چارچوب استانداردها برای امنیت و تسهیل تجارت جهانی

اصول و اهداف چارچوب استانداردها

• ایجاد استانداردهایی برای امنیت و تسهیل زنجیره تجارت جهانی برای افزایش اطمینان و قابلیت پیش‏بینی،
• فراهم کردن زمینه مدیریت یکپارچه زنجیره تجاری برای تمام روش های حمل،
• ارتقاء جایگاه، وظایف و قابلیت های گمرک جهت برخورد با چالش ها و استفاده از فرصت‏های موجود در قرن 21،
• افزایش همکاری بین گمرکات اعضاء برای بهبود قابلیت کشف محموله های پرخطر،
• افزایش همکاری گمرک با بخش تجاری،
• تسریع جابجائی کالا در یک زنجیره امن.

چهارعنصـر مهم چارچوب WCO

1. این چارچوب الزامات در مورد اطلاعات الکترونیکی قبل از عزیمت و قبل از ورود کالا به مقصد و قبل از ترانزیت را هماهنگ می کند،
2. کشورهایی که به این چارچوب می پیوندند بایستی یک رویه مدیریت ریسک منسجم برای برخورد با تهدیدهای امنیتی اتخاذ نمایند،
3. این چارچوب کشور صادر کننده را ملزم می کند که برحسب درخواست معقول کشور واردکننده، اقدامات بازرسی محموله صادراتی با استفاده از تجهیزات غیر مزاحم نظیر دستگاههای اشعه ایکس و دستگاههای کشف تشعشع انجام دهد،
4. این چارچوب برای گمرکات مزایای حداقل استانداردهای امنیتی قابل ارائه به تجارت را مشخص می کند.

چارچوب استانداردها به طور کلی دارای دو رکن است:

این چارچوب براساس چهارعنصر فوق الذکر دارای دو رکن می باشد، اولی هماهنگی های شبکه ای گمرک به گمرک و دومی همکاریهای گمرک با بخش خصوصی.

مزایای چارچوب استانداردها

گسترش تجارت بین الملل، اطمینان از امنیت بهتر در مقابل تروریسم، افزایش مشارکت گمرک و بخشی خصوصی در اقتصاد ملی و رفاه اجتماعی، افزایش قابلیت کشف محموله های پرخطر، افزایش اثربخشی گمرکات و در نتیجه تسریع در ترخیص.
به طور کلی این چارچوب برای دولت ها، مردم، گمرکات و تجارت سودمند خواهد بود.

ظرفیت سازی

ظرفیت سازی اثربخش مهم ترین عامل اجرای این چارچوب محسوب می گردد. اما برای اجرای فوری چارچوب استانداردها می توان قسمتی از آنرا بکار بست. برای اینکه در ظرفیت سازی موفق عمل گردد باید اصل خواست سیاسی و نیز درستکاری قبلاً وجود داشته باشد.

اجــرا

برای اجرای چارچوب استانداردها نه تنها ظرفیت سازی بلکه بینشی در مورد روش مرحله ای و یا برنامه‏ریزی ضرورت دارد. وکیل انتظار اجرای فوری چارچوب توسط همه کشورها غیرمعقول است ولی اجرای مرحله ای مطابق ظرفیت و مقررات هر کشور عملی است.

ساختار این چارچوب به شرح زیر است:

• تشریح مزایای پذیرش و اجراء،
• رکن های هماهنگی شبکه ای گمرک- گمرک و همکاری های گمرک- تجارت،
• ضمائم اجرائی.

استانداردهای WCO برای امنیت و تسهیل تجارت جهانی

رکن اول: گمرک – گمرک

گمرکات کشورها برای بالابردن امنیت و تسهیل زنجیره تجارت بین الملل توسط استانداردهای مشترک و پذیرفته شده بایستی با یکدیگر همکاری نمایند. این رکن امنیت لازم برای مقابله با تروریسم و جرائم فراملیتی فراهم خواهد کرد. لذا گمرکات بایستی توانایی بازرسی و کنترل کانتینر قبل از ورود را داشته باشند. بنابراین یکی از اصول این رکن شناسایی محموله های پرخطر با استفاده از اطلاعات الکترونیکی پیش از ورود می باشد. در عین حال با استفاده از تکنولوژی اشعه ایکس و گاما و دستگاههای کشف اشعه مانع کاهش سرعت تجارت گردد.

این چارچوب از ابزارهایی نظیر کنوانسیون تجدید نظر شده کیوتو (RKC) ، دستور العمل مدیریت زنجیره تجارت یکپارچه و برنامه های ملی اقتباس شده است.

استانداردهای رکن اول :

• استاندارد 1: مدیریت زنجیره تجارت یکپارچه،
• استاندارد 2: قدرت و اختیار بازرسی محموله،
• استاندارد3 : تکنولوژی مدرن تجهیزات بازرسی،
• استاندارد4 : سیستم های مدیریت ریسک،
• استاندارد5 : شناسایی محموله ها و کانتینرهای پرخطر براساس اطلاعات پردازش شده تاکتیکی ،
• استاندارد6 : اطلاعات الکترونیکی قبل از ورود،
• استاندارد7 : هدف گذاری و ارتباطات،
• استاندارد8 : معیارهای اجرائی ( گزارشات آماری در مورد بازرسی ها).
• استاندارد9 : ارزیابی های امنیتی بندر با همکاری سایر سازمان ها،
• استاندارد10: درستکاری،
• استاندارد11 : بازرسی کانتینرها قبل از صدور برحسب درخواست کشور واردکننده.

رکن دوم: گمرک – تجارت

استانداردهای رکن دوم :

• استاندارد1 : همکاری گمرک با عاملان اقتصادی معتبر (Authorized Economic Operators) ،
• استاندارد2 : امنیت، از طریق ترکیب اقدامات امنیتی از پیش تعیین شده با عملیات تجاری توسط عاملان اقتصادی معتبر،
• استاندارد3 : مزایا: گمرک به همراه نمایندگان بخش تجارت فرآیندهای اعتبارسازی یا رویه های تأیید کیفیت را ایجاد و انگیزه های لازم را به عاملان اقتصادی معتبر (AEO) فراهم می کند و سیستم های امنیتی صحیح برای تجار سودمند خواهد بود،
• استاندارد4 : تکنولوژی جدید باعث تسهیل تجارت خواهد شد،
• استاندارد5 : ارتباطات، به منظور به روز رسانی برنامه های همکاری گمرک و تجارت،
• استاندارد6 : تسهیل سازی.

خلاصه ضمیمه شمار (1) چارچوب WCO

هماهنگی های شبکه ای گمرک – گمرک

• استاندارد1 : مدیریت زنجیره تجارت یکپارچه.
  گمرکات می بایست رویه های کنترل گمرکی یکپارچه را همانطور که در دستورالعمل های گمرکی مدیریت زنجیره تجارت یکپارچه (ISCM)* عنوان شده، اجرا خواهند کرد.
  استاندارد 1 شامل :
  الف- اقدامات کنترلی عمومی نظیر کنترل گمرکی، ارزیابی ریسک، کنترل در مبدأ، پلمپ و شماره مرجع واحد محموله (UCR)،
  ب- ارائه اطلاعات از جمله اظهارنامه کالای صادراتی، اظهارنامه محموله، اظهارنامه کالای وارداتی، تبادل اطلاعات برای محموله های پرخطر، اعلان اجازه بارگیری و تخلیه، تعیین محدود زمانی برای ارائه اظهارنامه ها طبق قوانین ملی، مدل داده های WCO و تک پنجره
  ج- زنجیره تجاری معتبر شامل عاملان اقتصادی معتبر(Authorized Economic Operators).
• استاندارد2 : قدرت و اختیار بازرسی محموله قبل از ورود، هنگام خروج و نیز ترانزیت.
• استاندارد3 : تکنولوژی مدرن بازرسی محموله و کانتینر.
• استاندارد4 : سیستم های مدیریت ریسک از جمله سیستم های خودکار انتخاب مسیر و اطلاعات پردازش شده.
• استاندارد 5 : شناسایی محموله ها و کانتینرهای پرخطر.
• استاندارد6 : اطلاعات الکترونیکی قبل از ورود، که مبتنی بر نیاز برای کامپیوتری کردن سیستم ها، دستورالعمل هایICT‏‏ کنوانسیون کیوتو, دسترسی گمرک به سیستم های بازرگانی تجار، استانداردهای تبادل الکترونیکی اطلاعات، مدل داده های WCO، امنیت ICT، امضای الکترونیکی، ظرفیت سازی و حفاظت داده ها می باشد.
  Integrated Supply Chain Management Guidelines.
• استاندارد7 : ارتباطات و هدف گذاری مشترک با گمرکات دیگر کشورها.
  مفهوم این استاندارد درواقع ایجاد سیستم های کنترل دوجانبه می باشد و مبتنی بر استراتژی اطلاعات پردازش شده و اطلاعات جهانی WCO ، سند استانداردشده ارزیابی ریسک WCO، سند عمومی شاخص پرخطر، فاکتورهای نقض مالکیت فکری و ملاحظات قانونی می باشد.
• استاندارد8 : معیارهای اجرائی، که براساس گزارشات آماری خصوصاً در مورد زمان ترخیص، برای ارزشیابی تأثیر و اثربخشی اجرای استانداردهای چارچوب می باشد.
•  استاندارد9 : ارزیابی های امنیتی بندر، با همکاری سایر سازمان های مرتبط.
•  استاندارد10 : درستکاری در گمرک براساس بیانیه تجدید نظرشده آروشا و آموزش پرسنل گمرک و سایر سازمان های مرتبط.
•  استاندارد11 : بازرسی امنیتی قبل از خروج کالا که بایستی طبق ملاحظات قانونی و نیز حسب درخواست کشور واردکننده باشد.

خلاصه ضمیمه شمار (2) چارچوب WCO

همکاری گمرک – تجارت

• استاندارد1 : همکاری
  عاملان اقتصادی معتبر (AEO) در زنجیره تجارت بین الملل در فرآیند خود ارزیابی در مورد معیارهای امنیتی از پیش تعیین شده و عملیات سالم برای اطمینان از رویه ها و سیاست های داخلی تا ترخیص نهائی در مقصد درگیر هستند.
  گمرکات و AEO بایستی مشترکاً معیارهای امنیتی مناسب را مشخص و این معیارها توسط AEO اجرا خواهد شد. همچنین عملکرد عاملان اقتصادی معتبر به صورت دوره ای بررسی خواهد شد.
• استاندارد2 : امنیت
  عاملان اقتصادی معتبر اقدامات لازم برای پیشگیری از دسترسی غیرمجاز به محیط و ساختمان، سایر امکانات و انبار و محموله های خود بعمل خواهند آورد. لذا لازم است کنترل های کافی در مورد پرسنل، بازدید کنندگان، مشتریان و اطلاعات تجاری خود توسط قفل ها، کارت های رمزی، کلمات رمز و آموزش های لازم برای پرسنل داشته باشند.
• استاندارد3 : مزایا
  گمرک با همکاری بخش تجارت فرآیندهای اعتبارسازی یا رویه های تأیید کیفیت را ایجاد و انگیزه‏های لازم را به عاملان اقتصادی معتبر فراهم می کند. این فرآیندها برای سرمایه گذاری های تجار و نیز گمرک سودمند خواهند بود.
• استاندارد4 : تکنولوژی
  استفاده از تکنولوژی مدرن، امنیت و صحت کانتینر و محموله را افزایش می دهد.
  عاملان اقتصادی معتبر بایستی الزامات موافقت نامه های بین المللی از جمله کنوانسیون 1972 کانتینرهای گمرکی و کنوانسیون TIR را رعایت کنند و بجای پلمپ های مکانیکی از پلمپ های پیشرفته استفاده و هر گونه مداخله غیرمجاز را گزارش نمایند.
  گمرک و AEO در مورد استفاده از پیشرفتهای تکنولوژی بویژه در مورد امنیت کانتینر و پلمپ ها بایستی تبادل نظر داشته باشند.
• استاندارد 5 : ارتباطات
  گمرک به صورت منظم برنامه های همکاری با بخش تجارت را جهت ارتقاء سطح امنیت به روز خواهد کرد. گمرک باید رویه های مشاوره ای با AEO ایجاد و همچنین شمار تلفن هایی برای تماس های ضروری در ارتباط با تخلفات و موارد مشکوک در اختیار AEO خواهد گذاشت.
• استاندارد6 : تسهیل سازی
  گمرک برای افزایش امنیت و تسهیل زنجیره تجارت بین الملل در هنگام صدور یا ترانزیت کالا از قلمرو خود با AEO همکاری و نظرات آنها را در مورد ارتقاء سطح امنیت و تسهیل سازی جویا خواهد شد