اگر بخواهیم تمام مشاغل را در دو گروه دسته‌بندی کنیم، می‌توانیم گروه شغل‌های حضوری و شغل‌های دورکاری را در نظر بگیریم. هر کدام از مشاغل این گروه‌ها، مزایا و ومعایب خود را دارند. و ما در این‌جا قصد نداریم تا درباره‌ی این موضوع صحبت کنیم. اما نکته‌ای که مطرح می‌شود این است که مشاغل گروه دوم یا دورکاری، با مسائل حقوقی متفاوتی در قراردادهای کاری خود، روبه‌رو خواهند بود. در این نوشتار، سعی بر آن است تا به شما ویژگی‌هایی که یک قرارداد برای کارهای فریلنسری یا دورکاری باید داشته باشد را نشان دهیم.
مشاغل فریلنسری یا دورکاری
در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های معتبر در سرتاسر دنیا به این نکته پی برده‌اند که گروهی از کارمندان، الزام به حضور ندارند. بلکه این دسته از کارمندان بایستی تنها متعهد شوند که پروژه یا کار خواسته شده را در بازه‌ی زمانی مقرر شده، به کارفرمای خود تحویل دهند. این گروه کارمندان می‌توانند به صورت فریلنسر فعالیت داشته باشند. یعنی از خانه، طبق برنامه‌ی شخصی خود، شروع به کار کنند.
اصولاً در مشاغل فریلنسری، ساعات کاری شناور است. البته در برخی از شرکت‌ها ممکن است یک بازه‌ی مشخص برای کار تعیین شود. بیش‌تر تمرکز در کارهای فریلنسری یا دورکاری بر روی انجام پروژه به بهترین شکل ممکن است. بنابراین مسائلی مانند ساعت شروع به کار، میزان زمان اختصاص داده شده به کار و غیره در اغلب این گروه از مشاغل مطرح نیستند.
قرارداد کار فریلنسری یا دورکاری
همیشه اگر بین کارفرما و کارگر، یک قرارداد رسمی وجود داشته باشد، وظایف آن دو روشن‌تر بوده و احتمال کارشکنی کاهش پیدا می‌کند. در نظر بگیرید با شخصی توافق شفاهی بر سر بازسازی منزل خود داشته باشید. اگر آن شخص به شما قول بدهد که منزل شما را در مدت ۳ ماه بازسازی کند اما این کار را به ۶ ماه طول دهد، شما از نظر قانونی، هیچ راهی برای ثبت شکایت و پیگیری نخواهید داشت. در صورتی که اگر همین توافق مکتوب باشد، می‌توانید به طلب خسارت در صورت عدم رعایت مسائل مورد توافق خود بپردازید.
در خصوص مشاغل دورکاری یا فریلنسری نیز می‌توان قراردادی را تنظیم کرد که بازه همکاری و مسائل حقوقی دیگر در آن روشن شده باشد و مورد توافق طرفین قرار بگیرد. این قرارداد هم‌چنین می‌تواند در مواقع بروز اختلافات، به مدیریت مسائل بپردازد.
نکات مهم در قرارداد کار فریلنسری
در هر قراردادی، باید تمام نکات و شرایط احتمالی پیش‌بینی شده و برای آن راه‌حلی اندیشیده شود. هر گونه حفره و ابهام در متن قرارداد، می‌تواند سبب بروز اختلافات شود. در ادامه قصد داریم تا برخی از مهم‌ترین نکاتی که برای قراردادهای فریلنسری باید قید شود را متذکر شویم.
1.در متن قرارداد فریلنسری، باید تاریخ آغاز همکاری و تاریخ پایان آن به طور شفاف قید شده باشد.
2.در متن قرارداد فریلنسری، بایستی پروژه به صورت دقیق شرح داده شود. این مسأله را بسیار جدی بگیرید. این امر می‌تواند از انتظارات مازاد کارفرما و هم‌چنین سرباز زدن از کار توسط کارگر جلوگیری به عمل آورد. دقیق شرح داده شدن پروژه و تعیین وظایف کارگر در این بخش، می‌تواند از بروز چنین انتظارات و یا تخلفاتی جلوگیری به عمل آورد. هم‌چنین این امکان وجود دارد که خساراتی را برای سرپیچی از قوانین این قسمت برای کارگر و کارفرما تعیین نمود تا تعهد بیش‌تری نسبت به وظایف هر یک، ایجاد شود.
برای درک بهتر این موضوع، مثالی را بیان خواهیم کرد. تصور کنید در یک کار فریلنسری، شما قصد برنامه‌نویسی برای ساخت یک وب سایت دارید. در ابتدا با کمک کارفرمای خود یک روال و فرایندی را برای این وب سایت چینش کرده و آن را تأیید می‌کنید. حال تصور کنید در میانه‌ی راه پروژه، کارفرما به شما می‌گوید که فلان بخش از سایت را به مدل دیگری تغییر دهید. مثلاً روال کار عوض شود. این کار ممکن است سبب شود تا شما کدنویسی کل سایت را تغییر دهید. چرا که تمام بخش‌ها به هم پیوسته‌اند. بنابراین این بند در قرارداد می‌تواند این اختیار را برایتان فراهم کند که قرارداد را به صورت یک‌طرفه فسخ کرده و یا مبلغی بابت خسارت و یا دستمزد بیش‌تر از کارفرمای خود دریافت کنید.
3.در نظر داشته باشید که در بازه‌ی فعالیت شما، امکان بروز هر اتفاق و تغییری وجود دارد. بنابراین سعی کنید تمام موارد از جمله مهاجرت، مشکلات خانوادگی، بیماری، تغییرات زمینه‌ای پروژه و مسایل مشابه را پیش‌بینی کرده و برای آن‌ها چاره‌ای بیندیشید. برای این‌که بتوانید تمام مسائل احتمالی را پوشش دهید، می‌توانید از وکیل‌ها و خدمات تنظیم اوراق و اسناد قضایی کمک بگیرید. به عنوان مثال اگر کار شما در بستر اینترنت انجام می‌گیرد و احتمال قطعی این شبکه وجود دارد، باید این را پیش‌بینی کرده و در نظر بگیرید که در صورت بروز چنین اتفاقی، چه کاری انجام شود.
4.دریافت هزینه‌ها را به گونه‌ای تنظیم کنید که همزمانی و تناسب خوبی با دریافت و ارائه‌ی خروجی کار به کارفرما داشته باشد. هم کارفرما باید بداند که در صورت پرداخت هزینه، کار به وی تحویل داده می‌شود و هم کارگر باید بداند که در صورت ارائه و تحویل کار، کارفرما هزینه‌ی مربوطه را واریز خواهد کرد. بهترین راهکار برای این امر، قسط‌بندی پروژه و بخش نمودن کار تحویل شده با هزینه‌ی قابل پرداخت می‌باشد.
5.در قرارداد فریلنسری، حتماً ساعاتی را برای عدم تماس با کارگز مشخص کنید. درست است که در این نوع از کار، فعالیت کارگر شناور بوده و زمان خاصی ندارد. اما باید زمانی را برای در دسترس بودن وی و یا زمانی برای عدم پاسخگویی وی در نظر گرفته شود.
6.فراموش نکنید که مشخصات فرد کارفرما و کارگر باید به صورت کامل و دقیق در متن قرارداد لحاظ شود. این مشخصات، تعیین می‌کند که شما به عنوان کارفرما یا کارگر، دقیقاً با چه کسی طرف حساب هستید. به عنوان مثال اگر قرارداد فریلنسری بین دو نفر کارفرمای «الف» و کارگر «ب» منعقد شده است، فرد «ب» برای حقوق خود، تنها می‌تواند به فردی با مشخصات «الف» مراجعه کند.
7.بند فسخ قرارداد را به صورت شفاف بیان کنید. فسخ قرارداد اهرمی است که می‌تواند در میانه‌ی راه قرارداد را از بین ببرد. این اهرم می‌تواند از آسیب رسیدن به کارفرما یا کارگر، بکاهد. فسخ قرارداد باید به گونه‌ای باشد که امکان فسخ یک‌طرفه برای کارفرما یا کارگر را با شرایط مشخصی، فراهم آورده باشد. به طور مثال، می‌توان در نظر گرفت که اگر کارفرما از پرداخت هزینه‌های قسط‌بندی شده، در هر مرحله‌ای سرپیچی کرد، بعد از اتمام یک مهلت زمانی، کارگر اختیار فسخ یک‌طرفه‌ی قرارداد را خواهد داشت.
اگر قرارداد فریلنسری بسته نشود، چه مشکلاتی پیش می‌آید؟
تصور کنید با کسی که نمی‌شناسید، وارد یک معامله شدید. اگر کارفرما باشید، ممکن است پول بدهید و کارتان را تحویل ندهند. اگر کارگر باشید، ممکن است کار را ارائه دهید در حالی‌که حق خود را دریافت نکرده‌اید.
قراردادی که به صورت کتبی نوشته می‌شود، به عنوان یک سند خواهد بود. این سند در مسائل قضایی و حقوقی اعتبار داشته و می‌توان از طریق آن پیگیری کرد.
[sc_fs_multi_faq headline-0=”h2″ question-0=”قرارداد فریلنسری، چقدر می‌تواند جلوی مشکلات و ضرر را بگیرد؟” answer-0=”همه چیز به متن قرارداد فریلنسری شما بستگی دارد. اگر قرارداد خود را خیلی دقیق تنظیم کرده باشید، با رسیدن به هر بن‌بست و مشکلی، می‌توانید راه چاره را در متن قرارداد خود جست‌وجو کنید. اما در صورتی‌که وقوع برخی مشکلات را در قرارداد فریلنسری خود پیش‌بینی نکرده باشید، در صورت مواجهه با آن مشکل، دچار ضرر خواهید شد. توصیه می‌کنیم برای تنظیم متن قرارداد از وکیل کمک بگیرید.” image-0=”” headline-1=”h2″ question-1=”چطور برای پروژه‌ی فریلنسری، قیمت تعیین کنیم؟” answer-1=”بحث تعیین قیمت موضوع پیچیده‌ای است. اغلب کارفرما و کارگر با تجربیات قبلی، برای مدت زمان احتمالی پروژه، پیش‌بینی نموده و با توجه به نرخ دستمزد ساعتی قانون کار، یک مبلغ توافقی را اعلام خواهند کرد. البته باید توجه داشت که تمام هزینه‌های جانبی (مانند اینترنت، برق، و حتی قهوه‌ای که می‌نوشید) در پروژه‌های فریلنسری به عهده‌ی کارگر است که باید توسط کارفرما جبران شود.” image-1=”” count=”2″ html=”true” css_class=””]
برای تنظیم یک قرارداد خوب و عالی، داشتن تجربه های قبلی اهمیت دارد. متأسفانه تجربیات در این زمینه گاهی بسیار گران خواهد بود. این گران تمام شدن تجربه، همیشه به صورت مالی نیست، بلکه گاهی خسارات روانی و تبعات روحی ناشی از آن بسیار بالا خواهد بود. به همین دلیل است که توصیه می‌کنیم تا از تخصص و تجربیات افراد آگاه در این مسائل استفاده کنید. وکیل و حقوقدان با توجه به آگاهی که از قوانین دارد، می‌تواند به تنظیم یک متن بهینه و با رعایت حقوق طرفین به شما کمک می‌کنند. هم‌چنین او احتمالاً با چنین مسائلی بیش‌تر سروکار داشته و احتمالات وقوع برخی مسائل را پیش‌بینی خواهد نمود.
قراردادهای فریلنسری باید توسط طرفین مخاطب در قرارداد، پرینت گرفته شده و امضا و اثر انگشت شود و برای هم، با پست، ارسال شود. مانند قراردادهای عادی، هر یک از طرفین باید نسخه‌ای از این قرارداد را نزد خود داشته باشند.
بهترین وسیله که از نظر قضایی و حقوقی معتبر باشد، قرارداد است. شما می‌توانید در متن قرارداد خود بندی را بابت راه ارتباطی معرفی کرده و ذکر نمایید که مکاتبات انجام شده از طریق آن راه ارتباطی، قابل تأیید و استناد خواهد بود. سپس تمام مکاتبات خود را در آن بستر انجام داده و آن‌ها را به صورت مرتب، جمع‌آوری کرده و سندسازی نمایید.
