بازداشت موقت در لغت به معنای منع، جلوگیری، توقیف و حبس است.
بازداشت موقت مهم‌ترین و شدیدترین قرار تأمین کیفری است که به موجب آن به منظور تضمین دسترسی به متهم در مواقع لزوم، آزادی او به طور موقت سلب میشود. به صورت عامیانه یک نوع قراری است که متهم به جرمی که احتمالا انجام داده حداقل تا یک ماه زندانی میشود و با هیچ سند و ضمانتی نمی شود وی را آزاد کرد و تا چند ماه هم قابل تمدید است.
صدور قرار بازداشت موقت همیشه در شرایط سخت باید لحاظ شود و هر گاه قرینه‌ها و دلایل و نشانه‌های موجود دلالت بر توجه اتهام به متهم کند این قرار توسط قضات دادسرا (دادیاران- بازپرس- دادستان) صادر خواهد شد.
بازداشت موقت اختیاری
در چه جرم‌هایی قرار بازداشت موقت صادر میشود؟
- جرم‌هایی که مجازات قانونی آنها اعدام و قطع عضو باشد.
- جرم‌هایی عمدی که مجازات قانونی آن سه سال حبس و بیشتر باشد.
- در مواردی که آزاد بودن متهم موجب از بین رفتن آثار و دلایل جرم شده یا باعث تبانی با متهمان دیگر و یا شهود یا مطعین واقع شده و یا سبب شود که شهود از ترس متهم حاضر به شهادت نباشند همچنین وقتی که احتمال فرار یا مخفی شدن متم باشد و به طریقی نتوان از ان جلوگیری کرد.
- در قتل عمدی با تقاضای اولیاء دم برای اقامه دلیل و مدرک حداکثر به مدت 6 روز.
در جرایم منافی عفت مثل زنا هم وقتی جنبه عمومی داشته باشد و در صورتی که قاضی تشخیص دهد آزادی متهم باعث فساد میشود می‌توان قرار بازداشت موقت صادر کرد.
بازداشت موقت اجباری
اما در جرم‌های زیر حتما باید قرار بازداشت موقت صادر شود و قاضی مکلف به اطاعت است:
در قتل عمد، آدم ربایی، اسید پاشی، محاربه، افساد فی الارض.
در جرایمی که مجازات قانونی آن اعدام یا حبس ابد باشد.
در جرایم مثل سرقت، کلاهبرداری، اختلاس، ارتشاء، خیانت در امانت، جعل و استفاده از سند مجهول در صورتی که متهم حداقل یک سابقه محکومیت قطعی و یا دو یا بیشتر سابقه محکومیت غیر قطعی به علت ارتکاب هر یک از جرائم مذکور داشته باشد.
در صورتی که در کلیه جرایمی که به موجب قانون خاص مقرر شده باشد.
