همه فرزندان، فارغ از سن یا سطح رشد، برخی اثرات طلاق را تجربه خواهند کرد. در مورد نوزادان بسیار کوچک، ممکن است این موارد را به روشنی بیان نکنند؛ با این وجود ممکن است تغییر در رفتار کودکان در طلاق را متوجه شوید و سپس بعضی از مشکلات دیگر بعد از بلوغ فرزند دیده می شود. بچه‌های بزرگ‌تر ممکن است نشان دهند که طلاق را قبول می کنند، اما ممکن است در مورد از هم پاشیدن خانواده احساس ناراحتی کنند.
درک چرخه غم واندوه کودکان در طلاق
معمولا کودکان در طلاق ، با طلاق پدر و مادر وارد یک چرخه گریف می‌شوند. هر کودک، بسته به سن، شخصیت و تماس مداوم و یا عدم ارتباطش با هر دو والد، طلاق را با روش‌های مختلف تجربه می‌کند. اکثر بچه ها فازهای زیر را طی طلاق و دوره زمانی حدود یک سال بلافاصله پس از طلاق تجربه می‌کنند. هر کودک، بیان خود را از این مراحل یا مراحل کمی متفاوت می‌کند، اما واکنش‌های معمولی شامل تغییرات احساسی و رفتاری می‌شود که ممکن است برای والدین نگران‌کننده و حتی مشکل‌ساز باشد.
انکار
کودکان در این مرحله نمی‌خواهند که به سادگی بپذیرند که پدر و مادرشان در حال جدایی‌اند. در مرحله انکار، و سایر مراحل طلاق، والدین باید نسبت به والد دیگر بسیار مثبت باشند و هر گونه توضیح در مورد طلاق یا جدایی مربوط به بچه‌ها را به سادگی به آن ها ارائه دهند.
سوالات مهم در مرحله انکار
مهم ترین سوالاتی که باید پاسخ داده شوند عبارتند از:
- بچه‌ها کجا زندگی خواهند کرد؟
- چه زمانی باید هر پدر و یا مادر را ملاقات کنند؟
- ابراز محبت از هر دوی والدین به بچه‌ها
- اظهار نظر مثبت، محترمانه و خوب راجع به والد دیگر
- توضیحات ساده و روشن مناسب سن کودکان در رابطه با طلاق
- عدم اظهار نظر منفی راجع با شخصیت یا رفتار والد دیگر
مرحله انکار در اکثر بچه ها، 6 تا 8 هفته خواهد بود. اگر به لحاظ انسانی زمانبندی فرزندپروری را تنظیم کنید، کودک هرگز از سوی والدین رد و یا رها نخواهد شد.
خشم
کودکان به دلایل مختلف در حین طلاق دچار خشم می شوند، که عبارتند از:
- خشم به خاطر خود زیرا ممکن است کاری کرده باشند که منجر به طلاق شده باشد.
- خشم به خاطر والدین برای ترک خانه
- خشم به خاطر والدین برای ترک یکدیگر
- خشم به خاطر تغییرات زندگی‌شان
- خشم به خاطر مجبور شدن برای جابه‌جایی بین خانه‌های پدر و مادر
- خشم به دلیل عدم کنترل زندگی‌شان
- خشم به خاطر احساس رد یا رهاشدگی
اضطراب
کودکان در طلاق بیشتر اضطراب را در رفتارشان نشان می‌دهند تا این که بیان کنند. کودکان معمولا اضطرابشان را به شکل‌های زیر نشان می دهند:
- پرخاش‌های احساسی در خانواده یا مدرسه
- اختلالات غذایی، خواب و رفتاری
- شکایت از سردرد، شکم‌درد و خستگی
- نیاز به اطمینان دائم
- تمایل به همیشه کنار یکی از والدین ماندن
- اصرار بر خوابیدن در اتاق یا تخت خواب مشترک با پدر یا مادر
- تجربه کابوس، حملات عصبی و خروج از فعالیت ها
سردرگمی
آن چه که کودکان در طلاق تجربه می کنند، بسیار طبیعی است. در صورت نیاز باید ساختار، پیش بینی و نظم خانه پدر یا مادر برای کاهش سردرگمی‌ها، تغییر کند. تقویم‌ها، برنامه‌ها، پیام‌های متنی، یادآوری‌های ایمیل، راه‌های خوبی برای کمک به کودک به منظور حفظ اطلاعاتی است که باید در مورد زمان ملاقات با پدر یا مادر، این که چه کسی به دنبال آن‌ها در مدرسه می‌رود ویا تعطیلات آخر هفته بدانند.
برای پاسخگویی به بسیاری از سوالات زمانی که بچه‌ها در این مرحله هستند، آماده باشید و اگر چندین و چندبار به یک سوال پاسخ داده‌اید، ناامید نشوید. می‌توانید راهی برای کمک به کودک برای به خاطر داشتن اطلاعات پیدا کرده و آن را به یک بازی تبدیل کنید.
چانه زدن
اکثر کودکان در این مرحله ممکن است با پدر و مادر، و یا حتی یک قدرت بالاتر، بحث کنند تا خانواده را مجددا کنار هم جمع کنند. آن‌ها همچنین ممکن است بین برادران و خواهران و یا بین سایر اعضای خانواده برای تشکیل مجدد خانواده، بحث کنند. مهم این است که بچه ها بر روی کودکی شان تمرکز داشته باشند و این دیدگاه در آن‌ها تقویت شود که مقصر طلاق نبوده اند و کاری از دست آن‌ها برای کنار هم جمع کردن خانواده بر نمی‌آید.
افسردگی
افسردگی کودکان در طلاق عادی است. ممکن است به نظر برسدکه احساس، تواناییشان در دیدن چیزهای خوب، یا عشقشان به یک سرگرمی یا فعالیت خاص را از دست داده‌اند. بهترین راه تشویق بچه‌ها به درگیر و فعال ماندن و بر آینده متمرکز بودن است. هردوی والدین باید این اجازه را به فرزندشان بدهند که متوجه شود که علی رغم تغییر شرایط او هنوز هم دوست داشته می‌شود، مراقبش خواهند بود و برای آن‌ها ارزشمند است حتی اگر پدر و مادر در خانه‌های جداگانه زندگی کنند.
اگر در این رابطه نگران وضعیت فکری و احساسی فرزندتان هستید، به دنبال یک مشاور بگردید یا با پزشک خود مشورت کنید. اغلب صحبت کردن با کسی که در خارج از خانواده است که می‌تواند به طرز عادی کردن طلاق برای کودک کمک کند، می‌تواند در غلبه بر هر غم و اندوه یا افسردگی که کودک ممکن است تجربه کند نیز کمک کننده باشد.
پذیرش
هنگامی که کودکان در طلاق بپذیرند که طلاق اتفاق می‌افتد یا افتاده است و می‌بینند که مادر و پدر هنوز مادر و پدر هستند، هنوز هم در زندگی و عشق خود فعالند و از خانواده حمایت می‌کنند، با شرایط طلاق سازگار می‌شوند. اکثر کودکان حدود یک سال طول می‌کشد تا بپذیرند که پدر و مادر با یکدیگر همکاری می‌کنند و با هم ارتباط دارند. مسئله زمانی پیچیده می‌شود که کودک توسط یک یا هر دوی والدین نادیده گرفته می‌شود، و این باعث می شود که مدت زمان بیشتری طول بکشد تا کودک طلاق پدر و مادرش و این که می‌تواند همچنان با آن‌ها در ارتباط باشد، را بپذیرد.