دستگاه کارتخوان و قواعد مربوط به نگهداری آن

رمز حریم خصوصی مشتری است

قانون کارتخوان چیست؟اردیبهشت سال 91 هیات ‌وزیران مصوبه‌ای داشت مبنی بر اینکه بانک‌ها مکلف‌اند تراکنش‌های بانکی افراد را در مقابل طرح «شاپرک» به سازمان امور مالیاتی منعکس کنند. این مصوبه برای ایجاد شفافیت بیشتر در سیستم بانکی مورد تصویب قرار گرفت، اما به گفته مسئولان، این مصوبه تا مرحله اجرا هنوز فاصله دارد.

با توجه به آنکه در بدو ورود دستگاه‌های کارتخوان به فروشگاه‌ها، خبری از اتصال این دستگاه‌ها به سیستم مالیاتی کشور منتشر نشده بود، مشتریان غالباً برای دریافت وجوه نقد هم به فروشگاه‌ها مراجعه می‌کردند باید قانون کارتخوان رعایت شود.

قانون کارتخوان

اردیبهشت سال 91 هیات ‌وزیران مصوبه‌ای داشت مبنی بر اینکه بانک‌ها مکلف‌اند تراکنش‌های بانکی افراد را در مقابل طرح «شاپرک» به سازمان امور مالیاتی منعکس کنند. این مصوبه برای ایجاد شفافیت بیشتر در سیستم بانکی مورد تصویب قرار گرفت، اما به گفته مسئولان، این مصوبه تا مرحله اجرا هنوز فاصله دارد.

با توجه به آنکه در بدو ورود دستگاه‌های کارتخوان به فروشگاه‌ها، خبری از اتصال این دستگاه‌ها به سیستم مالیاتی کشور منتشر نشده بود، مشتریان غالباً برای دریافت وجوه نقد هم به فروشگاه‌ها مراجعه می‌کردند و صاحبان دستگاه‌ها نیز با این موضوع مخالفتی نمی‌کردند، اما با شایع ‌شدن خبر رصد تراکنش‌ها برای محاسبه مالیات سالانه، دیگر از پرداخت پول نقد از سوی دارندگان این دستگاه‌ها خبرینیست.

این در حالی است که هنوز دستگاه‌های کارتخوان به سازمان امور مالیاتی متصل نشده‌اند. با اجرای طرح «شاپرک» برای دستگاه‌های کارتخوان، این قابلیت نیز وجود دارد که برنامه‌ای نرم‌افزاری تهیه شود و آمار و اطلاعات فروش به سازمان امور مالیاتی انتقال یابد، هر چند که هنوز این دستگاه‌ها به سازمان امور مالیاتی متصل نشده‌اند.

استفاده از قانون کارتخوان اجباری است

فلسفه وجودی دستگاه کارتخوان فقط برای اخذ مالیات نیست، بلکه هدف اصلی حذف پول فیزیکی از مبادلات تجاری است. مهم‌ترین کارکرد کارتخوان‌ها در مراکز فروش افزایش میزان ایمنی است. استفاده از این دستگاه‌ها هم به ‌نفع مردم و هم به ‌نفع واحد‌های صنفی است، چرا که همراه ‌داشتن پول به صلاح هیچ‌یک از دو طرف نیست.

همچنین واحد‌های صنفی برای گزارش‌گیری از عملیات درگردش خود، با داشتن این دستگاه‌ها راحت‌تر هستند و در اسرع وقت می‌توانند از حجم مبادلات خود آگاهی پیدا کنند. ضمن این که حذف یا کم رنگ‌ کردن پول از معاملات روزمره مردم باگشت اقصادی زیادی دارد و عین حال از برخی از آسیب‌ها مانند سرقت، جیب‌بری و بزه‌هایی از این دست می‌کاهد.

به‌کارگیری دستگاه‌های کارتخوان در واحد‌های صنفی از الزامات اجرای ماده 71 قانون نظام صنفی است. بنابراین، واحد‌های صنفی که از به‌کارگیری آن خود‌داری کنند، به سازمان تعزیرات حکومتی معرفی خواهند شد. در نهایت، آنچه دولت برای شفاف‌سازی در نظام مالیاتی قرار بود به اجرا درآورد، نصب صندوق‌های فروش است که برخی صنوف از ابتدای امسال موظف به اجرای آن شدند. با نصب این صندوق‌ها، سازمان مالیاتی به راحتی می‌تواند مالیات اصناف را محاسبه کند.

قانون کارتخوان که فروشنده باید رعایت کند

حتماً شما هم برای خرید به مراکزی مراجعه کرده‌اید و حین خرید کارتان به کارتخوان افتاده است. در این میان، باید بعضی قواعد از سوی فروشنده رعایت شود که رعایت نکردن آنها تخلف صریح قانونی است. به یاد داشته باشید که فروشند باید دستگاه کارتخوان را در اختیار مشتری قرار دهد تا وی کارت را در دستگاه بکشد و مبلغ خرید و رمز را خودش وارد کند.

در غیر این صورت، یعنی وقتی مشتری رمز خود را به فروشنده اعلام می‌کند، امکان بروز مشکلاتی در این زمینه و سوء استفاده از حساب بانکی مردم به وجود می‌آید. در این باره و قبل از بروز هر گونه اتفاقی و البته با هدف رعایت حریم خصوصی، لازم است مشتری خودش رمز را وارد کند.

به تازگی پلیس فردی را دستگیر کرده است که با در اختیار داشتن رمز کارت‌های مشتریان و البته انجام دادن بعضی فعالیت‌های دیگر 500  میلیون تومان سرقت کرده است. به نظر می‌رسد با رعایت همین قانون ساده و در اختیار قرار ندادن رمز کارت، می‌توان از بروز این سرقت جلوگیری کرد. حال اگر فروشنده از انجام این کار خودداری کرد شما این مورد را به وی متذکر شوید و اگر باز هم زیربار نرفت از وی خرید نکنید.

به نظر می‌رسد کاسه‌ای زیر نیم کاسه باشد. در نهایت اگر در این زمینه مشکلی برای شما ایجاد شود کار را به یقه‌گیری و داد و فریاد نسپارید زیرا همیشه راه‌های بهتری نیز وجود دارد. در این باره هم اصناف پاسخگو و پیگیر هستند و هم در صورت کش‌دار شدن ماجرا، پلیس می‌تواند این مشکل را بطرف کند.

کارمزد تراکنش را نپردازید

در برخی از فروشگاه‌ها دیده شده است که فروشنده‌‌های بعد از استفاده از کارتخوان، مبلغی را از مشتری به عنوان کارمزد تراکنش دریافت می‌کنند؛ مثلاً به ازای 10‌هزار تومان خرید 500تومان اضافه می‌گیرند. در این زمینه، بانک مرکزی در اطلاعیه‌‌ای اعلام کرده است که این کارمزد از پذیرندگان دستگاه‌های کارتخوان (یعنی فروشنده و صاحب فروشگاه) گرفته می‌شود و قرار نیست خریداران برای خرید از طریق کارتخوان، مبلغی اضافه بپردازند. البته علاوه بر خریدهای روزمره، خدمات دیگری هم از جمله پرداخت قبوض از طریق دستگاه‌های کارتخوان قابل انجام است و فروشنده برای ارائه آن خدمات، می‌تواند کارمزد دریافت‌کند.

در نتیجه، اگر دوست ندارید برای خرید کارمزدی پرداخت کنید، فقط برای پرداخت هزینه کالا از این وسیله کمک بگیرید. در ضمن این را نیز به خاطر داشته باشید که فروشنده باید رسید دوم را که از کارتخوان خارج می‌شود، به شما ارائه کند. حتماً قبل از خروج از مغازه قیمت رسید را با رقم کالایی که خریداری کرده‌اید مقایسه کنید. در بعضی از گزارش‌های پلیس، درباره انجام کلاهبرداری‌هایی به این شیوه (یعنی وارد کردن عددی بیش از میزان خرید) هشدار داده شده است.

میثم تفضلی