مختصری در مورد اهدای عضو همچنین بافت‌ و اعضایی که اهدا می‌شوند

وقتی قرار است زندگی هدیه شود

اهدای عضو : پای بخشش که به میان بیاید همه هستند، در رویا می ‌بافند که دست نیازمندی را می‌گیرند و او را از رنج نجات می‌دهند، شاید در واقع هم چنین کاری را انجام دهند اما کافی است پای بخشیدن بخشی از وجودشان یا وجود عزیزشان به میان بیاید. اینجاست که داستان کمی متفاوت می‌شود حاضر نمی‌شوند ببخشند حتی اگر تمام آن را زیر خاک کنند. اما هستند کسانی که با فداکاری و بخشیدن اعضای بدن عزیزانشان، زندگی را به افراد دیگر هدیه می دهند.

اهدای عضو

• اعضای قابل اهدا شامل قلب، ریه‌ها، کبد، روده‌ها، لوزالمعده و کلیه‌ها است.
• برخی از بافت‌های بدن نیز قابل پیوند هستند.
• با اهدای قرنیه می‌توان بینایی رابه فردی که دچار صدمه شدید به چشم شده است، باز گرداند.
• تاندون و غضروف باعث بازسازی اعضای آسیب دیده مربوطه می‌شوند.
• پیوند استخوان می‌تواند مانع قطع عضو در سرطان استخوان شود.
• دریچه قلب برای کودکان با بیماری مادرزادی دریچه‌ای و بزرگسالان با دریچه آسیب دیده به کار می‌رود.
• پیوند پوست نجاتبخش بیماران با سوختگی شدید است.
• پیوند مغز استخوان تنها درمان ممکن در بعضی از سرطان‌های خون است.

انواع پیوند

از منظر قانونی در مقوله اهدای عضو میت به شخص بیمار، سه شرط لازم است:

1. جسد سالم باشد و اعضای آن کارایی لازم را برای فرد گیرنده داشته و فاقد بیماری مهلک و خاص باشد.
2. اولیای دم اهدا‌کننده و گیرنده رضایت کامل داشته باشند.
3. عدم وجود منع قانونی در نحوه برداشت و اجرای عمل جراحی و اینکه این کار با قوانین وزارت بهداشت مغایرت نداشته باشد.

بایدهایی برای بیمارستان‌ها

بیمارستان برای این که پیوند عضو را انجام دهد باید شرایط زیر را داشته باشد:

• مجهز باشد
• از وزارت بهداشت اجازه کتبی کسب کند
• مرگ مغزی یا فوت بیمار و همچنین سلامت عضو پیوندی را کارشناس خبره باید تایید کند.
• وصیت بیمار یا موافقت ولی میت برای پیوند به بیمارانی که ادامه حیاتشان به پیوند عضو یا اعضای فوق بستگی دارد، ضروری است.

تعریف مرگ مغزی

مرگ مغزی عبارت است از قطع غیر‌قابل برگشت کلیه فعالیت‌های مغزی کورتیکال (قشر مغز)، ساب کورتیکال (لایه زیر قشر مغز) و ساقه مغزی به طور کامل.

اهدای عضو به اتباع خارجی

در این زمینه «آژانس مسئول هماهنگ کننده اهدای عضو»، قانون 5 درصد را معرفی کرده است؛ بدین معنی که از کل پیوندهای انجام شده در یک کشور، حداقل 5 درصد باید به پیوند اعضای اتباع خارجی اختصاص یابد.

اولویت با کیست؟

لیست انتظار بیماران نیازمند در مرکز مدیریت پیوند و بیماری‌ها خاص وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی تنظیم و به روز می‌شود و در زمان اهدا، تخصیص اعضا فقط توسط این مرکز صورت خواهد گرفت. علاوه بر سازگاری خونی و بافتی بیمار، وخامت شرایط بالینی و طول مدت انتظار در لیست پیوند و فاصله مکانی شخص از واحد پیوند نیز در اولویت‌بندی و انتخاب گیرنده عضو پیوندی نقش دارد.

اطلاع واحد فراهم آوری اعضای پیوندی از مرگ مغزی

تمام بیمارستان‌ها در سطح کشور اعم از دولتی و غیر دولتی موظفند موارد مرگ مغزی را به اطلاع واحد فراهم آوری اعضای پیوندی برسانند. سپس هماهنگ کنندگان عضو پیوندی در محل حاضر شده و با خانواده فرد اهدا کننده در زمینه ابعاد قانونی و اخلاقی اهدا صحبت خواهند کرد. کل مراحل اهدا و پیوند عضو معمولا ۳۶ ساعت به طول می‌انجامد.

زهرا صابری