حجت الاسلام والمسلمین مصطفی ناصری زنجانی -معاون حقوقی و امورمجلس وزارت آموزش و پرورش- درباره میزان شکایت والدین از تنبیه بدنی فرزندان شان در مدرسه می‌گوید: « از آنجا که به موجب ماده 77 آئین نامه اجرایی مدارس، تنبیه بدنی از سوی کادر اداری و آموزشی تخلف اداری محسوب می‌شود، سال گذشته از سوی هیأت‌های بدوی رسیدگی به تخلفات اداری سراسر کشور حدود 40 فقره پرونده اتهامی با موضوع تنبیه بدنی، رسیدگی و نسبت به صدور آرای متناسب اقدام شد.»
به گفته وی، علاوه بر اعمال مجازات‌های مقرر در قانون، از آنجا که در رسیدگی به تخلفات کارکنان، میزان آشنایی مدیران و کارمندان مشمول قانون در کاهش تخلفات و استیفای حقوق آنها مؤثر است و از طرفی موجبات رضایت فرهنگیان را نیز فراهم خواهد کرد، بنا بر قاعده قبح عقاب بلابیان دفتر هماهنگی هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری این معاونت با همکاری اداره کل ارزیابی عملکرد وزارت آموزش و پرورش به منظور آشنایی هر چه بیشتر مدیران واحدهای آموزشی با مسائل و موضوعات مبتلابه حقوقی اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی در سراسر کشور بویژه شهرتهران کرده است.»
در تمامی حوزه‌های منابع انسانی تشویق و تنبیه از اقدام‌های ضروری و تاًثیرگذار در ایجاد انگیزه بوده و بازدارنده بی‌نظمی است. البته استفاده از این ابزارها در هر محیطی باید در چارچوب مقررات و ضوابط و قوانین مربوطه و با توجه به صلاحیت افراد مجری اجرا شود. بنابراین به طور مطلق نمی‌توان گفت تنبیه دانش‌آموزان در مدارس مطرود است اما معلمان و مدیران مدارس در این خصوص موظف به رعایت مقررات و قوانین جاری هستند.
شرایط تنبیه مجاز
مسعود غفاری راد، کارشناس ارشد حقوق خصوصی، نیز در این باره می‌گوید: « سال 1379آیین‌نامه اجرایی مدارس به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسید. به استناد ماده 5 قانون تأسیس شورای عالی آموزش و پرورش مصوب مجلس شورای اسلامی نیز مصوبات این شورا معتبر بوده و برای مؤسسات ذی ربط لازم الاجراست. فصل ششم این آیین‌نامه به مقررات انضباطی دانش‌آموزان پرداخته است و در ذیل ماده 76 موارد تنبیهی را که معلمان و مسئولان مدرسه مجاز هستند در صورت تخلف دانش‌آموزان آن هم به شرطی که راهنمایی‌ها و چاره‌جویی‌های تربیتی در آنها مفید و مؤثر واقع نشده است اعمال کنند. احصاء کرده است. این موارد از این قرارند:
- تذکر و اخطار شفاهی به طور خصوصی
- تذکر و اخطار شفاهی در حضور دانش‌آموزان کلاس مربوطه
- تغییر کلاس در صورت وجود کلاسهای متعدد در پایه، با اطلاع اولیای دانش‌آموز
- اخطار کتبی و اطلاع به ولی دانش‌آموز
- اخراج موقت از مدرسه با اطلاع قبلی ولی دانش‌آموز حداکثر برای سه روز
- انتقال به مدرسه دیگر
ماده 77 همین آیین‌نامه تأکید می‌کند «هر گونه تنبیه دیگر از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکلیف درس به منظور تنبیه ممنوع است». به گفته وی، قانونگذار قبل از این که به بیان و تشریح موارد تنبیهی بپردازد در ماده 75 متذکر این نکته شده است که تنبیه باید دانش‌آموز را به اشتباه خود متوجه و زمینه مناسب را برای ایجاد رفتار مطلوب در وی فراهم کند، بنابراین اعمال تنبیه باید متکی بر یافته‌های علمی و استفاده از الگوی مناسب تغییر رفتار باشد.
غفاری راد درباره اینکه چنانچه نسبت به دانش‌آموزان تنبیه بدنی یا سایر موارد تنبیهی که طبق مقررات ممنوع اعلام شده اعمال شود چه حقوقی برای والدین پیش‌بینی شده است، اظهار داشت: « به استناد بند2 ماده 8 قانون رسیدگی به تخلفات اداری اگر کارمندی در انجام وظایف محوله، قوانین و مقررات مربوطه را از روی عمد یا ناآگاهی نادیده گرفته و نقض کند مرتکب تخلف اداری شده و قابل تعقیب در هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری است. بنابراین اگر معلم یا هر یک از مسئولان مدرسه مبادرت به تنبیه بدنی دانش‌آموزان و یا سایرتنبیهاتی که طبق ماده 77 آئین‌نامه، ممنوع شده کنند مرتکب تخلف اداری شده است و والدین دانش‌آموز می توانند مراتب را با طرح شکایت به هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان، مستقر در هر وزارتخانه اعلام و پیگیری کنند.
همچنین براساس ماده 19 قانون رسیدگی به تخلفات اداری، چنانچه تخلف کارکنان دولت به گونه‌ای باشد که با یکی از مصادیق مجرمانه ذکر شده در قوانین جزایی مطابقت کند علاوه بر پیگیری در هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری باید برای رسیدگی به جنبه کیفری موضوع مراتب به مراجع قضایی ذی صلاح ارسال شود.»
وی در خصوص مسئولیت مدیران مدارس نیز گفت: «مسئولیت حسن اجرای مقررات و ضوابط در هر یک از دستگاه‌های اجرایی برعهده بالاترین مقام اجرایی است و مدیرانی که تخلف کارمند تحت امر خود را به مراجع ذیصلاح گزارش نکنند، خود مرتکب تخلف اداری شده‌اند. براساس ماده 82 آیین‌نامه اجرایی مدارس، مدیر مدرسه موظف است همکارانش را نسبت به موارد انضباطی آگاه کند و ممنوعیت تنبیه بدنی را تذکر دهد و در صورت مشاهده تخلف نیز مراتب را به منظور اطلاع و اقدام لازم به اداره آموزش و پرورش منطقه گزارش دهد.
در ضمن براساس ماده 85 همان آیین‌نامه مدیر مدرسه موظف است وظایف دانش‌آموزان و چگونگی تشویق‌ها و تنبیه‌های پیش‌بینی شده را به صورت اجمالی و متناسب با سن و فهم دانش‌آموزان به آنان آموزش دهد.» بی‌تردید محیط مدرسه یا کلاس درس به عنوان یک اجتماع، نیازمند نظم و انضباط است تا با برخورداری از امنیت و آرامش به مکانی تبدیل شود که دانش‌آموزان و اولیای مدرسه، بتوانند بهره لازم و مطلوب را کسب کنند و حقوقی از یکدیگر ضایع نکنند. اما گاهی شاهد حضور شاگردانی در کلاس درس هستیم که با بروز رفتارهای هنجارشکن خود باعث بر هم زدن نظم مدرسه و کلاس درس می‌شوند.
مراقب بی‌تفاوتی معلمان هم باشیم
فاطمه محمد مرادی آموزگار مقطع ابتدایی نیز در این باره می‌گوید: « برهم خوردن آرامش کلاس، عامل بسیار مهمی درایجاد اختلال یادگیری دانش‌آموزان است. برای کنترل و بر قراری نظم در مدرسه و کلاس، تنبیه شاگردان قانون گریز و گستاخ اجتناب‌ناپذیر است هر چند به هیچ عنوان موافق تنبیه بدنی نیستم و آن را امری قبیح می دانم چرا که این رویه می تواند حتی نتیجه معکوس نیز داشته باشد. ولی نباید به بهانه اجتناب از تنبیه بدنی، معلمان و مسئولان مدرسه را نیز به سمت بی تفاوتی به دانش‌آموزان سوق دهیم.
متأسفانه گاهی با دانش‌آموزانی مواجه می شویم که نه تنها نسبت به تذکرات اولیای مدرسه اطاعت‌پذیری ندارد بلکه ممکن است با اهانت و توهین به معلم یا سایر اولیای مدرسه و با رفتار گستاخانه خود باعث از بین رفتن ارزش وجودی معلم نزد سایر همکلاسی‌ها شوند. اما تأسف بارتر زمانی است که برخی پدران و مادران نیز، رفتار فرزندشان را تقبیح نکرده و حتی در مواردی والدین نیز درحمایت از فرزند متخلف خود با اولیای مدرسه رفتار توهین‌آمیز دارند.»
در نظامات حقوقی هر جا صحبت از تکلیف باشد در مقابل، حقوقی نیز تعریف شده است، همانگونه که قانونگذار تنبیه بدنی دانش‌آموزان را ممنوع کرده است حقوقی را نیز برای معلمان محترم و سایر مسئولان مدارس پیش‌بینی کرده است و البته تکالیفی را نیز برای دانش‌آموزان مقرر داشته است.
غفاری راد در این باره می‌گوید: «ذیل بند 1 از فصل ششم آیین‌نامه اجرایی به حقوق معلمان و مسئولان مدرسه اشاره شده است. ضمن اینکه به طور کلی توهین به هر شخصی دارای وصف کیفری است و درصورت اثبات جرم، مجرم متحمل مجازات ذکر شده درماده 606 قانون مجازات اسلامی خواهد شد. به طور خاص درخصوص اهانت به کارمندان دولت در حال انجام وظیفه یا به سبب آن مجازات حبس یا شلاق یا جزای نقدی در نظر گرفته شده است بنابراین اگر کسی به هر نحوی چه با به کار بردن الفاظ رکیک یا حرکات دست مانند هل دادن، هریک از مسئولان مدرسه یا معلمان را مورد اهانت قرار دهد به اتهام توهین به اعضای دولت می‌تواند تحت تعقیب قرار گیرد و شاکی می‌تواند از طریق نیروی انتظامی و مراجع قضایی موضوع را پس از طرح شکایت پیگیری کند.»
حجت الاسلام ناصری زنجانی معاونت حقوقی وزارت آموزش و پرورش نیز درباره رسیدگی به تخلفات مدارس گفت:« درصورت هرگونه اعتراض بر عملکرد آموزشی مدارس دولتی می‌بایست موضوع حسب مورد از طریق معاونت آموزش ابتدایی یا معاونت آموزش متوسطه یا اداره کل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایت پیگیری شود اما چنانچه اقدام‌های مدیران و مسئولان مدرسه برخلاف قوانین و مقررات و بخشنامه‌های صادره بوده و مشمول یکی از عناوین 38گانه ذیل ماده 8 قانون رسیدگی به تخلفات اداری یا از مصادیق تخلفات ناشی از اجرای قانون تأسیس و اداره مدارس، مراکز آموزشی و مراکز پرورشی غیردولتی باشد، به استناد مواد 33 الی 35 قانون مذکور موضوع حسب مورد قابلیت طرح در هیأت‌های بدوی رسیدگی به تخلفات اداری آموزش و پرورش و شورای نظارت را خواهد داشت.»
فرناز قلعه‌دار
من خیلی زیاد از بچگی تا الان که کلاس دهمم کتک خوردم و مدیر ما حتی کلاس دوازدهم هم را کتک می‌زند ب بهانه های مختلف ناخون نشستن بر روی میز سوال های بی ربط و مشکل اینجاست که خانواده ام رضایت دادن که من کتک بخورم
تا کتک نخوری آدم نمیشی
حتی اگر این حرف را به شوخی گفته باشی هم شرم‌آوره. از اون بدتر که جسارت کردی و اسم حرق حق روش گذاشتی. باید خجالت بکشی. عادی سازی این رفتار خارج از شان انسان، از خود اون کار چیزی کم نداره.
برای همین باید برای نسل جدید سنگ تمام بگذاریم. تنبیه بدنی کودکان و نوجوانان بسیار مخرب است و ریشه‌های عمیق «نا» فرهنگی داره. همراهی عده‌ای با این موضوع و عادی انگاری آن بستر وقوع آن است. خوشبختانه قانون پیش‌بینی لازم در این زمینه داره و با گزارش به آموزش و پرورش به طور جدی پیگیری میشه.
تو کتک خوردی ادم شدی؟
تمام سخنان شما صحیح است. چرا خود را در شرایط محیط کلاس قرار نمی دهید؟ اوضاع نیمکت‌های فرسوده. نیمکت‌های چوبی که به ورق آهن کج و قراضه وصل است . من معلم دو سه دست کت و شلوار و پیرهن خودم در همین کلاسهای فرسوده پاره و مستهلک شده اند. خودم دستم با همین میز و نیمکت‌های قراضه آسیب دیده است. تصور کنید در کلاس سی نفره ی مدرسه اگر پنج نفر دعوا کنند و موجب بی نظمی شوند آنوقت چه فاجعه ای لای همین میز و نیمکت‌های قراضه رخ می‌دهد. شما شرایط روحی و روان آموزگار را در نظر نمی‌گیرید. دوران کرونا و کلاسهای مجازی را چگونه پشت سر گذاشتید؟ اینقدر توقع دارید. زمین گرد است. خوبی و بدی هر کسی به خودش برمی‌گردد. با این کلاسهای فرسوده و این میز و نیمکت‌های قراضه و این ازدهام غیر استاندارد دانش آموزان و… کمی منصفانه نگاه کنید! برای یکبار هم که شده خودتان را بجای معلم و در آن شرایط بحرانی و ازرهام و شلوغی و بی نظمی قرار دهید!
جناب خاکسار می‌فرمائید چون کت وشلوار فرسوده شده یا کلاس شلوغه باید بچه های مردم که دست شما امانت هستند رو به باد کتک بگیری شمایی که معلم هستید این طرز فکرتونه دیگه حرفی برای گفتن نمیمونه .پدران ما بی سواد بودن به معلمهامون میگفتن اگه بچم بازیگوشی کرد کتکش بزن . حاصل کتک زدن معلم‌ها چی شد نسلی شدیم توسری خور که هرچه سرمون میاد جیکمون بالا نمیاد . من دیگه اون پدرای بی سواد دهه ۶۰و ۷۰ نیستم خودم تو این سیستم درس خوندم .چه زیبا گفتن که میخوای کشوری رو به ورطه نابودی بکشونی سیستم آموزشی و قضایی رو خراب و فاسد کن . امروز ناظم پسرمو که اتفاقا شاگرد اول وبسیار مودب هست بخاطر برف بازی حسابی زیر مشت و لگد گرفته منم اومدم مطالعات لازم رو انجام بدم فردا برم تو کارش
دمت گرم عالیه
هعی دردمونو ب کی بگیم؟
خدایش دیروز معلم بدون اختیار و یا چیزی زد از گوشم ب قرآن از دیروز درد میکنع نرفتم دیروز گفتم ولش خدش خوب میشه فردا ول باز خوب نشده الانم اومدم مدرسع ول ب کلاسش نمیخوام برم💔🚶
ت کدوم قانونی این اومده معلم میتونه بزنه دانش آموز رو بزنه گوشش اینجوری شع؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
دادا هر 2سیلی اندازه 1 چهارم دیه آدمه فک کنم
معلم ما بدلیل یه چیز ساده شش تا سیلی محکم بهم زد جوری که نمیتونستم راه برم دو سه بار چشام سیاهی رفتن
فقط سر این بود پرسش بود یکی از شاگردا صداش در اومد گفت تغلب میرسونی من گفتم نه اقا تغلب نرسوند بعدش سر همی موضوع شاید باور نکنین شش تا سیلی محکم زد که هنگام سومی بینیم و سرم به میز برخورد کرد