به این طریق افرادی که محل اقامتشان با زندانی خود فاصله زیادی دارد بتوانند از این خدمت استفاده کنند. 13تیر ماه امسال اما مدیرکل خدمات الکترونیک قضایی مرکز آمار و فناوریی اطلاعات قوه قضائیه از اجرای این طرح برای همه زندانیان در آینده‌ای نزدیک خبر داد.
ملاقات مجازی زندانیان
سیامک رفعتی در توضیح جزئیات این طرح می‌گوید: «موضوع ملاقات مجازی زندانیان با خانواده‌هایشان اگر چه چند سالی است که توسط سازمان زندان‌ها در 2 استان در حال اجرا شدن به‌صورت محدود است، اما پایلوت این طرح با استفاده از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به‌زودی در تهران اجرایی می‌شود.» به گفته وی این طرح قرار است در مرحله نخست در یک زندان و یک دفتر خدمات الکترونیک قضایی اجرایی شود و مرکز آمار منتظر است تا سازمان زندان‌ها، زندان مورد نظر در این زمینه را برای اجرایی طرح معرفی کند تا بعد از استقرار وسایل مورد نیاز در دفاتر خدمات الکترونیک مورد نظر و زندان، خانواده زندانیان باحضور در این دفاتر با بستگان خود ملاقات مجازی داشته باشند. این فضا در بیرون از زندان با تعبیه یک کابین مخصوص در دفاتر خدماتت الکترونیک مهیا می‌شود و در زندان نیز سازمان زندان‌ها محلی را برای این ملاقات در اختیار فرد زندانی قرار می‌دهد.
استفاده از این نوع ملاقات نیز همانند ملاقات‌های حضوری فقط برای بستگان درجه یک زندانی و افرادی مقدور است که براساس قانون اجازه ملاقات با فرد زندانی را دارند. به این ترتیب فردی که تقاضای ملاقات مجازی با زندانی را دارد باید ابتدا در سامانه سنا (سامانه نظارت الکترونیک قوه قضائیه) یا در دفاتر خدمات الکترونیک ثبت نام کرده و بعد از تعیین هویت برای وی زمان ملاقات تعیین می‌شود. به این ترتیب فرد در زمان تعیین شده با در دست داشتن مدارک شناسایی به دفتر خدمات الکترونیک مراجعهه و در زمان تعیین شده که به وسیله پیامک به وی اطلاع داده می‌شود می‌تواند با فرد زندانی ملاقات کند.
اما چرا این ملاقات داخل منزل و از طریق وب‌کم نمی‌تواند صورت بگیرد؟ سیامک رفعتی می‌گوید: «دلیل این محدودیت حفظ امنیت زندانی و خانواده‌اش است. اما زمانی که این ارتباط در دفاتر خدمات الکترونیک انجام می‌شود در عین حال که این ارتباط به‌صورت کامل توسط سازمان زندان‌ها کنترل می‌شود تمام مسائل امنیتی رعایت شده و امکان ورود هکرها و شنود مکالمات توسط افراد دیگر وجود ندارد. همچنین استفاده از فضای اینترنتی مناسب و فیبر نوری باعث می‌شود تا قطعی اینترنت در این ارتباط بهه حداقل برسد و مشکل زیادی در این ملاقات مجازی وجود نداشته باشد.»
آنطور که رفعتی می‌گوید بعد از اجرای پایلوت این طرح، میزان هزینه برای اجرای سراسری محاسبه می‌شود، اما سعی بر این است که کمترین قیمت برای این ملاقات درنظر گرفته شود. اجرای طرح ملاقات مجازی زندانیان اگر چه قرار است تا پایان پاییز به‌صورت پایلوت آغاز به‌کار کند اما زمانی نهایی برای اجرای آزمایشی و مشخص شدن مشکلات آن تا پایان سال درنظرگرفته شده است. مسئولان این طرح امیدوارند از ابتدای سال96 ملاقات اینترنتی با زندانی در همه زندان‌های کشور فراهم شود.
لزوم رعایت حقوق زندانی
اصغر جهانگیر، رئیس سازمان زندان ها :حضور بی‌علت زندانی در زندان ولو یک ساعت قابل پذیرش نیست. مجازات حبس صرفاً محدود‌کننده آزادی زندانی است. این مجازات‌ها فردی هستند.وظیفه ما هم اجرای مجازات حبس براساس موازین اسلامی است و نباید در اجرای مجازات غیراز محدود شدن آزادی، دیگر شئونات انسانی زندانیان آسیب ببیند. رعایت حقوق شهروندی و اجرای کامل قوانین جزو حقوق زندانیان است.
