طرح وکیل خانواده اگرچه در برنامه‌های توسعه‌ای مورد تاکید قرار گرفته است اما نبود زیرساخت‌های لازم در سراسر کشور باعث شده تا اجرای این طرح درسطح آزمایشی و در حد محدودی باقی بماند. از سوی دیگر، اجرای طرح‌های وکیل خانواده و ارتقای آگاهی‌های حقوقی می‌تواند مانعی برای طرح پرونده‌های مکرر در‌دستگاه قضایی باشد تا در نتیجه آن، هم مردم کمتر به دستگاه قضایی مراجعه کنند و هم دستگاه قضایی با‌کاهش فشار ناشی از تعداد زیاد پرونده‌ها، بتواند اطاله دادرسی را کاهش دهد.
نقش پیشگیرانه وکیل خانواده
با توجه به اینکه کاهش تعداد پرونده‌ها و تسریع در رسیدگی به آنها یکی از دغدغه‌های مسئولان قضایی محسوب می‌شود بر این اساس برنامه‌ریزی‌هایی برای رسیدن به این موضوع از سوی مسئولان ارائه می‌شود، به طوری که معاون حقوقی رئیس جمهور از طرح وکیل خانواده سخن به میان می‌آورد و در این میان می‌گوید: برای کاهش ترافیک کاری در دادگستری‌ها تدوین طرح جدید در‌دستور کار است. الهام امین زاده اظهار می‌کند: این در حالی است که با عملیاتی شدن وکیل خانواده هر زمان خانواده اراده کند بدون اتلاف وقت وکیل خانواده می‌تواند به عنوان نقش پیشگیرانه وارد شود و از بسیاری از پیامدها جلوگیری کند.
وی تصریح می‌کند: امور اجتماعی ما آنقدر تخصصی شده است که همه افراد نمی‌توانند در همه امور تخصص داشته باشند و نیازمند وکیل هستند، باید طرح بیمه وکالت توسعه یابد و در این زمینه فرهنگ‌سازی شود زیرا که مردم برای امور حقوقی باید به بیمه وکالت اتکا کنند. معاون حقوقی رئیس جمهور اظهار می‌کند: این حجم انبوه مراجعه به مراکز قضایی را کاهش می‌دهد، ما در حال حاضر وکالت اجباری در امور حاد کیفری داریم؛ اما هر سه این تاسیسات باید با هدف کمک به اقشار کم درآمد انجام شود و کمیته امداد نیز در همین راستا در حرکت است. به گفته وی با کمک به بنیان‌های اقتصادی، گفتمان بین وکیل و خانواده از گفتمان غیرشفاف به گفتمان آشنا و مانوس تبدیل می‌شود.
طرح وکیل خانواده در لایحه جامع وکالت گنجانده خواهد شد
این در حالی است که نماینده مجلس دهم در این باره توضیح می‌دهد که طرح وکیل خانواده در لایحه جامع وکالت که هم اکنون در دستور کار کمیسیون لوایح دولت قرار دارد گنجانده می‌شود. محمد علی اسفنانی می‌افزاید که بر اساس مشورتی که با اعضای کمیسیون قضایی مجلس صورت گرفت، قرار شد طرح وکیل خانواده در لایحه جامع وکالت گنجانده شود. این نماینده مجلس شورای اسلامی خاطرنشان می‌کند: ممکن است مجموعه‌ای تحت‌عنوان سازمان حمایت حقوقی تشکیل شود تا در قالب آن بتوان طرح یاد شده را اجرایی کرد. اسفنانی ادامه می‌دهد: اگر هم گنجاندن طرح وکیل خانواده در لایحه جامع وکالت مقدور نباشد، این طرح با لایحه اصلاح قانون وکالت ادغام می شود.
وکیل خانواده در جامعه فراگیر نشده است
با توجه به اهمیت موضوع رئیس کل دادگستری استان گیلان، بر‌این اساس حجم زیادی از پرونده های قضایی را ناشی از نزاع های جامعه می‌داند و می‌گوید: بسیاری از ناهنجاری های جامعه با سطح آگاهی مردم از مسایل حقوقی مرتبط است. احمد سیاوش‌پور با اشاره به نقش وکیل در عرصه عدالت و نظم بخشی به جامعه، تصریح می‌کند: وکلا شخصیت‌های نخبه، فرهیخته و مجربی هستند که در بخش عظیمی از مسایل مربوط به‌قوه قضائیه موثر هستند. رئیس شورای قضایی استان گیلان حجم سنگین مراجعه و پرونده‌های قضایی در قوه قضائیه را نگران‌کننده می‌داند و خاطرنشان می‌کند: قوه قضائیه تلاش می‌کند تا در کنار مسئولیت اصلی خود به سایر وظایف اجتماعی که بر عهده دارد، بپردازد. این مقام ارشد قضایی با اشاره به مسئولیت‌های متعدد قوه قضائیه، می‌گوید: حفظ و گسترش امنیت، پیشگیری از وقوع جرایم، روان‌سازی امور، سرمایه‌گذاری در استان‌ها و فعال شدن بخش‌های فرهنگی از جمله وظایفی است که به قوه قضائیه سپرده شده است.
حجم وسیعی از پرونده‌ها مربوط به نزاع است
سیاوش‌پور حجم زیادی از پرونده‌های قضایی را ناشی از نزاع‌های جامعه می‌داند و توضیح می‌دهد: بسیاری از ناهنجاری‌های جامعه با سطح آگاهی مردم از مسایل حقوقی مرتبط است و هیچ نهادی متولی ارتقای دانش حقوقی جامعه نیست. وی با گلایه از تحقق نیافتن طرح وکیل خانواده خاطرنشان می‌کند: بسیاری از مسایل و مشکلات حقوقی و قضایی به‌وجود آمده برای مردم ناشی از عدم آگاهی است و هنوز بحث وکیل خانواده در جامعه فراگیر نشده است و باور دارم از سوی شما اعضای کانون وکلا هم گام جدی برداشته نشده است و باید بتوانیم به سمت فرهنگ‌سازی برویم تا مردم با داشتن یک وکیل و یک مشاور حقوقی از بروز مشکلات حقوقی و قضایی جلوگیری کنند.
رئیس کل دادگستری استان گیلان، نظارت را از دیگر وظایف کانون‌های وکلا عنوان می‌کند و می‌گوید: نظارت بخش قابل توجهی از عملکرد یک سازمان است و بسیاری از بی‌اعتمادی‌های امروز جامعه ما ناشی از عدم نظارت است. رئیس شورای قضایی استان گیلان، از قضات و وکلا می‌خواهد تا سطح دانش و علم خود و مجموعه تحت نظارت خود را به‌روز کرده و ارتقا دهند؛ زیرا علم حقوق گسترده است و نیازمند پویایی و تحرک علمی است. وی خواستار چاره‌اندیشی و همفکری در ارائه راهکارهای مناسب برای کاهش ورودی پرونده در قوه‌قضائیه می‌شود و تصریح می‌کند: از وکلا انتظار داریم تا با دقت در امور و دفاع بی‌طرفانه و منصفانه تلاش کنند.