یکی از اسناد و مدارک مهمی که بعد از فوت شخص باید اخذ شود، گواهی فوت است. اخذ این گواهی از نظر قانونی نیازمند طی مراحلی مشخص می‌باشد. در این مقاله به تمام موارد مهمی که احتمالا در این راستا به وجود خواهد آمد، پرداخته شده است. توجه داشته باشید که تهیه این سند، الزامی است و با متخلفین به عنوان مجرم برخورد خواهد شد.
معرفی گواهی فوت
گواهی فوت یک سند است که پس از فوت یک انسان صادر شده و سبب ابطال شناسنامه‌ی شخص متوفی خواهد شد. از آن‌جایی که در صورت فوت یک شخص، بایستی کلیه‌ی مدارک هویتی وی باطل شود، دریافت این گواهی برای طی سایر مراحل قانونی دیگر، الزامی می‌باشد و وارثان متوفی، اجبارا در بازه‌ی زمانی مشخصی پس از فوت، باید به دنبال اخذ آن بروند. در حقیقت پس از فوت برای انجام کارهای شخص متوفی، شناسنامه وی دیگر اعتباری ندارد و بایستی با داشتن این گواهی، اقدام شود. بنابراین کارهایی مانند انحصار وراثت و غیره مستلزم دریافت این گواهی می‌باشد.
صدرو گواهی فوت
بر طبق قانون ثبت احوال، ماده‌ی شماره‌ی ۲۲، هر انسانی که در ایران فوت کند و یا اطفالی که در ایران اما مرده به دنیا می‌آیند، اعم از ایرانی و خارجی، بایستی به مأمور ثبت احوال اعلام شده و نسبت به اخذ گواهی فوت آن‌ها اقدام شود. اگر شخصی که ایرانی باشد، در خارج از کشور فوت کند، این موضوع باید به کنسولگری محل اقامت، اعلام شود. صدور گواهی فوت تنها با آماده‌سازی چند مدرک شناسایی از فرد مراجعه کننده و هم‌چنین شخص متوفی، و ارائه آن به اداره ثبت احوال و نیز پرداخت هزینه‌های لازم، ممکن خواهد بود. در این مقاله، اطلاعات بیش‌تری در رابطه با صدور این گواهی، بیان شده است.
زمان دریافت گواهی وفات
برای اخذ گواهی فوت، حتما بایستی ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ وفات، نسبت به اعلام فوت به اداره‌ی ثبت احوال، اقدام شود. چنان‌چه که هنوز مدارک لازم برای اخذ این فوت (که در بخش‌های بعدی این نوشتار ذکر شده است.) هنوز جمع‌آوری نشده باشد، می‌توان به اداره‌ی ثبت احوال مراجعه نموده و شفاها فوت شخص اعلام شود. مدارک در نوبت‌های بعدی قابل تحویل خواهند بود. توجه داشته باشید که عدم ابطال شناسنامه‌ی شخص فوت شده، مسئولیت سنگینی را برعهده‌ی بستگان متوفی خواهد گذاشت. در حقیقت این مسئله به عنوان جرم تلقی می‌شود. چرا که امکان سوء استفاده از شناسنامه و مدارک هویتی شخص وفات شده، وجود دارد.
افراد مجاز به دریافت گواهی فوت
- اعضای خانواده شخص فوت شده مانند پدر، مادر، خواهر، برادر و فرزندان با ارائه مدارک شناسایی لازم، می‌توانند گواهی فوت شخص مورد نظر را دریافت نمایند.
- اعضای فامیل یا خویشاوندان شخص فوت شده نیز می‌توانند با ارائه مدارک شناسایی و اثبات نسبتی که با متوفی دارند، می‌توانند نسبت به اخذ گواهی فوت اقدام نمایند.
- صاحب مکانی که شخص متوفی در آن محل وفات یافته است، می‌توانند نسبت به اخذ گواهی فوت اقدام نمایند.
- مأموران انتظامی و مقامات قضایی، می‌توانند نسبت به اخذ گواهی فوت اقدام نمایند.
- گروه‌های اورژانس و امداد و نجات، می‌توانند نسبت به اخذ گواهی فوت اقدام نمایند.
- کارمندان قبرستان‌ها، می‌توانند نسبت به اخذ گواهی فوت اقدام نمایند.
مدارک لازم برای اخذ گواهی فوت
در قسمت قبل، لیست اشخاصی که مجاز به دریافت گواهی فوت می‌باشند را بیان کردیم. شخصی که می‌خواهد این گواهی را دریافت نماید، بایستی به همراه مدارک مورد نیاز به اداره ثبت احوال مراجعه نماید. این مدارک عبارتند از:
- شناسنامه، کارت ملی و مدارک تثبیت هویت خود مراجعه کننده و هم‌چنین مدارکی که بتواند نسبت وی را با فرد متوفی تثبیت نماید.
- شناسنامه و کارت ملی شخص متوفی
- گواهی پزشک یا بیمارستان مبنی بر فوت شخص یا شهادت دو نفر که شاهد فوت وی بوده‌اند.
با تحویل مدارک و هم‌چنین پرداخت تعرفه‌های مورد نیاز، شناسنامه‌ی شخص متوفی باطل شده و گواهی متوفی صادر شده و به دست شخص مراجعه کننده تحویل داده خواهد شد.
چرا باید گواهی فوت حتما دریافت شود؟
دریافت گواهی فوت به منزله ابطال شناسنامه و جلوگیری از هرگونه سوء استفاده از حقوق شخص متوفی خواهد بود. هم‌چنین ارائه این گواهی به هنگام انحصار وراثت، دفن در قبرستان‌های قانونی، انتقال جسد متوفی از بیمارستان و بسیاری موارد دیگر نیز الزامی می‌باشد. [sc_fs_multi_faq headline-0=”h2″ question-0=”اگر شخصی خارج از کشور فوت شود،تکلیف گواهی وفات وی چه می‌شود؟” answer-0=”در صورتی که ملیت شخصی ایرانی باشد و در خارج از کشور فوت کند، بایستی به کنسولگری ایران در محل اقامت مراجعه نموده و مدارک یاد شده را مأمور آن‌جا تحویل دهد تا به وزارت ثبت احوال ایران اعلام کنند. توجه داشته باشید که در صورت در دسترس نبودن مدارک، بایستی نسبت به اعلام شفاهی اقدام شود.” image-0=”” headline-1=”h2″ question-1=”آیا امکان دریافت گواهی فوت به صورت آنلاین وجود دارد؟” answer-1=”بله. با توجه به این‌که تردد در محیط‌های اداری می‌تواند وقت زیادی از شهروندان را بگیرد، امکان دریافت گواهی فوت به صورت آنلاین فراهم شده است. در این حالت، شما می‌توانید برای بارگذاری مدارک و مراحل بعدی از اینترنت استفاده کنید.” image-1=”” count=”2″ html=”true” css_class=””]
چطور می‌توان به صورت آنلاین، گواهی فوت را دریافت کرد؟
در مرحله‌ی نخست نیاز به مراجعه‌ی حضوری شما به اداره‌ی ثبت احوال و اعلام فوت شخص مورد نظر می‌باشد. سپس باقی مراحل به صورت آنلاین قابل انجام خواهد بود. به این صورت که وارد سایت ثبت احوال شده و در قسمت مربوط به صدرو گواهی فوت، فرم درخواستی را تکمیل می‌کنید. در حقیقت بارگذاری مدارک و اطلاعات، از طریق اینترنت ممکن شده است. سپس هزینه تعرفه را واریز کرده و کد رهگیری را دریافت می‌کنید. در مرحله‌ی بعد از طریق گزینه‌ی پیگیری و وارد نمودن کد رهگیری، می‌توانید صحت اطلاعات را تأیید نمایید. گواهی فوت، به آدرسی که در فرم پر کرده‌اید، پست خواهد شد.
اگر گواهی فوت را گم کردیم، چه کنیم؟
در صورتی که به هر دلیلی، گواهی فوت صادر شده را گم کردید، امکان صدرو مجدد گواهی فوت وجود دارد. شما می‌توانید به قبرستان شهر یا پزشکی قانونی مراجعه نموده و رونوشت گواهی فوت را از آن محل دریافت کنید. لازم به ذکر است که رونوشت گواهی فوت از اعتبار کافی برخوردار خواهد بود.
گواهی فوت پزشکی چیست؟
یکی از مدارکی که باید برای دریافت گواهی فوت از سازمان ثبت احوال تهیه کنید، گواهی فوت پزشکی می‌باشد. این گواهی از پزشک شخص متوفی قابل دریافت می‌باشد. در حقیقت دریافت این گواهی به منزله‌ی معاینه شدن متوفی توسط پزشک و تأیید عدم حیات وی است. این گواهی تا زمان دریافت گواهی فوت معتبر است اما سند رسمی به شمار نمی‌آید.
در چه شرایطی پزشک گواهی فوت پزشکی را صادر نخواهد کرد؟
هر عاملی که بتواند این شبهه را ایجاد نماید که شخص متوفی به مرگ طبیعی فوت نکرده باشد، می‌تواند پزشک را از صدور گواهی فوت پزشکی منع نماید. هرگونه علایم مانند خفگی، ضرب و جرح و غیره بر روی جسد، می‌تواند از عوامل مشکوک باشد. هم‌چنین در صورتی که شخص در خانه فوت کرده باشد، بنا به شرایط خاصی، این گواهی توسط اورژانس صادر می‌شود.
برای جسدهایی که به مرگ طبیعی فوت نشده‌اند، چه مراحلی لازم است تا طی شود؟
اجسادی که احتمالا ناشی از فوت در منزل برای سنین زیر ۶۰ سال، قتل، خودکشی و مرگ و میرهای مشکوک و ناشی از حوادث هستند، باید ابتدا به پزشکی قانونی ارسال شوند. در پزشکی قانونی، علت فوت مشخص شده و سپس گواهی فوت پزشکی از آن‌جا صادر خواهد شد. سایر مراحل برای دریافت گواهی فوت با داشتن گواهی پزشکی، با مراحل ذکر شده برای اجساد عادی، یکسان خواهد بود.
