بسیاری از افراد زمانی که می خواهند موضوع و مشکل خود را از طریق مراجع قضایی پیگیری کنند، به طور مثال می خواهند طرف قراردادشان را ملزم به انجام تعهدات کنند یا پولی را که به اشتباه واریز کرده اند پس بگیرند و یا در پی مجازات سارق اموالشان و شخصی که آن ها را مورد توهین و فحاشی قرار داده هستند، می گویند که می خواهیم شکایت بنویسیم. اما آیا به کار بردن واژه شکایت برای تمامی این موارد صحیح است؟ علاوه بر افرادی که خود حقوقدان هستند، تعداد معدودی از افراد جامعه که با عالم حقوق سروکار دارند در مواردی می گویند می خواهیم برگ دادخواست بنویسیم.
اگر شما از آن دسته افرادی هستید که همیشه می گویید می خواهم شکایت بنویسم و آشنایی با دادخواست ندارید، با مطالعه متن زیر می توانید از این پس دادخواست را در جای خود و شکایت و شکواییه را نیز در جای خود به کار ببرید.
هنگامی که شخصی می‌خواهد علیه فرد دیگری اقامه دعوا کند به عنوان خواهان شناخته می‌شود و باید طرح دعوی خود را در برگ چاپی مخصوصی قید کند که به آن دادخواست می‌گویند؛ به عبارت دیگر دادخواست بیان ادعا نزد مراجع قضایی در اوراق مخصوص است و طبق ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی شروع رسیدگی در دادگاه مستلزم تقدیم دادخواست است.
انواع فرمهای دادخواست
- فرم دادخواست مخصوص دادگاه نخستین (مرحله بدوی)
- فرم دادخواست مخصوص واخواهی
- فرم دادخواست مخصوص شورای حل اختلاف
- فرم دادخواست مخصوص دادگاه تجدید نظر
- فرم دادخواست مخصوص فرجام خواهی
- فرم دادخواست مخصوص دیوان عدالت اداری
برگ دادخواست می تواند توسط خود فرد ( خواهان ) و یا توسط وکیل او تنظیم شود . قانون آیین دادرسی مدنی نیز در ماده ۵۱ مقرر نموده است که دادخواست بایستی شامل موارد زیر باشد.
- نام و نام خانوادگی
- نام پدر
- سن
- اقامتگاه
- و حتی الامکان شغل خواهان
- مشخصات وکیل نیز در صورتی که دادخواست توسط وکیل تنظیم شود ، بایستی درج شود
نکته اینکه در صورتی که محل اقامت یا نشانی خوانده ( کسی که دعوایی بر علیه او مطرح شده است ) ، معلوم نباشد یا به عبارت دیگر خوانده مجهول المکان باشد، بایستی سه بار در روزنامه آگهی منتشر نمود و در صورتی که مراجعه ای صورت نگیرد ، دادگاه به صورت غیابی حکم صادر می کند. .
علاوه بر درج مشخصات طرفین در دادخواست ، قسمت دیگر تعیین خواسته و بهای آن است که تعیین صحیح آن نقش بسیار مهمی در صدور حکم خواهد داشت. خواسته یا مالی است و یا غیر مالی ؛ بعنوان مثال در صورتی که از شخصی طلبی داریم ، بایستی میزان و مبلغ آن را در دادخواست قید نماییم، همچنین اگر مردی که همسرش منزل را ترک کرده است ، باید در قسمت خواسته الزام به تمکین وی را درج کند.
برگ دادخواست یکی از برگهای قضایی در دادگاه‌ها است. دادخواست (در قدیم: عرضحال) شکوائیه‌ای است که به مراجع قضائی به صورت نوشتاری یا گفتاری عرضه می‌شود. دادخواست وسیله رسمی احقاق حق است که از طریق مراجعه به دادگاه‌ها صورت می‌گیرد. دادخواست نوشتاری به‌وسیله برگهای به نام برگ دادخواست انجام می‌گیرد.
در ایران، دادگاه‌ها موظفند بدون عرضه دادخواست از سوی افراد ذینفع، به دعوی‌ها رسیدگی نکنند. دادخواست‌های دریافتی باید به زبان فارسی (زبان رسمی ایران)، به صورت کتبی و بر روی برگهای چاپی ویژه‌ای تهیه شود. (در صورت فوریت می‌توان از برگه‌های معمولی نیز استفاده کرد). مشخصات خواهان، خوانده و خواسته باید در برگ دادخواست درج شود. برگ دادخواست می‌توانید همچنین دارای پیوست‌هایی باشد.
دادخواست با درخواست فرق دارد. دادخواست درخواستی است که در قالب و فرم ویژه‌ای به دادگاه عرضه می‌شود. دادخواست همچنین با اظهارنامه تفاوت دارد. اظهارنامه وسیله رسمی مطالبه حق است که از سوی ادارهء ثبت اسناد یا دفاتر دادگاه‌ها ابلاغ می‌شود ولی دادخواست را از راه مراجعه به دادگاه‌ها عرضه می‌کنند.
درخواست هایی که به تنظیم برگ دادخواست نیاز ندارند
- درخواست تحریر ترکه
- درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش
- درخواست صدور صلح و سازش
- درخواست تاخیر اجرای حکم
- درخواست تعیین قیم
- درخواست تقسیم ترکه یا ارث
- درخواست تامین دلیل
- درخواست صدور گواهی انحصار وراثت
- درخواست مهروموم
- درخواست ترکه
دعوی کیفری، دعوایی است که بابت وقوع یک جرم مطرح می شود و شاکی درخواست مجازات مجرم را دارد. از این رو قبل از اینکه بخواهیم دعوای کیفری اقامه کنیم ابتدا باید بدانیم چه عملی جرم محسوب می شود؟ طبق قانون مجازات اسلامی هیچ عملی جرم نیست مگر اینکه قانون گذار آن عمل را تحت عنوان جرم شناخته باشد و برای آن مجازات در نظر گرفته باشد.
بنابراین برای شناسایی عمل مجرمانه باید این نکته را در نظر داشت که عمل مجرمانه عملی است که طبق قانون مجازات اسلامی شناسایی شده ، یعنی در قانون مشخص شده است که در چه شرایطی می توان به عملی ، عنوان یک جرم خاص را داد. مانند قتل، کلاهبرداری، خیانت در امانت، جعل، فحاشی، توهین و …
به‌صورت یک قاعده کلی باید گفت بسیاری از مواردی که شما اقدام به شکایت کیفری می‌کنید، اگر موجب وارد آمدن خسارت به شاکی شده باشد، می‌توانید دعوای حقوقی نیز مطرح نمایید. اما خلاف آن صادق نیست. به این معنا که هر دعوای حقوقی را نمی‌توان به شکل یک شکایت کیفری مطرح نمود.
به‌عنوان نمونه، در ارتباط با چک ما در مقالات جداگانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای به تفصیل، به کیفری یا حقوقی بودن آن پرداختیم. در اینجا به اختصار ذکر می‌کنیم، تمامی چک‌هایی که با شرایط قانونی صادرشده‌اند قابلیت طرح دعوای حقوقی را دارند؛ ولی تنها زمانی می‌توان در رابطه با چک شکایت کیفری نمود که برخی شرایط خاص مثل به‌روز بودن چک و یا بدون تاریخ نبودن چک وجود داشته باشد.
در شکایت کیفری به‌محض اینکه دادسرا یا دادگاه متهم را احضار نمایند و او در جلسه حاضر نشود امکان صدور حکم جلب به وجود می‌آید. علاوه بر آن متهم در صورت حضور ممکن است نیاز به وثیقه یا کفیل داشته باشد و در صورت صدور قرارهای تامین قضایی، موظف به اجرای آن‌هاست؛ در غیر اینصورت بازداشت می‌شود. در شکایت کیفری قاضی حتی می‌تواند در صورت عدم حضور شاهد حکم جلب او را صادر نماید.
رسیدگی‌های کیفری طولانی هستند این است که در مرحله دادسرا در صورت قبول صحت شکایت شاکی و مجرم شناخته شدن مشتکی‌عنه، هیچ مجازاتی برای متهم تعیین نمی‌شود. بلکه دادسرا صرفا به صدور کیفرخواست علیه متهم اقدام می‌نماید و از دادگاه می‌خواهد که به اتهامات متهم رسیدگی کند.
بنابراین درصورتی‌که شما بتوانید قاضی دادسرا را مجاب کنید که فردی که شما از او شکایت کرده‌اید مجرم است وارد مرحله دادگاه خواهید شد که در این مرحله درصورتی‌که قاضی دادگاه نظر شما و قاضی دادسرا را بپذیرد، اقدام به صدور رای به مجازات متهم می‌نماید. البته این آخر کار نیست و متهم می‌تواند از این رای، تجدیدنظرخواهی نماید که باز هم پرونده به دادگاهی دیگر ارسال می‌شود تا نظر آن قضات نیز اعلام شود. بعد از پیروزی شما در این مرحله است که می‌توانید به مجازات متهم امیدوار باشید.
با سلام، واقعا تاسف می خورم از اینکه می بینم وکلای ما درگیر دریافت حق الزحمه ناچیز فرم مثلا تجدید نظر خواهی هستند. پس از سالها مطالعه دروسی که هوش از سر انسان می برند و تحمل مشقات فراوان وکلای معظم در این کشور اینچنین ببخشید ذلیل نگه داشته شده اند که در دسترس قراردادن یک فرم ناچیز که در همه جای دنیا روی سایت وکلا مجانی تقدیم می شود، مجبورند وجهی دریافت کنند تا نمونه را در اختیار مشتری بگذارند، درحالی که حیطه کاری این عزیزان بقدری عظیم و قابل احترام است که حتی رئیس جمهور یک کشور را به زیر می کشند اگر تحلف کرده باشد اما در این کشور وکلا از چه راه هائی کسب درآمد می کنند که وظیفه پیر مردان بازنشسته ای است که نزدیک با اصطلاحات حقوق آشنائی دارند و از این را کسب درآمد می کنند، نه یک وکیل با آن جایگاه والا که متاسفانه کوته نظران از آنان بازستانده اند. لعنت ابدی بر آنانی که چنین کردند.
متاسفم به حال مملکتی که وکلای آن حتی برای سئوال بسیار جزء درخواست وجه می‌کنن.
سئوال شد دادخواست فرم خاص دارد؟ گقتند ۴۰ هزار بریز به حساب بعدا😭😭😭😭😭