آموزش
رفتار در خانواده : اگر والدین نسبت به تربیت فرزندان خود، آگاهی های لازم را داشته و از مربیان و متخصصان تربیت کودک درباره کودک و مسائل خانوادگی و ایجاد رابطه اجتماعی بهتر با دیگران و رفع مشکلات کمک بگیرند، رفتار آنان با کودکان خود نسبت به رفتار در خانواده ناآگاه بسیار متفاوت خواهد بود. از مسائلی که لازم است والدین آن را آموزش ببینند، تشخیص بین تنبیه قابل قبول، بدرفتاری و خشونت است.
بدیهی است که آموزش فقط از طریق گذراندن دوره های خاص تربیتی حاصل نمی شود، بلکه توجه به سوابق خانوادگی و الگوهای رفتاری اعضای پیشین خانواده نیز در آن مؤثر است. فرهنگ جامعه؛ رفتار اغلب خانواده ها از فرهنگ و محیط بزرگتری که در آن قرار دارند، تأثیر می پذیرد و فساد یا اصلاح محیط های اجتماعی به همان نسبت، رابطه خانوادگی را تغییر می دهد. وضعیت اجتماعی-اقتصادی؛ والدین ممکن است براساس تجربه کاری و یا تغییر و تحولات شغلی خود و نیز بر مبنای روابطشان با دوستان و خویشاوندان، طرز تلقی ویژه ای نسبت به فرزندان خود پیدا کنند. کنش های متقابل اعضای خانواده؛ خانه ای که اختلاف، نزاع، سرزنش، ناسازگاری و … بر آن حاکم باشد، بر رفتار و روان والدین و کودکان آثار نامطلوب و زیانباری برجای می گذارد.
رفتار در خانواده
درگیری های شدید بین والدین، احساسات منفی کودکان را به دنبال دارد و سبب می شود تا کودکان با همسالان خود رفتاری پرخاشگرانه و یا بزهکارانه داشته باشند و معمولاً در میان آنها محبوبیتی به دست نیاورند.
| طلاق از میان عوامل گوناگون جدایی مانند: مرگ، طلاق و غیبت طولانی و … طلاق، آثار وخیم تری را به دنبال دارد. |
بعد از طلاق، مادران معمولاً دچار افسردگی می شوند و با مشکلاتی روبرو می گردند. بدترین حالت زمانی است که والدین کودک به شدت سرگرم همسر جدید خود باشند. در این حالت این احساس به کودک دست می دهد که هم پدر و هم مادر خود را از دست داده است و هر دو نفر او را فدای امیال خویش ساخته اند و چنانچه این ازدواج مجدد در سنین نوجوانی فرزندان روی دهد، مشکلات آنان بسیار بیشتر خواهد بود. در تحقیقی پیرامون آثار طلاق به نظر می رسد که مادران مطلقه و پسرانشان بیشتر تحت فشار روانی قرار می گیرند. بیشتر آنان بلافاصله بعد از طلاق اظهار پریشانی شدید می کنند. پیامبر اکرم (ص) فرموده اند:« هیچ چیز مباح و جایزی مانند طلاق، مبغوض و منفور پیشگاه الهی نیست». ازدواج مجدد؛ پس از طلاق اگر والدین دوباره ازدواج کنند، کودکان درگیر شبکه ای پیچیده از روابط خانوادگی می شوند که نه فقط شامل ناپدری و نامادری است، بلکه خواهران و برادران ناتنی، فرزندان ناپدری، و نامادری، و پدربزرگ، مادربزرگ، عمو، دایی، خاله و عمه تنی و ناتنی را هم در بر می گیرد. طبق تحقیقات به عمل آمده، کودک بدون برقراری یک رابطه دائمی متقابل با یک فرد بزرگسال، از لحاظ عاطفی و شناختی دچار کمبود خواهد شد. بنابراین وقتی که سرپرستی و مراقبت کودک به افراد متعدد غیر ثابت واگذار شود، وی نمی تواند از روابط خود با بزرگسال و محیط، تصور و درک صحیح داشته باشد.
