یکی از مشکلاتی که امروزه در سینماهای خانگی با آن مواجه هستیم، مسئله مربوط به سانسور و سخت‌گیری نسبت به سریال‌ها و ممیزی‌های ایجاد شده برای آنها میباشد. و همچنین شاهد جنجالی شدن این موضوع، با توقیف سریال زخم کاری هستیم. تا پایان این مقاله با ما همراه باشید تا با جزئیات بیشتری این موضوع را بررسی کنیم و ببینیم که این توقیف قانونی است یا خیر؟
دخالت ساترا و صدا و سیما برای اعمال سانسور بر آثار خانگی
طبق گزارشاتی که در شهریور 1399 از رئیس سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر در فضای مجازی یا همان ساترا تهیه شده بود، آقای صادق امامیان در پاسخ به پرسش درباره نحوه نظارت بر محتوای شبکه خانگی ذکر کرده بودند که: مسئولیت محتوا بر عهده ساترا نیست! و گفته بودند که ما اصلا مسئولیت محتوا را برعهده نمی‌گیریم و صرفا مقررات خودمان را به رسانه اعلام می‌کنیم و برای مدیر محتوایی آنها، دوره آموزشی برگزار می‌کنیم تا از کلیات قوانین و حدود اطلاع پیدا کنند.
ایشان در نشست دیگری هم که درباره قوانین سانسور بر محتوای آثار خانگی و… بود، در رابطه با مسائل و نگرانی‌های موجود مربوط به سانسور بیان کرد: ما تقریباً هیچ سانسوری انجام نمی‌دهیم. مسئولیت حوزه محتوا بر عهده صاحبان رسانه‌هاست.
اما بر خلاف این گفتار، می‌بینیم که به تازگی ساترا در حوزه محتوای سریال زخم کاری و سانسور زخم کاری سخت‌گیری زیادی کرده و قسمت هفتم این سریال که قرار بوده در تاریخ 25تیرماه پخش شود، با مشکلاتی مواجه شده و کارگردان این سریال بیان کرده است که در صورت ادامه روند سخت‌گیری از سوی ساترا، از ادامه پخش سریال معذور خواهم بود.
مسئله مربوط به ساترا و زخم کاری بسیار جنجالی شده و همچنین به گفته‌ی مهدویان(کارگردان سریال)، از 12 مورد سانسور که ساترا گفته بود در قسمت هفتم انجام دهیم، ده موردش انجام شد و آن دو مورد باقی مانده اگر قرار بود صورت پذیرد، لطمه بزرگی به داستان اصلی می‌زد و به همین دلیل تصمیم بر تعدیل قسمت‌های دو مورد دیگر شده بود. که البته ساترا این تعدیل را نپذیرفت و اصرار بر حذف کامل آن موارد داشت!
فیلیمو که پلتفرم پخش این سریال بود، در ادامه به‌طور جداگانه اعلام کرد: «به دلیل عدم تفاهم و توافق تیم تولید با تیم نظارت ساترا و نقطه نظرات متفاوت طرفین در خصوص برخی موارد اصلاحی، به دلیل احترام به مخاطبان، متاسفانه قسمت هفتم پخش نمی‌شود.»
در ادامه، این موضوع که آیا مهدویان به کارش ادامه می‌دهد و ممیزی‌هارا می‌پذیرد یا به‌طور کلی دیگر ادامه روند پخش سریال را مبطل می‌کند، سوالی است که ذهن مخاطبان را مشغول کرده است، اما تصمیم او هرچه که باشد، باید از تضییع هرچه بیشتر حقوق بینندگان و عوامل تولید جلوگیری شود!
در ادامه این موضوع همچنین لازم به ذکر است که چند روز پیش، قائم مقام رئیس و معاون امور حقوقی ساترا اعلام کرده بود: مجوزهای وزارت ارشاد را دیگر به رسمیت نمی‌شناسیم و هر طرح یا فیلمنامه‌ای که بخواهد مجوز تولید دریافت کند باید به کمیته‌های تخصصی ساترا برسد. این جملات نیز نشان‌دهنده زیاد بودن اختیارات این سازمان میباشد!
به طور کلی ساترا چیست و منشا پیدایش آن از کجاست؟
در سال 1394، رئیس سازمان صدا و سیما سازمانی را با عنوان “سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی” تشکیل داد ( به اختصار، ساترا ) که وابسته به سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بود و تشکیل آن، بر اساس ابلاغیه ارسال شده توسط رهبری به ریاست جمهوری (که به‌عنوان رئیس مرکز ملی فضای مجازی شناخته شده) بود. این سازمان در سال‌های ابتدایی فعالیت‌های فراگیر و مهمی را انجام نمی‌داد.
اما بعد از گذشت چند سال و با بیشتر شدن فعالیت ساترا، این سوال پیش می‌آید که اصلا حدود اختیارات این سازمان تا کجاست؟ در این زمینه، برخی معتقدند که فعالیت‌های این سازمان تا حدودی غیرقانونی و خارج از اختیاراتش نیز میباشد.
حدود اختیارات و وظایف ساترا چه مواردی را در بر می‌گیرد؟
- اولین وظیفه این سازمان، نظم بخشیدن به زمینه صوت و تصویر فراگیر با هدف حمایت از کسانی که خدمات ارائه می‌دهند و نیز کسانی که نقش کاربر را دارند، میباشد.
- آسان‌سازی و سرعت بخشیدن به روند اعطای مجوز به افرادی که در زمینه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی، خدمات ارائه می‌کنند.
- ایجاد زمینه‌های راه‌اندازی کسب و کار برای فعالان زمینه‌های مربوط به ساترا و آسان‌سازی این روند.
- بررسی و پیگیری تخلفاتی که مردم در فضای مجازی گزارش کرده‌اند.
- تنظیم و رسیدگی به مسائل مربوط به نظام‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مفید و… .
- تولید محتوای جذاب در فضای مجازی و اینترنت برای افزایش و جذب بیشتر مخاطبان داخلی به تبادل اطلاعات در داخل کشور و افزایش ترافیک داخلی و کم شدن ترافیک بین‌المللی.
- جذب مخاطبان خارجی و ایجاد بستر و محتویاتی برای افزایش مراجعه آنها و نیز دیگر کاربران، به برترین محتواهای جهان.
در حالت کلی این سازمان فعالیت‌های مختلفی انجام می‌دهد، اگر بخواهیم برای اقداماتش مثال بزنیم، می‌توانیم به رسیدگی به پرونده تخلف رسانه‌هایی که به‌طور غیرقانونی و بدون درنظر گرفتن حقوق عوامل سازنده فیلم یا سریال اقدام به پخش و انتشار آن می‌کنند، اشاره کنیم.
اما لازم است بدانیم که رئیس خود سازمان صدا و سیما چگونه تعیین می‌شود؟
رئیس سازمان صدا و سیما بنا بر اصل صد و هفتاد و پنج قانون اساسی، از طرف رهبری بر این مقام گمارده می‌شود و برخی اوقات ورود این نهاد در مسائل مربوط به صدا و سیما و نیز عزل و نصب برخی عوامل آن، می‌بینیم.
اما شاید برای شما این سوال مطرح شود که نظارت بر صدا و سیما چگونه صورت می‌گیرد؟
با توجه به اصل صد و هفتاد و پنج قانون اساسی(قبل از اصلاح)، نظارت بر صدا و سیما بر عهده شورای سرپرستی صدا و سیما بود و در اصل 175 آمده بود:
در رسانههای گروهی (رادیو و تلویزیون)، آزادی انتشارات و تبلیغات طبق موازین اسلامی باید تأمین شود. این رسانهها زیر نظر مشترک قوای سه‌گانه قضاییه (شورای عالی قضایی)، مقننه و مجریه اداره خواهد شد. ترتیب آن را قانون معین می‌کند.
اما پس از اینکه در سال 1368، قانون اساسی اصلاح شد، شورای نظارت جای شورای سرپرستی را گرفت و اصل 175 به این صورت تغییر کرد که:
در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، آزادی بیان و نشر افکار با رعایت موازین اسلامی و مصالح کشور باید تأمین گردد. نصب و عزل رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با مقام رهبری است و شورایی مرکب از نمایندگان رییس جمهور و رییس قوه قضاییه و مجلس شورای اسلامی (هر کدام دو نفر) نظارت بر این سازمان خواهند داشت. خط مشی و ترتیب اداره سازمان و نظارت بر آن را قانون معین می‌کند.
از اینکه تا پایان این مقاله با ما همراه بودید از شما سپاس‌گزاریم. اگر شما هم در رابطه با ساترا و اقدامات صدا و سیما نظری دارید بیان کنید و یا اگر نیازمند مشاوره حقوقی آنلاین در این زمینه هستید درخواستتان را در پایگاه خبری یاسا مطرح کنید!
