مباحث مطروحه، اصطلاحات فنی و مصادیق و مواد قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث
ردیف | موضوعات | اصطلاحات فنی و مصادیق | مواد قانونی |
۱ | الزامات قانون اصلاح قانوون بیمه اجباری … | -اجباری بودن و تکلیف دارنده به تحصیل بیمه نامه -با احراز رابطه علت و معلولی بین خسارت بدنی و مالی شخص ثالث و حوادث وسیله نقلیه، جبران خسارت در تعهد دارنده و به تبع بیمه گر وی می باشد. – نیازی به احراز مسئولیت دارنده و راننده در وقوع حادثه نیست. – دارنده (مالک یا متصرف) مسئول جبران خسارت های ناشی از وسایل نقلیه می باشند. – مسئولیت دارنده مطلق نیست در صورت اثبات اینکه عوامل خارجی یا تقصیر دیگری موجب وقوع حادثه و ایجاد خسارت گردیده باشد، مسئولیت دارنده از بین میرود. تبرئه شدن دارنده یا راننده به لحاظ عدم توجه تقصیر د رحوادث رانندگی مانند: واژگونی به علت نقص فنی حادث یا انفجار یا آتش سوزی و … وسیله نقلیه که دارنده یا راننده نقشی در وقوع آن نداشته، مانع جبران خسارت شخص ثالث زیان دیده و حتی راننده از سوی بیمه گر نخواهد بود. -به طور کلی هر خسارتی که در اثر حوادث وسایل نقلیه یا یدک یا تریلر متصل به آنها یا محمولات آنها به شخص ثالث وارد آید قابل پرداخت است. – نسخ قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث | ماده ۱ ماده ۳۰ |
۲ | تعریف دارنده و تکالیف | -دارنده از نظر این قانون اعم از مالک یا متصرف وسیله نقلیه است. -دارنده مکلف به تحصیل بیمه نامه است و در صورتیکه مالک یا متصرفبیمه نامه موضوع بیمه اجباری … را تحصیل نماید تکلیف از دیگری ساقط می شود. -راننده وسیله نقلیه مسبب حادثه مسئول جبران خسارت بدنی و مالی وارده به اشخاص ثالث است. در صورتیکه وسیله نقلیه مسبب حادثه دارای بیمه نامه باشد خسارت وارده از محل بیمه نامه پرداخت می گردد. | تبصره ۱ ماده ۱ تبصره ۲ ماده ۲ |
۳ | خسارت های قابل جبران | -خسارت بدنی: شامل هر نوع دیه و ارش ناشی از صدمه، شکستگی، نقص عضو، از کار افتادگی (جزئی و کلی- موقت یا دائم) دیه فوت می باشد. -هزینه معالجه : چنانچه مشمول قانون دیگری نباشد. -خسارت مالی: شامل تمام زیان های وارده به اموال منقول و غیر منقول شخص ثالث و سازمان ها و … | تبصره ۳ ماده ۱ تبصره ۴ ماده ۱ |
۴ | خطرات تحت پوشش (حوادث تحت پوشش وسایل نقلیه موتوری زمینی یدک یا تریلی متصل و محمولات آن) | -تصادف یا تصادم -علل اصلی تصادف عبارتند از: عدم رعایت فاصله طولی – عدم رعایت فاصله عرضی – عدم رعایت حق تقدم – عدم توجه به جلو – عدم مهارت در رانندگی – گردش به طرز غلط – انحراف به چپ – انحراف به راست – تجاوز به چپ – عبور از محل ممنوعه – حرکت در خلاف جهت تعیین شده – تغییر مسیر ناگهانی – نقص فنی مستمر در وسیله نقلیه – نقص فنی حادث در وسیله نقلیه – عبور از چراغ قرمز – دور زدن در محل ممنوعه – نقص ماده ۴ قانون ایمنی راه ها – تجاوز از سرعت مقرره – تخطی از سرعت مطمئنه – حرکت با دنده عقب – برخورد با احشام – باز شدن در و سقوط سرنشین – سقوط شخص یا اشخاص از کابین بار وسایل نقلیه مخصوص حمل بار – عدول از مقررات بار – سقوط وسایل نقلیه به چاله ها و گودال ها –عدول از مقررات یدک کشی – عبور از خط آهن – عدم رعایت نظامات مربوطه از سوی عابرین پیاده – سایر علل … – سقوط – واژگونی -آتش سوزی -انفجار مواد مصرح در تبصره ۵ ماده ۱ تمثیلی است و شامل سایر حوادث وسایل نقلیه موتوری زمینی و یدک و تریلر متصل و محمولات آن که منجر به خسارت بدنی و مالی شخص ثالث شود می گردد. | تبصره ۵ ماده ۱ آیین نامه راهنمایی و رانندگی تبصره ۵ ماده ۱ |
۵ | تعریف شخص ثالث | -شخص ثالث هر شخصی است که سبب حوادث وسایل نقلیه موضوع این قانون دچار زیان های بدنی و یا مالی شود به استثناء راننده مصوب حادثه در صورتیکه راننده در وقوع حادثه نقشی نداشته باشد مانند وقوع حادثه در اثر نقص فنی حادث، آتش سوزی … مسبب حادثه محسوب نمی شود و در زمره شخص ثالث در می آید، علاوه بر خسارت دیگر زیاندیدگان خسارت وارده به وی قابل جبران و پرداخت است. همچنین زمانی که در حوادث رانندگی تقصیر متوجه طرفین تصادف باشد، راننده به میزان توجهتقصیر مسبب حادثه و به میزان عدم توجه تقصیر ثالث تلقی می گردد. | تبصره ۶ ماده ۱ مفهوم مخالف تبصره ۶ ماده ۱ |
۶ | انتقال وسیله نقلیه | -از تاریخ انتقال وسیله نقلیه کلیه تعهدات ناشی از قرارداد بیمه موضوع این قانون به منتقل الیه وسیله نقلیه منتقل می شود و انتقال گیرنده تا پایان مدت قرارداد به بیمه گذار محسوب خواهد شد. | ماده ۳ |
۷ | خسارت های استثناء شده | -خسارت وارده به وسیله نقلیه مسبب حادثه -خسارت وارده به محمولات وسیله نقلیه مسبب حادثه -خسارت مستقیم و یا غیر مستقیم ناشی از تشعشعات اتمی و رادیو اکتیو خسارت ناشی از محکومیت جزائی و یا پرداخت جرائم | ماده ۷ |
۸ | حداقل مبلغ بیمه (حد تعهد بیمه گر) | درخسارت بدنی حداقل ریالی دیه یک مرد مسلمان در ماه های حرام در خسارت مالی ۲/۵ درصد تعهدات بدنی | ماده ۴ |
۹ | موعد پرداخت خسارت | بیمه گر موظف است حداکثر ۱۵ روز پس از دریافت مدارک لازم خسارت متعلقه را پرداخت نماید. | ماده ۱۵ |
۱۰ | حق مراجعه مستقیم زیاندیده به بیمه گر | زیاندیده حق دارد با ارائه مدارک لازم برای دریافت خسارت به طور مستقیم به شرکت بیمه مراجعه و تقاضای خسارت نماید. | ماده ۱۴ |
۱۱ | پذیرش بیمه نامه به عنوان وثیقه | محاکم قضایی موظفند در حوادث رانندگی منجر به خسارت بدنی بیمه نامه معتبر و دارای اصالت را به عنوان وثیقه قبول نمایند | ماده ۲۱ |
۱۲ | قلمرو جغرافیایی پوشش بیمه ای | پوشش های بیمه، موضوع این قانون محدود به قلمرو جمهوری اسلامی ایران می باشد مگر انکه در بیمه نامه به نحو دیگری توافق شده باشد. | ماده ۹ |
۱۳ | تعهدات بیمه گر نسبت به پیامدهای حادثه | بیمه گر ملزم به جبران خسارت های وارده به اشخاص ثالث تا حد مذکور در بیمه نامه می باشد الف – در خسارت های بدنی: پرداخت بیش از یک دیه به هر یک از زیاندیدگان در یک حادثه پرداخت خسارت های بدنی به زیاندیدگان بدون لحاظ جنسیت و مذهب تا سقف تعهدات بیمه نامه -تکلیف بیمه گر به ایفاد تعهد مازاد بر دیه تعیین شده از سوی محاکم قضایی به عنوان بیمه حوادث تعهد بیمه گر در مورد زیاندیدگان خارج از وسیله نقلیه بیمه شده نامحدود و در مورد سرنشینان آن محدود به ظرفیت مجاز مندرج در کارت وسیله نقلیه خواهد بود در این صورت خسارت بدنی به نسبت ظرفیت مجاز وسیله نقلیه به مجموع تعداد سرنشینان و راننده آن پرداخت می گردد مبلغ کسر شده از خسارت بدنی هر یک از زیاندیدگان از طریق صندوق تامین خسارت های بدنی قابل پرداخت است. پرداخت ۵۰٪ دیه تقریبی با دریافت گزارشات مقامات انتظامی و پزشکی قانونی در حوادث رانندگی منجر به صدمات بدنی (مابقی دیه پس از معین شدن میزان قطعی پرداخت میگردد) پرداخت دیه فوت در صورت توافق با راننده مسبب حادثه و ورثه متوفی بدون نیاز به رای مراجع قضائی از سوی بیمه گر پرداخت هزینه معالجه برابر صورت حیاب های اصلی بیمارستانی و درمانی تا سقف تعهدات پذیرفته شده چنانچه مشمول قانون دیگری نباشد. پرراخت خسارت های بدنی حوادث رانندگی منجر به جرح و فوت در اجرای ماده ۴ و ۱۳ قانون ایمنی راه ها و راه آهن اعمال ماده ۱۳ قانون ایمنی راه ها و راه آهن در ارتباط با شرکت راه آهن شهری (مترو) ب – در خسارت های مالی : پرداخت نقدی خسارت مالی در صورت توافق با زیاندیده در صورت عدم توافق راجع به میزان خسارت مالی قابل پرداخت، تعمیر وسیله نقلیه در تعمیرگاه مجاز به مورد قبول زیاندیده (پرداخت هزینه تعمیر به عهده بیمه گر تا سقف تعهدات خواهد بود.) | فراز اول ماده ۵ تبصره یک ماده ۴ تبصره دو ماده ۴ ماده ۵ و ۱۰ و آیین نامه های منسوخ نشده ماده ۱۶ تبصره ماده ۱۶ فراز آخر تبصره ۳ ماده ۱ ماده ۴ و ۱۳ قانون ایمنی راه ها و راه آهن بخشنامه شماره ۴۴۹۳- ۲۲/۲/۸۲ بیمه مرکزی ایران تبصره ۳ ماده واحده قانون تاسیس شرکت راه آهن شهری تهران ماده ۱۷ |
۱۴ | حق مراجعه بیمه گر به مسبب حادثه جهت بازیافت خسارت پرداختی به زیاندیده | الف – در حوادث رانندگی منجر به جرح یا فوت به میزان ۱٪ خسارت های بدنی ۲٪ خسارت های مالی پرداخت شده به زیان دیده با احراز شرایط ذیل: -بازیافت خسارت مالی در صورتی امکان پذیر است که این گونه خسارت همراه با خسارت جرحی یا فوتی حادث شده باشد. – علت اصلی تصادف یکی از تخلفات حادثه ساز به تشخیص کارشناس تصادفات راهنمایی و رانندگی و یا پلیس راه باشد. – مصادیق و عناوین تخلفات رانندگی حادثه ساز: ۱- هرگونه حرکات نمایشی مانند دور زدن درجا، حرکت بر روی یک چرخ و یا هرگونه حرکات آکروباتی در سطح راه ها و خیابان ها. ۲- دور زدن در محل ممنوع. ۳- عبور وسایل نقلیه از پیاده رو. ۴- نقص سیستم روشنایی وسایل نقلیه به هنگام شب. ۵- عبور از محل ممنوع (ورود ممنوع). ۶- سبقت غیر مجاز. ۷- تجاوز از سرعت مجاز. ۸ – عبور از چراغ قرمز راهنمایی. ۹- عدم رعایت حق تقدم. ۱۰- حرکت به طور مارپیچ در راه ها. ۱۱- تجاوز یا انحراف به سمت چپ معابر.۱۲- عدم رعایت فاصله مناسب با وسیله نقلیه و یا عدم توجه به جلو.۱۳-گردش به چپ یا به راست در محل ممنوع. ۱۴- روشن نکردن چراغ هنگام شب و در موقع لزوم. ۱۵- رانندگی با وسیله نقلیه دارای عیب و نقص فنی موثر (چراغ، لاستیک، فرمان، ترمزز، برف پاک کن و زنجیر چرخ). ۱۶- عدم رعایت شرایط مندرج در گواهینامه از قبیل استفاده از سمعک، عینک یا تجهیزات خاص. ۱۷- مصرف مواد روانگردان و مشروبات الکلی. -در صورتی که علت اصلی تصادف تخلفات حادثه ساز باشد گواهینامه راننده مسبب حادثه از یک تا سه ماه توقیف و رانندگی در این مدت ممنوع و در حکم رانندگی بدون گواهینامه است. ب- در صورت اثبات عمد راننده در ایجاد حادثه در مراجع قضایی . ج – رانندگی در حالت مستی یا استعمال مواد مخدر یا روانگردان موثر در وقوع حادثه با اثبات در مراجع قضائی. د – راننده مسبب حادثه فاقد گواهینامه رانندگی باشد. هـ گواهینامه راننده مسبب حادثه متناسب با وسیله نقلیه نباشد. -در اجرای ماده ۶ میزان خسارت قابل بازیافت تمام یا بخشی از خسارت پرداخت شده توسط بیمه گر به زیاندیده می باشد. -حق مراجعه بیمه گر به مسبب حادثه جهت بازیافت بعد از پرداخت خسارت به زیاندیده بدون هیچ شرطی و اخذ تضمین از عامل زیان و مسبب خواهد بود. | ماده ۵ تبصره ماده ۵ مصوبه شماره ۲۰۴۳۶۱/۴۴۱۶۴۰۶ مورخ ۲۹/۱۰/۱۳۸۷ هیات وزیران ماده ۵ ماده ۶ ماده ۵ و ۶ |
۱۵ | رفع حل اختلاف در خصوص میزان خسارت مالی | مرجع حل اختلاف در خصوص میزان خسارت مالی، شورای حل اختلاف تخصصی می باشد، رای صادره در صورت عدم اعتراض زیاندیده یا بیمه گر لازم الاجرا می باشد. در ص.رت اعتراض به رای شورا رای دادگاه عمومی صالح قطعی و لازم الاجرا خواهد بود و بلافاصله توسط شرکت بیمه ای مربوط اجرا می گردد. | تبصره ماده ۱۷ آیین نامه اجرایی موضوع ماده ۱۷ به شماره ۷۹۲۸/۸۷/۱ مورخه ۱۰/۹/۱۳۸۷ مصوبه رئیس قوه قضائیه |
۱۶ | عدم نیاز به گزارش مقامات انتظامی در حوادث رانندگی منجر به خسارت مالی | شرکت های بیمه مکلفند خسارت مالی وارده به زیان دیدگان در مواردی که رانندگان وسایل نقلیه مسبب حادثه و زیاندیده دارای بیمهنامه معتبر بوده و اختلافی بین آنان راجع به تقصیر مسبب حادثه وجود نداشته باشد را تا سقف تعهدات قانونی پرداخت نمایند. | ماده ۱۸ |
۱۷ | ضمانت اجرای قانون ( جرایم و ممنوعیت ها) | الف – ضمانت اجرا از سوی دارنده : وصول مبلغی معادل حداکثر یک سال حق بیمه اجباری از دارندگان وسایل نقلیه که از تحصیل بیمه نامه شخص ثالث خودداری می نمایند. (هنگام خرید بیمه نامه جدید) ممنوعیت تردد وسایل نقلیه فاقد بیمه نامه شخص ثالث و توقیف آن توسط ماموران راهنمایی و رانندگی و یا پلیس راه. ممنوعیت دادن بار و مسافر و هرگونه خدمات از سوی شرکت ها و موسسات حمل و نقل بار و مسافر به دارندگان وسایل نقلیه فاقد بیمه نامه شخص ثالث معتبر ممنوعیت ارائه هرگونه خدمات توسط راهنمایی و رانندگی، دفاتر اسناد رسمی، سازمان ها و نهادهای مرتبط با حمل ونقل، دارندگان وسایل فاقد بیمه نامه شخص ثالث معتبر ب – ضمانت اجرا از سوی شرکت های بیمه: -بیمه مرکزی ایران موظف است بر حسن اجرای قانون بیمه اجباری شخص ثالث از سوی شرکت های بیمه نظارت نماید. – در صورت عدم اجرای مفاد قانون از سوی هر یک از شرکت های بیمه، هنگام صدور بیمه نامه و در مدت اعتبار آن و هنگام پرداخت خسارت، بیمه مرکزی موظف است حسب مورد شرکت های بیمه متخلف را به پرداخت جریمه نقدی حداکثر تا مبلغ ۱۰ برابر حداقل تعهدات بدنی و یا فعالیت در یک یا چند رشته با تایید شورای عالی بیمه برای مدت حداکثر یک سال تعلیق نمایند، یا با تایید شورای عالی بیمه و تصویب مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران پروانه فعالیت آن شرکت را در یک یا چند رشته بیمه به طور دائم لغو کند. | بند ب ماده ۱۱ ماده ۱۹ تبصره ۲ ماده ۱۹ تبصره ۳ ماده ۱۹ ماده ۲۸ |
۱۸ | بیمه اجباری وسایل نقلیه ای که از خارج وارد ایران می شوند و وسایل نقلیه ایرانی که از کشور خارج می شوند | دارندگان وسایل نقلیه که از خارج از کشور وارد ایران می شوند باید دارای بیمه نامه معتبر و مرود تایید بیمه مرکزی ایران باشند (مانند کارت سبز) و در غیر این صورت مکلفند هنگام ورود به مرز ایران مسئولیت خود را بیمه نمایند. دارندگان وسایل نقلیه که از خارج از کشور وارد ایران می شوند موظفند هنگام خروج سرنشینان خود را تا حد دیه یک مرد مسلمان در ماه های حرام بیمه نمایند در غیر این صورت از تردد وسایل نقلیه فوق جلوگیری به عمل می آید. | ماده ۲۰ |
