چگونه می توان ازدواج غیر واقعی را انکار کرد؟

یکی از مباحث مهم مربوط به مبحث ازدواج ، انکار یا ادعای ازدواج است که قانونگذار، هم برای منکر و هم برای مدعی ازدواج مجازات قانونی تعیین کرده است.

انکار ازدواج یا ادعای ازدواج، باید حتما در دادگاه صورت گرفته باشد تا بتوان آن را جرم محسوب نمود. بنابراین اگر فردی در خارج از دادگاه ازدواج را انکار کند یا ادعای اثبات ازدواج را بدون طرح  و ارائه دادخواست داشته باشد ، هیچ جرمی مرتکب نشده است و طبق قانون مجازات نخواهد شد.

دعوای انکار ازدواج زمانی  مطرح می گردد که مرد  بعد از ازدواج، هرگونه رابطه زناشویی  با زن خود را منکر شود، خواه ازدواج دائمی یا موقت باشد. در این شرایط اگر مردی در دعوا بر سربرخی  حقوق مالی ناشی از ازدواج شامل: نفقه، مهریه و … و برای فرار از پرداخت این حقوق  ازدواج خود با او همسرش را انکار کند و نهایتا معلوم  گردد که این انکار بی پایه واساس بوده است، عمل وی جرم  محسوب وبه مجازات تعیین شده در قانون محکوم می گردد.

انکار زوجیت

طبق ماده 52 قانون حمایت از خانواده، هرکسی که در دادگاه ازدواج را انکار کند و سپس دیگری ثابت نماید که انکار او بی اساس بوده یا بر خلاف واقع ، شکایت یا دادخواست دیگری را مطرح نموده است ، به حبس محکوم می شود.

این حکم شامل نمایندگان حقوقی افراد فوق الذکر نیز می شود. بدین شکل که علی رغم اطلاع از ازدواج آن فرد، پس از حضور در دادگاه، ازدواج او را انکار کنند یا علی رغم اطلاع از عدم ازدواج وی ، با طرح شکایت کیفری یا ارائه دادخواست حقوقی، ادعای ازدواج او را نمایند.

صدور قرار اناطه در انکار ازدواج

در برخی از امور کیفری مثل ترک انفاق ، اگر زوج وقوع ازدواج را انکار کند ، در ابتدا امر کیفرخواست علیه زوج صادر نمی گردد و دادسرا با صدور قرار اناطه نسبت به بررسی صحت وسقم این ادعا، اقدامات لازم را بعمل می آورد و پس از اثبات یا انکار موضوع ، و حسب مورد پس از اتخاذ تصمیم در خصوص موضوع اصلی، جرم انکار یا اثبات ازدواج نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

اثبات ازدواج و طلاق

هر موضوع حقوقی قابلیت این را دارد که مورد تأیید یا انکار طرفین قرار بگیرد و به عبارتی دیگر،  هر فردی که ادعای وجود یا وقوع حقی را دارد، این امکان را خواهد داشت تا  ادعای خود را از طریق مراجع قانونی اثبات نماید.

برای اثبات این مسایل، اگر این ادعا مربوط به امور کیفری و تحقق جرمی باشد ، می توان آن موضوع را تحت شکایت کیفری و در دادسراها مطرح نمود. اما اگر موضوع در ارتباط با مسایل مالی و حقوقی باشد، باید در دادگاه های حقوقی یا خانواده تحت رسیدگی قرارگیرد.
برابر با قانون مدنی پس از وقوع عقد ازدواج، تعهدی بین زوجین ایجاد می گردد که می تواند مالی یا غیرمالی باشد. یکی از اهداف اساسی عقد نکاح، بقای نسل و تمایل به بچه دار شدن است. اما در برخی مواقع با وجود حضور فرزند ، تداوم زندگی مشترک برای هر یک از طرفین ممکن نیست و آنها تقاضای طلاق می نمایند. اگر کلیه تشریفات قانونی طلاق مطابق با قوانین انجام شود، مشکلی خاصی پیش نخواهد آمد و حقوق هر یک از طرفین کاملا مشخص و روشن است. به طوری که احتمال نفی یا نقض حقوق زوجین به حداقل می رسد یا کاملاً از بین می رود.

اما در بعضی مواقع بی اعتنایی به وظایف قانونی و موازین اخلاقی موجب می شود افراد سودجو حقوق دیگران را نفی نمایند ، در این حالت چاره ای جز رجوع به قانون و طرح دعوی نیست. اگر سند ازدواج و شرایط آن رسماً به ثبت رسیده باشد و قابل انکار نباشد، هر یک از طرفیت عقد می توانند به آسانی  حقوق خود را مطالبه نماید و طرف مقابل را ملزم به ایفای تعهدات کند. اما در صورتی که اصل نکاح به طور رسمی ثبت نشود و یکی از زوجین وجود رابطه زناشویی را انکار نماید، طرف مقابل باید برای اثبات ازدواج دادخواست اقامه نماید.

ضمانت اجرای انکار رابطه زناشویی

هر فردی چه زن و چه مرد، به هر عنوانی وجود رابطه زوجیت را در دادگاه منکر شود، و بعدا ثابت گردد این انکار نکاح بی پایه و اساس و دروغ بوده است، منکر به حبس درجه ۶ یا جزای نقدی درجه ۶ محکوم می شود.

حبس درجه ۶ شامل موارد زیر است:

• حبس بیش از ۶ ماه تا ۲ سال
• پرداخت جریمه بیش از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال

دعوای اثبات زوجیت

این دادخواست زمانی تنظیم می شود که همسر بعد از ازدواج هرگونه رابطه زوجیت اعم از دائمی یا موقت را منکر می شود. در این رابطه ، هرکدام از زوجین که ادعای وجود رابطه زناشویی دارد ، باید آن را در دادگاه خانواده ثابت نماید. عقد نکاح نیز مانند سایر عقود ، تکالیفی را برای زوجین ایجاد می نماید که دارای تأثیرات و شرایطی است.

انکار زوجیت در صورت فوت زوجین

دعاوی حقوقی عدم پذیرش ازدواج، از دسته دعاوی خانوادگی محسوب می گردد که خواهان باید طبق مقررات، نسبت به تنظیم دادخواست اقدام و آن را به دادگاه خانواده تقدیم کند. لازم به ذکر است که در طرح یک دادخواست حقوقی، مواردی همچون زنده بودن یا مرده بودن فرد و وجود شهود در زمان ازدواج یا وجود فیلم از ازدواج، می تواند متفاوت باشد. بنابراین، اگر ازدواج دائم با حضور شاهدان منعقد شود اما زوج آن را ثبت ننماید و بعد از آن فوت کند ، زوجه در مقام وارث متوفی میتواند به عنوان شاکی، دلایل خود که همان شهادت شهود است به محضر دادگاه ارائه دهد و درخواست خود را مطرح کند.

انکار ازدواج در عقد موقت

هنگامی که زوج منکر ازدواج موقت گردد و زوجه نکاح موقت خود را در دادگاه ثابت کند، دادگاه می تواند زوج را به پرداخت جزای نقدی یا حبس محکوم نماید. طبق قانون حمایت از خانواده، اثبات ازدواج موقت پس از انکار زوج، وی را به پرداخت جریمه نقدی هشت میلیون تا هجده میلیون تومان و حبس درجه هفت از نود و یک روز تا شش ماه محکوم می کند .

انکار ازدواج در عقد دائم

پس از جاری شدن خطبه عقد بین زوجین و وقوع نکاح به صورت کاملا شرعی و قانونی، اگر به هر دلیلی این ازدواج توسط هر یک از زوجین، مورد انکار قرار بگیرد، برای رد انکار، باید با ارائه دادخواست اثبات ازدواج دائم به طرفیت منکر، نسبت به پیگیری موضوع اقدام نمود.

روند رسیدگی به دعوای انکار زوجیت

اگر یکی از طرفین ازدواج، آن را انکار کند، طرف دیگر که ادعا می نماید بین آن دو رابطه زوجیت وجود دارد، باید دادخواست خود به دفاتر خدمات قضایی ارائه نماید. همانگونه که قبلا اشاره شد، دادگاه صالح برای رسیدگی به این اختلافات دادگاه خانواده است. در صورتی که دادگاه خانواده ای در آن شهر نباشد، دادگاه عمومی و حقوقی به این دادخواست رسیدگی می کند، پس از تشکیل جلسه دادگاه ، فرد مدعی وجود رابطه زناشویی، باید دلایل و شواهد خود را به دادگاه ارائه دهد. از جمله مدارک مورد نیاز که برای اثبات ازدواج می توان به آنها تمسک جست، سند ازدواج و شهادت مطلعین و شاهدان و سوگند مدعی مبنی بر وجود رابطه زناشویی است.