اگر در فکر شراکت در یک شرکت تجاری هستید، یا از قبل سهامدار شرکتی تجاری بوده اید یا می خواهید با شخصی شریک شوید، مطالعه این مقاله را به شما توصیه می‌نماییم.
شراکت در قوانین به چه معناست؟
در قوانین جاری کشور تعریف دقیقی از شرکت وجود ندارد، اما در مجموع می‌توان گفت شراکت یک عقد یا قراردادی است که در قالب آن طرفین این قرارداد جهت پیشبرد منافع مشترکشان همکاری لازم را با یکدیگر انجام می دهند .
اشاعه یا شراکت در اموال، گاهی ممکن است به نحو قهری مثلا به موجب ارث و یا به نحو ارادی مثلا به موجب عقد حاصل شده باشد.
با اراده و توافق متقابل طرفین یک عقد، ممکن است مال مشاعی را، به عنوان وسیله ای برای به دست آوردن هدفی مشترک قرارداد، که این امر می‌تواند منجر به کسب سود و منفعت از طریق انجام فعالیت های مدنی و یا تجارتی گردد، که با این روش، شرکا سود و زیان حاصل شده را بین خود تقسیم نمایند. به این عمل شراکت و عقدی که به موجب این رابطه بین اشخاص ایجاد می‌شود را عقد شرکت گویند.
عقد شرکت از نظر ماهیتی به شرکت مدنی و شرکت تجارتی تقسیم می‌شود. تفاوت بخشیدن به شرکت ها از یکدیگر به موجب نوع فعالیت آن ها، امکان پذیر است ولی در مجموع مورد مشترکی که بین تمام شرکت ها وجود دارد، نحوه تشکیل آن ها می‌باشد. در حقیقت چون شرکت خود یک توافق مشترک و اراده ای متقابل است، بنابراین تشکیل آن هم باید به صورت یک قرارداد باشد.
تنظیم قرارداد شراکت به صورت یک سند، به این دلیل است که وجود چنین قراردادی بین طرفین، در عالم اعتباری حقوق و معاملات هم محرز و ثابت گردد و طرفین بر اساس قول ها و تعهدات خود در آن سند عمل نمایند.
شراکت تجاری چیست؟
شراکت تجاری خود بر انواع مختلفی تقسیم می گردد که از آن جمله می توان به:
- شراکت در شرکت سهامی عام
- شراکت درشرکت سهامی خاص
- شراکت در شرکت با مسئولیت محدود
- شراکت در شرکت تعاونی
در مفهومی عام، هرگاه چند نفر با یکدیگر قصد شراکت داشته باشند و بخواهند از طریق سرمایه گذاری، کارخانه یا شرکتی را تشکیل و آن را اداره نمایند، برای این منظور عقد شرکت بین آن ها ایجاد می‌گردد که البته برابر با قوانین جاری کشور باید تشریفات خاصی نیز در انعقاد آن رعایت گردد. عنایت بفرمایید که پس از تشکیل شرکت تجاری، این شرکت دارای شخصیتی مستقل از شرکای خود خواهد بود.
نحوه اثبات شراکت در شرکت های تجاری
با تشکیل شرکت تجاری، سهامدارانی که در تشکیل موضوع شرکت سهیم هستند، با توافق یکدیگر، شرکت را شکل می‌دهند و توافق می کنند که در موضوعی تجارتی با یکدیگر آن را اداره نمایند و در نتیجه این شراکت، در سود و زیان آن سهیم گردند.
در خصوص شراکت تجاری، این احتمال همیشه وجود خواهد داشت که حق و سهم الشرکه یکی از شرکا، از جانب شرکای دیگر یا مدیران مورد انکار قرار بگیرد، در مجموع اختلافاتی که ممکن است در مورد شراکت بین شرکا به وجود آید، یا مربوط به انکار وجود شراکت یکی از شرکا است و یا اینکه بر سر سهم یا تعهدات خود در شراکت اختلاف دارند، به همین دلیل شخصی که حق او مورد انکار قرار گرفته است می‌تواند با توجه به ادله قانونی، در صدد اثبات حق خود برآید. این ادله قانونی در امور تجاری به شرح ذیل می‌باشد:
لازم به توضیح است که اثبات شراکت در شرکت های تجارتی را می توان از طریق دلایل اثبات دعوای موجود در قانون مدنی، ثابت نمود و علاوه بر این ادله، می توان از موارد زیر هم برای اثبات آن استفاده کرد:
الف) سند
سند از دلایل بسیار مهمی است در اثبات دعاوی برای دادگاه ها مورد استناد و پذیرش است. از جمله این اسناد می توان به برگه های سهم اشاره نمود که برای اثبات دعوا مورد پذیرش دادگاه خواهد بود.
ب) اساسنامه
اساسنامه شرکت، سند مهم دیگری است می‌تواند وجود شراکت و شرکت را ثابت نماید. در اساسنامه نام اعضای شرکت، میزان سهم الشرکه، نحوه فعالیت اعضای شرکت و تصمیمات مشخص می گردد.
پ) ثبت شرکت
بعد از آن که کلیه شرکا با توجه به نوع شرکت که قصد ایجاد و تشکیل آن را دارند، آورده های نقدی و غیر نقدی خود را به میزان مشارکتشان، فراهم کردند، اقدام به ثبت شرکت می‌کنند که از این طریق، نام شرکا و وجود شراکت آن‌ها اثبات می‌گردد.
ت) سایر ادله
در مورد سایر ادله از جمله اقرار، سوگند، شهادت و اماره، شرایطی که برای اعمال آن‌ها در امور مدنی است، در مورد امور تجارتی هم قابل اجراست.
اثبات شرکت تضامنی
شرکت تضامنی ازجمله شرکت هایی است که تحت نام مخصوصی برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود و اگر دارایی های شرکت برای تادیه تمام دیون شرکت کافی نباشد، هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض هستند. اگر در شرکتی اسم برخی مالکان شرکت در نام شرکت آمده باشد، شرکت تضامنی محسوب می شود.
این نوع شرکت نیز بعد از انجام مراحل تأیید نام شرکت و تحویل شرکت نامه و اساسنامه و سایر مدارک مورد نیاز به اداره ثبت شرکتها به ثبت خواهد رسید و بعد از ثبت در اداره ثبت شرکتها، آگهی تأسیس شرکت در روزنامه رسمی و یکی از روزنامه‌های کثیر الانتشار محل ثبت شرکت آگهی می‌گردد.
با توجه به مسئولیت مطلق شرکا در قبال دیون شرکت، شرکت های تضامنی از دسته شرکت‌هایی است که نام شرکا در آن بسیار مهم می باشد، چرا که تک تک شرکا در پرداخت دیون شرکت، مسئولیت دارند، لذا معرفی و ثبت اسامی و شخصیت آن ها ضرورت دارد و از این جهت می تواند موجب اثبات شراکت گردد.
اثبات شرکت سهامی
در تعریف شرکت سهامی، شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها است.
شرکت‌های سهامی به دو نوع سهامی خاص و سهامی عام تقسیم می‌شوند که اصلی ترین تفاوت این دو در این است که سهام شرکت‌های سهامی عام در تالار بورس قابل نقل و انتقال است.
در این نوع از شرکت ها برای جذب سرمایه از طریق اشخاص اقدام می شود و به این صورت که همه اشخاصی قادرند با توجه به آورده های مالی خود به شرکت، در سود و زیان شرکت سهیم گردند و عنوان شراکت را بدست آورند. به همین خاطر با تقدیم برگه و اسنادی به نام برگه سهام به آن‌ها میزان شراکت و قدرالسهم آن ها در سود و زیان شرکت مشخص می‌گردد که برگه سهام شریک حاکی از وجود شراکت و حقوق و تعهدات او در این شراکت می باشد.
مرجع صالح برای طرح دعوی اثبات شراکت
در صورت بروز اختلاف در وجود یا عدم وجود شراکت بین شرکای شرکت، دادگاه صالح به رسیدگی اختلاف متفاوت است:
- اگر اختلاف بین شرکای یک شرکت مدنی باشد، اثبات شراکت از طریق اثبات مالکیت شخص در ملک مشاع است، زیرا تشکیل شرکت مدنی بدون وجود مالکیت شریک در مال مشاع و اذن او میسر نیست. اثبات این امر می‌تواند از طریق سند رسمی و یا در صورتی که مالکیت مشاعی به صورت ارث باشد با ارائه تصدیق گواهی انحصار وراثت صورت پذیرد و اگر مال مشاع غیر منقول باشد، اثبات مالکیت در صلاحیت دادگاه محل مال غیر منقول بوده و در صورتی که مال منقول باشد، اثبات مالکیت مال مشاع و در نتیجه و به تبع ان اثبات شراکت، در دادگاه محل اقامت خوانده و منکر شراکت خواهد بود.
- در صورتی که عقد شراکت به موجب قرارداد کتبی باشد، دادگاه محل تنظیم قرارداد یا محل اقامت خوانده (شخص منکر وجود شراکت) صالح به رسیدگی خواهد بود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره حقوقی در رابطه با شراکت تجاری ، می توانید با وکلا و کارشناسان ما در پایگاه حقوقی یاسا تماس حاصل فرمایید.
