مسئولیت‌های کارفرمایان در ارائه لیست بیمه هیچ‌کدام از شرایطی که قانون کار به عنوان شرایط آزمایشی یا شرایط پیش از قرارداد معین کرده است، برطرف‌کننده مسئولیت کارفرما برای بیمه‌کردن کارکنان نیست.
کارفرما مکلف است از روز نخستی که فرد را به کار می‌گیرد، حتی بدون عقد قرارداد و حکم، لیست حق بیمه وی را ارسال کند. برخی از کارفرمایان به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی، قادر به پرداخت به‌موقع مطالبات تأمین‌اجتماعی و سهم ۲۰ درصدی حق بیمه خود نیستند که این گزارش به این موضوعات می‌پردازد.
مبنای نرخ حق بیمه
نرخ حق بیمه در ایران بر اساس مفاد ماده ۲۸ قانون تأمین اجتماعی (مصوب ۱۳۵۴ شمسی) معادل ۳۰ درصد حقوق، مزد و مزایای هر بیمه شده و ۳ درصد بیمه بیکاری است.
چگونگی نحوه ثبت ترک کار یا اشتغال به کار بیمه‌شدگان از سوی کارفرمایان
طبق ماده ۳۹ قانون تأمین اجتماعی کارفرما ملکف لیست حقوق و مزد کارکنان شاغل را با آخرین تغییرات و تا آخرین روز ماه بعد به بیمه ارسال و پرداخت کند بنابر این فرصت کافی برای ارسال لیست با آخرین تغییرات به کارفرما داده شده است ضمن اینکه در صورت ترک کار یا شروع به کار کارگر، کارفرما باید در لیست‌های ارسالی و در ستون‌های مربوط درج کند.
همچنین طبق مواد ۴۲، ۴۳ و ۴۴ قانون تأمین اجتماعی، موارد اعتراض در هیأت‌های بدوی و تجدیدنظر تشخیص مطالبات و نحوه رسیدگی به آنها مشخص شده است، در صورتی که کارفرما به میزان حق‌بیمه تعیین شده از طرف بیمه تامین اجتماعی معترض باشد، می‌تواند ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ، اعتراض خود را کتباً به بیمه تامین اجتماعی ارائه کند و بیمه تامین اجتماعی نیز مکلف است اعتراض کارفرما را حداکثر تا یک‌ماه پس از دریافت آن در هیأت بدوی تشخیص مطالبات مطرح کرده و در صورت اعتراض نکردن کارفرما ظرف مدت مقرر، تشخیص بیمه تامین اجتماعی قطعی و میزان حق بیمه تعیین شده به همراه جرایم متعلقه طبق ماده ۵۰۰ این قانون وصول خواهد شد.
چگونگی تقسیط بدهی بیمه های کارفرمایان
مطابق ماده ۴۶ قانون تأمین‌اجتماعی که در سال ۵۴ به تصویب رسید، ۱۲ درصد بهره برای اقساط کارفرمایان پیش‌بینی شده بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و اصلاح موادی از قانون تأمین اجتماعی، این بهره از تقسیط حذف شد.
تقسیط بدهی کارفرمایان براساس توان کارفرما
امروزه تقسیط بدهی کارفرمایان براساس بخشنامه‌های بیمه تامین اجتماعی ، باتوجه به توان کارفرما در پرداخت اقساط و میزان بدهی بیمه‌ای، انجام می‌شود و براساس ضوابط و مقررات موجود، بدهی کارفرمایان تا ۳۶ قسط، قابل‌تقسیط است که بی‌شک کمک مؤثری به اینگونه واحدها خواهد بود. مهلت پرداخت هر قسط در تاریخی که برای کارفرما پیش‌بینی شده درج می‌شود، ولی سیستم‌ها به طریقی تعبیه شده‌اند که تا سررسید قسط بعدی، فرصت پرداخت قسط قبلی وجود دارد.
آیا بیمه تامین اجتماعی می‌تواند میزان بدهی بیمه‌ای کارفرمایان و نحوه محاسبه آن را قبل از حضور کارفرما در جلسات هیأت‌های بدوی، اعلام کند.
در ضوابط جدید بررسی اعتراض‌های احتمالی کارفرمایان به بدهی‌های بیمه‌ای ابلاغی که به شعب تأمین‌اجتماعی ابلاغ شده، بر ضرورت اعلام دقیق میزان بدهی و نحوه محاسبه آن در صورت درخواست کارفرما، تأکید شده است.
نحوه محاسبه جرایم عدم ارسال لیست و تأخیر تأدیه
برای ارائه تسهیلات بیشتر به کارفرمایان در پرداخت حق بیمه ماهانه کارکنان کارگاه‌ها، نحوه محاسبه و وصول جرایم حق بیمه کارگاه‌هایی که ظرف مهلت مقرر از تنظیم و ارسال لیست صورت مزد و حقوق بیمه‌شدگان خودداری می‌کنند به این صورت اصلاح و مقرر شده است که در صورت تأخیر در ارسال لیست حقوق و دستمزد کارکنان در مهلت مقرر، جریمه نقدی به میزان ۱۰ درصد مبلغ حق بیمه همان ماه محاسبه و وصول شود.
بدیهی است محاسبه جریمه تأخیر تأدیه به میزان ۲ درصد در ماه جهت بدهی‌های معوقه قطعی شده محاسبه و وصول می‌شود.
