در دعاوی و شکایتهای حقوقی، هر واژه بار معنایی خاصی دارد و معمولا اطلاق آن به فرد یا افراد برای آنها مسوولیتهای مختلفی ایجاد میکند. یکی از ساده ترین واژه ها در این زمینه که مردان و زنان پس از ازدواج آن را تجربه میکنند واژه های شیرین زن و شوهر است.
بر اساس تعریف تازهایی که دختران و پسران از چنین واژه هایی پس از ازدواج پیدا میکنند، صاحب حقوقی میشوند و در مقابل این حقوق تکالیفی به عهده آنها قرار داده میشود. همانطور که در مطالب قبلی اشاره شد زن پس از جاری شدن صیغه عقد و رسمیت یافتن ازدواج با همسرش میتواند از او نفقه طلب کند. در مقابل مرد نیز میتواند از همسرش تقاضای تمکین کند.
این واژه یعنی زن موظف به برآوردن نیازهای زناشویی است. به این مساله تمکین خاص میگویند و البته تمکین عام نیز مطرح است که به معنای حضور زن در سر زندگیاش است؛ اما از آنجا که همیشه همه چیز در میان همسران با صلح و صفا شکل نمیگیرد، گاهی زنان مجبور به طرح شکایت برای دریافت نفقه میشوند و گاهی نیز مردان مجبور میشوند برای تمکین از همسر خود شکایت کنند.
«لفظ تمکین به معنای الزام است و وقتی مرد دادخواست تمکین میدهد که زنی بدون عذر موجه منزل مشترک زناشویی را ترک کرده باشد و حاضر به بازگشت به منزل مشترک نباشد. از نظر قانونی مرد نیاز به همسر دارد و به همین دلیل دادخواست تمکین میدهد. معنی این دادخواست هم به زبان ساده چنین است: همسر عزیزم! لطفا به خانه برگرد و نسبت به ایفای وظایفی که قانون و شرع نسبت به همسرت به عهده تو گذاشته اقدام کن»!
با این توضیح مشخص میشود مردان زمانی دادخواست تمکین میدهند که همسر آنها بدون اجازه منزل را ترک کرده باشد و حاضر به بازگشت هم نباشد. از طرف دیگر، مردها در این مرحله معمولا ابتدای کار شکایت نمیکنند، بلکه سعی میکنند با پادرمیانی بزرگترها این مشکل را حل کنند و اگر به اصطلاح عامیانه این کار جواب نداد، قدم دیگری برمیدارند و با ارسال اظهارنامه، وظایف قانونی و شرعی همسر را به وی یادآوری میکنند. اگر باز هم این اتفاق رخ نداد، دادخواستی را با موضوع تمکین به دادگاه ارائه و در آن تلاشهای انجام شده را قید میکنند و خواستار بازگشت همسر خود میشوند.
یک نمونه از دادخواستهای تمکین چنین است:
«ریاست محترم دادگاه خانواده……….. با سلام و احترام؛ به استحضار میرساند اینجانب………………… طی سند رسمی عقدنامه به شماره…………….. مورخ…………………. با خوانده دعوی سرکار خانم………………………… ازدواج نموده ام. اکنون………….. سال از زمان عقد ما میگذرد اما خوانده بدون عذر و دلیلی موجه منزل مسکونی را ترک کرده و در حال حاضر در………………… ساکن است. برای بازگشت وی به منزل تاکنون چند نفر از اقوام را واسطه کرده ام، اما این مساله نتیجه ای نداده است. اظهارنامه های ارسالی از سوی بنده برای زوجه نیز تا این تاریخ بی پاسخ مانده است. با توجه به نکات یاد شده در دادگاه تقاضا دارم نسبت به صدور حکم الزام به تمکین برای زوجه مساعدت فرمایید. با تشکر و احترام…………………..»
پس از این مرحله دادگاه با تشکیل جلسه اقدام به بررسی ادعای مرد میکند. «مرد باید در جلسه اول دادگاه ثابت کند و دلایلی را بگوید که بر اساس آن مشخص شود همسرش بدون اجازه او خانه را ترک کرده است؛ البته پیش از هر اقدامی برای اینکه زن نیز از این شکایت مطلع شود، باید نشانی دقیقی از محل سکونت فعلی زن به دادگاه ارائه شود تا برای زن اخطاریه جهت حضور در دادگاه ارسال شود.
قاعدتا مرد نمیتواند نشانی منزل خود یعنی همان منزل مشترک را بدهد چون مرد میگوید همسرش از خانه خارج شده و دیگر بازنگشته است. اگر نشانی دقیقی ارائه نشود و اخطاریه مطابق روال قانونی ارسال نشود، تشکیل جلسه دادگاه به صدور حکم منجر نخواهد شد.»
ابلاغ باید واقعی و قانونی باشد. ابلاغ واقعی به این صورت است که اخطاریه به دست خود خوانده یا یکی از بستگان او داده شود یا بر در محل سکونت او الصاق شود و ابلاغ قانونی نیز به این معنی است که فاصله ابلاغ تا رسیدگی به شکایت کمتر از 5 روز نباشد؛ البته با در نظر گرفتن 2 روز ابلاغ و تشکیل جلسه، باید فاصلهای 7 روزه میان ابلاغ تا تشکیل جلسه دادگاه وجود داشته باشد. البته اگر در کمتر از این فاصله طرفین با حضور در جلسه دادگاه نسبت به رسیدگی به پرونده خود اعلام آمادگی کنند، منع قانونی برای رسیدگی به پرونده وجود ندارد.
در جلسه دادگاه رسیدگی به شکایت تمکین چه اتفاقی رخ میدهد؟
شکایت تمکین هم مانند همه شکایتهای حقوقی مقدماتی دارد. مردان پس از حضور در دادگاه درباره علت قهر همسر خود نکات مشترکی را عنوان میکنند؛ مثلا میگویند: «همسرم از من خواست خانه را به نامش بکنم، همسرم گفت چون شوهر خواهرم برای خواهرم اتومبیل خریده باید من هم برای او اتومبیل بخرم، همسرم خواست او را مسافرت خارج از کشور ببرم و…» بخش دوم همه این جملات نیز چنین است: «چون این کار را نکردم از خانه قهر کرد و رفت.»
مردان زمانی دادخواست تمکین میدهند که همسر آنها بدون اجازه منزل را ترک کرده باشد و حاضر به بازگشت هم نباشد
برخی زنان در جلسات دادگاه حضور نمییابند و تصور میکنند این مساله میتواند کمکی به آنها بکند اما این حضور نیافتن دقیقا به ضرر آنهاست، چون دادگاه در صورتی که این غیبت با وجود ابلاغ قانونی و واقعی باشد، به ضرر زن رای خواهد داد؛ اما زنانی که در دادگاه حضور مییابند معمولا حرفهای مشخصی را بیان میکنند، حرفهایی مانند: «شوهرم منو کتک زده، اون آدم خلافکاریه، شرافت من توی خونه اون در خطر بوده، شوهرم با زن دیگهای رابطه نامشروع داشته و…» برخی از ادعاهایی است که زنان در جلسه دادگاه مطرح میکنند تا به تمکین محکوم نشوند. نکته قابل تامل در این زمینه این است که در دادگاههای خانواده، اصل بر تمکین زن است و در صورت غیرموجه بودن دلایل زن، دعوی مرد مورد پذیرش قرار میگیرد و رای بر تمکین و بازگشت زن به زندگی مشترک صادر میشود.
زنان تنها در شرایط خاصی میتوانند از همسر خود تمکین نکنند. این شرایط خاص نیز شامل مواردی میشود که مطابق قانون، تمکین زن و حضور در خانه مرد برای او ترس ضرر جسمانی، مالی یا شرافتی داشته باشد؛ البته در این مورد هم مانند تمامی دعاوی حقوقی هریک از طرفین باید ادعاهای خود را اثبات کنند وگرنه دادگاه زیر بار صدور رای بر بطلان دعوی نمیرود.
یکی از راههای اثبات این است که مرد اعتراف کند حرفهای همسرش درست است که البته امکان آن یک در 100هزار است. در بیشتر موارد، مردان و زنان حرفهای یکدیگر را انکار میکنند و به این ترتیب هریک از طرفین باید دلیل و مدرکی برای اثبات حرف خود به دادگاه معرفی کند؛ دلایلی که به قول این قاضی «قرینه حالیه» باشد و حرف هر کدام از طرفین را اثبات کند. اثبات هریک از این مسائل نیز شیوه خاص دارد؛ مثلا اثبات رابطه نامشروع تنها با حکم کیفری صادر شده از دادگاه ممکن است.
اثبات کتک کاری هم معمولا با شکایتی که زن بابت این مساله در دادگاه از همسر خود مطرح کرده، همراه است. در چنین مواردی وجود یک پرونده که به صدور رای هم منتهی نشده میتواند مفید باشد. دادگاه معمولا در چنین مواردی اقدام به استعلام کرده راست و دروغ حرف طرفین را اثبات میکند. اعتیاد شدید هم یکی از مواردی است که عسر و حرج زن را ثابت و تکلیف تمکین را از او نفی میکند؛ البته برای اثبات اعتیاد همسر حتما باید او در دادگاه انقلاب پرونده یا سابقه محکومیت و حبس داشته باشد. استعمال تریاک به دفعات از سوی مرد هم جزو موارد عسر و حرج زن است و باید چنین مواردی برای دادگاه احراز شود.
در مقابل، مردان نیز شیوههای خاصی برای اثبات عدم تمکین همسران خود دارند. مثلا اگر مردی بتواند نواری ضبط شده در قالب صدا یا تصویر ارائه کند که همسرش در آن عنوان کرده حاضر به تمکین از همسرش نیست، دادگاه پس از بررسی و اطمینان از واقعی بودن این مدرک، حکم به الزام زن به تمکین میدهد. در یکی از پروندههای شعبه 268 زنی در یک نوار با قاطعیت عنوان میکند تا 100 سال دیگر هم حاضر به تمکین از همسرش نیست و با تایید خود زن، دادگاه برای این پرونده رای به نفع مرد صادر میکند.
خانم بنده میگفت زندگی درخانه 97 متری برایمان زندان است چند بار بنگاه مراجعه کردم تاینکه خانه ای 200 متری نو وشیک پیدا کردم باز گفت طبقه 5دوست ندارد گفتم تو پیدا کن مهریه اش هر 3ماه 2سکه که مرتب پرداخت کرده ام کارت یارانه خانواده وحتی برادرم دست مادرش بوده مادر خانمم میگوید باید از من تبعیت کنید حتی در خرید خانه مخارج و………برای پدر خانمم دندان درجه یک گذاشتم بدون هزینه راضی نیست تازه میگوید چشم وگوشش هو ضعیف شده وقتی پسرم متولد شد از درمانگاه حقوق وهزینه بیمارستان را دادم ولی دیگر پسرم را ندیدم تا 5سال دیگر من ومادرش را نمیخواست میگفت مادر بزرگش را میخواهد اینجا نمیماند تقاضای بخشش بچه را کردند بدنم لرزید مادرش او را بزور اورد اما شکنجه بود نه زندگی وقتی مهر خانمم را میدادم هزینه پسرم را گرفت ویک خانه هم خرید با پول مهریه وپولهایی که از گاو صندوق برده بودند (کلید ساخته بودند) کلی از وسایل گرانقیمت از محل کارم بردند (عکس از دوربین بانک ملی و……) گفت ابرویم را نبر مهریه را نمیخواهم دلم برایش سوخت بختیاری دل رحماست اما اجازه نداد برادرم ازدواج کند خانه اش را بازداشت کرد برای سرقت بکانتری زنگ زدم کارشناس امد صورت جلسه…..وگفتند گاو صندوق / پول /سکه /کارتهای عابر کار یکنفر اشناست که کلید داشته ( شخص توسط دوربین بانک ملی بعد از یکماه دوندگی) مشخص شد ولی همچنین بکار خود ادامه میداد بعدا کارت بانک صادرات و…..از او خوستم رنگش پرید اصرار کردم زیرقالی پنهان کرده بود با پا زد زیر لبه قالی کارت انجا بود گفتم انرا بده دست نزد با هم با پا(دستش را به کارت نزد )حیا کردم زنگ بکلانتری بزنم که تنش ایجاد کنم وبچه ها را بترسانم در کاهایش چند عمل حرفه ای انجام داد 1-کلی ازمدارک راگاو صندوق برد ازقبیل رسید دریافت سکه ها حدود 30 سکه که توسط وکیلش گرفته شده بود 2ربودن کلی عکس ونامه 3- شکواءیه ام بدادگاه در خصوص …4- فیشهایی که پولها را به خویشان منتقل میکرد 5- ربودن سند خانه که با پول برادرم بصورت اجاره بشرط تملیک ولی بنام من بود در رهن بانک بود 3-ربودن سند پراید وسعی بر توقیف ان که موفق نشد وسند را با سر جایش گذاشت و…وو..استخدام در چند شرکت بدون اطلاع من
خدا صبرت بده
بعد میگن جوانها چرا ازدواج نمیکنند !!!!ازدواج کنیم که عمری باج بدهیم !!
واقعاکه خداصبرتون بده
با سلام
همسرم مدت سه ماه است که منزل مشترک و ترک کرده و چندبار خودم و پدرم دنبالش رفتیم اما حاضر به برگشت نیست یک بار هم اظهارنامه فرستادم حالا که دادخواست الزام به تمکین دادم دادگاهمون مشهد برگزار میشه از مسئول دفتر خدمات قضایی پرسیدم میگن هسرم ادرس پدرش که مشهد هست تو سامانه سما ثبت نام کرده حال با توجه اینکه منزل مشترکمون کرج هست و محل کار همسرم کرج هست و پدر ایشون کرج هم خونه گرفته چطور میتونم دادگاه مشهد و به کرج انتقال بدم ممنون میشم راهنماییم کنید؟
اگه واقعا مردی پس مقاومت کن و با گرفتن یک وکیل مردانه از حقت دفاع کن و اونها رو مغلوب کن.
خداباصابران است
واقعا خدا صبرت بده من فکر کردم من بدبختم
لعنت به آنی که آنها را تربیت کرده
در زندگی فراز و نشیب های زیادی هست.اولا خدا جای حق نشسته .دووم درسته اینا با این کاراشون فکر کردن زرنگن .ولی با پیگیری قانونی و صبر همه چیی درست میشه .
مملکت ماست دیگه از این بهتر نمیشه خدا جوابشون رو بــــده
خدا صبر میده و مجبوریم سر کنیم ولی یه کلام میگیم صبر و مجبوری و … ولی مگه یک ساعت و یه روز و یکماهه که به امید تموم شدنش باشیم.
میدونی تا آخر عمر که باید با همین رویه داغون بشی و تحمل کنی ولی بو تراز اون توقعی که داشتی و چیزی که نصیبت شده و نیازی که هر انسان مخصوصا مرد به محرم رازهاش و نگهدارنده اموال و ناموس و داراییشه ولی صد رحمت به دشمن میتونی کاری کنی ااینجور زنها که کم هم نیستن و به مرز خود کشی و یا زدن به دل کوه جنگل هم میکنی تا از این عذاب خخلاص شی.
طلبکار میدونن خودشونو هرچیزیو راحت خراب میکنن و گردن مرد میندازن و اعصابشم داغون میکنن شب و روزشم از برده های بیگاری بدتره اونا که گرفتارن میدونن چی میگم.
باید فکری به حال این موارد کرد.
چرا قانون نصب دوربین و ناسازگاری و یا ترک منزل یا بدرفتاری فحاشی رو تبرای مرد اعلام نمیکنه یا برا زن فرق نداره ولی حساب کار دست اونکه الکی گند میزنه به زندگی یه انسان بیاد.
ضمنا ۲ ایراد بزرگم داره یکی اینکه وقتی زن باید در خانه ای که مرد تهیه کرده باشه و نیست همین خودش کافیه.الانم که سامانه ابلاغ هست دیگه چرا آدرس محل سکونتشو مرد بده که معمولا پلاک یا اسم کوچه که شهرستان باشه هم مردا نمیدونن.ضمنا قوانین علیه مزدان بازدارندگی خیلی بالا داره ولی برا زن بعد برو بیا و …فقط نفقه خودش که تو اون شرایط اصلا کارساز و جلوگیر کننده نیست.معمولا هم دیدم میگن خیالت راحت شوخرت نمیتونه کاری کنه فقط نفقت شاید قطع بشه که خونه باباشه و هرکارم آزاده بکنه و بره ک بیاد.
دوم هم شکایت زن برا نفقه که مزد باید یا رسید ی چیزی ثابت کنه و الا بازداشت درجا.
واقعا شرم به این قانونی که وین همه زندگی انسانها رو جهنم کرده و قانونگزاران هم نمیدونن طرف چی میکشه شبانه روز باید بد رفتازی ببینه ماشم بره مثل خر هم کار کنه بده به اون.یعنی چی کاقعاً!؟ ؟ ! ؟
برای عدم تمکین به کجا مراجعه کنم؟ دفتر پیشخوان دولت؟
سلام – دوستان لطفا منو راهنمایی کنین ببینم چه خاکی به سرم بریزم
بنده 7 ماهه عقد کردم – طی این مدت با هم رابطه هم داشتیم ( یعنی فعلا جشن عروسی نگرفتیم ولی مراسم عقد رو کاملا گرفته بودیم و قرار بود که یه ماهه دیگه هم عروسی باشه ) .
قبل عقد همسر بنده ادم خوبی به نظر میومد و هرکاری میگفتم میکرد اما بعد عقد کلا عوض شد – اخلاقش غیر قابل تحمل شد ولی باز من صبر کردم اخرش هم متوجه شدم که ایشون یکی دیگه رو دوست داره و باهاش حرف میزنه و احتمالا رابطه هم داره – تحمل این برام غیر ممکنه چون واقعا عاشقش بودم ولی هیچ مدرکی برای اثباتش ندارم – از اومده تو خونهی خودم به مادرم فوش داده و میگه گمشو برو بیرون و کلا مسیله رو باز نکنم – خلاصه دعوامون شد و رفت و دو سه بار هم برای اشتی اومدذن خونمون ولی من سر بار نرفتم ( سر قظیه خیانت ایشون – البته به کسی نگفتم اینو ) و اخلاق گندش رو بهانه کردم –
بعد یه ابلاغ قانونی برای تمکین فرستادم که اونا هم در پاسخ گفتن که شما مراسم عروسی رو برگذار نکردی و تا حالا نفقه دخترمون رو هم ندادی – اگه بخوای اینطور ی ادامه بدی مهریه و نفقه رو میزاریم اجرا ( کلا حرفشون اینکه بیا و زنتو ببر ولی من نمیتونم خودموراضی به این کار کنم ) من در پاسخ براشون فرستادم که خوانده محترم شما بدون اجازه و رضایت بنده خونه رو ترک کردی ( خونه مشترک هست من و مادرم توش زندگی میکنیم ) و طبق قانون به شما نفقه تعلق نمیگیره ولی مهریه حق شماست و میتوانید اقدام کنید .
حالا تا ایجا کارمون کشیده و قصد بنده هم اینکه درخواست ازدواج مجدد برای دادگاله بفرستم و چون ایشون بهم خیانت کردن و از این رو که هیچ مدرکی برای اثباتش ندارم می خوام ایشون رو تو ترشی بزارم حالا سوال بنده اینکه میتونم یا نه ؟